Op weg naar de Hongaarse Pastorie, 2008

De Pastorie, op weg naar een Hongaars dorp
Deel 1, 2008

Op weg naar de Pastorie, eind 2007
Beste vrienden, familie en andere belangstellenden,
Het leek ons leuk om jullie verslag te doen van onze ervaringen in Hongarije via dit weblog. We zullen zo veel en zo vaak mogelijk op dit weblog publiceren, zodat jullie toch dichtbij zijn en weten wat wij meemaken. Natuurlijk zijn jullie van harte uitgenodigd om te reageren via de link e-mail of op een manier die jullie willen. Wij horen natuurlijk ook graag wat jullie meemaken of bezig houdt!


De winterfoto's die jullie zien zijn van de winter 2005-2006, er lag toen ongeveer 40 cm sneeuw, Max was nog bij ons en Flicka nog niet. De voorjaarsfoto's zijn van mei 2007.
Opruimen, 7 december 2007
We zijn druk aan het opruimen in ons Almeerse huis. Dozen voor op zolder, dozen om mee te nemen naar Nagyvejke en een doosje om echt afscheid van te nemen. Wel goed een dergelijke verhuizing, je weet beter wat je hebt en waar het ligt. Begin januari gaat er weer een transportje naar Hongarije met onze spullen. Ons bed, boekenkasten, een tafel, linnenkast en een aantal dozen. Vandaag ook de kasten die blijven wat netter ingeruimd zodat het voor de verhuur beter geschikt is. Coco en Flicka vinden er niks aan, Flicka heeft weer wat glazen uitgepakt en het papier versnipperd, Coco ligt op de bank en kijkt verwijtend. Net ook besloten om een TV mee te nemen, we hebben er in NL 3 en in H nu 1, dat kan wel 2/2 worden. Hopelijk is er voldoende plaats in het busje. De bus is van een bedrijf dat autostoelen in H maakt en vervoert naar NL. De bus gaat ofwel leeg terug ofwel met lading die geregeld is door de chauffeurs, bijvoorbeeld van mensen zoals wij. Onze vertrek planning is nog steeds half januari, maar het komt niet aan op een dag. Er ligt nu sneeuw in Hongarije, in ons gebied niet zo veel dat je er last van hebt, heel mooi om te zien.
Jullie hebben wellicht op het journaal gezien dat H nu ook een Schengen land is. Dat betekent, zonder paspoortcontrole lekker snel de grens over. Niet dat het lang duurde hoor, de laatste jaren waren we steeds binnen 10 minuten over, maar voor toeristen die in het hoogseizoen gaan, zal het zeker schelen.
Gelukkig Nieuwjaar, Boldog uj évet.
Net de oudejaarsavond achter de rug, nog even in NL deze keer, met echte oliebollen van bakker Schep. We hebben om 19 uur de Cava open gemaakt en geproost op Max, van wie we precies een jaar geleden afscheid moesten nemen.
Hoe zouden we er volgend jaar bij zitten? Feestend in het dorpshuis of gezellig bij de houtkachel in de pastorie? Qua vuurwerk is het daar in ieder geval rustiger dan hier, het was wel prachtig overigens vanaf ons dakterras.
Vanavond heeft Pieter Marton Horn gesproken om boldog uj évet te wensen. Bij hen was het 3 uur geworden, het is koud, tussen de min 5 en de min 10 en er ligt nu 30 cm sneeuw. Misschien ook nog wel als wij er zijn over een paar weken?
Nog best veel te doen die laatste paar weken, nog wat inpakken, het laatste transport voorbereiden, nog een "laatste" keer op bezoek en het huis netjes achterlaten voor de huurder. Van februari tot mei hebben we een huurder, daarna zien we wel weer.
Het komt heel dichtbij en het lijkt nog zo ver af. Bovendien dringt het nog niet zo door dat het minimaal voor een jaar is, bij ons niet en dan ook zeker niet bij de mensen om ons heen.
Al veel gelezen in artikelen van een emigratiepsychologe. We vonden het eerst onzin, want emigreren is nog niet aan de orde, maar toch lezen we al veel waarheden, die we bijvoorbeeld ondervonden hebben gedurende de zomer, toen we ook al in H zaten. Ik zal wel eens wat op dit weblog zetten. Sommigen van jullie zullen wellicht wat herkennen in jullie eigen gevoelens tav onze stap ofwel in ons gedrag voorafgaand aan ons vertrek.
Een goed begin allemaal in 2008! Dat al jullie wensen en dromen een stuk dichterbij mogen komen.
Sneeuw, januari 2008
Er ligt een dik pak sneeuw in ons dorp. Gelukkig rijdt er een bus, dat betekent dat de weg wordt geveegd en niemand opgesloten zit. Ben benieuwd hoe het is als wij er zijn. Binnen nu en 2 weken zullen we het weten.
Hongaars.
Nou, het begint eindelijk op te schieten, morgen komt het busje dat nog een aantal spullen voor ons naar Hongarije brengt. Hopelijk is het weer in Nagyvejke goed als de bus aankomt en door Marton en András wordt geleegd. Het is nu namelijk hartstikke glad. Pieter belde gisteren met Marton om de komst van de bus aan te kondigen. Marton was al weer naar ons straatje geweest om te proberen de boel wat begaanbaar te maken, met zout en scheppen. Hij heeft er alle vertrouwen in dat het goed komt, nou dat geloven wij dan ook. De gewone weg is het punt niet, alles wordt goed gestrooid, het gaat om de laatste 50 meter van de hoofdweg naar de pastorie.
Gisteren ook een DVD binnengekregen van Talk Now, met een interactieve cursus Hongaars er op. We hebben ons wel opgegeven voor les in Hongarije, maar iets extra's kan geen kwaad. Leuk systeem met plaatjes, stemmen en verschillende oefeningen. Echt een beginnerscursus, goed om te merken dat we al veel woorden weten, maar al doende toch ook veel niet!
Spullen
Afgelopen vrijdag kwam de Mercedes bus om onze spullen te laden. Er ging behoorlijk wat mee, alles wat we gepland hadden. Onze bedden, kleding, stoelen, de boekenkasten, een tafel en nog veel losse spullen uit de diverse kasten. Verder ook wat mooie dingen voor aan de muur, want het is nog wel kaal in ons Hongaarse huis. Hier in NL gaan we het wat herschikken om het nog wel gezellig te houden. De chauffeur was alleen en zou na een paar uur slaap 's nachts gaan rijden. Gistermiddag hebben we Marton gebeld die zou helpen uitladen samen met András. Alles is goed gegaan. De bus kwam om 10.30 en na 2,5 uur was alles leeg en staan onze spullen in de gang of in de garage. Gelukkig was de sneeuw inmiddels weg. De buurman van András kwam ook nog helpen ivm onze zware bedden. Toch wel erg fijn dat we zo op afstand geholpen worden door onze nieuwe dorpsgenoten. Geen moeite is ze te veel en alles wordt goed geregeld. We hebben veel zin om te vertrekken en om alle spullen op hun beste plaats te zetten. Deze week nog een paar laatste dingetjes afhandelen en dan is het zo ver! De volgende bulletins uit Hongarije zullen wat nieuwe foto's bevatten, zodat jullie nog meer kunnen meegenieten.
Dierenarts
Coco en Flicka zijn ook klaar voor de reis, vanmorgen naar de dierenarts geweest voor een check-up en voor de jaarlijkse inentingen. Gelukkig was alles in orde. Dierenartsen in Hongarije zullen ook wel goed zijn, maar toch voorlopig liever niet. Nu nog schoonmaken, de laatste dingetjes afronden en afscheid nemen. Inpakken zal bijna geen tijd kosten want de meeste bagage is al met het busje mee gegaan.



AH en soep
Zo, net voor de laatste keer voorlopig naar AH geweest. Wat spulletjes voor onderweg en wat Hollandse wensen voor onze vrienden in Nagypall(zoals stroopwafels en nasikruiden). Gisteravond hebben we van onze geweldige Indiër Atif van Taj Mahal in Bussum het recept voor muligatawny soup gekregen. Zo lekker als van hen zal ons vast niet lukken, maar hopelijk komen we nu dicht in de buurt. Aangezien we hier aan verslaafd zijn, was het recept erg welkom.
Het is zover.
We zijn er klaar voor. Morgenochtend gaan we vroeg vertrekken. Pieter is nu de auto aan het inladen. Dat vergt wat gepas en gemeet, we hebben toch wat meer spulletjes dan gepland en er is niet veel ruimte. Gisteren nog even een schrik, bij een lekker hard broodje van AH brak een stuk van mijn kies af. Een dergelijke grote kies met zo'n grote oude vulling er in. Mijn eigen tandarts in Apeldoorn had al weekend, veel tandartsen in Almere ook of zaten vol. Gelukkig heeft Wim uit Vianen me perfect geholpen!
Morgenavond slapen we in Windorf, vlakbij Passau en maandag komen we aan in Nagyvejke! Het dorp verwacht ons!
De aankomst, 21 januari 2008
Vanmiddag goed aangekomen om 4 uur. Hele voorspoedige reis, niet druk, goed weer en geen file! Coco en Flicka zijn ontzettend braaf geweest en hebben op de achterbank de reis goed doorstaan. Gisteren overnacht in Windorf, vlakbij Passau in Landgasthof Moser, prima als altijd. Om 4 uur ons allereerst gemeld bij Marton en Maria Horn, voor een hartelijk welkom en een glas wijn(glas =pohar, wijn=bór), daarna naar de pastorie. Alles in goede orde, mooi schoongemaakt door Elisabeth, alle spullen uit de 2 transporten in de gang, de abtenkamer(de logeerkamer was vroeger het kantoor van de pastoor) en de garage. Alles lijkt heel en volledig. De eerste levensbehoefte, de laptop, uitgepakt en aangesloten. Na wat gemier hebben we internet, waarvan hier het bewijs. De mail rommelt nog, kwam goed binnen, maar we kunnen nog niet antwoorden, komt vast morgen. Ook de tv doet het(met schotel). Nu de bedden opmaken en vroeg naar bed. Het staat hier vol met dozen en koffers en kasten in losse onderdelen, maar morgen staan die er ook nog wel en aangezien we lang blijven hebben we geen haast.
Wat verder nog deze week? Een mobieltje regelen voor Katinka, de autoverzekering afsluiten en onze nieuwe trots ophalen en verder de eerste boodschappen. Blijf lezen dus!
Opruimen.
Heerlijk geslapen de eerste nacht in Nagyvejke. Net als de inwoners hier zijn we met de kippen op stok gegaan(tegen 10 uur) en hebben we niet eens Pauw en Witteman gekeken. Vandaag zijn we het dorp niet uitgeweest. Een eind gewandeld met Coco en Flicka op de berg achter ons en langs het kerkhof waar weer 2 "verse" graven waren. Veel bloemen en kransen met van die linten waar ze hier dol op zijn. In ieder geval zijn de graven hier wat kleurrijker omdat er heel vaak, soms dagelijks verse bloemen worden gebracht.
Toen we weer thuis waren hebben we eerst even gekeken naar de grote uitpak klus en zijn toen gewoon begonnen. Er stonden zeker 38 dozen, waarvan enkele zeer zware met boeken. Kleding, kasten, keukenspul etc. etc. De foto's die je hieronder ziet zijn na een dag heel hard werken genomen, kun je nagaan hoe het vanmorgen was. De bedden wachten nog even op hulp van een derde of vierde persoon, die zijn te zwaar voor ons. Als die bedden op de plaats staan, dan kan er daarna weer veel worden neergezet.
Het weer is prima, droog, niet koud en af en toe een zonnetje. Tussendoor ook veel buiten geweest en over ons land gelopen. Alvast even gekeken hoe we de moestuin willen, maar dat komt later.


Koffie in de zon.
Het is deze week schitterend weer, niet warm maar wel een voelbare zon. Vanmorgen zelfs in de zon koffie gedronken! Heerlijk. Goed om wat buiten dingen te doen. We hebben veel blad weggeharkt en in zakken gestopt. Nog lang niet klaar, maar de rest volgt nog. Pieter gaat zometeen een boompje planten dat we uit NL hebben meegenomen, dat stond naast onze oprit. Het is meer een sierboom, dus we twijfelden hier waar we hem zouden planten. Hongaren maken een tuin om productie uit te halen, dus vruchtbomen/struiken en een moestuin. Toch een goede plek gevonden, ook weer langs de oprit.
Gisteren een lekkere kip gegeten, klaargemaakt met paprika, tomaat, linzen, ui en veel knoflook en wat kidney bonen. De kippen hier worden nog geleverd met hartje, niertjes, lever en iets wat ik niet thuis kon brengen. Longen..... Coco en Flicka vonden het heerlijk!
Vanmorgen een leuke verrassing van Ilonka bij de post. Twee mooie boeken om ons te helpen Hongaars te leren. Hopelijk zijn we over een jaar verder dan nu!

Mobieltje
Ja, ik heb nu ook een eigen mobiele telefoon! Hartstikke mooi ding, zo'n mooie heb ik in mijn working days nog niet gehad. Een oranje met een klepje, een fotocamera en een radio. Voor onderweg is die camera wel leuk, je weet nooit wat je tegen komt. We hebben ongeveer een uur binnen gezeten bij de Pannon winkel(Pannon is de provider). Allereerst de keuze voor Pre- of postpaid, dan de telefoon, ik wilde natuurlijk een goedkope maar wel mooie en dan de papierwinkel. Je moet hier je Hongaarse identiteitskaart/verblijfsvergunning laten zien en ik ook nog mijn NL paspoort. Op alle officiële documenten staat ook de naam van je moeder vermeld. Toen dat rond was werd het beltegoed er op gezet en was de jongen die ons hielp zo vriendelijk om een paar dingen uit te leggen. De gebruiksaanwijzing is nl alleen in het Hongaars. Vooral voor het inspreken van de voice mail was zijn hulp onontbeerlijk, hij kon een paar woorden Duits en wij een paar Hongaars en zo is het gelukt! En dan het nummer, net als in NL mag je uit een drietal kiezen; Uit Nederland toetsen jullie 0036 - 20.40.18.433
Dit betekent dat ik de NL mobiel wat vaker thuis laat liggen, de Hongaar zal ik standaard bij me hebben. Op de Hongaar kun je dus ook een bericht inspreken op de Nederlander niet meer.
Vanmorgen verder naar de markt geweest voor groenten en naar de slager en bakker. Pieter heeft net een typisch Hongaars kwarksmeersel gemaakt dat je op brood of op toast eet. Echte boerenkwark van Anna en Arpad, korrelig van structuur en veel dikker dan in NL, met rauwe ui, knoflook en hete paprikapoeder. Lekker. Het weer is nog steeds goed, koud maar zonnig en de lucht stralend blauw.
Tegelkachel
Vandaag hebben we de tegelkachel neergezet! Hartstikke mooi en al heel warm. András kwam helpen want dat ding weegt wel 300 kilo. Leuk Marc en Rolanda! We zijn erg blij dat jullie hem in Nagypall niet konden gebruiken. András had deze winter onze schoorsteen hersteld en we konden hem dus meteen uitproberen. Een paar kleine naadjes die meteen zijn dichtgestopt en nu brandt hij als een tierelier. De tegels zijn al warm en hij straalt lekker af. Voordeel van deze kachel is dat de tegels lang blijven stralen, dus 's nachts blijft hij warmte geven ook richting keuken en badkamer.
De kachel staat op oude zwart-witte plavuizen die we deze zomer van András en Rita kregen. Mooi in patroon.
In de badkamer is het ook weer mooier geworden. We hebben de spiegels die we nog in NL hadden gekocht, opgehangen. Staat ook mooi, kijk maar op de foto's.
Verder hebben we ons eigen bed geplaatst. 1 helft hebben Pieter en ik gedaan, de andere helft András en Pieter, erg zwaar was het. In ieder geval is onze slaapkamer weer in orde. De logeerkamer bijna, de bedden staan er met het kleed ervoor, alleen moet er nog wat versjouwd worden waar ik nog wat overredingskracht richting Pieter voor nodig heb. Ik ben van de inrichting, maar helaas kan ik niet alleen meubels dragen.....
De bibliotheek is bijna klaar, de tafels van Rob staan leuk bij de boekenkasten, het slaapbankje ervoor en voor de rest moet ook hier nog wat weggesjouwd worden. Ik maak pas een foto als dat klaar is, dus nog even geduld. Kijk eerst maar naar de kachel en de spiegels.
Het weer is nog steeds goed, de zon schijnt.
PS. De rijst wordt nu gekookt op de tegelkachel, scheelt weer energie.

Zondag in Nagyvejke
Die tegelkachel is geweldig, zo lekker dat Coco en Flicka er zelfs op 1 kussen bij gaan liggen! Rustig dagje vandaag. Eerst een eind gelopen met CF, achter ons de berg op, tot bovenaan de velden beginnen. Daar van het mooie uitzicht genoten, deze keer niet over de velden richting Marton en Maria gelopen, er was geploegd en ook het paadje was meegenomen. 's Middags geluncht met het restje van gisteren uit de wok, zie kachel, vergezeld van een lekkere omelet door Pieter bereid. De eerste uit NL meegenomen pot sambal brandal opengemaakt. We hebben 1 lade speciaal ingericht voor oosterse kruiden en die gebruiken en koesteren we.

Töltött kaposzta
Dit gaan we vanavond eten, tenminste als onze oven een beetje op wil schieten. Er zijn 2 standen die het doen en ze doen het niet zo snel als de oven thuis, elke keer moeten we eerst even wennen. Het zijn in ieder geval gevulde koolrolletjes. Bladeren witte kool, even gekookt tot ze wat slapper zijn en dan vullen met gehakt, aangemaakt met peper, knoflook, wat gekookte rijst en paprikapoeder. De rest van de kool serveer je er bij, gekookt met knoflook, ui, wat tomaat en paprika als je dat lekker vindt en wat zure room erover gegoten.
Vanmorgen hebben we een afspraak gemaakt voor onze eerste Hongaarse les! Volgende week, 5 februari is het zover. Een verslag volgt natuurlijk.
Vanmiddag naar Marton en Maria Horn gelopen en wat gekletst en gedronken. We proberen steeds meer Hongaarse woorden te leren. Die woorden gaan nog wel maar om er begrijpelijke zinnen uit te maken, .....nou ja, daar gaan we voor op les. Woord van vandaag was szemüveg en dat betekent bril. Eigenlijk heel makkelijk want szem = oog en üveg = glas. Net als in het Zweeds glassögon. Hoe meer losse woorden je weet hoe meer je kunt proberen te combineren en soms klopt het dan ook nog!
We kregen van Maria weer een tas mee met lekkers, 2 kolbasz(worst), ingemaakte uborka(augurk), kersen en hete pepertjes.
Nap = zon
Niet bedoeld om jullie de ogen uit te steken, maar het is weer zo'n schitterende zonnige dag. Zelfs zonder jas met trui heel lekker en goed uit te houden, ook met stil zitten en koffie. Gezien het mooie weer hebben we een buitenklus gedaan. In de achtertuin, tegen de berg aan, stond een boom die dood gegaan is afgelopen jaar. Deze is nu omgezaagd en de takken zijn al weggewerkt, wordt gebruikt als aanmaakhout. Schade slechts 1 klein stroompje bloed en een krasje in mijn gezicht, verder alles goed. Op de foto's zie je de boom vooraf en achteraf met de houthakker erbij.
Verder wat foto's van onze pastorie in de zon, de kerk naast ons en onze doodstille achterburen. Alle rode daken zijn van ons, het huis, de grote schuur en het kleinere Présház(wijnhuis) dat binnen in de berg doorloopt met een pince(=kelder). Pieter heeft ook weer wat hout gesprokkeld in een oude PTT zak.
Zometeen gaan we nog wat binnen klussen. De garage belde nog. Morgen gaan we de auto ophalen! Foto's volgen.



Dacia

Vandaag was de dag dat we Dacia konden ophalen uit haar stal! Kijk eens hoe mooi ze er uit ziet! Eerst nog achter de slagboom bij de garage in Pécs en de laatste al op honk op ons erf. Dacia betekent Roemenie, en daar komt ze dus ook vandaan. En dat rood is zo rood als de brandweer, net als de Volvo uit vroeger tijden. We hadden ons ingesteld op een ongezellige ontmoeting, gezien onze ervaringen bij de aankoop en dat viel ook niets tegen. Hoe gastvrij de Hongaar over het algemeen is, bij de koop van auto's is er niks van te merken. Geen koffie, geen water, niets van dat alles. Geen bloemetje of flesje bij aflevering.
Ons eerste ritje was naar de Tesco tegenover om te tanken, want het lampje stond op reserve....hoort er niet bij. Misschien als je een BMW koopt? Bij Suzuki gaat het net zo, hoorden we van Marc en Rolanda. Dacia is er niet minder lief om, ze rijdt goed, de verwarming doet het als een speer, vering bestand tegen Hongaarse platteland. En die 2 deurtjes achter, die zijn zo geweldig, met een haak zijn ze helemaal weg te klappen, zodat je makkelijk kunt laden. En in normale stand staan ze al zo goed. Morgen even naar de markt voor de eerste boodschappen.
We reden naar Pécs via een mooie route, van Majos richting Komlo en dan naar Hird, prachtig bergachtig met hier en daar nog een plukje sneeuw. Deze route rijden we binnenkort vaker naar Hongaarse les.
Het weer liet ons niet in de steek, er was regen voorspeld maar die bleef uit. Nog geen wild gezien, ondanks de kale bomen en struiken, al wel veel jagers in het veld. Het stikt hier van de reetjes, vossen en wilde zwijnen. Maandagavond aten we ree bij András en Rita. Was lekker.
Bos en veld, februari 2008

Het wordt saai, alweer mooi weer! We hoorden dat het in NL stormt, hier een windje, zon, maar wel sneeuw voorspeld. Rustig dagje, eind gewandeld met CF in het bos achter ons, tot boven op de velden. Foto 1. Met een bocht uitkomend aan het begin van ons dorp, bij de houtsnijder die oa zijn eigen poort maakte. Daarna naar de kippen van Marton en Maria en naar hun veranda voor een drankje in de zon. Er kwam nog bezoek van de politie die vroeg of we 3 cigany(zigeuners) gezien hadden met een grijze Citroen, met gestolen spul uit Roemenie. Wij hadden tijdens onze wandeling natuurlijk niks gezien, maar ook Marton die elke komende en vertrekkende auto ziet, had niets gespot. Helaas is het hier zo, dat cigany vaak voortijdig verdacht worden van overtredingen. Onzin natuurlijk, een paar cigany verpesten het voor velen, maar hier in Hongarije worden ze vaak over 1 kam geschoren.
Vanmiddag getracht kip roedjak te maken, met hulp uit de kruidenla. Pieter vond het lekker, ik vond het weinig te maken hebben met Aziatisch eten.
Zoals het er nu uitziet, gaan we morgen met Dacia naar Szekszard, de provincie hoofdstad van Tolna, de provincie waar Nagyvejke onder valt.
Markt Szekszard

Vandaag naar Szekszard geweest. Ook Pieter vond de DACIA helemaal prima rijden. In Szekszard was een kleine markt bezig. Wat zo leuk is aan de marktjes hier zijn de particulieren die eigen maak of kweek verkopen. Veelal oude vrouwtjes met eieren, zelfgemaakte paprikapoeder(zie foto), noten of maanzaad. Dit zijn foto's gemaakt met mijn mobieltje, goed hè? Heerlijk koffie gedronken en geluncht in een Pince(kelder). Ik had een echte Hongaarse specialiteit, libamaj, dat is ganzenlever. Zelfs Jonny Boer uit de Librije zegt dat de Hongaarse ganzenlever nog door de beugel kan in tegenstelling tot de Franse. Hier op het platteland zie je ook veel ganzen loslopen, ik durf mijn hand er echter niet voor in het vuur te steken, dat ze overal een mooi leven hebben, ook hier is het big business.
Veel etalages zijn versierd voor Carnaval, het wordt niet zo groots gevierd als in Limburg, maar vanavond is er hier in het dorpshuis een Carnavalsfeest. Pieter gaat er naartoe. Hij heeft zuidelijke roots, ik ben echt van boven de rivieren.
Styling
Styling blijft 1 van de leukste dingen om te doen! Misschien komt er ooit nog zo'n woonprogramma op de Hongaarse tv met de styliste hollandul. Die woonprogramma's zullen hier al wel bestaan, wij hebben alleen nog geen Hongaarse tv. Daarvoor moet er waarschijnlijk een extra schotel komen, vanwege een andere satelliet. Woonbladen stikt het hier in ieder geval wel van, een bekende is Otthon, dit betekent Thuis. Voorlopig is er hier in de pastorie genoeg te stylen. Gistermiddag hebben we de meegebrachte gravures van Hongarije opgehangen. Voor mij begint het nu echt gezellig te worden. Hoe kaler een muur, hoe meer mijn behoefte om hem te vullen. De bibliotheek/study is nu fotowaardig evenals de woonkamer. De abtenkamer behoeft nog een paar kleine accentveranderingen en dan mag daar ook een foto van op het weblog.
Pieter wordt af en toe moe van mij en van mijn inrichtings 'gezeur', hij moet namelijk vaak helpen. Gelukkig is hij ook wel blij met het resultaat.
Gistermorgen hebben we een heel eind gewandeld met Coco en Flicka, nu eens de andere kant op, het dorp uit en dan de velden in met de bórhaza(wijnhuisjes). Veel wild gespot, 1 fazant, 4 reebokjes en 1 grote haas. Coco en Flicka hebben de rest van de dag voor Pampus gelegen bij de tegelkachel en gedroomd van de jacht, dat gerommel van ons met lijstjes vinden ze toch irritant.
Morgen naar de eerste Hongaarse les. Ik kijk er naar uit, Pieter niet zo.



Styling 2
Nog een paar plaatjes.

Magyarul
De eerste Hongaarse les is achter de rug. Was erg leuk, daar waren Pieter en ik het 100% over eens. Je krijgt nu echt het gevoel dat je in Hongarije "begonnen" bent. Na een korte inleiding over de taal zelf, zijn we met het alfabet begonnen.(Hongaars behoort tot de Fins-Oegrische taalfamilie en is een agglutinerende taal, denk aan het Engelse glu, een zogenaamde plaktaal, je plakt bijvoorbeeld aan een zelfstandig naamwoord een uitgang om te tonen dat het lijdend voorwerp is, of een uitgang aan een werkwoord om te laten zien welke persoon het is). Dat moet je weten/snappen en die uitgangen moet je gewoon leren want die komen steeds terug. Het alfabet bestaat uit dezelfde soort letters als ons alfabet, maar dan een paar meer. In het totaal zijn er 46 letters. Dat komt onder andere omdat alle klinkers een korte en een lange versie hebben. Voordeel van het Hongaars is, dat alles wordt uitgesproken zoals het er staat, als je weet hoe je de letters uitspreekt kun je alles uitspreken. Maar aangezien we dat nog niet voldoende weten, is dat het huiswerk voor de volgende keer, veel oefenen!
Toch heb je regelmatig een meevallertje. Op de terugweg hebben we lekker gegeten en op de balie bij de kassa stond een vaasje met sneeuwklokjes. Tja, wat is dat in Hongaars? Sneeuw is Ho, Virag is bloem, we zeiden dus Hovirag, bleek het goed te zijn!
Hongerig van de les namen we zelfs een Gundel palacsinta toe. Gundel was een beroemde Hongaarse kok, die oa dit gerecht heeft bedacht. Het is een dun flensje, gevuld met een mengsel van gemalen walnoot, room, rozijn, soms een beetje drank, overgoten met dunne chocoladesaus. Heerlijk zijn ze, we doen een vergelijkend warenonderzoek en hebben het al in veel verschillende gelegenheden uitgeprobeerd. Wat een goed teken is, is als het lang duurt voordat je het krijgt, dan is het vers gemaakt en dat proef je. Magnetron gevallen smaken ook wel, maar zijn te warm of te koud en hebben droge randjes en soms ingedroogde choco saus.
Vandaag veel boodschappen gedaan en de diepvries gevuld. Gezellig koffie gedronken in Bonyhad. 4 Winkels afgeweest voor oranje linzen, nergens te krijgen helaas, alleen groenige. Jammer, Pieter wil vanavond de Muligatawny soep gaan uitproberen. Pieter was vanmorgen hout zagen bij Marton.
Net de eerste teek van het seizoen weggehaald bij Coco, gadver dat begint al weer vroeg. Snel er wat voor kopen! Hoe zuidelijker in Europa(spreek uit E-oe-roo-pa), hoe gemener de teek.
Vanmorgen op weg naar Bonyhad een ree gezien.
Törkös csütörtök
Vandaag is het torkos csütörtök! Dat betekent snoeplustige donderdag! Deze dag is uitgeroepen door het Nationaal Bureau voor Toerisme in Hongarije met als doel het uit eten gaan te promoten.
Het blijkt namelijk dat slechts 5% van de Hongaren regelmatig uit eten gaat, en die 5% bestaan ook nog vooral uit stedelingen en jongeren/oudere jongeren.
Dit herkennen we wel uit ons dorp, uit eten is een beetje overdreven en onzin. Je kunt net zo goed zelf koken. Tijdens de torkos csütörtök geven meer dan 500 restaurants verspreid over Hongarije 50% korting op de rekening. Dit geldt voor het eten en ook voor de drankjes. Bij ons in de buurt doet ook een aantal restaurants mee, oa het restaurant waar Pieter en ik dinsdag na Hongaarse les aten. We betaalden toen het "volle pond " van 6,50 Euro per persoon voor een hoofdgerecht, salade erbij, drankje en de Gundel palacsinta toe(zie de foto voor een impressie).
We hebben gisteravond Marton en Maria uitgenodigd om vandaag mee te gaan eten, zij behoren namelijk heel duidelijk tot de 95% thuisblijvers. Eigenlijk is het vastentijd. Bij hen betekent dat nu, 2 dagen geen vlees, 1 dag wel vlees en dan weer 2 zonder etc. etc. Gelukkig was vandaag de vleesdag en ze gaan mee. Ze maakten zich nog wel zorgen of het restaurant dat wij hebben uitgezocht wel meedoet aan de actie, want hoe konden wij dat nou weten. Internet biedt ons echter de volledige lijst van 500!
Er komt binnenkort ook nog een Fitness vrijdag, die laten we voor wat 'ie is.

50%
Nou, die actie was echt zo als was voorgesteld. Echt 50% korting op de totale rekening. Voor 4 personen, met drankjes en wijn en nagerechten was het eindbedrag slechts 17 Euro. Typisch Hongaars, het was redelijk gevuld in het restaurant maar volgens mij niet met nieuwe gasten, misschien omdat we 's middags kwamen? In Nederland zou de tent vast afgeladen zijn geweest met deze actie! Misschien is het in Budapest anders gegaan.
Vandaag net als in Nederland een mooie zonnige dag. Een leuke nieuwe route gelopen door bos en veld en veel vogeltjes gehoord onderweg.
Vanmiddag even in de boventuin gezeten, daar hebben we het mooiste uitzicht. We zitten er aan te denken om dit stuk toch te omheinen, Coco maar vooral Flicka wil nog weleens de denkbeeldige lijn oversteken en de kerk of kerkhof gangers aanblaffen, niet zo netjes dus. Wel een klus, zowel vanwege de omtrek en ook vanwege de oneffenheid.
Villany
Afgelopen zaterdag hebben we een leuke tocht gemaakt naar het zuiden. Via Pecsvarasd en Boly naar de wijnstreek Villany. Villany is een beroemd wijngebied, ook bekend bij niet Hongarije kenners. Er komt ook lekkere wijn vandaan, echter de echte lekkere flessen zijn dan ook wel prijzig. Op de foto zie je een pension van 1 wijnboer, Gere. We kregen laatst een fles van Hanne en Dick, die was zalig. Als je die hier in Villany wilde kopen(was uitverkocht) kostte die 6000 FT, dat is 24 Euro. Pieter heeft hier en daar wat geproefd en ik heb 1 fles gekocht ook bij Gere, dik boven de normale begroting voor 4800FT, dat is 19 Euro. Voor een speciale gelegenheid.
Er was in Hongarije al een zero tolerance beleid voor wat betreft alcohol en rijden, alleen kon je er dan nog met een boete afkomen. Nu is het onverbiddelijk, hoe veel of hoe weinig je ook gedronken hebt, als je wordt gepakt ben je voor minimaal 3-6 maanden je rijbewijs kwijt, plus die boete, maar vaker voor een jaar. Tot nu toe rijd ik dus. We merken dat de schrik er goed in zit, iedereen heeft het er over, ook de Hongaren zelf, die het nooit zo nauw namen. Wel erg jammer dat je zelfs niet 1 glas mag hebben.
In de buurt van Villany kwamen we terecht in een leuk oud dorpje waar we heel toevallig stuitten op een geweldig mooie opgeknapte boerderij. Gelukkig was er ook nog een mevrouw aanwezig die goed Duits sprak en ons rondleidde. Het verhaal erachter was als volgt; Dit dorp was van oudsher een zeer welvarend Schwabisch dorp. In de vorige eeuwen trokken veel Duitsers naar Hongarije, Roemenie en Rusland voor land- en wijnbouw. Dit waren geliefde nieuwkomers vanwege hun harde werk en talent voor boeren. Echter na de 2e Wereldoorlog werden alle "Duitsers" over 1 kam geschoren en van hun boerderij verjaagd terug in die Heimat of naar een ander land in de buurt. Dit gebeurde ook de eigenaren van deze boerderij(en de rest van het dorp). Een aantal jaar geleden is deze boerderij weer in handen gekomen van de nazaten van de toenmalige eigenaren. De huidige eigenaar, dus ook van Schwabische afkomst is uroloog in Pécs en kan het zich gelukkig veroorloven om alles weer in oude staat te restaureren. Grotendeels is het klaar en het was erg mooi! Mooie vloeren, hoge plafonds en leuke muren. De muren werden vroeger met een soort stempels(is nu in NL ook in de mode) beschilderd, zodat het net behang leek, zie foto. De mevrouw die ons rondleidde was de schoonzus van de eigenaar. Zij zelf is onderwijzeres op een Duits-Katholieke Kindergarten in Móhács. Haar man is vee/wijn/houtboer en dat vee is het speciale Hongaarse Szürke Marha(grijs rund). Er was net een kalfje geboren, heel erg lief! Spijtig om te zien dat veel van de oude boerderijen, die vroeger ongetwijfeld net zo mooi waren als deze, zich in verkommerde staat bevonden.

Planning
We waren zaterdag nog niet goed en wel op weg naar Villany, toen onze telefoon ging. Marton aan de lijn die ons had zien wegrijden. We moesten per se langskomen op de terugweg, heel even maar. Ik vroeg of er problemen waren, maar dat was niet zo, maar hij wilde ook niet zeggen wat er dan was. Ik vind dit een nadeel van het Dorpse Leven.
Wat bleek? 's Middags om 17 uur kregen we de vraag of we morgen(zondag dus) wat te doen hadden, want we waren uitgenodigd voor middageten bij de zoon van Maria in Pécs, die bezit een weekendhuis dat hij wil verkopen en dat wij dan wel op Internet zouden kunnen zetten.
Mijn nekharen stonden meteen overeind, ik bepaal graag mijn eigen agenda. Ik wil natuurlijk helpen met verkoop, maar dan wel een beetje efficiënt en niet dat het een hele dag kost. Maar ja, als je nog geen vastomlijnde plannen hebt voor de zondag kun je dit niet weigeren en zo stond de taxi om 11 uur de volgende morgen klaar. Er was deze dag ook een mis voor de moeder van Irena(die runt het winkeltje in ons dorp en verloor afgelopen jaar beide ouders, 6 weken na elkaar), daar hadden we naartoe gewild en Maria en Marton eerder ook, maar blijkbaar was dit toch erg belangrijk. In het volgende bericht meer over het bezoek en over het weekendhuis.
Huis te koop

Op weg naar Pécs vroeg Pieter aan Marton hoe het nou precies zat. Al snel kwamen we erachter dat de zoon van Maria al donderdag tegen de avond had gebeld met deze vraag! Marton vond het blijkbaar niet nodig om ons even te bellen want hij dacht dat Pieter toch nog wel langs zou komen. Nou gaat Pieter ook bijna elke dag, maar donderdagmiddag hadden we net samen geluncht en vrijdag was hij toevallig bij iemand anders een wijntje gaan drinken. Die beroerde last minute planning konden we dus niemand in Pécs aanrekenen. Pieter heeft wel duidelijk gemaakt dat de telefoon er niet voor niks is.
In Pécs aangekomen konden we een voorbeeld zien hoe de welvarende Hongaren leven. Een mooi vrijstaand huis in een villawijk, 2 four-wheel drives voor de deur en ook binnen niets dat je zou missen, inclusief schitterende laptops met dito printers en flatscreen tv's. We werden zoals dat altijd gaat in Hongarije zeer hartelijk ontvangen. Gelukkig voor mij, geen opdringerij van alcohol, zij nemen het zero tolerance beleid ook heel serieus. Heerlijk gegeten. Eerst soep, daarna kalkoen op 2 manieren klaargemaakt, gemarineerd in kefir en dan gebakken, en in een ovenschotel met spek en kaas, verder nog kippenlevertjes met spek omwikkeld, erg lekker allemaal.
Na het eten over het vakantiehuis gesproken. Wat Pieter en ik al dachten was ook zo. Ze weten zelf prima hoe het werkt allemaal, met de makelaars in Hongarije. Echter, de 2-3% die je aan die makelaar moet betalen als ze je huis verkopen, die wilden ze liever omzeilen. Dat wij alleen de Nederlandse markt bereiken en dat ons dat onvoldoende lijkt, werd weggewimpeld. Natuurlijk, je kunt het altijd proberen en je hebt maar 1 koper nodig, niet waar? We zijn vervolgens naar het vakantiehuis gereden, hebben alles bekeken en Pieter heeft foto's gemaakt voor onder andere Marktplaats. De grootste incentive voor mij was dat er een schat van een hond bij het vakantiehuis zat, in een hok, maar gelukkig mocht ze los toen we kwamen. Wat een lieverd! Een mooi huis op een mooie plek, daar valt niets op af te dingen. Voor Hollanders, die, inclusief wijzelf, altijd voor een dubbeltje op de 1e rang willen zitten, wel aan de prijs. Maar wie weet?
Hieronder de tekst en wat foto's. Bij belangstelling, trek aan de bel zou ik zeggen!
Te Koop; Schitterend Vakantiehuis.
Schitterend vakantiehuis, 6 jaar geleden onder architectuur gebouwd, volkomen onderhoudsvrij. Gelegen op steenworp afstand van het Centrum van Pécs, op korte afstand van het beroemde thermaalbad Harkany en de wijnroute Harkany, Siklos, Villany.
Maakt deel uit van een klein dorpje met winkelvoorziening. Gelegen aan de rand van een villawijk met fascinerend uitzicht op de heuvels van Pécs. Visvijver op loopafstand, veel fiets- en wandelroutes.
Grondstuk van 1000m2, totaal omheind met 2 ingangen, netjes aangelegd met gras, noot- en fruitbomen. Verschillende terrassen met keuze voor zon of schaduw. Aparte barbecue plaats met spit.
Een eigen wijnkelder in goede staat en schuur van 20m2(met elektriciteit) met veel bergruimte voor tuinmeubels en fietsen. Goede tuinverlichting rondom.
Het huis is zeer bijzonder van vorm en uitstraling. Gebruik van degelijk, hoogwaardig materiaal. 70m2 oppervlak. Indeling; begane grond, woonkamer, keuken en badkamer. Mooie trap naar boven. Vide. Elektrische vloerverwarming en houtkachel, die zo nodig het hele huis binnen 5 minuten verwarmt. Boven 2 aparte slaapkamers. Alle vloeren netjes betegeld en alle ramen voorzien van schitterende houten luiken.
Het huis is voorzien van een alarminstallatie. De verkoopprijs is inclusief inventaris.
Een geweldig plekje voor echte genieters van zowel het plattelands- als het stadsleven!
Vraagprijs 60.000 Euro






De lieve hond

Boventuin
Vandaag weer een lekker dagje buiten. We zitten nu rozig bij de tegelkachel met ieder een Palinka. We hebben vandaag allereerst de achterkant van de boventuin gesnoeid. De struiken hebben nogal de neiging om op te rukken richting de fruitboompjes en we hebben er weer een beetje lijn in gebracht. De goede takken hebben we gebundeld en terug gegooid op de wal zodat het een soort houtwal wordt en een plek voor de dieren/vogeltjes. Pieter en András hebben samen gekeken hoe de grens precies loopt, in verband met het hek dat we toch gaan zetten. Vandaag was wel een bewijs dat een dergelijk hek handig is. Flicka heeft een opstap plekje gevonden en was de hele dag aan het ''daten'' in de buurt. Ze ligt nu bekaf naast de tegelkachel. We nemen het stuk grond van Etelka(moeder van András) meteen mee, dat is leuk voor Coco en Flicka, mooier voor ons, en de reetjes kunnen dan ook niet meer bij de bomen van Etelka. András en Pieter zullen het hek samen zetten, met hand en spandiensten van mij. Helemaal aan de achterkant kunnen we een stuk hek gebruiken van het kerkhof. Daar loopt de grens. We blijken eigenlijk ook een meter kerkhof te bezitten, hoorden we vandaag. Zijn we blij mee......
De palen voor het hek(acacia stammen) hebben we besteld bij Miklos, de man van Irena(van het winkeltje in het dorp). Het gaas gaan we morgen bestellen in Bonyhad.
Verder vandaag 2 buitenlampen opgehangen op de palen naast de mooie houten poort. Ons straatje is namelijk niet verlicht en het is wel erg donker bovenkomen, ondanks onze lampen aan het huis en de schuur. Als ze het doen, volgt daarvan ook een foto.

Valentijnsdag
Valentijnsdag wordt hier ook gevierd, in ieder geval wordt er in de winkels veel aandacht aan besteed. Veel kersenbonbons in de aanbieding met rode strikken, beertjes en konijntjes met hartjes en ook veel bloemen/plantjes. Die bloemen, daar kunnen we hier nog niet zo aan wennen. Het zijn geen uitbundige bossen zoals bij ons/jullie in NL, maar meer takken, met 1 of 2 bloemen, wat groen en wat versiersels in de vorm van lintjes of strikjes. Ik vind het net graftakken, die lijken er nl erg op, maar dan zonder de strikjes en met andere linten. Gisteren zagen we ook een begrafenisstoet in Bonyhad, iedereen is hier traditioneel in het zwart, inclusief hoeden of mutsen, en inderdaad veel kransen en graftakken met anjers en groen. Het was vandaag ook een beetje begrafenisweer, de zon piepte er net niet doorheen en het was koud en grijzig. Vanmorgen om 10.30 luidden de klokken van onze kerk opeens. We dachten: Is het nu al 12 uur? Dat is namelijk zo'n herkenningpunt van de dag, de klokken luiden om 5, 12 en 19 uur. Tijdens het wandelen met CF hoorden we dat er waarschijnlijk iemand uit het dorp is overleden en dat die klokken daarvoor waren. We zijn vanmiddag in Szekszard geweest, dus hebben nog niet gehoord wie het is. Gelukkig niet Sophianéni(tante Sophia) onze onderbuurvrouw van einde 80, want die zagen we nog lopen(foto).
Gisteren waren we in Bonyhad op jacht naar kerités(hek). We wilden een soort schapengaas, dat is gaas met onder kleine gaten en boven grotere. Bij onze stamzaak in Bonyhad hadden ze het helaas niet. Vandaag naar de Bricostore in Szekszard, daar was het wel te krijgen. Bank plat van Dacia en dan schuif je het er zo in, 4 rollen van 50 meter. Als het goed is komen a.s. zondag de eerste acaciastammen die als paal gaan dienen. Die stammen moeten van de schors worden ontdaan, die schors steek je in de fik en daar leg je de stammen dan in, zo wordt de houdbaarheid van de stammen gegarandeerd!
Na de bouwmarkten nog even het oude centrum van Szekszard in, wat gedronken bij een tea/kávéház en daarna gegeten bij een restaurant waar we nog niet eerder waren geweest. Ik had het op de lijst van torkos csütörtök zien staan en op internet zag het er leuk uit, zie foto's. Het was inderdaad gezellig, we kregen een soort cocktail vooraf vanwege Valentijn en het werd druk. Het eten was niet om de vingers bij af te likken, maar het zat erg leuk en er was duidelijk veel aandacht aan besteed. Bovendien deed de bediening erg zijn best. Natuurlijk allebei een Gundeltje toe om toe te voegen aan de ranglijst.

De grote en de kleine synagoge


Veel plaatsen hier in de omgeving, waaronder Bonyhad, kenden vroeger een grote Joodse gemeenschap. Op het terrein waar altijd markt is op vrijdag staat een heel groot gebouw, dat vroeger de synagoge was van Bonyhad, zie 1e foto. Dit gebouw is nu in ernstig vervallen staat en alleen aan de ramen en heel vaag aan een muur, herken je nog wat het geweest moet zijn. Ik wist dat er nog een kleine synagoge moest zijn, die nog wel in gebruik is, maar die had ik nog niet gevonden. Laatst toen we in Bonyhad liepen via een andere route, zag ik hem opeens, helemaal aan het eind van een soort inrit, tussen 2 huizen ingedrukt, als het ware een 'tuinhuis'. Verder wel in goede staat, maar degelijk afgesloten met een hek waar ik doorheen heb gefotografeerd(met m'n mobieltje).
Die markt op vrijdag is altijd erg leuk, ook gisteren weer naartoe geweest. Nu in de winter is de markt wat klein, maar het blijft gezellig, zeker omdat je de mensen en de mensen jou beginnen te herkennen. Ik heb alle boodschappen in het Hongaars gedaan, dat is niet zo moeilijk, de namen van etenswaren weten we wel, verder ondersteun je dat met aanwijzen en de getallen weet ik ook dus als ze de prijs noemen pak ik genoeg uit de portemonnaie. Verder zijn er gewoon wat handigheidjes die je even moet weten. Hier roep je niet dat je een pond champignons wilt, maar een halve kilo. Bij de poelier, een klein winkeltje aan het begin van de markt was het stervensdruk, in NL was ik misschien doorgelopen. Hier was het wel leuk, in ieder geval om te luisteren naar hun bestelling(verder werd er niet gekletst) maar ook om te kijken naar wat ze bestelden. Twee kilo kalkoennekken bijvoorbeeld, die zijn wel een pols dik! Verder zeer populair hier zijn kippenvoeten, de klauwtjes dus, die gaan er ook met kilo's doorheen. Ik was erg gewoon met mijn kilo kipfilet en halve kilo kippenlevertjes. Overigens, het ging ondanks de drukte razendsnel, hard werken en geen onnodig geleuter.
Je moet je de markt niet zo voorstellen als in NL, waar het hele jaar door alles te krijgen is. Hier gaat het echt volgens de seizoenen en verder is er weinig tot geen buitenlandse waar. Nu is er onder andere veel ingemaakt spul te koop, zuurkool, augurken en ingemaakte paprika's. Verder zijn er veel kramen met ondergoed, kleding en schoeisel, gereedschap, potten en pannen en niet te vergeten levende kippen en eenden.
Vaste prik na de markt is lekker koffiedrinken bij een cukraszda, dat is wat wij een tearoom noemen of de Duitsers een Konditorei. Die zijn er hier in overvloed, Hongaren zijn grote gebaketers, bakken veel zelf en eten ook veel gebak buiten de deur, ze bestellen meestal 2 stukken.
Om half elf kwam ik terug in ons dorp(die markt moet je vroeg naartoe, om half 12 is het afgelopen) en zag ik Pieters fiets bij Marton en Maria staan. Ook maar even gestopt, binnengekomen zat Manfred er ook en stond de wijn al op tafel. Wat bleek, Pieter had ook al een avontuur achter de rug. Boven op de velden was Flicka opeens kwijt, gezocht en geroepen, Coco even in de tuin van M en M vastgemaakt en verder gezocht, toen naar huis gelopen en daar was Flicka al weer aan het spelen met de buurhond! Hoe ze naar huis is gegaan weten we niet, waarschijnlijk dezelfde weg terug door bos en veld....Pieter heeft CF binnengelaten en is toen op de fiets naar M en M gegaan om verslag uit te brengen en bij te praten met Manfred.
Tussen de middag kwamen de eerste acaciapalen al voor het hek, Miklos kan ze waarschijnlijk allemaal leveren en maandag beginnen Pieter en András met het werk.
Gistermiddag zijn we even langsgegaan bij Kunigunde, hebben de laatste klussen aan hun huis bewonderd en verder ook bijgepraat sinds de zomer. Fijn om ook bij mensen te komen die gewoon koffie of thee zetten in plaats van altijd de fles met (over het algemeen bocht) wijn of Palinka.
Gisteravond kip Boemboe Bali gemaakt, de kip is hier lekkerder dan in NL, heeft ook een andere kleur, niet zo roze. De Boemboe Bali vond ik zeer matig, Pieter vond het gelukkig beter, en ik met de nodige sambal later ook.
Het weer is denk ik gelijk aan NL. Zon maar wel koud, ze zeggen hier dat er morgen sneeuw komt. Afwachten maar!
World Press Photo
Gisteren hebben we weer eens kunnen genieten van datgene wat de grote stad je kan bieden. In het Müvészetek Háza(soort cultuurhuis) aan het Széchenyi tér(plein) in Pécs vond de opening plaats van de World Press Photo tentoonstelling. We hadden daarover op het Hongarije Forum gelezen en het leek ons leuk. Nou, dat was het ook! Sinds lang hebben we ons voormalig dagelijks ritueel uit de kast gehaald, een krijtstreep pak voor Pieter en een dergelijk zelfde mantelpak voor mij, een stropdas, een nieuw uit de verpakking panty en alles wat er nog bij zo'n outfit hoort. Gelukkig toch dit soort kleding meegenomen, omdat we niet weten wat dit jaar gaat brengen. We werden er een beetje lacherig van, ons dorp zou een hartverzakking hebben gekregen als ze ons gezien hadden, we lijken namelijk zo gewoon in het leven hier van alledag.
We waren iets aan de vroege kant en konden dus mooi 'het gedoe' van de organisatie zien. Minimaal 2 brede mannen met oortjes in, 1 van de mannen die onder alle zittinkjes van de stoelen voelde en een tweetal musici die alvast oefenden. De gasten waren dan ook niet de minsten. Als eerste sprak mevrouw Katalin Szili, de voorzitter van het Hongaarse parlement. Een Nederlander waarmee wij later nog hebben gesproken tolkte. Ik was daar niet van onder de indruk in 1e instantie, later hoorden we echter dat hij geen echte tolk is, dit als vriendendienst deed, en van geen van de sprekers vooraf de redevoering had in kunnen zien. Dan begrijp ik de gedeeltelijke stunteligheid beter. Gek genoeg ging het van NL/ENG naar het Hongaars beter dan andersom. Het zal zeker nog een hele tijd duren voordat wij dit gaan kunnen!
De 2e spreker was de NL ambassadeur in Hongarije, Ronald Bollinger. Ik weet dat ik erg kritisch ben, dus ik heb goed geluisterd naar wat Pieter vond, die altijd de zonzijde zoekt. Echter, we waren beide tenenkrommend aan het kijken en luisteren naar deze ambassadeur. Zowel procesmatig als inhoudelijk was het slecht. Er was geen moment dat hij naar het publiek keek, alles stond op zijn papier en blijkbaar ook niet zo duidelijk want hij moest steeds zoeken. Hij moest 2 Hongaarse namen uitspreken en dat ging beroerd, terwijl dat best te doen is, als je je er 10 minuten op voorbereidt. Zijn Engels was matig. Inhoudelijk kwam het er eigenlijk op neer, dat de LOW lands(NL en B) een geweldig festival organiseren, dat wij het mogelijk hebben gemaakt dat die opening van World Press Photo in Pécs is, en dat wij NL-ers zo goed zijn in organiseren en netwerken, dat als de Hongaren maar goed naar ons luisteren, het allemaal goed gaat komen met de organisatie van Pécs, culturele hoofdstad 2010. Nou zou dat best waar kunnen zijn, maar diplomatiek was het in ieder geval niet! Later sprak de vertegenwoordiger van de WPF organisatie ook nog, een NL man, bood Katalin Szili het boek van de expositie aan, en zei gedeeltelijk hetzelfde maar noemde het 'sharing experiences' wat toch wel veel vriendelijker klinkt. Bovendien sprak hij goed Engels, had een papiertje in de hand maar sprak uit zijn hoofd en keek het publiek aan. János Hargitai, de 'Commissaris van de Koningin'(weet geen goede titel) van het comitaat(provincie) Baranya, was de derde spreker, hier werd niet getolkt, evenals bij een latere spreker/journalist. Wat we in ieder geval er van begrepen was dat de sponsors een paar keer werden bedankt, de burgermeester van Pécs, die er ook was en dat regelmatig het grote goed van vrije nieuwsgaring werd benadrukt en het belang van fotografie om alles wat in de wereld gebeurt bij de mensen te brengen.
Na de muziek en de sprekers was de expositie dus officieel geopend en gingen we kijken. Prachtige foto' s inderdaad, vooral een paar foto's van dieren, een serval mn, spraken ons erg aan. In het midden van de zaal stond een koud buffet opgesteld en in het zijzaaltje een drankjesbuffet. Het zag er heel mooi uit. Veel gevulde vleesplakken, soort paté, salades, kippenpootjes, ham met mierikswortel etcetc. We hebben er niet veel van genomen, het waren gerechten die eigenlijk voor mes en vork geschikt waren, maar er waren geen sta-tafels oid, dus we waren voorzichtig en bovendien wilden we niet het risico lopen om als inhalige Hollanders op de foto te komen. Het stikte namelijk van de pers! Enorm wat een apparatuur en wat een geflits, op een gegeven moment was ik bang dat de musici hun noten niet meer zouden kunnen lezen omdat ze verblind waren, maar dat gebeurde gelukkig niet. Zowel NL als H pers trouwens en ook Vlaamse had ik het idee. Tijdens het buffet nog met een NL echtpaar gesproken uit een plaats hier in de buurt.
Aansluitend vond om 19 uur in de nabijgelegen Uránia Mozi(bioscoop) de start van het Nederlands Filmfestival plaats. Ook hier waren we welkom. De film Nadine werd vertoond, voor diegenen die de film niet kennen, het gaat over een vrouw van begin 40, single en kinderloos die uit wanhoop een vrij extreme daad begaat(ze steelt de baby van haar ex en zijn/haar vriendin) Goede cast, met onder andere Monic Hendrikx.
We hadden erg getwijfeld of we ook nog naar de bioscoop zouden gaan, ivm Coco en Flicka. Al met al zouden ze dan 6,5 uur alleen zijn en dat vonden we zielig. Bovendien waaide het nogal hard en dat betekende dat de stroom steeds even uitviel. CF hadden dus in het donker kunnen zitten. Echter, omdat we de rest van de dag bij ze waren geweest, kozen we voor blijven. Een aparte film, ook wel spannend, goed gespeeld en op het eind krijg je nota bene veel begrip voor de baby dievegge.
De ambassadeur was er ook weer bij, verder de culturele attaché van NL in H, en de Honorair Consul van de provincies Baranya en Tolna, in het dagelijks leven CEO van de Pécser brouwerijen. De laatste 2 hadden we al eens eerder ontmoet. Verder helaas heel weinig publiek, vooral heel weinig Hongaren, voor wie het eigenlijk is bedoeld. Een leuke, oude bioscoop, grote zaal. Toen de film was afgelopen liepen we vrij snel naar buiten en wat stond daar te ronken, een mooie Mercedes met chauffeur, CD plaatje achterop, 2 fanatiek wapperende NL vlaggetjes voorop. De ambassadeur heeft het goed voor elkaar. Hopelijk komen we hem nog een keer tegen in een beter voorbereide of hem beter liggende rol.
Wij hadden het ook goed voor elkaar, Dacia stond een paar straten verder netjes op ons te wachten, startte meteen en bracht ons netjes naar huis. Bij ons in het dorp was er gelukkig stroom, CF alles in orde, alleen had F de slaapzak van C kapotgebeten en lag er overal vulling......als het niet erger is.
De pakken weer netjes weggehangen voor een volgende gelegenheid.
Ik heb geprobeerd met mijn mobiele wat foto' s te maken, dat lukt niet echt binnen. Ik stuur er 1 mee, rechts de ambassadeur, links de tolk. Goed kijken hoor!

Kerités = hek

Zoals jullie kunnen zien, hebben András en Pieter vandaag heel hard gewerkt aan de kerités. De bovenkant van de boventuin heeft alle palen al en de linkerkant bijna. Vanmorgen om 7 uur begon het werk, dus om 6 uur de wekker. Ik kon luxe blijven liggen tot 7 uur. Pieter heeft eerst met een net geslepen schop de schors er af geschraapt. In tegenstelling tot eerdere berichten is de schors niet verbrand voor een vuurtje voor de palen, maar zijn alle acaciapalen aan de onderkant ingesmeerd met olie, om de levensduur te verlengen. András maakte met een grondboor de gaten en ofwel András alleen ofwel met zijn tweetjes zetten ze de palen op hun plek, vulden de gaten en stampten het geheel aan. Pieter is namelijk vrijdag door zijn rug gegaan na de zoektocht naar Flicka en doet natuurlijk nog een beetje voorzichtig want het is niet over. Ik had dus een heel makkelijk dagje. Koffie gezet, lunch gemaakt, vanmiddag een boterkoek gebakken en wat aan Hongaars gedaan.
Overigens, het witte hondje Penzur, is niet van ons maar van de moeder van András.
Morgenochtend om 6 uur weer hetzelfde ritueel en zoals het nu lijkt kan woensdag het gaas er tegen aan en is de boventuin afgesloten. Wij zijn er blij mee, maar we verwachten verwijtende blikken van Coco en Flicka.
Woensdag zou onze 2e Hongaarse les zijn, maar die is verzet naar donderdag. Onze leraar Nathan moet tolken op de rechtbank. Na de eerste paar lessen bekijken we of we deze frequentie willen aanhouden of wat ophogen. Ik vind dat we nu weinig progressie maken omdat we 1 x per 2 weken 2 uur les hebben, maar als het moeilijk wordt zijn we misschien wel blij met een paar dagen extra.
Voortgang kerités

Kerités bijna klaar

Het werk vordert heel snel, het gaas zit er ook al grotendeels tegenaan. Gistermiddag en vanmiddag is Marton ook komen helpen. Hij tilt een dergelijke stam zo in zijn eentje op! Pieter en ik doen het met zijn tweetjes, P had het al in de rug en ik nog niet maar wil dat ook zo houden. Je kunt ook zien dat we een gedeelte van het achterhek kunnen gebruiken van het kerkhof, dat is namelijk de achtergrens.
Flicka is op pad zolang het nog kan met open tuin en Coco zit midden op zijn landgoed, kijkt uit over de velden en waakt! Ik heb het erg makkelijk, ik kan zeker af en toe wat doen maar eigenlijk niet heel veel zinnigs, de mannen doen het net zo goed zonder mij en misschien ook wel liever. Pieter kwam gisteren thuis met het Hongaarse woord voor piemel, maar dan in een minder mooie versie. Eerlijk gezegd was ik het alweer vergeten, maar net opgezocht in het online woordenboek, het is ''fasza''. Nou, dat is toch zinnige kennis als je wilt integreren! Voor de echte liefhebber, hondenl... is dan ook gewoon kutyafasza.
Ik zorg voor koffie, lunch en heb net heerlijk in de zon in een deckchair liggen lezen. Verder ga ik in mijn kookboeken kijken of er een lekker recept in staat waar veel eieren voor nodig zijn. Ik heb er momenteel 25 liggen. Ik had er 10 op de markt gekocht en gisteren kwam een oudere mevrouw die we nog niet kenden naar het hek gelopen met een zakje met nog 15 eieren. We vroegen ons af waarom en met behulp van András begrepen we dat dit een bedankje was voor de foto's die we in de zomer hebben gemaakt en nu als afdruk hebben meegenomen voor haar familie(de buren van onze buren). Heel aardig is dat hier, je krijgt heel vaak iets uit eigen ren, tuin of rookhok!
András gaat aanstaande maandag om zijn tuin een hek maken. Dat betekent natuurlijk dat Pieter dan bij András gaat helpen. András heeft gezegd dat als er een hek is, zijn honden Rex en Clou dan los mogen op het erf in plaats van aan de ketting. Die zin heb ik heel goed onthouden! Zo zielig die honden die vast zitten, die idiotie van rashonden is hier dan wel niet in het dorp, er kan hier en daar nog wel wat verbeteren aan het hondenwelzijn.
Holland vagyok
Het hek is klaar, op een paar kleine risicovolle ontsnapplekken voor Flicka na, waar we nog even iets extra's gaan doen. Geweldig handig en relaxed dat we niet steeds hoeven op te letten als we geblaf horen, er zal niemand bij de Kerk of het Kerkhof in angst stil staan omdat 1 van onze blaffertjes hen de weg ''verspert''.
Gisteren hadden we de 2e Hongaarse les. Weer heel leuk. We hebben nu de 1e 3 werkwoordsvormen van het werkwoord 'zijn' geoefend, wederom uitspraakoefeningen van het Hongaarse alfabet, de landen van Europa en als laatste kort begonnen met de lidwoorden ''de'' en ''het''. Van mij mag het eerlijk gezegd allemaal wel wat sneller gaan ofwel wat meer stof per keer. Het lijkt echter nu wat te vroeg om een andere aanpak of frequentie af te spreken. Het is vooral belangrijk om veel te oefenen. Vanmorgen weer de gelegenheid gehad met boodschappen doen in Bonyhad. Eigenlijk gaat dat wel goed, ook al doe ik veel op goed geluk en met raden. Een voorbeeld. Ik kocht 3 kilo aardappels, dat is makkelijk. Maar er waren 2 soorten. De mevrouw van de winkel vroeg dus welke. Ik vroeg terug welke lekker waren. Toen kwam er een volzin terug die ik niet verstond, maar als je logisch nadenkt, zal de mevrouw vragen waar je ze voor gaat gebruiken. Ik zei dus 'gulash' en toen kreeg ik de sarga burgonya. Iedereen tevreden. Later bij het koffiedrinken in de cukraszda, stond ik weer met beide benen op de grond, toen ik de krant pakte die er op tafel lag.......
Er was toch een klein artikeltje dat ik begreep, ging over een echtpaar dat al 72 jaar getrouwd was, stond ook een foto bij....
Erg goed weer, ik liep zonder jas in Bonyhad. Ook hier terug heerlijk buiten in de tuin gezeten. Manfred kwam nog even langs, hij had wat geld voor ons gewisseld tegen een gunstige koers in Pécs, hij moest toch ook voor zichzelf.
Morgen gaan we door met de boventuin. Gisteren hebben we al 3 kersenbomen geplant, morgen nog 2 abrikozen-, 2 perziken-, en 2 perenbomen. Verder 4 frambozenstruiken. Foto's volgen nog.
Bomen

Zoals gisteren al aangekondigd, hebben we vandaag de resterende boompjes geplant. Het is een echte boomgaard aan het worden in de boventuin! Vanmorgen hebben we eerst de fruitbomen(appels, peren, pruimen en perzik) in de benedentuin gesnoeid, zoals we gisteren van Manfred gehoord hadden, kijken naar de knopjes, dubbele knopjes laten zitten en vanaf het moment dat het enkele worden, de tak afknippen. Enkele knoppen betekenen namelijk blad maar geen vrucht. Schitterend weer, hebben zonder trui in de zon gezeten, hoewel het vanmorgen een beetje somber begon. Zojuist is de Family Frosst diepvrieswagen langsgeweest en heb ik de voorraad ijs aangevuld. Pieter is naar Marton en Maria en ik ga gulash maken, niet van rundvlees zoals het hoort, dat was niet te krijgen, maar van kipfilet.
Nem hideg, melleg!
Vandaag, 24 februari en werkelijk een schitterend zonnige dag! Om 12 uur zaten we werkelijk even te puffen van de warmte, het is ook nooit goed! Gewoon begonnen met de altijd klaarliggende spijkerbroek en trui. Al ras de trui uit en na wat deskundige blikken de hemel in, naar de kast met korte broeken lade en omkleden. Echt een geweldige dag. Zo heerlijk buiten dat we het half uurtje kerk vandaag weer niet hebben opgebracht. Ondanks de uitnodigende blikken en woorden van de dorpsgenoten die langs ons hek naar de Templom lopen. Niet goed voor het integreren eigenlijk, maar Pieter was zinnig werk aan het doen bij de tulpen- en rozentuin en ik was bezig in mijn Hongaarse leerboek en de woordenlijst van les 1-10.
Complete rust, hier en daar een motorzaag na de Mis. Wandelen met familie die op visite was, de buurman die met zijn paard oefent en wel 5 vliegtuigen!
Die vliegtuigen hier zijn zilveren stipjes die snel en soms heel snel mooie witte strepen trekken. Het zijn hier nooit logge roofvogels die net boven ons een bocht gaan inzetten. Ik had er echt nooit last van in NL, zelfs niet als het slecht weer was en ze allemaal via onze wijk Schiphol naderden, maar hier zijn ze zoveel mooier en vriendelijker.
Op de foto's genieten jullie hopelijk een beetje mee. Morgen gaat Pieter András helpen met zijn hek, dat zal een dag of 2-3 duren. Ik ga waarschijnlijk dinsdag naar Bonyhad, naar de kleine markt. Vorige week heb ik daar een heel leuk prentje op de kop getikt. Verder gaan we deze week naar Pécs, vandaag vernomen dat daar donderdag een antiekmarkt is en elke dag een overdekte markt in het Centrum. Heel stom dat we die niet eerder hebben gezien, zo leer je elke dag wat. Vandaag weer een stukje krant gelezen. Ik heb begrepen dat het beroemde koffiehuis Gebeaud in Budapest 150 jaar bestaat. Zeer de moeite waard!

Lekker lezen
Pieter is maandag vroeg naar buurman András vertrokken om aan het hek te werken. Na een maand ben ik dan eindelijk weer eens begonnen in een boek. Heerlijk, buiten in de zon, in de nieuwe Mankell begonnen, Kennedy's brein, zoals altijd heel spannend en dus moeilijk om er mee te stoppen. We realiseren ons elke dag hoe heerlijk het is om steeds keuzes te kunnen maken over wat we doen en wat we niet doen. Eigenlijk moet er niks, gelukkig moet er van ons zelf best veel anders zou het een beetje een leeg bestaan worden, maar van buitenaf wordt er praktisch niets opgelegd. Elke dag journaal en internet waarin ik zie en lees dat die files er niet minder om worden en hier kan ik bijna altijd kiezen waar ik de auto parkeer...Tijdens het lezen had ik gezelschap van een roofvogel die heel hoog in de strak blauwe lucht aan het zweven was. Ik weet niet wat voor een vogel het was, hij draaide steeds rondjes boven de boventuin en maakt een geluid, een soort Pieuw, Pieuw, Pieuw. Ik verval niet snel in dit soort termen, maar het was allemaal heel vredig.
Die keuzes die we kunnen maken, zijn ook weer niet altijd even simpel, want we zijn natuurlijk wel met zijn 2-en en vanzelfsprekend zijn we het niet altijd eens. We zijn altijd gewend geweest ieder onze eigen keuzes te maken, die naast elkaar konden bestaan en nu gaat het vaak om dezelfde dingen.Oplossingen vinden we altijd wel, ofwel water bij de wijn, ofwel ieder zijn eigen ding. We zijn te zelfstandig en onafhankelijk om opeens als een klef setje door het leven te gaan. Voor sommige dorpsbewoners is dat vreemd merken we. Logisch, zij kennen ons als paar en niet als 2 individuen.
Hoe langer we hier zitten(nu pas een maand) hoe meer we te weten komen van andere NL-ers die hier wonen. Zo kwam ik dit weekend op een geweldig leuk weblog van een stel dat hier een jaar langer woont dan wij. Veel dezelfde ervaringen maar ook hele nieuwe waar wij weer van kunnen leren of meegenieten. Op het laatste bericht van hen las ik over een heel mooi initiatief dat te maken heeft met Internationale Vrouwendag. Ik hoop dat zij mij niet euvel duiden dat ik een stukje tekst van hen "steel" en het aan jullie laat lezen.
Het begin van het project “De Hongaarse rok”.


Dit is dus de moeder der rokken... de Wereldwijde Rok.
Wat is: “De Hongaarse rok” en wie is de bedenker hiervan? Haar naam is Simone Ten Bosch, beeldend kunstenaar wonend in Den Haag. Maar nu even niet. Op uitnodiging van Elizabeth de Vaal, ook beeldend kunstenaar, woont Simone, samen met haar partner Marius als uitvoerende helper, voor een kleine drie weken in Post 15 in Pécsbagota, Hongarije. Een residentie waar kunstenaars zich kunnen terugtrekken en voorbereiden op projecten in Hongarije.
Vanaf oktober worden er lapjes uitgedeeld aan Hongaarse vrouwen met de vraag deze te borduren naar eigen inzicht. Veel omliggende dorpen zijn hierbij betrokken. Sinds vorige week komen de lapjes in groten getale terug naar het tijdelijke naaiatelier van Simone. De lapjes worden voorzien van mooi gekleurde achterkanten en handmatig als zak op de rok genaaid, waardoor een prachtig geheel ontstaat. Bij elke rok bedenkt Simone een prachtig hoofddeksel.
Op 8 maart 2008, vrouwendag, zullen er zes rokken getoond worden. Een parade van schoonheid en kunst ineen. Als jullie meer willen weten over dit project, ga dan naar www.wereldwijderok.nl
Een dag later is er in Hongarije een soort referendum dat te maken heeft met de gezondheidszorg en dan vooral de kosten er van. Sinds korte tijd moet iedereen bij bezoek aan een huisarts standaard 300FT betalen, iets meer dan 1 Euro, bij een specialist iets meer en voor jongeren weer iets minder. Het referendum stelt de vraag of dit zo mag blijven of dat het moet worden als vroeger, nl "gratis". Maria zit altijd op het kieskantoor en nu lag er ook alweer een brochure bij haar op tafel met regels voor deze dag. Ze zit op het kantoor van 0600 tot 2200, krijgt natuurlijk te eten en te drinken en heeft lunchpauze van een uur. Al met al krijgt ze daar 8000FT voor, dat is 32 Euro. In onze ogen erg weinig, maar als je de salarissen hier in het dorp hoort, is het een mooi bedrag. We moeten ons wel realiseren dat we echt in een klein dorp zitten, de salarissen in Pécs en Budapest liggen hoger. We hadden met Marton een discussie over dat referendum, wij denken dat hij tegen de eigen bijdrage gaat stemmen, wij waren het beide eens dat die bijdrage zou moeten blijven, maar daar worden we het waarschijnlijk nooit over eens.
Dinsdag was het weer zo goed, dat we Sabie van stal hebben gehaald en open naar Aparhant zijn gereden om ons abonnement van Internet te betalen. Een beetje ongemakkelijk voelden we ons toch wel, decadent blijft het natuurlijk.
In de afgelopen maand hebben we ook veel nagedacht over wat er nou anders is tov vrienden en familie nu we hier zitten. Door het weblog en door de mail weet men veel meer van onze gangen dan voorheen en toch is er wel een verschil.
Onze vriendin heeft een geweldige mijlpaal bereikt. Onze vriend verloor zijn broer, veel te vroeg, veel te jong. Onze vriendin vertelde dat haar schoonvader een ware onheilstijding heeft gekregen. Ons familielid onderging een behoorlijke operatie.
Zij waren daar en wij waren hier. Hoe is dat dan? Hebben wij andere dingen gedaan dan anders? Hadden wij dan minder aandacht? Nee, het gaat niet om minder, het gaat om anders. Wij waren hier en niet daar, wij zijn dus niet geweest. Deze momenten laten zien dat hier zijn, ook betekent dat de keuzes niet altijd helemaal vrij zij, maar mede bepaald worden door afstand. Dat is soms moeilijk omdat je wel wilt laten weten dat je net zo betrokken bent als vroeger toen je binnen een uur bij elkaar op de koffie kon zijn, maar, eerlijk is eerlijk, dat ook niet altijd deed vanwege werk of iets anders.
Anders is het dus, van ons uit niet minder gemeend, maar soms ongewenst of onbevredigend en wellicht voor de "achterblijvers" moeilijker? We weten het niet, maar zouden het best eens willen horen.
Sabie

Zonnebril op, geen trui nodig, wel de windvanger er op, en rijden maar.
Piac
Zoals al aangekondigd zijn we gisteren vroeg opgestaan om naar de antiekmarkt en naar de overdekte warenmarkt in Pécs te gaan. De antiekmarkt is er elke zondag, samen met een heel uitgebreide warenmarkt en elke donderdag voor de 1e zondag van de maand. Leuke dingen gezien! We hadden zo het een en ander kunnen kopen, ware het niet dat we het niet eens konden worden over de prijs. Leuk schilderij voor in de keuken gezien, 81000FT, dat is ongeveer 320 Euro. Verder 2 leuke aquarellen, setje voor 200 Euro. Het verschil tussen wat we in ons hoofd hadden en de werkelijke prijs was niet te overbruggen. Leven zonder inkomen heeft nu eenmaal zijn beperkingen, niet erg dus. Het feit dat je daar op een donderdagmorgen kunt rondlopen, nadat je gratis je auto hebt geparkeerd, nadat je zonder enige file Pécs hebt bereikt, is al een beloning op zich. Veel kramen uit het voormalig Hongarije, nu Roemenie, met heel mooi handwerk, kussens, kleden etc. Niks gekocht, ik vind het mooi en Pieter niet, bovendien heeft Flicka al eens aan een kussen gekauwd, dus zijn we voorzichtig. Achteraf een goede beslissing, maar daarover later meer.
Vervolgens naar de overdekte warenmarkt. Van buiten is het 1 van de mooiste voorbeelden van de lelijke architectuur uit de communistische tijd. Blijkbaar werd er toen wel degelijk gebouwd, want er zijn nog genoeg van deze voorbeelden te vinden. De bioscoop in Bonyhad is ook zo'n mooi exemplaar, binnen nog voorzien van heldhaftige schilderijen. Binnen was het leuk, zoals alle markten over de hele wereld leuk zijn! Hier iets meer bloemen dan over het algemeen en ook iets minder lelijke. Toch is een grote bloemenkraam iets dat ik mis hier. De tijd dat ik met armen vol bossen tulpen, rozen en gemengd spul naar mijn auto liep, met twee vingers mijn autosleutel probeerde te pakken, vervolgens de volle boodschappentas in de auto zette, waar die dan omviel en daar naast de bossen drapeerde lijkt voorbij. Vanmorgen ook nog even in Bonyhad gekeken bij de viragbolt(bloemenwinkel) en op de markt, tulpen gaan per stuk en kosten 150FT. Toch een leuke markt dus, met veel groenten en fruit en vlees. Ook een aparte hoek met dames die ieder een eigen standje hadden met zuurkool en ander ingemaakt spul. Bij de oudste mevrouw hebben we zuurkool gekocht, 's avonds klaargemaakt en binnen een paar uur weer kwijtgeraakt, dat was vreemd...........
Op de terugweg nog even langs de slager in Hidas om Töltött hús te bestellen. Dat is een soort varkenshaas, gevuld met kolbasz, een pittige Hongaarse worst. Had ik laatst een keer geprobeerd en was lekker, warm met bijvoorbeeld sla en gebakken aardappels, maar kan ook koud op brood. Rundvlees was er weer niet en lijkt er op dit moment niet te zijn, hebben sinds we hier zijn, het nog niet bij de slager gezien. Wel bij de Tesco enz., maar we kopen toch liever bij de kleine winkels. Gisteren ook weer een aanval gehad van groot Aziatisch eten gemis. Dit overvalt ons wekelijks, maar is te hanteren, alleen gisteren kwam me de kolbasz, het varkensvlees en de tomaat even de neus uit. Het broodje shoarma met veel chili dat we tussen de middag aten bij een prima tentje in Pécs kon dat gedeeltelijk verhelpen, maar vanmorgen bij de Spar in Bonyhad heb ik de diepvries omgespit of ik nou echt niks kon vinden dat lijkt op Azië. Ik heb gamba's gevonden, niet van die weke roze, maar van die echte met staart. Vanavond proberen Tom Yam Kung te maken, de kruiden heb ik, de garnalen dus ook, maar geen verse koriander, geen vers citroengras en blad. Toch het proberen waard. Thuisgekomen zag ik de bon en besloot dat dit waarschijnlijk niet vaak zal voorkomen. Als we naar Kroatië gaan hebben we meer kans op inktvis, gamba's en al die andere lekkere dingen uit de zee.
De Spar heeft een soort miniloempia, met veel sambal best lekker. De Lidl heeft Thaise soep uit blik, niet zo lekker. De Tesco schijnt sinds afgelopen november Loempia's van Beckers in het assortiment te hebben.(weet ik van Beckers zelf, die ik afgelopen zomer na zo'n dergelijke aanval een brief schreef) Wie heeft daar ervaring mee, lijkt het ergens op?
Thuisgekomen gisteren wachtte ons nog een verrassing van Flicka. Ze had het mooi geborduurde Ikea kussen te pakken gekregen, kapot gebeten, binnenkussen bereikt, kapot gebeten en vervolgens gespeeld met de vulling van veertjes. Ik kon het niet eens meteen opruimen, gisteren was de E-ON hier bezig en hadden we geen stroom van 0800-1500.

Allerlei, maart 2008

Ook wij hebben nu een korte periode van iets minder mooi weer. Het stormde, niet zo erg als in NL of in Noord Hongarije, maar toch behoorlijk en het heeft een beetje geregend. Ook wel eens fijn om niks te doen, gisteren hebben we lekker geluierd en ook Coco en Flicka lagen uitgeteld van het niets doen naast de tegelkachel. De dag ervoor is Pieter samen met Marton bezig geweest met het klaarmaken van de grond van de moestuin. Marton heeft daar een mooi apparaat voor die de grond omwoelt. We gaan binnenkort uitjes en knoflook poten, daarna volgen in ieder geval paprika, tomaat en kruiden en wellicht nog meer dingen. We doen ook weer een flinke rij bloemen.
Vanmorgen was ik even op de markt in Aparhant, was nog heel weinig te doen, nog niet het seizoen denk ik. Ik ga altijd even kijken bij de auto's met aanhanger, die diertjes bij zich hebben. Vanmorgen hele lieve varkens gezien met leuke krulletjes!
Moestuin
De afgelopen dagen zijn we vooral bezig geweest om de moestuin klaar te maken voor het poten. Dat wil zeggen, we hebben de randen netjes recht afgestoken, het gras daar weggehaald, de grond voorzien van compost en weer wat aangeharkt. Verder hebben we besloten om een hekje te zetten om de moestuin heen. Zowel Coco als Flicka vindt het geweldig om in de aarde van de moestuin kuilen te graven, schatten te vinden en in de kuilen te gaan liggen. Je moet er toch niet aan denken dat zij straks de jonge plantjes zouden vertrappen of de uitjes voortijdig zouden oogsten? Bovendien loopt er nog weleens een kat aan de andere kant van het hek met de buren en de kortste weg is dan door de moestuin.Vandaag dus ook alvast een paar palen gezet en het gaas dat we nog hadden er tegen aan gespannen. Morgen halen we in Bonyhad nog 20 meter gaas en gaan we de rest doen. Dit weekend zal het wel af komen en dan kunnen we beginnen met het leukere werk. We hebben al pootuitjes gekocht en verder ook wat spul dat eerst in bakken gaat, zoals koriander en basilicum. Tussen de fruitbomen en de druiven die er al staan komen 20 rozenstruiken, die hebben we ook al gekocht, alle kleuren door elkaar, heel vrolijk. Wat er verder nog komt, laten we afhangen van wat we zoal tegenkomen, in ieder geval, hete paprika's voor mij en zoete voor Pieter, tomaten, courgettes, knoflook, lente-uitjes, pepertjes, en natuurlijk veel kruiden. Dit werk samen gaat niet van een leien dakje, alle management trainingen en teambuildings van ons beiden ten spijt, met je eigen partner gelden de regels en de trucs niet en aangezien Pieter en ik een 180 graden andere manier van werken, plannen en organiseren hebben, vallen er veel woorden, niet leuk, maar uiteindelijk komt er resultaat en wellicht gaat het wennen of vinden we een nieuwe aanpak voor tegenpolen uit. Daar kunnen we dan weer een boek over schrijven en ons als goeroe verhuren. Goeroes, mits goed gemarket, vinden altijd emplooi. De titel zou kunnen worden; Fruitful empowerment and green leadership.
Gisteren ook de 3e Hongaarse les, was leuk! Ik was blij met deze les omdat we iets tamelijks fundamenteels van de Hongaarse taal uitgelegd hebben gekregen, waarmee ik zelf ook weer verder kan als ik ongeduldig word en harder wil, zonder dat Pieter daar last van heeft.
Ik heb al eerder verteld dat Hongaars een agglutinerende taal is, een taal waarbij je veel aanplakt, bijvoorbeeld uitgangen of meervoudsvormen. Een ander belangrijk item in Hongaars is vocaalharmonie. Dat wil zeggen dat datgene wat je er dan aanplakt ook in harmonie moet zijn qua klank, met datgene waaraan je het plakt. Klinkt ingewikkelder dan het is, je moet het even snappen, er aan wennen en het systeem van de taal snappen. Dat systeem zit namelijk erg logisch in elkaar en komt ook steeds terug. Een klein voorbeeld. Wij zeggen: In Moskou, In Johannesburg, In Enschede. Het woord `in` wordt er dus in het Hongaars aan vast geplakt. Het Hongaarse woord `in` kan ban of ben zijn, afhankelijk van de vocalen in het oorspronkelijke woord, kies je voor ban of ben. In bovenstaande gevallen is het Moszkvaban, Johannesburgban, Enschedeben. Dit idee komt telkens terug, bij de uitgangen van de werkwoorden, de uitgangen die aangeven of iets meewerkend of lijdend voorwerp is, bij meervoud etc. etc. Wat je doet is de klinkers indelen in groepen en bij die groepen kies je dan het juiste aanplaksel. Simpel toch?
Aanstaande zaterdag is het Internationale Vrouwendag en gaan we kijken naar de rokkenoptocht waar ik al eerder over schreef. Hopelijk wordt het weer iets beter, de laatste paar dagen is het wat fris en grijzig en al die kleurrijke rokken verdienen beter!
Nö nap, nö = vrouw, nap = dag
Hier wordt echt veel aan nönap gedaan, veel meer dan ik me ooit uit NL kan herinneren. Volgens mij deden we niks en werden er alleen grapjes over gemaakt. Hier hingen bij elke bloemenwinkel borden met nönap, er waren restaurants met een nönap menu en hotels met een nönap arrangement. Wij waren zoals al gemeld naar Pécs, naar de optocht van de wijde rokken(als je niet weet wat het is, even een paar berichten terug lezen). Het was erg leuk! Helaas zat het weer tegen, de slechtste dag sinds 2 maanden, maar de dames liepen er niet minder enthousiast, minder rechtop en minder stralend door. Kijk maar naar de foto's voor een impressie. De man in jack met klompjes is de burgermeester van Pécsbagota, die het gezelschap rondreed in een busje. Een van de rokkendraagsters is inmiddels een bekende, wier weblog ik heel graag lees. Vanwege de gure wind zijn we met z'n allen een nieuwe cukraszda ingedoken en hebben we heerlijk koffie gedronken met wat erbij. Flicka was mee, ze is tenslotte ook een nö en bovendien is het ook wel goed om haar vaker mee te nemen, in ieder geval blijven dan alle kussens thuis heel. Coco bleef thuis in de pastorie. Flicka was voorbeeldig, de hele dag, in de auto, in Pécs, in de cukraszda en op de terug weg in de étterem(letterlijk eetzaal) waar we hebben geluncht. In Pécs ook nog gesproken met een NL-er die een tegelmuseum heeft(en huizen opknapt met smaak en af en toe tolkt enz. enz.), binnenkort gaan we daar eens kijken.
Gisteravond eindelijk begonnen in een boek dat ik al een paar maand in huis heb; De boekendief.

Szalka en stemmen
Zondag 9 maart was de dag van het referendum, daar hebben jullie al wat over gelezen in het weblog. De afgelopen dagen hadden we al wat spandoeken zien verschijnen, van voor- en tegenstanders van de vragen in het referendum. Pieter kwam Gábor(de notaris) tegen en die gaf aan dat het meer een demonstratie zal worden tegen de huidige regering. De oppositie heeft namelijk dit referendum georganiseerd en als je dus voor hen stemt, stem je tegen de regering. Ik stuur een stukje mee dat gisteren in het NRC stond en waarin je kunt lezen waar het ook al weer over ging.
Boedapest, 10 maart. Een overweldigende meerderheid van de Hongaarse kiezers heeft gisteren in een referendum in Hongarije voor afschaffing van impopulaire maatregelen in de gezondheidszorg en onderwijs gestemd.

De regering van de socialistische premier Ferenc Gyurcsány is aldus gedwongen om de in 2007 ingevoerde eigen bijdragen aan dokter- en ziekenhuisbezoek en de verhoging van het collegegeld weer af te schaffen. Bij een onverwacht hoge opkomst (ruim 50 procent) stemde 83 procent voor afschaffing.

Waarnemers noemen de uitslag een ‘persoonlijke nederlaag’ voor Gyurcsány die een beleid van bezuinigingen en hervormingen voert om het begrotingstekort – het hoogste binnen de Europese Unie – te bestrijden.

„Dit is een vernedering van de premier”, reageerde Viktor Orbán, leider van de rechts-conservatieve oppositiepartij Fidesz en organisator van het referendum.

De regering-Gyurcsány belooft in april aanstaande de maatregelen terug te draaien. De kleine liberale partij SzDSz in de coalitieregering, de grootste pleitbezorger van de eigen bijdragen, legt zich neer bij het verlies.

De uitslag van het referendum is volgens analist Gábor Török „het bewijs van de algehele ontevredenheid over het regeringsbeleid”.

Aan de vooravond van het referendum sprak de Europese Commissie zijn steun uit voor Gyurcsány’s hervormingen.

Verwacht wordt dat Gyurcsány, om politiek te overleven, de teugels zal vieren. Maar volgens economen kan Hongarije zich dat gezien het begrotingstekort niet veroorloven.
Ben benieuwd hoe dit verder gaat. Afgezien van het feit dat dit een signaal tegen de huidige regering is, zal er toch iets moeten gebeuren. De eigen bijdrage voor doktersbezoek lijkt ons niet onredelijk, temeer omdat er vangnetten zijn aangebracht. Mensen met een chronische ziekte betalen de eigen bijdrage alleen als ze voor iets komen dat buiten die ziekte valt en verder zijn er bepaalde groepen die betalen als ze vaker dan 12 x per jaar naar de dokter gaan.
Maria zat in ons dorp in het stemkantoor, officieel en wel met haar szemüveg, (weet je niet wat dat is, kijk even wat berichten terug). Pieter ging wat gebak brengen in het kantoor en wilde foto's maken. Dat vonden ze niet goed, om onverklaarbare redenen, Pieter kon wel een spion zijn, de foto's zouden in Amerika terecht kunnen komen..............is dit misschien typisch voor het leven in een heel klein dorp? Natuurlijk toch een foto gemaakt dus.
Wij waren zondag in Szalka, een dorp 15 minuten van Bonyhad, waar een mooi meer is en je leuk kunt wandelen. De foto's zijn van mei 2007, we hadden nu geen toestel bij ons. Het was niet superzonnig maar wel behoorlijk warm en we hebben heerlijk gewandeld langs het water en in het bos. Coco was door het dolle, we zagen het al aan zijn loop, hij had poeprollen in zijn kop. En hoe goed je dan ook oplet, je bent een keer te laat. Hondenmensen zullen dit herkennen, hij ruikt, wordt enthousiast en gooit dan met een soepele draai eerst zijn nek in de poep, draait een paar keer flink zodat alles onder zit en gaat dan languit op de rug er doorheen. Gadver en het stonk! Gelukkig in dit geval dan, gooien Hongaren nog steeds heel veel van zich af als ze in de natuur zijn. Pieter vond al snel een 2 liter fles, vulde die met water en waste Coco zo goed en kwaad als het ging, maar ja, zonder hondenshampoo is het niet afdoende.
In het dorp Szalka is afgelopen jaar een nieuwe csárda gekomen, ofwel een oude opgeknapt, weet ik niet, en daar hebben we heerlijk geluncht. Mooi verzorgd, netjes, prima kaart en gezellig druk. Mijn lievelingsvoorgerecht stond op de kaart, ganzenlever met rauwe rode ui, erg lekker! Gaan we zeker nog eens naartoe!
Gisteren hebben we 25 rozenstruiken geplant in de moestuin, tussen de aardbeien en de druiven. Flicka liep al weer rond met een struik in de bek. Het gaas voor het hek was uitverkocht, we hebben het dus niet kunnen afmaken, hopelijk donderdag of vrijdag, geen overbodige luxe blijkt dus.
Morgen vroeg op, ik ga een dag naar De Grote Stad!

De Grote Stad
Het leek alsof oude tijden herleefden, de wekker ging om 5 uur en om 5.40 zat ik in de auto. Alleen, deze keer was het volledig vrijwillig en niet bedoeld om te proberen de file voor te zijn, wat dan door slecht weer of een ongeluk toch niet altijd lukte.
Nee, heerlijk een dag naar Budapest! En het was echt heerlijk, een geweldige dag ondanks dat het ontzettend zeikweer was en ik doornat door de stad liep en mijn voeten, sokken en schoenen 's avonds toen ik thuiskwam na een reis van een paar uur, nog doorweekt waren.
Met de auto naar Szekszard en daar om 6.45 de trein gepakt, met overstap in Sarbogard. Het materieel hier is oud, kraakt en schudt aan alle kanten, maar het voordeel van de trein hier is dat hij gaat en ook nog dat hij gaat zoals je denkt dat hij zal gaan. Toen dit gisteren weer zo voorspoedig verliep, moest ik terugdenken aan een keer dat ik voor een meeting in Lyon was geweest en terug naar huis probeerde te komen. De tocht van Lyon naar Schiphol duurde al met al korter dan de tocht Schiphol naar huis! Eerst had de trein vertraging, toen nog een keer, toen nog eens en toen werd er omgeroepen dat deze trein niet zou gaan, de volgende stoptrein ook niet en dat de volgende intercity dan de eerste mogelijkheid was. Ik zie mij nog staan op dat perron onder Schiphol, ik weet nog dat ik hardop Godverdomme zei, en dat een oud echtpaar dat naast me stond vermanend bromde, nou nou mevrouw, dat kan toch wel minder. Ik heb ze slechts vernietigend aangekeken. Dat probleem is hier dus niet. Bovendien betaal je op dit traject ook voor je stoel en kun je dus altijd zitten, is het warm, zat ik mooi bij het raam en is het geen zooi in de trein. Onderweg wel 12 reetjes gezien, meer dan 20 fazanten, een haas en veel wilde ganzen. Een leuke reis dus, die voornamelijk door onbebouwd land voert. Ook in Budapest zelf is het openbaar vervoer subliem. Het nam slechts 1 kwartier om van de trein naar de metro te lopen, een dagkaart te kopen, de metro te pakken, een keer over te stappen op een andere, en van die laatste naar mijn kop koffie in Gerbeaud te lopen.
De metro in Budapest is de oudste van het Europese vasteland. De 2 foto's die je er van ziet, zijn van die 1e lijn. Inmiddels zijn er 3 lijnen en een 4e is in aanbouw. Ik kocht zoals gezegd een dagkaart openbaar vervoer, die is geldig op alle metro's, bussen en trams. Achteraf heb ik veel meer gelopen, maar die kaart is gewoon handig. Ik vroeg het volgens mij netjes in het Hongaars, het meisje keek me aan en zei, een Nappi? Nap is dag en dagkaart is dus in de spreektaal gewoon nappi, makkelijk. Die spreektaal dingen komen we vaker tegen, ijs is fagylalt, dat wordt fagyi.
Bij Gerbeaud is het altijd prima vertoeven, ik had deze keer als een soort ontbijt een zalig frambozengebakje. Na Gerbeaud ben ik naar de Basiliek gelopen en de straten er om heen. Veel mooie hippe restaurants die nieuw geopend zijn, ook weer eens Porsche Cayennes, Engels en Italiaans op straat en zwarte en gekleurde medemensen om me heen! De Budapest kenners weten waar ik me bevond. Van daaruit naar de Andrássy ut. Het goot inmiddels zo hard dat ik de metro pakte tot Hösök tér(Heldenplein, met beelden van de Hongaarse koningen). Bovengekomen goot het nog steeds en ik besloot me er aan over te geven. Van het Heldenplein helemaal via de Andrássy ut teruggelopen. Mooie brede boulevard met schitterende panden, die nu voor het merendeel kantoor zijn. Op nummer 60 ben ik gestopt en heb ik het Terror Haza bezichtigd. Dit is een zeer indrukwekkend museum dat nu een paar jaar open is. Het laat zien hoe de Hongaren in de 20e eeuw op een verschrikkelijke manier zijn onderdrukt, allereerst door de Duitse en de Hongaarse Nazi’s, de Pijlkruisers en daarna door de Russen. Het pand zelf is ook zowel het hoofdkantoor van de Hongaarse Nazi’s alsook het hoofdkantoor van de Russen geweest, levensecht dus. Als je depri bent moet je hier niet naartoe gaan. Ik mocht geen foto's maken, kijk op www.terrorhaza.hu voor meer informatie.
Hierna tijd voor wat lichters. Het goot nog steeds maar dat mocht de pret niet drukken. Tegenover de Opera is sinds een paar jaar een Nespresso shop. Aangezien wij thuis al jaren geen andere koffie drinken en onze voorraad toch een keer opraakt, hier naar binnen gegaan. Keurig te woord gestaan in vloeiend Engels, lekker kopje koffie gekregen en me geregistreerd als Hongaars Nespresso Club Member. De prijs is vergelijkbaar met die in NL. Dat was wel even wennen in Budapest, de prijzen liggen natuurlijk veel hoger dan in ons gebied, even slikken, even er bij stilstaan en dan gewoon er zeer van genieten!
Via de Fashion Street en een paar antiekzaken op de Vaci ut beland. Inmiddels was het tegen enen en ik had me stellig voorgenomen om in Budapest dan eindelijk Aziatisch te eten. En ik werd op mijn wenken bediend. Midden in de Vaci ut is een mooie trendy Aziaat geopend, ziet er supergelikt uit, heel aardige bediening, mooie kaart en nog mooier ingericht. Het deed me meteen denken aan The Red Sun in Blaricum. Ik nam een Tom Yam Kung en daarna een Green Curry. Het was zalig, vooral de soep! Verse koriander, vers citroengras, verse citroenbladeren en zo spicy als het hoort, niet dat flauwe gedoe! De Green Curry had iets pittiger gekund maar smaakte ook prima. Voor liefhebbers, kijk op www.fusionrestaurant.hu.
Na deze versterking vol goede moed de regen weer in voor de rest van de Vaci ut naar de overdekte markt, met mijn vrienden de ganzen. Van daaruit weer enden gelopen richting Kalvin tér, de Muzeum körut zo richting het station. Ik had nog een uur om verder te lopen maar ik was inmiddels zo nat dat ik toch maar een Italiaan tegenover het station ben ingedoken voor een drankje. Om 1630 ging de trein weer huiswaarts en om 8 uur was ik thuis. De dag vloog om, eigenlijk is een dag erg kort en de reis in verhouding lang, maar dan ga ik toch gewoon nog een keer? Deze keer alleen in Pest geweest, misschien ga ik volgende week nog een keer voor Buda. Er rijdt ook een bus vanuit Bonyhad, die doet er volgens mij langer over en bus vind ik minder leuk dan trein, het scheelt wel een overstap. Verder zou je met de auto kunnen gaan en die aan de rand van de stad parkeren, maar toen ik gisteren in de trein zat met dat slechte weer was ik blij dat ik even niks hoefde behalve naar buiten kijken.
Kortom een zalige dag. Ik was ook weer heel blij toen ik hier het dorp in reed, lekker rustig en naar ons mooie plekje. Maar zo af en toe een beetje de Moderne Wereld in, met mooi verzorgde winkels en restaurants, met veel cultuur en met verschillende nationaliteiten is voor mij wel een must.

15 maart
Vandaag is het een nationale feestdag, iedereen is vrij, overal hangen vlaggen(niet in ons dorp, maar in Bonyhad wel) en er is van alles te doen in de steden.
Helaas wisten we het niet en hebben we ons er dus niet op voor kunnen bereiden in de zin dat we niet hebben geïnformeerd of hier iets leuks georganiseerd wordt in de buurt. Gisteren las ik een stukje krant in de cukraszda waar ik na de markt koffie zat te drinken, daar stond een mooi programma in Budapest met concerten ed. We vroegen het aan Marton en Maria waar we 's middags even waren om het nieuwe ondergebit van Marton te bewonderen, dat hij eindelijk, na 2 maanden tandeloos en zachte dingen eten, had op kunnen halen. Ze beaamden dat het een feestdag is en dat alles dicht is. Zo gek, Pieter is er bijna elke dag, best lang, waarom komen deze dingen dan niet aan de orde? Misschien wel omdat er heel veel over anderen wordt gepraat? Of was dat nou toevallig toen ik er gisteren bij was? A krijgt een baby, R ook, B is aan de drank, F heeft geen geld voor kippen en de afvalheffing, wel voor drank enz. enz. Lekker belangrijk.
Goed, 15 maart dus, ik heb even opgezocht wat het is.
1848 Revolution Day - 1848-as Forradalom és Szabadságharc
The “Hungarian spring” - a bloodless fight for freedom against
Habsburg domination which later led to war against Austria and its allies
(at the time: the Croats and Romanians).

The main demands of Hungarians were: freedom of the press, and the
establishing of a Hungarian parliament in Pest with its government.
Revolutionists also demanded freedom of religion, a jury, a national
bank, a Hungarian army, and the withdrawal of foreign military presence
from the country.

In 1849 Russia intervened on the side of Austria, and won. The Austrian
retorsion included the execution of 13 generals of the Hungarian
revolutionary army and of 5 civilian leaders of the short-lived independent
Hungary. One of them was the first prime-minister, count Lajos
Batthyany.

Each year on March 15, the Hungarian tricolors of red, white, and green
are prominently displayed all over the country.

Na de ontmaskering van leugens van de huidige president en na het recente referendum verwacht men ongeregeldheden in de stad. Zie de tekst hieronder.

The Budapest Police (BRFK) are preparing for the possibility that extremist groups may try to disturb commemoration events on the March 15 national holiday, writes FigyelőNet, based on a report by MTI.
"The are some pieces of information [...] based on which I can say that there are extremist groups which are preparing to disturb March 15 events; at least this cannot be ruled out," Budapest Police Chief Gábor Tóth said.
Police consider the expected number of participants and whether other events held by the organizers in the past ended with violence when deciding if a particular event poses a risk to public order.
From 6 a.m. on March 15 until 6 a.m. on March 16, Tóth ordered "heightened surveillance," which gives the right to officers to ask for identification from individuals and search their clothing, vehicles or bags if necessary. Police would like to prevent violence at events, and for this reason, cordons will be set up briefly at Blaha Lujza tér, the garden of the National Museum, a Kossuth Lajos tér and the Pest end of Erzsébet Bridge, Tóth said.
The BRFK views 12 events to be held in Budapest tomorrow as high risk. In addition to state-organized events, these include those to be held by the Hungarian Self-Defense Movement (Magyar Önvédelmi Mozgalom), Jobbik and Fidesz.
Police will do everything necessary in order to ensure that those who wish to celebrate peacefully can do so, Tóth added.

So far, 1,164 events have been announced to police, of which 166 will be held in Budapest. Police consider the expected number of participants and whether other events held by the organizers in the past ended with violence when deciding if a particular event poses a risk to public order.
Citing security reasons, the police chief refused to tell the size of the police force that will participate in securing March 15 events. He stressed, however, that separate teams will be documenting police conduct with cameras and in writing so that they can be "tracked."
Wij zullen er hier niks van merken. Het is alleen druk op het kerkhof, iedereen heeft vrij en dus tijd om de graven te verzorgen en bovendien is het heel mooi weer. Verder is er blijkbaar vandaag ook een algemene biechtdag in de kerk, ons pastoortje kwam vanmorgen aanrijden om van een rijtje wachtenden de biecht af te nemen. Gaat hier razendsnel hoor, paar minuutjes pp. Veel van de Katholieken hier vinden het onzin, ook hier raakt het in onmin/onbruik.
Vanavond komen Manfred en Rozsika eten. Ik sta dus ouderwets lang in de keuken. Of het lekker was horen jullie snel.
Kleine berichten


Kleine berichten, vervolg
Even wat verklaring bij de foto's. Allereerst het etentje met Manfred en Rozsika. Ze kwamen helemaal lopend uit Aparhant, 1 uur, om in ieder geval iets te kunnen drinken en ook omdat het lekker weer is en om wat beweging te krijgen. Rozsika is namelijk weer fulltime aan het (zittend) werk op een bank. Elke morgen staat ze om 5 uur op om tijdig de bus te halen naar Szekszard. Ze was na 30 jaar werken vorig jaar voor zichzelf begonnen met een kleine aan huis kapsalon, eigenlijk haar hobby die ze altijd naast haar werk heeft gedaan. De opstart was moeilijk, er kwamen zeer tevreden klanten maar het is in het begin een onzeker bestaan. Er waren nu 2 redenen om maar weer voor vastigheid te kiezen. Ze wacht nog steeds op haar Hongaars staatsburgerschap en daarvoor is het goed een vaste baan te hebben(ze is geboren in Servië als lid van een Hongaarse minderheid, Hongaars is haar moedertaal). Verder is haar dochter net bevallen van een zoon, heeft de vader het tot nu toe laten afweten en moet ze nu financieel en anderszins inspringen. P en ik hebben het er vaak over en wellicht schrijven we nu iets dat velen van jullie zal irriteren, maar dat risico nemen we dan maar. Wanneer mag je verwachten van een volwassen kind dat het zelf de consequenties van beslissingen draagt ofwel zelf oplossingen zoekt in plaats van het neerleggen van de consequenties bij de moeder in dit geval? Van het schamele salaris gaat bijna de helft naar de dochter en kleinzoon. Natuurlijk is het kleinkind heel welkom en natuurlijk is het een schat waar iedereen veel van houdt. Maar, als we zien hoe zwaar het nu is, het werken en daarnaast nog het kappen en daarnaast de hulp en daarnaast het feit dat alles wat gepland was door Manfred en Rozsika samen niet meer door kan gaan, samen naar het geneeskrachtig bad, samen boodschappen doen in Servië, samen rommelen in de tuin, dan vinden wij dat zuur. Voor de duidelijkheid, er wordt niet geklaagd, maar we zien wat we zien.
Etentje was heel gezellig, ik had een beetje een mix van Hongaars eten en een beetje wat anders(gebakken groenten, gevuld vlees, salade tomaat/mozzarella, kippenpoten uit de oven, aardappelsalade). Natuurlijk wijn erbij en wat palinka en om te beginnen een glas H champagne, kon nu omdat ze lopend waren. Tijden zijn hier anders dan in NL. Begin wel hetzelfde, omstreeks half 6, maar het stopt eerder, tegen 10 uur, hier gaat men vroeger naar bed en bovendien kun je je na bovenstaand relaas ook wel voorstellen dat Rozsika het niet al te laat wilde maken. Wij zijn ook al aangestoken, vroeg op en vroeger naar bed dan in NL en soms nog Pauw en Witteman.
Het is hier echt voorjaar, kijk maar naar de bloesem. Ook wordt hier veel gedaan aan Pasen, wij hebben ook Paastakken, kartonnen eitjes van de markt en de takken van de overbuurvrouw uit de tuin.
Zondag even naar het Balaton meer geweest. Ik had op Internet een leuke tent in Siofok gezien, een soort Balinees huis, restaurant met wat kamers, met een mediterrane, een Hongaarse en een Aziatische kaart. Daar moesten we natuurlijk even polshoogte nemen. Hele mooie zaak, schitterende vloeren, hout met rand van kiezels, goede muziek, heerlijke cocktails, aardige bediening en een mooie kaart. Naast onze Dacia stonden op het parkeerterrein een Porsche, een BMW cabrio, een Toyota 4wheeldrive, Volvo 70, Volvo 90 allen met H kenteken. Ze zijn er wel, alleen niet bij ons in de buurt.
Mijn Thaise noedels waren oké, de tandoori van Pieter niet. Al met al een goed bedoelende Aziatische hobbykok die veel kant-en-klaar zakjes in huis heeft denken we. Toch was het leuk vanwege de sfeer.
Bijna vergeten en toch heel belangrijk, ik was even naar binnen gegaan om te vragen of Coco en Flicka mee naar binnen mochten. Nou, dat was geen enkel probleem, ze bleven uiterst vriendelijk en kwamen zelfs een mooi grasgroen design bakje water brengen! Dat maak je hier niet vaak mee, erg vriendelijk ook voor honden.
De klokken van de kerk luidden ook weer op een ongebruikelijke tijd. Helaas weer een overledene. Nu de (schoon)moeder van Anna en Arpad, 77 jaar na een hersenbloeding. Anna en Arpad hebben een boerderij waar vorige zomer tijdens het dorpsfeest een kalfje geboren werd. Wij waren er 10 minuten na de bevalling en het kalfje heet daarom Pieter. Waarschijnlijk is woensdag de begrafenis van Birgittanéni(tante Birgitta).
Vanmiddag naar het Tegelmuseum van kunsthistoricus Simon Wintermans(annex tegelhandel en restauraties) geweest, zie foto's. Erg mooi en leuk! Binnenkort zullen we nog overleggen over wat oude tegels die bij ons in de schuur liggen, verder wat tegels van een tegelkachel en even over onze plannen voor de zolder. Simon is Nederlander die 13 jaar geleden hier begon, en met succes zoals je kunt zien!
De feestdag 15 maart is bijna overal rustig verlopen. Ook in Budapest waar 's middags een grote demonstratie tegen de huidige regering plaatsvond met 30.000 aanwezigen. 's Avonds werd het wel onrustig tijdens een optocht van extreem rechts, de oproerpolitie moest hier ingrijpen.
Proost!
Er is ontzettend veel te doen rondom het nieuw aangescherpte zero tolerance beleid in Hongarije. Het is ook erg vervelend, zelfs 1 glaasje leidt tot verlies van rijbewijs. Vanuit de Katholieke Kerk is er al om dispensatie gevraagd voor de pastoor die zondag de mis moet lezen. Net als in NL is er een tekort aan pastores en 'doet' elke pastoor meerdere parochies achter elkaar. In elke mis een paar flinke slokken wijn is minimaal 1 glas, de missen zijn hier kort en krachtig, een hostie vult niet echt en de pastoor gaat met de auto van kerk tot kerk. De dispensatie komt er niet zoals het er nu uitziet. Nu ligt de volgende vraag al weer op de tafel van de wetsdragers, zie het onderstaande stuk.
Winemakers Propose Alternative to Strict Hungarian Drunk-Driving Laws
Over on Caboodle.hu there is a chilling story today about a new proposal by the Hungarian national police to stiffen up the country's already draconian drunk-driving laws. While we're a little hazy on the planned new regulations (if the current law already involves "zero-tolerance," how do you make it tougher?) one thing is clear: it's going to make some people in the country's wine industry as mad as a mother against drunk driving.
Even before the new, tougher regulations were proposed, the head of a group representing some wine regions said the existing ban on tippling and driving was working to cripple the country's bor industry. According to Csaba Horváth, the head of something called the National Council of Hill Municipalities, the daily work of winemakers is being made "impossible" due to the zero tolerance rule, as they cannot even taste their wines while at work, assuming they are driving to and from "the office."
What Horváth instead proposes is that Hungary should follow the example of other countries in the EU, and have a more generous blood-alcohol limit for wine regions, telling Gazdasági Rádió that "usually it is not those who consume a minimal amount of wine who endanger the safety of traffic."
While it's hard to imagine giving people in the wine business a special dispensation from whatever drunk-driving laws the country settles on, it's equally hard not to feel like Horváth and the people he represents are getting a bum rap. Can we really expect people who make wine for a living not to even have a little taste while making it? And it seems especially harsh to force members of the Council of Hill Communities to walk or bicycle to and from work, as they are working in hilly municipalities, and, well, drunk.
Die wet kwam er natuurlijk ook niet voor niks. Er wordt hier ontzettend veel gedronken, Hongarije heeft de twijfelachtige eer om bovenaan de rij in Europa te staan mbt alcohol ge- en misbruik, met de bekende vreselijke gevolgen op de weg. De monumentjes langs de wegen zijn niet te tellen.
Bloemen op het graf
Zoals al aangekondigd hadden we woensdagmiddag de begrafenis van Birgittanéni. Begrafenissen hier in het dorp gaan iets anders dan de meeste begrafenissen in Nederland. Elke keer dat wij zo iets meemaken dan kijken we wat we er mooi en goed aan vinden en wat dan juist weer niet. Zo bepaal je mede je eigen wensen voor over een jaar of 55. Als er hier iemand overlijdt, luiden de klokken van onze kerk, dat is bedoeld als mededeling maar ook als eerbetoon. Daarna worden de klokken elke dag 1x extra geluid tot en met de dag van de begrafenis. Aan het 'gemeentehuis' hangt naast de Hongaarse- ook een zwarte vlag.
Er komen geen uitnodigingen of kaarten in het dorp, misschien wel voor kennissen en familie verderop, hier komt iedereen die wil en verder staat er een kleine advertentie in de krant. Eerst is er een mis. Iedereen is stemmig in het zwart of als je dat niet hebt, in ieder geval donker. Niet opgedoft in pakken of zo iets, heel eenvoudig maar wel zwart. De mis is kort zoals altijd en wat ik er van begreep wel persoonlijk. Die mis duurt een half uur en daarna gaat iedereen mee het kerkhof op. Buiten staat dan al een groep te wachten die niet naar de kerk kwam maar wel naar de begrafenis komt. Ook afgelopen woensdag was dat zo. Het was heel erg druk en er waren heel erg veel bloemen. En er was heel groot verdriet. Wat maakt het ook uit dat deze mevrouw 78 was? Sommige mensen zouden onsterfbaar moeten kunnen zijn. Wij hadden geen verdriet om Birgittanéni, daarvoor kenden we haar onvoldoende, maar wel om het verdriet van haar zoon, een stoere boom van een vent, haar schoondochter en kleinkinderen en om alle wenende oudjes er om heen, waarvan we vrezen dat we binnen een paar jaar ook afscheid moeten nemen. Bovendien roept een begrafenis altijd de eigen herinneringen op aan afscheid van geliefden die je nog graag bij je had gehad.
In Hongarije wonen, betekent bijvoorbeeld dat we zo vaak wensten dat oma er nog was. Wat zou zij hier goed hebben gepast in de Pastorie en wat zou ze hier in het dorp ook geliefd zijn geweest. Gisteren in Budapest heb ik ook veel aan haar gedacht. Ik was vooral in Buda en ik liep op haar lievelingsplein, zag haar Gymnasium, zat in haar kerk en dronk koffie in haar cukraszda. Was toch leuk geweest om dat samen te doen.
Terug naar woensdag. Buiten gekomen staat de kist onder een soort afdak naast de kerk. Hier spreekt de pastoor nog een keer en wordt er gezongen door een kleine groep. Wij staan er allemaal in een grote kring omheen. Daarna wordt de kist naar het graf gebracht en loopt eerst de familie en daarna de rest er achteraan. Het loopt vanzelf en er lijkt geen strakke regie. De mannen uit het dorp nemen alle kransen en bloemstukken mee die bij de kist liggen en die ieder daar zelf heeft neergelegd. We hebben inmiddels ook een vaste bloemist die deze stukken maakt en we nemen dan meteen het bloemstuk van Marton en Maria in de auto mee. Aan het graf weer gebeden, gezang en woorden van de pastoor en dan laat men de kist zakken aan touwen. Traditioneel dus, het gat wordt meteen dichtgeschept en daarna worden alle bloemen op het graf gelegd, het was één grote bloemenzee. En dan is het ook afgelopen, iedereen gaat door waarmee hij bezig was en het kerkhof stroomt leeg. Geen recepties dus, geen bijeenkomsten niets van dat alles, alleen een kleine groep van naasten gaat mee naar huis en zal daar eten. Ik vind dat mooi en goed maar er zullen vast mensen zijn die meer willen. Zelfs P en ik hebben er een andere mening over, P houdt van na-praten, ik meer van na-denken.
Voorafgaand aan dit alles hadden we Hongaarse les om niet te vergeten! Het wordt iets ingewikkelder en nog steeds leuk. We vonden onszelf al best goed omdat we de vervoegingen van vorige keer zo goed kenden en nu kwam er nog een setje vervoegingen bij! Je hebt namelijk onbepaalde en bepaalde vervoegingen, de eerste hadden we gehad.
Bijvoorbeeld;
ik zie een huis, dat is onbepaald
ik zie het huis, dat is bepaald
Bij bepaalde vervoegingen zit het lijdend voorwerp, datgene wat je dus ziet, in het werkwoord ingesloten, door middel van een andere uitgang.
Als tweede grote onderwerp hadden we de uitgangen die te maken hebben met plaats. Bijvoorbeeld;
Ik ben bij de dokter
Ik ga naar de dokter toe
Ik kom bij de dokter vandaan
In deze gevallen heeft het woord dokter drie keer een andere uitgang, die dan als het ware de plaats/richting bepaalt. Nou zijn we helemaal niet van plan om naar een dokter te gaan, maar het geldt natuurlijk ook voor timmerman en slager.....
Toch herkennen we steeds meer woorden op straat ook al kunnen we het nog niet volgen. Ik was dus gisteren in Budapest en ook daar viel me op dat het sneller gaat als je ergens woont. De opschriften in de trein, in het metrostation, het gepraat op straat, de eigen pogingen in winkels en restaurants. Het was wederom erg leuk! Weer een trein die op tijd reed, weer 17 reetjes onderweg en een stralende dag deze keer. Vandaag dus voornamelijk in Buda geweest, zo schitterend als altijd, in de Matyáskerk, de burcht etcetc. In de kerk zag ik een beeld van Szent Imre, de naamgever van onze parochie en pastorie, vandaar de foto van hem. Eindelijk ben ik er vandaag aan toe gekomen om Hotel Gresham(van de Four Seasons Group) van binnen te bekijken. Voor het hotel kwam net een Maserati aangereden en de portiers openden met een royale zwaai de hoteldeuren voor me. Het was mooi, alleen moet ik eerlijk zeggen dat ik de uitstraling een beetje koel vond, misschien door het kleurgebruik? Het gebouw is al eeuwen oud en was in zeer verloederde staat. Gelukkig jaren gerestaureerd en nu vol pracht en praal en zo te zien met een goede bezetting.
Natuurlijk heb ik in de Aziaat gegeten, weer de Tom Yang Kung en daarna een Szechuan gerecht. Heerlijk.
Vandaag was er een major event in Bonyhad. De Tesco werd geopend! Ook wij konden niet wachten en hebben vandaag inkopen gedaan. Slim hoor van die Tesco om op Goede Vrijdag open te gaan, karren vol voor de Pasen gingen er doorheen. Trouwens, Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Paaszaterdag heten hier alle drie Nagy en dan de dag, waarbij Nagy groot betekent. Zag ik op een Paasprogramma van een kerk in Budapest. Tesco is wel een aanwinst, ondanks het feit dat wij graag de kleine winkels bezoeken. Voor een supermarkt is het een hele goede! Vandaag zelfs een plantje verse koriander gescoord en ik zag ook wat exotisch fruit liggen zoals avocado. Tesco kent de Hongaren goed want ze hadden onder andere de suiker in de akcio gedaan, slechts 169 Forint voor een kilo. Gemiddeld ging er zo'n 20 kilo per kar weg(wij hadden 5 kilo). De Hongaar is een zoetekauw, bakt veel zelf en bovendien is straks de oogst voor de jam weer klaar.
Gelukkig was het gaas bij onze hekkenman ook weer voorradig. Morgen maken we het hek om de moestuin dus af.
Voor jullie allemaal: Kellemes húsvéti ünnepeket!

Naschrift, 2x
Dat is me ook wat! Schreef ik jullie gisteren nog over Anna en Arpad en over Arpads moeder die begraven is, horen we gistermiddag dat nu de moeder van Anna (plotseling?) is overleden......geen klokken gehoord want ze woonde 2 dorpjes verder. We weten verder nog geen bijzonderheden, maar waarschijnlijk staan we woensdag weer op een kerkhof. Triest hoor, een dergelijk Pasen en triest weer is het hier vandaag ook. We zagen op het Nieuws in NL dat het de koudste Pasen wordt, hier wellicht de natste, het giet, dus dat hek om de moestuin wordt onzeker vandaag.
Dan nog even die Tesco. Onze kaasschaaf was door een stuk taaie kaas en door mijn kracht of bruut geweld gesneuveld. Een kaasschaaf is typisch Nederlands! Hongaren eten minder kaas en dan wordt er niet geschaafd maar gewoon met een groot mes een stuk of homp afgesneden, niet van dat zuunige dus. Kaasschaven zijn hier dus niet in de winkels te verkrijgen en wij hanteerden het mes. Gisteren in de Tesco, warempel daar hing er één. Toch meegenomen, toch handig en je houdt je stuk kaas ook 'netter'. Daarnet uitgeprobeerd, grappig, de ruimte om te schaven is groter, met andere woorden, je krijgt een dikkere plak. Een echte Europese compromisschaaf.
Weer
Wat heerlijk dat wij ons vanmorgen niet in de file hebben hoeven te begeven! Het beste vermaak is leedvermaak wordt gezegd, dat vinden we niet, maar een klein gevoel van overwinning bekruipt ons toch als we het nieuws zien. Hier nog geen sneeuw te zien, hoewel onze buren al een week roepen dat er Ho(=sneeuw) komt. Nu ik dit schrijf bedenk ik me opeens dat de enige echte Kerstman, waarschijnlijk Hongaar is: "Ho, Ho, Ho. "
Met Pasen was het druilerig weer, heel af en toe een zonnetje, maar vaker grijs en nat. Eerste Paasdag naar de kerk geweest, kort en krachtig als altijd maar nu met 2 extra gezangen. Als laatste de Hongaarse Hymnusz, die erg mooi is en in Budapest in de Mathyas kerk elke zondag wordt gezongen en daarvoor de Hymnusz van de Paus? Ik kende het niet, nooit van gehoord ook, RK vrienden van ons, hoe zit dat? Kerken hier is nog steeds een sociaal gebeuren, voorafgaand kletsen en zodra de pastoor zich omdraait na de zegen weer. Wij wachten nog netjes op een bel of totdat het laatste gebed klaar is, maar zo niet de mannen die boven zitten, de arm van de pastoor is nog niet naar beneden na het kruisje en dan is er al gestommel en staan ze alweer buiten te l.....
Pieter past hier heel goed in, ik minder. Na de kerk gaat het zoals op de NL schoolpleinen van tegenwoordig. Kom jij bij mij of ik bij jou? Bij ons gebeurde allebei, eerst zij bij ons en toen wij bij hen, heel sociaal dus waar ik als redelijk op zich zelvige niet onderuit kan. PPPPFFFFFFFF. Tweede Paasdag was P alleen aan het socialiseren, geen kerk dan is dat makkelijker. Gelukkig hebben we nog 2 uurtjes iets kunnen doen van de eigen planning, ons hek rondom de moestuin is af! We kunnen nu gaan zaaien als het weer niet te gek gaat doen.
Gisteren hebben we 6 ooievaars gezien, ze cirkelden boven onze buurwei en we hadden het idee dat ze naar een geschikt nest zochten. Hopelijk komen ze binnenkort terug, was erg mooi om te zien.
Vandaag opruim- en schoonmaakdag, door dat natte weer wordt het hier snel vies. Morgenavond gaan we naar een concert in Pécs, nog in het kader van de Paastijd een oratorium(van Schubert). Het concert vindt plaats in de Basiliek, dus dat is alvast mooi, kost 8 Euro, 1e rang........
Bezoek uit Nederland, april 2008
De afgelopen dagen was een mix van stad en platteland. Er kwam namelijk heel gezellig bezoek uit Nederland en dan willen we natuurlijk wel alles laten zien wat ons nou zo bezighoudt. Het concert in de basiliek was trouwens erg mooi, natuurlijk is de ambiance al voldoende om het mooi te vinden, maar ook de zang en de muzikale begeleiding waren prachtig. P houdt niet zo van dit genre, maar toch beviel het ons beiden prima. Van te voren in grand café Dante wat gedronken en nadien een lekker broodje giros in de Kiraly utca. Al met al niet eens laat thuis, het concert begon al om 1930 uur. Zo heerlijk om niet te hoeven haasten om dat te halen.....
De volgende dag met de auto naar Ferihegy om onze vriendin op te halen. Qua tijd kun je het eigenlijk net zo goed met openbaar vervoer doen, heen deden we er 3 uur over, terug 2,5 vanwege een andere route, maar het voordeel is dat je wel meteen kunt kletsen en wat kan laten zien. Flicka was mee ophalen en Coco paste op het huis.
Het is nu echt voorjaar. De bloesem is prachtig, vooral van onze grote kersenboom en we hebben een leuk gifgroen kikkertje in onze tuin ontdekt. Gelukkig liet het weer ons niet in de steek en hebben we vrijdag allereerst ons 'landgoedje' laten zien en heerlijk in de zon gezeten. 's Middags naar Pécs voor de Highlights. De volgende dag heel vroeg op, 5 uur, om naar Budapest te gaan voor een volle maar leuke en mooie dag! Natuurlijk de burchtwijk bekeken met de Matyastemplom en het Vissersbastion, het Paleis, de tandradbaan, de Donau, Gresham, de Basiliek, Vaci ut, overdekte markt, Heldenplein, het thermaalbad daarachter, de Opera, de Synagoge en alles wat daar tussen ligt aan culinaire hoogtepunten. Gerbeaud, Ruszwurm, Dio, een schitterend modern Hongaars trendy restaurant met goede keuken, Anna kavehaz 2x, Gundel en Apostolok. Ondanks de dagkaart voor het openbaar vervoer hadden we de tong wel op de schoenen aan het eind van de dag en konden we op een terras nog nagenieten.
Zondag ook weer op tijd op want helaas moest onze vriendin weer terug naar NL. Ik heb me nog een dag goed vermaakt. In de Matyaskerk was een speciale hoogmis in het Latijn, ook weer met een koor en muziek, was zeer de moeite waard tot en met de Hymnusz waar ik laatst over schreef. Kop koffie op het terras bij Hilton en de hele dag een jas over de arm want het werd steeds mooier en warmer weer. Met busje en trammetjes naar Pest en het gedeelte achter het parlement wat beter bekeken. Szabadsagter is helemaal gerestaureerd en schitterend geworden(foto 2-4), overal staan bankjes en ik heb er even heerlijk gezeten en genoten van de langskomende mensen, hondjes en auto's. Blijkbaar een rijk buurtje, een Ferrari, Porsche, diverse BMW's en Volvo's waaronder een prachtige nieuwe 70. Nagenoten van de lunch in het Indiase restaurant Kashmir. In een boekhandel met alleen buitenlandse boeken nog geneusd en de dag afgesloten op het terras van Gerbeaud. Daarna de tas opgehaald in het hotel en op de trein gestapt, om 8 uur thuis. Wel bekaf maar ook heel leuk.
Gistermorgen Hongaarse les, het is echt belangrijk om nu veel te gaan oefenen en er tijd aan te besteden, het wordt steeds wat gecompliceerder en dus belangrijk om de onderwerpen goed uit elkaar te houden. 's Middags genoten van de tuin en van een boek. Deze week gaan we nog in de tuin aan de gang en a.s. donderdag is de bijzetting van de urn van de moeder van Anna. Zij is namelijk gecremeerd en dat gaat anders dan bij ons in NL. Hier zijn maar een paar crematoria in het land en de overledene wordt daar naartoe gebracht en gecremeerd zonder gasten, de as komt daarna retour en dan vindt bijzetting op een kerkhof plaats met de Heilige Mis en met familie, vrienden en bekenden. Vanwege het feit dat dit in Zavod plaatsvindt, 2 dorpen verder, zijn we tevens bus.




Anna
We zijn net terug van de bijzetting van de as van Anna's moeder. Zoals ik al eerder schreef was dit in Zavod, 2 dorpen verder en reden Marton en Maria en de 2 bloemstukken met ons mee. Zavod is een mooi dorp, gelegen in een kronkelig dal tussen heuvelruggen met wijn en veel fruitbomen. De kerk ligt zoals gebruikelijk midden in het dorp, wat hoger dan de rest. Het kerkhof ligt er niet naast zoals bij ons, maar aan het eind van het dorp, tegen een heuvel, met uitzicht op de kerk en het dorp. Deze ligging zie je in veel Hongaarse dorpen. Wij hadden besloten om deze keer niet naar de mis te gaan en we vervoegden ons dus op het kerkhof. Bij de ingang staat een klein gebouwtje met een voordakje, dat je kunt vergelijken met het zijportaal van onze kerk, hier staat normaalgesproken de kist en hier neem je afscheid van de overledene. Het bleek dat de as hier al stond, omgeven door bloemen en we legden onze bloemen erbij. Wat weer anders was dan bij ons in het dorp, was dat er een karaf met wijwater stond en een kwast waarmee je de 'kist' kon ‘zegenen’. Natuurlijk was er geen kist omdat Anna's moeder gecremeerd is. Wat er wel stond, iets dat wij veel mooier vonden dan in NL de urn, een soort klein zwart kistje in een rekje van goud met een soort kasje van glas, oneerbiedig gezegd, er overheen. Op een gegeven moment kwam uit de 300 meter verder en hoger gelegen kerk de familie, die onder het dakje ging staan. Even later de pastoor, een andere dan de onze en op dat moment wilden we dat het niet oneerbiedig was om alles te filmen. Er gebeuren namelijk veel dingen die zo anders zijn dan in NL, dat je ze zou willen laten zien. De pastoor stapt uit in gewone kleding, trekt van de achterbank een aantal gewaden en gaat zich met ons allen als toeschouwer omkleden/verder aankleden. Het witte hemd, een zwart hemd er overheen en daarover een zwarte jas met paarse versiering, dan nog een keer in de auto duiken voor het gebedenboek een beetje aan het hemd trekken en dan ervoor gaan! Er is een soort regie van een mannetje met een verrekijker waarschijnlijk, want toen de pastoor klaarstond en begon, begonnen in de kerk de klokken te luiden. De plechtigheid leek verder veel op laatst, gebeden, zang en veel verdriet bij de omstanders. Daarna samen naar het graf. Het kasje werd van het kistje getild, het kistje gewikkeld in 2 witte linten en dit liet men zakken, daarna het zand en wederom heel veel bloemen er over heen. De familie had niks te missen, vanzelfsprekend, net Arpads moeder begraven, nu Anna's moeder van 71 jaar, met een duidelijk veel oudere vader in een rolstoel, zonder onderbenen, erbij. Wat een triestigheid! Hopelijk voorlopig geen sterfgevallen meer, ik zou graag over geboortes, huwelijken en andere festiviteiten schrijven.
De komende 10 dagen waarschijnlijk even geen berichten, behalve als ik tegen een computer met Internet aanloop. We vertrekken namelijk morgen naar Kroatië, even naar zee, hopelijk naar veel zeevruchten en naar mooie dingen om te zien. Ik ben samen met Annemieke in Istrie geweest toen we 18 waren, ook al weer 26 jaar geleden. Vanmorgen aan de telefoon hadden we het er nog even over, toen was het heel leuk, straks vast ook weer! Op ons huis wordt goed gepast en op de plantjes ook.
Kroatië


Inktvis
We zijn weer terug uit Kroatië en het was heel erg geslaagd! In het algemeen, goed weer, mooie omgeving en plaatsjes, vriendelijke mensen, heerlijk eten. We begonnen vorige week vrijdag met een stuk door Hongarije via de binnenwegen om de tol uit te sparen en daarna de snelweg in Kroatië richting Zagreb. Een uitstekende weg, de tol zeker waard vanwege al de tunnels en de bruggen, en gelukkig ook heel rustig. Bij Zagreb was er wat politieactiviteit te zien, niets groots, maar in elk weiland stond 1 politieman naar de lucht te staren. Later hoorden we dat Bush op bezoek was, daar zal het voor geweest zijn. Kroatië is inmiddels uitgenodigd om lid te worden van de NAVO, daar lijkt niet iedereen het over eens, we zagen in de stadjes wat standjes staan waar je je handtekening kon achterlaten tegen toetreding. Na Zagreb ging de tocht verder richting Istrie.
Einddoel voor vandaag was Porec, waar ik 26 jaar geleden ben geweest. Het weer werd al mooier en mooier, zonnig en helder en in Porec werden we begroet door de palmbomen en door goede richtingaanwijzingsborden in het Kroatisch, Duits, Engels en Italiaans. Immers, het ligt door een smal strookje Slovenië gescheiden, heel dichtbij Italië en bovendien is het een paar eeuwen Italiaans geweest. Dat merk je aan alles. De schitterende panden, de inhoud van de winkels en aan al het personeel in de restaurantjes en winkels. Ik merkte dat ik niet veel meer terugzag van toen, het was nu veel chiquer, veel luxer en veel opgeknapter dan in mijn herinnering, die meer blijk gaf van een drukke badplaats met veel toeristen. Kortom Porec was een zeer aangename verrassing. Erbij gezegd dat het nu april is. Ik denk niet dat je er in juli en augustus moet komen, dan zal het zeker te druk zijn, als je alle bordjes met sobe(bed) aan de gevels bekeek. Wij vonden al snel een klein, leuk appartementje voor 3 nachten, rustig gelegen aan een park dat ons scheidde van de zee en 5 minuten lopen van de terrassen.
En vervolgens hadden we al snel onze rituelen. Heerlijk vroeg op, 7 uur, met de jongens het park in, langs het kustpad naar de terrassen voor koffie en een met marmelade gevulde croissant, en daarna nog zo'n koffie met zo'n croissant. Voordeel van op tijd zijn(8.45 op het terras) is dat je het stadje zag ontwaken met de inboorlingen en nog vrij van toeristen. De mevrouw met het boodschappenwagentje die elke morgen over de boulevard liep met haar gekochte boodschapjes, in ieder geval een bakje yoghurt en wat brood en groente. De meneer met het golvende haar en het colbert die met een interessante map zich voorbereidde op het verkopen van boottours. De man met het houten been die zijn wisselkantoor opende. De man in de zwarte coltrui die eerst een broodje haalde bij de bakker, het op at aan de reling van de haven en vervolgens met een grote zwaai het rolluik van zijn juwelierszaak opende. En de losse hondjes die hun eerste rondes door de haven aan het lopen waren en even stopten bij Coco en Flicka. De eerste dag beviel dit zo goed, dat we niks anders hebben gedaan dan rondlopen, zitten en kijken. Leuke oude straatjes, schitterende kerk, mooi uitzicht in de haven, luxe boten, lekker ijs en om de paar winkels een etalage met goud! Ik kon mijn lol echt op, de ene etalage had nog mooier aanbod dan de ander, prachtige colliers, armbanden en oorbellen, echt mooi spul waarvan je kon zien dat het ook de Italiaanse markt kon bedienen. Als er nog elke maand een salaris zou binnenkomen, nou dan had ik mezelf en 1 van die winkels wel blij gemaakt, nu genoten van al het moois op afstand.
De dagen erna natuurlijk ook de kust boven Porec bekeken, richting Slovenië. Na de 3 nachten trokken we verder richting zuidpunt van Istrie, Pula. Ook een prachtige stad, waar hetzelfde voor geldt als Porec, doen in het voor of naseizoen. Wat steden betreft hebben we niet alles kunnen doen wat we wilden, vanwege CF. Je mag de musea natuurlijk niet in, kerken doen we snel om de beurt, maar het ergste is dat Coco zo verschrikkelijk gestrest is als er mensen in de buurt zijn, dat we dat proberen te beperken. Het uit zich in ernstig hijgen, pogingen om te verstoppen in hoekjes, langzaam lopen en erger hinken dan normaal en volledig opengesperde oogjes en opgeprikte oortjes. Heel erg zielig is dat. Nou hoeft al dat bezichtigen van Pieter ook niet altijd, dus in Rovinje bv is hij met CF in het parkje blijven zitten terwijl ik me spoedde om zoveel mogelijk in zo kort mogelijk te zien.
Na Pula hebben we de rechterkant van Istrie bekeken en zijn daarna overgestoken met de ferry naar de eilanden Cres en Losinje. Ook hier is zeer duidelijk dat dit gebied ooit Italiaans is geweest, villa's in 1 woord geweldig en ook bijna allemaal zo mooi gerestaureerd. In Losinje hadden we weer een goed gelegen hotel aan het water. De kust hier bestaat uit allemaal baaien, met daaraan die mooie villa's en in het water leuke bootjes. Langs het water liep een perfect pad, waar we 's morgens de dag begonnen en 's avonds eindigden. Ook hier weer, weinig mensen en dus beter voor Coco.
Na een paar dagen ging de reis verder naar het eiland Krk en hier zat het wat tegen, het beviel ons op de een of andere manier minder, het weer zat tegen, een hotel weigerde CF, kortom we reden door naar het vaste land en vonden uiteindelijk een mooi gelegen hotel met 70-er jaren kamers, waar we bij gratie van OLH binnen mochten met CF, puur omdat de mevrouw CF niet had gezien toen ik om inlichtingen vroeg en dacht dat het formaat strikjeshondjes waren. Toen ik eenmaal de sleutel had en ze Flicka zag, veranderde haar stemming, maar ze krabbelde niet terug. En toen had ze hoofdhond Coco nog niet eens gezien!
De volgende dag nog steeds geen mooi weer en namen we de beslissing om het binnenland in te rijden en daar wat leuks te zoeken voor het weekend. Dat was nog niet zo makkelijk. Aan de kust is het duidelijk meer ingesteld op toeristen dan in dit gebied en we reden uiteindelijk door tot boven Zagreb in het wijngebied dat grenst aan Slovenië en Hongarije. Hier vonden we gelukkig een lot uit de loterij. Een villa tussen de wijnbergen, hoofdzakelijk restaurant maar wel een paar kamers, hondjes welkom en een bijzonder gunstige prijsprestatie verhouding. Goedkoper dan aan de kust, waar het al niet duur te noemen was. Natuurlijk, alles is hier iets duurder dan in onze omgeving van de pastorie, maar daar krijg je dan ook wel wat voor. Eigenlijk vind ik het vervelend om te moeten zeggen, maar in Kroatië is het service niveau en de aankleding in de restaurants toch wel een stuk verder/beter dan hier in de buurt. Mooi servies en glaswerk, bijna overal linnen servetten, personeel dat over de grens spreekt, nette menukaarten met een gevarieerd aanbod. Dit was wel de vakantie van de inktvis! Als lunch, als voorgerecht, als hoofdgerecht, in de pasta, of een combi daarvan. Terugkijkend heb ik elke dag genoten van de inktvis van de grill, met een schaaltje olijfolie met daarin verse knoflook en peterselie. De andere dagen, scampi, vis, mosselen en af en toe cevapcici. Erg smakelijk allemaal en met zorg opgediend. Wijn ook prima en af en toe een leuk gratis welkomstdrankje zoals honing brandewijn, peren brandewijn of slivovitsj. En hoe kan het toch zijn dat al dat seafood op de kaart staat ook in het noorden van Kroatië aan de H grens en dat het hier nergens is, of uit een pakje komt. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voor schapenkaas en goede ham.
Aan dit gedeelte van Kroatië merkten we niet dat er een oorlog heeft gewoed. Wellicht als we wat oostelijker gaan richting Servië? Maar goed, voorlopig zijn we weer heerlijk in onze pastorie teruggekeerd, hebben we het eerste varkensvlees al op en is er bijna geen gelukkiger hond dan Coco!
Kies, kip en hond
Jarenlang heb ik een tamelijk probleemloos gebit gehad en nu zul je net zien, kort voor vertrek had ik nog een spoedvisit bij Wim in Nederland en eergisteren morgen, brak een stuk kies af op een lekker hard kapje Nordlander brood. Wat ontzettend balen! Ik sta in NL al niet te juichen als dat gebeurt, maar hier vond ik het extra vervelend. Wat nu te doen en wie te kiezen? Eerst maar op Internet.
De namen die je hier ziet hebben hun marketing mix goed op orde en zijn in ieder geval multilinguaal, maar zitten vooral in Budapest, Pécs, aan het Balaton en bedienen vaak grotendeels buitenlanders voor kronen en inlays. Nou had ik wel het vermoeden dat ik aan een kroon zou vastzitten, bij de laatste keer repareren van deze kies hadden mijn tandarts en ik dat al besproken, maar je kunt niet weten. Uiteindelijk heb ik Gábor gebeld, onze notaris hier in Bonyhad, via wie we het huis hebben gekocht. Gábor gevraagd naar een goede tandarts die ook Duits of Engels spreekt. Met een paar minuten belde hij terug met een naam en een telefoonnummer. Dat nummer heb ik de hele dag gebeld, zonder resultaat.
Eind van de middag gingen we wat drinken bij András en Rita, zij noemden dezelfde naam, waren lovend en vertelden dat deze tandarts in Duitsland heeft gestudeerd. Heel raar dat je daar een soort van goed gevoel van krijgt. Universiteiten hier zijn heel goed, tandartsen staan hier goed bekend en toch geeft dat Duitsland dan iets van meer vertrouwen...Rita zei dat ik helemaal niet moest bellen maar er gewoon naartoe gaan, in de wachtkamer gaan zitten en dan zou het goedkomen.
Dat dus gedaan, om 8.45 zat ik in de wachtkamer, met een afwachtende en zeer kritische blik. Ik had alle tijd want er zaten al 5 mensen voor me en 1-tje binnen. Die ene binnen had blijkbaar een totale revisie want dat duurde behoorlijk en toen ze naar buiten kwam werd een naam genoemd van 1 van de 5 en die ging naar binnen. Tja, toch op afspraak dus blijkbaar. Goede raad was duur, eerst maar even piesen, inmiddels toch al een uur verder. Nette toiletten, met papieren handdoekjes, goede zeep helemaal niks op aan te merken net zo min als op de wachtkamer. Nette vloer, systeemplafond met goed licht, bladen uit de duurdere klasse en folders van Elmex en Oral B. Uiteindelijk de stilte verbroken en gevraagd aan de patiënten of er iemand Duits of Engels sprak. Helaas niemand. Ze vroegen aan mij hoelaat ik een afspraak had, want het liep gigantisch uit. Ik zei, nincs, uj patiënt. Dat snapten ze en gelukkig was er nog zo eentje uit de 5. Gewoon wachten dus en iedereen leek daar vrede mee te hebben.
Ik niet dus, inmiddels waren er ook weer nieuwe patiënten binnengekomen met afspraak en dan kun je wachten tot je een ons weegt. Na 2 wisselingen heb ik de stoute schoenen aangetrokken, ben de deur binnengeglipt en vertelde in het Duits mijn verhaal en vroeg of het oké was dat ik in de wachtkamer zat en aan de beurt zou komen die morgen. Wat een tegenvaller, nincs nemetül, geen Duits dus. Met gebaren was het wel oké dat ik bleef zitten en toen ging het opeens wat sneller. Twee patiënten met afspraak kregen een verdoving en kwamen weer snel terug in de wachtkamer, toen de andere "illegaal" en toen ik. Half elf inmiddels en alweer een keer geplast. Niks praten, gelijk in de stoel, zitten, zoals in NL vroeger en niet plat liggen. Kort in langzaam Engels mijn verhaal gedaan, maar ook Engels was zeer beperkt. Ik moet gewoon vertrouwen op haar technische kennis want waarom zou ik de mening van András, Rita en Gábor in twijfel trekken? Na onderzoek vertelde de tandarts mij(fogorvos=tandendokter) dat het niet meer te maken was en dat er een kroon op zou moeten. Daarvoor werd uit een laatje een bijtgebitje gepakt met een kroon als voorbeeld. Ik zei dat het goed was. Toen kwam er pen en papier en werd met een zorgelijk gezicht de prijs opgeschreven, wel 20.000 Forint en dat is 80 Euro compleet.Ik zei weer dat het goed was en dat ik het belangrijk vond dat het helemaal goed en mooi zou worden. Vervolgens de agenda, vol, vol, vol. Ik had uit de fluistergesprekken in de wachtkamer al opgevangen dat ze héééél goed is en dat het daarom wel 2 maanden duurt voordat je een afspraak hebt. Ik ben uiteindelijk 23 mei aan de beurt en dan 2 weken later weer voor de afronding.
Vervolgens kwam er een plastic schortje over me heen en ik dacht wat gaat me nu gebeuren, toch niet onverwacht een trekpartij???!!! Toch maar snel gevraagd en ze zei iets van rechtslijpen. Dat was het ook, er zat een scherpe punt aan en die heeft ze weggeslepen, hartstikke goed dus. Verder heel vriendelijk, assistente ook, een hand en tot ziens. Met gemengde gevoelens vertrokken, ik heb totaal geen reden om aan haar kunnen te twijfelen, dat van die taal is jammer. Tot 23 mei heb ik tijd zat om van alles op te zoeken in het woordenboek dat hierover gaat en dan zullen we er uit komen. En het is niet voor in de mond en Pieter juichte over de 80 Euro. Inderdaad spotgoedkoop, maar zegt nog niks over de kwaliteit of duurzaamheid. Zojuist hadden we even bezoek van Nederlandse vrienden die ook in H wonen. Vorig jaar een totale revisie van het gebit gehad voor de prijs van een NL kroon en toch heel goed werk.
Na deze marathonsessie gauw naar de koffietent voor 2 espresso's en een hazi krémes. Ik eet wel heel voorzichtig, de rest van die kies moet nog even heel blijven inclusief de vulling. Daarna benzine gehaald voor de tuinmaaier en gauw terug naar de drie op de Pastorie.
Eind van de middag gingen we even naar Marton en Maria om te vertellen over Kroatië. Als we een half uurtje eerder waren geweest hadden we alle bloedige details nog mee kunnen maken. Ze hadden net 2 kippen geslacht en waren bezig met de pluk- en schoonmaaksessie. Wat een werk maar wel mooi om te zien en echt aanschouwelijk onderwijs. De koppen gingen op een gegeven moment naar de katten, de hand van Maria haalde heel soepel alle ingewanden er uit, de darmen, veel meer voor een kip dan we dachten, het hart, de lever en heel interessant de maag. Gevoelige zielen niet verderlezen nu.
Maria haalde met een heel handige haal het maagje los, wist precies waar ze moest snijden om het maagje te openen en haalde het voer waar de kip nog van had genoten er uit. Toen hoorden we dat 1 van de 2 kippen voor ons zou zijn! Nou die ligt nu lekker in de oven en is in ieder geval voor vanavond en morgen want het is er 1 van 2,8 kilo! Pieter heeft 5 weken geleden Maria geholpen om de kuikens op te halen omdat Marton naar de tandarts moest(ja hoor, dezelfde en ook kronen gezet bij Maria, gebitten maken is blijkbaar niet de sterkste kant, want het nieuwe gebit van Marton kleppert en doet zeer en hij is eigenwijs en gaat niet terug) en daarom kregen wij nu een gegroeide kip. Was natuurlijk niet nodig, maar wel heel aardig!
's Morgens kregen we een officieel uitziend papier aangereikt bij het hek, waar we gedeeltelijk wijs uit konden. Marton vertelde de rest. Op 29 en 30 april komt de dierenarts uit Bonyhad naar ons dorp om alle hondjes te vaccineren. Dat kost 2500FT(=10Euro) per hond en is verplicht. Boete voor niet komen kan oplopen tot 200 Euro. Hondjes die al zijn ingeënt moeten het bewijs daarvan aan de burgermeester laten zien. We waren er verbaasd over, hier is men niet zo in voor het geld uitgeven voor huisdieren en we vroegen of dan ook echt iedereen komt? We hebben niet voor 100% antwoord gekregen. Wij concludeerden dat zeker niet iedereen komt, en dat er ook nooit zo'n boete zal volgen. In H vindt men 2500FT duur, vorig jaar was het 1800FT, en er zijn huizen met 4 honden en dus 10.000FT. Marton zei dat er dan waarschijnlijk 2 van de 4 hondjes komen.Onze jongen en meisje hebben hun paspoortje compleet, maar ik ga toch kijken de 29e. Ik wil het wel eens zien, en bovendien wil ik die dierenarts eens ontmoeten, voor hopelijk nooit nodig. Deze man is populair, schijnt zeer vriendelijk te zijn en spreekt zeer goed Duits!
Morgen weer Hongaarse les. Die 10 dagen Kroatië waren niet goed, je merkt dat dingen snel wegzakken als je er niet dagelijks mee bezig bent. Gistermiddag en daarnet de boeken en schriften gepakt om in te komen.
Hierbij wat kippenfoto's van mijn mobiele, dus niet zulke goede kwaliteit.

Kort en vet lekker Hongaars
Nou, sinds zaterdag heb ik een korte kop zoals ik hem lang niet heb gehad. Was het sparen voor lange manen beu, het zat niet zoals ik wilde, kon nog lang geen staart en bovendien wat doe je daar eigenlijk mee. In de wind aan de Kroatische zee wilde het nog zitten maar in de Hongaarse zon vielen de haren als een dakje langszij. Dus, ik zat zaterdag om 7.30 bij Rozsika. Jullie weten dat Rozsika weer een fulltime baan bij de bank heeft en daarom alleen op zaterdag kan knippen. Bovendien had ze afgelopen zaterdag een bruid met moeder, tante, meisjes en jongetjes, vandaar dit tijdstip. Tja, ook niet ideaal, maar ik wil Rozsika niet passeren en zij wil graag blijven knippen en bovendien krijg ik meer tijd en aandacht en kan ik in het Duits wat vragen. Heel kort dus, geen nekbroei en wel goed bijhouden.
Vrijdag hadden we weer Hongaarse les. Leuk. Steeds als je denkt dat je de schema's van vervoegingen onder de knie hebt komt er weer een nieuwe bij, net zo logisch als degene die je al kent, maar wel net weer anders. De laatste keer hadden we de uitgangen aan de zelfstandige naamwoorden. Nu behandelden we de woorden, voor, achter, onder, boven, naast en tussen. Klinkt heel makkelijk. Maar het is niet zoals het lijkt. Kijk naar de zin; de auto staat achter de bank. Dat is statisch, de auto staat. Dan de zin; ik parkeer de auto achter de bank. Dat is een beweging en dat betekent dat het woord achter ook anders wordt. Bovendien zet je het woord achter ook achter de bank en niet voor de bank zoals je in NL zou doen. En om compleet te zijn kun je de auto ook weer achter de bank vandaan rijden, een andere achter, niet statisch maar een andere beweging dan er parkeren.Het doen is makkelijker dan het te zeggen. We oefenen wel in de tuin(kertben) en dat maakt het wel erg leuk en levendig. Maar het zal wel even duren voordat het er vloeiend uitkomt zonder al te veel pauzes van het nadenken.
Verder leeft er van alles in die tuin, veel onkruid helaas, maar ook de eerste sprietjes van de moestuin komen uit. Op dit moment doen de erwten het goed en er komt al sla op. De uitjes zijn nog bescheiden en de bloemen erg matig. We kijken het bijna de grond uit, onze tuin is geen uitzondering, ook bij Marton en Maria is het tempo gelijk. Behalve dat hun rijtjes mooier recht lopen dan de onze.....
Zaterdag heerlijk gegeten met Marc en Rolanda in Nagypall, we waren erg luxe uitgenodigd en het was zalig. Om in de sfeer van knoflook te blijven vooraf een knoflooksoep, erg goed! Helaas voor hen(maar ook zeker voor ons)gaan zij Hongarije verlaten en zijn hun dromen hier geen werkelijkheid geworden.
Om even bij eten te blijven. Onze vetpan is weer in het leven geroepen. Een kaassoufflé met camembert, wel lekker, en een als kroket uitziend ding, dat een soort gehaktstaaf bleek, niet zo lekker.
Vandaag heeft Pieter de winterbanden van Dacia verwisseld voor de zomerbanden want het is super goed weer!

Wijn en poep

Gisteren was het dan zo ver. Op zich een trieste dag omdat de spullen van Marc en Rolanda in de verhuiswagen naar Nederland vertrokken en 's avonds Rolanda met Ryan Air via het Balaton meer er achter aan.(mochten er nog liefhebbers zijn die willen langskomen, van april tot en met oktober vliegt Ryan air bijna voor niks van Weeze, het oude vliegveld Niederrhein, net over de grens bij Nijmegen, naar het Balaton meer, wil je het combineren met Budapest, dan beter Wizz air of Malev/KLM).
We vervoegden ons dus met een steekkarretje om 7.30 in Nagypall waar na een kwartiertje de wagen al voor reed. Alles was al keurig voorbereid en ingepakt zodat het al met al maar 1,5 uur duurde voordat de spullen in de wagen stonden. Marc en Rolanda hebben net zo'n bevriend echtpaar als wij Marton en Maria hebben, steunen en toeverlaten in het dorp die alles weten en kunnen wat in een Hongaars dorp nodig is. Deze Maria en Jozsef hielpen ook hard mee met hun 75 en 73 jaar! Het was aandoenlijk om te zien hoe verdrietig beiden waren bij het afscheid van Rolanda, aanstekelijk bijna. Wij kregen nog hele mooie spullen mee in onze ahw, kijk maar op de foto's. Twee wijntonnen, twee grote vaten om wijn in te maken, een leuke oude kruiwagen van hout, een emaillen wasbakje voor in de tuin. Dat zal zeker een mooie herinnering aan M&R blijven!
De 2 wijntonnen staan nu in het Présház bij de wijnkelder en samen met een 3e ton die we al hadden en met een paar stoelen is het een soort kocsma=kroeg geworden. Gisteren ingewijd.
Daarnet is de poepwagen geweest. We hebben hier geen riolering maar een put en een paar keer per jaar moet je die laten legen door de poepwagen. Makkelijk, een telefoontje naar het poepbedrijf en dan rijdt na korte tijd de poepwagen voor, rolt een slang uit en zuigt de put leeg, met een hoop herrie, wat luchten, maar snel gaat het zeker! Coco en Flicka snel naar binnen gedirigeerd want honden bij putten en zuigslangen is geen veilige combinatie.
Pieter is nu gras aan het maaien, ook als service voor mij, dat ik het de komende 2,5 week niet of maar 1x hoef te doen. P gaat nl as zondag voor 2 weken naar NL, het huis meubelvrij maken voor de nieuwe bewoners die er per mei ingaan en voor het familyweekend ter ere van de verjaardag van zijn moeder. De maaier was stuk, vorige week op een grote steen finaal afgeknapt, en we zagen het al somber in, was dat nog wel te maken? De krantjes van Obi, Praktiker en Tesco waren er al op nageslagen. Maar zoals het vaak gaat hier, alles is te maken, via via en voor weinig. Victor, dat is de neef van András, is onze elektricien maar werkt ook op een kolchoz. Hij heeft het ding gerepareerd voor 24 Euro en in 3 dagen! Hij loopt weer als een zonnetje.
Zometeen komt er nog een vrachtwagen het erf op met een nieuwe voorraad stookhout. We hebben nog voor een hele lange en koude winter voldoende, maar dit hout is dan voor de winter 2009-2010 en kan bij ons in de varkensschuur drogen. Foto's volgen.
Hout voor de deur
Hieronder zoals beloofd foto's van het hout. Het is een heel stripverhaal geworden want wat was er loos. De vrachtwagen was zwaar en heel slecht en oud, ondanks het merk. MB. De remmen waren zodanig dat er steeds even gewacht moest worden totdat de remmen het weer deden! Eerst achteruit de oprijlaan op om onze oprit ook achteruit te nemen en het hout zo dicht mogelijk bij de eindbestemming, de varkensschuur, te lossen. Dat lukte niet, klein stukje oprit en toen kwam de wagen niet verder omhoog. Wat gedelibereer, wat zorgelijk kijken en toen terug naar beneden om de laan vooruit te gaan nemen. Eerste stukje ging goed maar op onze oprit gingen de wielen slippen en maakten een soort geul in onze oprit, hakten nog een tak buxus af en stopten, paar pogingen nog gedaan maar de oprit werd allengs dieper, de wagen ging steeds meer stinken en kwam niet verder. Uiteindelijk maar besloten om daar het hout te lossen op het gras, wat ook kan en alleen betekent dat we het verder naar de schuur moeten kruien. Natuurlijk heeft P wel de prijs naar beneden gepraat, vanwege het ongemak maar ook omdat het hout meer 'gemengd 'was dan afgesproken.
's Middags heeft P de boventuin gemaaid en ik ben begonnen met het houtkruien, elke dag een paar en dan verdwijnt de 10 kuub vanzelf.
Zie hier het beeldverhaal.

Hongarije-Nederland vv
Zondag was het dan zo ver. Mammie en Ilonka kwamen in Hongarije aan voor een 3-weekse vakantie in Somogy en Pieter vertrok naar Nederland om ons huis leeg op te leveren voor de nieuwe huurders(zie eerder bericht). Eerst nog even gezellig de zondagmiddag samen in de tuin om de verjaardag van Ilonka na te vieren en daarna bracht ik Pieter naar Fly Balaton in Sarmellek. Geweldig geregeld dit kleine, ex-militaire vliegveld. Voor de deur parkeren voor heel weinig geld. Slechts 1 terminal met veel loketten open en daardoor een snelle service. Als je dit eenmaal kent wil je nooit meer naar Schiphol. Op de tv's slechts 1 vlucht, die van Pieter. Ik ben teruggereden naar Ilonka en onderweg belde P toen het vliegtuig aankwam en toen hij ging vertrekken, steeds een half uur eerder dan gepland! 's Avonds om 22.30 belde hij uit Weeze, ook hier dus een half uur eerder aangekomen. Heel goede vlucht, geen genummerde plaatsen maar vrije zit, wel tijdens de hele vlucht pogingen om te verdienen door middel van loterijen, verkoop etc. Een aanrader dit traject.
Ik ben gezellig blijven slapen en heb een heerlijk tuindagje gehad met bijkletsen. Eind van de dag terug naar de pastorie. Gisteren natuurlijk doorgegaan met het hout, wat huishoudklusjes en 's middags naar die hondenbijeenkomst in de tuin van het gemeentehuis(zie eerder).
Ik had er achteraf een beetje spijt van. Ik vond het niet voldoende zorgvuldig gaan, spuit er in en klaar. Niet een klein onderzoekje van de hond, hart luisteren, bekijken, niks. En niet eens een nieuwe spuit per hond. En zo aardig leek me de dierenarts nou ook weer niet. Wat wel leuk was, de honden natuurlijk, uit elke hoek van het dorp kwamen hondjes met touwen om waaraan een vrouw of baas zat. Ook hondjes die ik nog niet kende. Allemaal erg zenuwachtig volgens mij voor dit jaarlijkse bezoek buiten de eigen tuin. Zielig gehijg en geblaf. Ik liet de paspoortjes van de jongens zien aan de dierenarts en die had meteen weer wat te mopperen. Gelukkig had ik CF thuisgelaten, veel te veel stress voor Coco. De rabiës vaccinatie van Intervet is 3 jaar geldig. Hier accepteren ze dat niet en zeggen dat ze 1 jaar aanhouden. Kortom de jongens zouden weer moeten. Dat gaan we dus niet doen. De paspoorten zijn EU, Hongarije is EU, CF zijn Nederlandse honden, dus wij houden de drie jaar aan, totdat er een moment komt dat we echt moeten. Ik heb nog wel een mail aan Intervet gestuurd. Kreeg heel netjes antwoord, maar wel een diplomatiek antwoord. De vaccinatie is 3 jaar geldig, dat klopt. In de gehele EU mogen de honden dus gedurende 3 jaar reizen, wonen in een ander land dan NL zou andere regels kunnen betekenen voor de inheemse, wonende hond, dat moet men vragen in het land waar men woont. Tja, even laten bezinken maar. En vooral hopen dat er geen dierenarts nodig is voor iets serieuzers!
Vandaag weer wat hout sjouwen en met een kop koffie naar de Koningin kijken.

Feest- en herdenkingsdagen
Ik realiseer me daarnet dat hier geen enkele vlag wappert, tot nu toe had ik het eigenlijk niet gemist, het halfstok gisteren en het in top vandaag en niet te vergeten met wimpel op de 30e. Het scheelt enorm dat we hier de NL tv kunnen ontvangen. Het schaatsen in Franeker met het Tige Dank van de Majesteit heb ik hier ook kunnen zien evenals het commentaar van Frans Molenaar op alle kleding. En natuurlijk gisteren de herdenking op de Dam, een mooi en helder verhaal van Jet Bussemaker vond ik, en de 2 minuten stilte. Gelukkig is het hier, zeker omstreeks deze tijd, al erg rustig in het dorp, dus die stilte wordt niet onderbroken.
En dan nog een extra feestdag hier, de 1e mei. Iedereen is vrij, overal zijn feesten en van De Dag van de Arbeid herdenking heb ik niets gemerkt, maar de Hongaarse zenders zijn nog niet aangesloten, vandaar waarschijnlijk.
Ik was de 1e mei op de opening van de nieuwe tentoonstelling in de Pince Galeria Nagypall. Ik heb er al eerder over geschreven, deze galerie heeft jaarlijks een tentoonstelling die loopt van 1 mei tot 1 oktober. De basis wordt gevormd door foto's van fotograaf Eddy Smid, voorzien van tekst door zijn partner Frouke Schouwstra. Bij het thema van deze foto's wordt diverse kunst van verschillende Hongaarse kunstenaars tentoongesteld. Erg leuk en mooi altijd. Die opening is ook zeer feestelijk. Het hele dorp loopt uit en verder zijn er inmiddels veel vaste gasten en kennissen van Frouke en Eddy aanwezig, waaronder NL vakantiegangers en NL-ers zoals wij(de leuke soort, sorry voor de arrogantie). Helaas kon ik wat minder lang blijven dan anders ivm de hondjes thuis, maar gezellig was het toch. Dansende kinderen, speeches van Frouke(de mevrouw in het linnen), de burgermeester van het dorp en de NL honorair consul van onze provincies Baranya en Tolna(de man met de oranje stropdas). Daarna de expositie bekeken, zag er weer goed uit, ga snel een keer met Pieter terug, dan is het ook minder druk. De drankjes, de kaas en het eten maar gelaten voor wat het was en snel richting huis.
Op de terugweg even in Bonyhad gestopt om gebak te kopen voor morgen omdat mammie en Ilonka zouden komen. In Bonyhad was een groot feest gaande! Grote mensenmenigten, veel stalletjes met eten en drinken en waren, dansen, muziek en ook hier, net als in Nagypall, het optuigen van de meiboom. Ook dit feest verder niet meegemaakt, allereerst was ik al op weg naar huis en bovendien werd het feest overvallen door een hevige en donkere stortbui! Het weer is een beetje wisselvallig. 's Morgens begint het goed, stralend blauwe lucht, zon en warm en zo op het midden van de middag betrekt het en is het een heen en weer van naar binnen en weer naar buiten. Het weekend was dat in ieder geval vrijdag en zaterdag het geval. MAAR AL HET HOUT LIGT AL OP DE PLAATS VAN BESTEMMING! Zoals gezegd deed ik elke dag een aantal kruiwagens, ik had uitgerekend dat ik dan het weekend voordat P thuis komt klaar zou zijn. Ik had echter buiten Ilonka gerekend. De eerste dag deed ze 1 kruiwagen meer dan ik die dag, maar de volgende dag heeft ze het karwei gewoon afgemaakt met de laatste 15 kruiwagens. Laat de winter 2009 streng zijn, ons deert het niet!
Gisteren waren ze naar de vasar(markt in Pécs) en ik paste op de 3 hondjes, had er nu dus 5 in totaal. Dat ging hartstikke goed, gelukkig goed weer de hele dag, geen gegraaf onder hekken door en niet stiekem kruipen naar de moestuin. Net voor het einde van de mis hier in de templom heb ik ze even naar binnen gejaagd, een blafconcert aan het hek voorkomend.
Vanmorgen vertrokken ze weer(geweldig goed geslaagd op de antiekmarkt) en heb ik de tuttige klusjes gedaan zoals wassen, stofzuigen enz. enz. enz. En nog wat gewied in de moestuin. Het wordt er niet duidelijker op, de eerste rijtjes zijn oké, ik zie wat wat is, maar daarna wordt het gissen en laat ik het liever nog even staan totdat er duidelijkheid komt in de vorm van een rijtje hetzelfde groen en daarvan afwijkend groen dat ik dan weg kan schoffelen.
Ik kom gewoon niet aan Hongaars toe, terwijl we de laatste keer nog wel zo iets makkelijks hebben geleerd. Van veel zelfstandige naamwoorden worden hier, vooral door jongeren, werkwoorden gemaakt, die wel volledig in de taal zijn geaccepteerd en ook gewoon netjes zijn. Voorbeeld; koffie(drinken) wordt dan koffien, ik koffie, jij koffiet, hij koffiet enz. Goed hè? Morgen toch maar mee aan de slag hoop ik.

Vrouwenpraat
Geen titel die je van mij zou verwachten en toch even wat vrouwenpraat, ook van harte aanbevolen aan de mannen overigens. We waren in NL niet zo merkentrouw, bijvoorbeeld wat kochten wij? Het wasmiddel van de aanbieding, de vaatwastabletten van de aanbieding, boter, melk en zo nog heel veel dingen, maakte niet zoveel uit als het maar goed en liefst niet te duur was. Nu we hier een paar maand zijn, merken we dat we misschien toch merkentrouwer waren dan we dachten of wellicht zakentrouwer?
De lamskoteletjes van de slager uit Blaricum, patisserie Remy uit dezelfde plaats? TOKO Laren? Kijk, voor de Heinz ketchup is hier een heel goed alternatief, Globus chili ketchup, niet van dat laffe, zoete gedoe maar aangenaam van smaak. Aan de vrouwendingen is het even wennen, na het eindigen van de baan was Clinique al verwisseld voor eigen merk HEMA, maar wat dan hier te kopen? Als bovendien Hongarije valt in dezelfde categorie als Tsjechië, Polen, Kroatië als het gaat om gebruiksaanwijzing of inhoudsopgave? Nou, OB is OB en dat is makkelijk, dat is hier ook en op kleur en formaat weet je je weg. Maar nu waren de dag- en de nachtcrème op, geen HEMA, geen vallen waarin je kunt trappen zoals; tegen rimpels, verjongd, voor stralende huid, gezonde teint, gewoon omdat je het niet kunt lezen.
Wat heb ik gedaan, ik ben teruggevallen op een merk dat iedereen kent, waar ik in NL langs liep, maar wat niet duur is, misschien ook wel gewoon goed, NIVEA. Op het ene doosje stond nappali, op het andere ej, en dat is dag en nacht, dus dat klopt. Verder wil ik een kleurtje in het haar, gewoon bruin, maar dan geen permanente kleur met uitgroei maar eentje die met zo veel keer wassen er uit is. Dat neemt ongeveer een kwartier, alle verpakkingen in de hand nemen, proberen er wijs uit te worden en dan opeens een zin zien die zegt; houdt 26 wassingen. Snel in het mandje. En wat een gevoel van geluk als ik opeens Paradontax zie liggen, voor het eerst in 3 maanden. Die was nog niet op, maar handig voor straks. Toen ik naar Bonyhad reed voor deze geweldige inkopen bedacht ik me hoe zeer een mens kan veranderen naar gelang de omstandigheden. Ik was al nooit heel erg make-upperig, maar hier ben ik wel een behoorlijke rural girl aan het worden. Zonder lipstick en mascara ging ik toch meestal niet weg en hier ga ik vaker zonder dan met. En zelfs met mijn geurtje ben ik zuinig geworden, wel te koop hier, maar net zo duur als in NL en ik moet er voor naar Pécs. Kortom, ik besloot om toch niet helemaal af te zakken en bij die mooie drogist van de Paradontax bleef ik staan voor de lipsticks. En ik kocht er 2! En wat is het dan makkelijk dat er niemand over mijn schouder fluistert: "Je hebt toch al een lipstick?" of "Neem er nou eerst eens 1-tje, dan kun je altijd nog die andere kopen." Niet dat Pieter mij geen lipsticken gunt, hij gunt me er wel 100, maar het is gewoon zijn 2e natuur, net als die van mij is dat ik graag zelf beslis, dus kun je soms beter alleen zijn voor de harmonie.
Maar gelukkig duurt dat niet lang meer! Pieter en zijn ouders zijn klaar voor vertrek, de auto vol, overnachting geboekt, morgen weg. Maandag aan het eind van de middag verwacht ik ze, alles is hier ook in gereedheid. Coco mist Pieter volgens mij, hij is een beetje triestig, kijkt me ernstig aan en is nog veel aanhankelijker dan anders. Ik ga morgen naar Somogyacsa voor Moederdag.
Ik skypte net met Pieter en hij zag meteen mijn lipstick en vond het mooi! Voor jullie een foto.

Het is niet alles honds dat blaft
Afgelopen zaterdagmiddag kwamen András en Rita even langs, ze brachten de grasmaaier terug, die benzine lekte en die András even bekeken had. Nadat ze hier in de tuin wat gedronken hadden en de moestuin bekeken, zeiden dat ik even mee moest komen om iets van Amway te bekijken. Ik was aan het koken, ramen stonden open, maar in Hongarije is het nee zeggen nog moeilijker dan in NL, ook gezien de taal, dus ik ramen dicht, pit uit en mee. Kreeg ik me daar een uitgebreide prive demo van de Amway spullen, die Rita sinds kort verkoopt. Voor diegenen die het niet kennen. Het is een soort relatiemarketing verkoop net als Tupperware, alleen Amway is veel uitgebreider, het heeft veel schoonmaakspullen, verzorgingsproduken, vitaminen, make-up etcetcetc. En zoals we allemaal weten werkt dit, ik kocht omdat ik Rita wil steunen en niet omdat ik nou behoeftig was. Ik heb wel alleen schoonmaakspul gekocht, dat vind ik toch geen leuke producten om in een winkel te kopen en voor een paar van de verkoopargumenten was ik gevoelig, zoals biologisch en goed voor milieu(je kinderen kunnen het opdrinken, gebeurt niks, je kunt het afvalwater in de moestuin gooien, geen probleem).
Eigenlijk vond ik wel geinig om een keer de andere kant van verkoop mee te maken en als je weet dat je ergens intrapt is het toch niet erg? Ik hoop dat Rita er rijk van wordt.
Na de koop wilde ik weer opstaan, maar daar kwam de volgende uitnodiging alweer aan, ze gingen die avond szalonna sütni en of ik dan ook kwam. Szalonna sütni is spek bakken, dus ik vroeg me af wat we gingen doen, maar ik zei dat ik zou komen. Snel naar huis, Coco en Flicka eten, het koken afmaken, trui mee en weer weg.
Wat was het nou? Er was een vuur gemaakt in de tuin van acaciahout. Rita had grote dikke plakken(1cm) spek en ham afgesneden, een groot brood en verse tomaten. András had takken van een hazelnootboom gepakt, die zijn dun en lang en maakte er met een mesje een punt aan. Daarna regen wij allemaal zo'n plak spek aan die tak en hielden we het net boven het vuur. Het vet begon te druipen, het rook heerlijk en ik moest lachen in mezelf, wel 20 jaar een statine verkopen en dan dit gaan eten.....na een tijdje moest je het geheel even in een pannetje water dopen(om het ergste zout er af te halen) dan nog weer even in het vuur en dan lekker met het brood en de tomaat opeten. Vet en zout maar wel heel erg lekker en heel gezellig!
Ik realiseerde me wat voor een leuke afwisseling dit was, eerst de moderne wereld van Amway en slimme verkoop en dan de tradities van hier, heerlijk slecht maar o zo lekker. En steeds denk ik dan terug aan NL, zelfs de bbq's werden daar natuurlijk hoe langer hoe gekker met buitenkeukens, marinades, supersalades en het mooiste vlees en seafood. En hier, zeer eenvoudig alles van het land, maar wel puur, ongedwongen en relaxt. En op de achtergrond geblaf, uit het dorp natuurlijk, maar hoe later het werd ook steeds uit het bos. Dat zijn dus reetjes en hertjes, echt geblaf, sprekend hondjes. Het zijn fiu en lany(jongens en meisjes) zei András, die elkaar in het bos achter ons ontmoeten. Een onverwacht aparte leuke avond.
Moederdag, mei 2008
Gisteren was ik bij mammie en Ilonka voor Moederdag. Was erg gezellig en heerlijk in de tuin! Een kleine impressie in foto's.
Om 4 uur sms’te Pieter, ze waren in Windorf bij het overnachtingadres, alles voorspoedig verlopen en vanmiddag zijn ze hier!
Weekje vakantie
's Middags tegen 4 uur waren ze er dan ook. Reis prima verlopen en wel een beetje daas van het rijden lekker bij ons de tuin in. Afgelopen dagen rustig aan gedaan en een paar kleine toeristische dingen bezichtigd. Woensdag hebben we bij Ilonka heerlijk gulash uit de ketel gegeten, het weer was wat wisselvallig maar gelukkig heeft haar huis een leuke veranda, dus we bleven in alle gevallen droog en tijdens het eten van de gulash was het weer stralend. Donderdagmiddag naar Pécs gegaan voor een paar stedelijke terrasjes, wat een verschil toch telkens met ons dorpje, en wat weten we beiden te waarderen....
's Avonds in Pécs naar het theater gewest voor een concert van het Pécser Philharmonisch orkest met een glansrol van Alexander Lonquich, als pianist en dirigent tegelijkertijd. Was erg leuk, alleen al door het theater zelf! Schitterend gebouw, prachtig trappenhuis en zo'n zaal als we kennen uit de Sissi films, mooie stoelen maar ook van die gezellige loges. Nou, wij hadden er zo eentje! Alleen de avondjurken en de mini verrekijker om de overburen te bespieden misten nog. Heerlijk om hier zo te kunnen leven, niet te hoeven haasten om 1930 aanwezig te kunnen zijn, niet zoeken naar een parkeerplaats, rustig kunnen eten op een terras in de buurt en ook zonder file weer naar huis te gaan, zonder dat dit alles een rib uit je lijf kost.
Vrijdag waren we bij het mooie meertje in Szalka, inclusief de ooievaars en hebben ook daar na het wandelen heerlijk op een terras kunnen eten. Op de terugweg zijn we gestopt bij de Servisch orthodoxe kerk(en klooster), erg mooi, bijzonder en schitterend rustig gelegen. Er wonen nog maar 2 nonnen, 1 vrij jonge nog en 1 oudje die de boel daar bestieren met ongetwijfeld nog veel hulp van gelovigen uit de buurt. Op de berg lag nog een heel oud kerkhof, hopelijk kunnen de doden nog van het uitzicht genieten, prachtig!
Zaterdagmiddag zijn we in het eiermuseum in Zengovarkony geweest, altijd leuk om weer te zien, kunstig uitgeblazen eieren of anderszins bewerkt, je snapt niet dat ze het voor elkaar krijgen. Naast dit museumpje zit nog een heel klein volkenkundig museum, in de vorm van een boerenhuisje, ingericht volgens de oude gebruiken, gecombineerd met een weefafdeling met schitterende folkloristische stoffen en wat daar van gemaakt wordt, tafellakens, theedoeken etcetc. Via de galerie in Nagypall(zie eerdere berichten) landden we bij restaurant Azstrik, waar we heerlijk hebben gegeten.
Gisteren alweer de laatste dag. 's Morgens ging Kees met Maria naar de kerk in Aparhant, alwaar de bisschop van Pécs het Heilig Vormsel ging brengen aan 24 kinderen uit de parochies hier in de buurt. Dat is hier altijd een major evenement, kerk stampvol, iedereen op het kerkbest gekleed, en ook de kinderen in tuttige pakjes. Na de kerk hebben we samen met Marton en Maria in Bonyhad gegeten, ook weer heerlijk buiten. En 's avonds zoals steeds, in de tuin gezeten totdat het tijd werd om te gaan slapen. En nu is het alweer zo ver dat Kees en Itta in de startblokken staan om verder te trekken naar Zagreb, voor hopelijk een heerlijk lange en rustige vakantie! Kijk maar naar de foto's voor een idee.
Ilonka en mammie zijn helaas alweer thuis en aan de dagelijkse beslommeringen bezig. Drie weken gaan ook erg snel voorbij.

Delicatesse
Maandagavond was Pieter bij een voor ons nieuw evenement hier in het dorp. Het paard van Anna en Arpad zou worden gecastreerd. Al eerder was het uitgesteld vanwege regen, maar maandag was het dan zo ver. Regen, wat maakt dat nou uit? Het gebeurt hier niet in een mooie, verlichte droge stal, maar gewoon buiten op het erf. Er hadden zich al wat mannen verzameld om te helpen en al snel kwam de allatorvos, weer zonder handschoenen, met een klein bakje instrumenten waarvan we maar hopen dat ze goed schoon zijn. Het paard werd in een soort tuigje gehesen met riemen om het been, kreeg een injectie met verdoving en werd langzaam en gelukkig wel voorzichtig naar de grond getrokken op zijn zij, waarna 1 van de achterbenen werd opgetrokken om de ballen zichtbaar en bereikbaar te maken. Daarna ging het snel, een paar sneetjes, klemmen op het bloedvat, ballen er uit snijden en op het gras gooien, even wachten, niet eens hechten en weer een injectie om hem bij te brengen. Inspanning bij de mannen die het paard met touwen vasthielden(zie foto), zweet op het voorhoofd en wat spanning bij Pieter en andere leken of het wel goed zou komen met het paard. Maar, daar stond hij weer, net zo groot en imposant als daarvoor en hopelijk blijft hij gevrijwaard van infecties oid. De instrumentjes even in een teiltje en op naar de volgende, of in dit geval op naar de flessen drank die al klaar stonden op tafel.
En die ballen? Die heeft Anna lekker klaargemaakt voor de familie, is een delicatesse......

Hopelijk meer lezers
Dit weblog is nu bijna een half jaar in de lucht. Het is heel fijn om te merken dat we inmiddels een kleine schare trouwe lezers hebben die ook nog reacties teruggeeft. Dat is voor ons heel belangrijk.
We zouden het leuker vinden als we zouden merken dat we meer lezers hebben. Wellicht is de werkdruk in NL te hoog, wellicht het interessepeil lager dan we dachten en misschien zijn er nog veel andere redenen waarom het weblog een gering aantal lezers heeft ofwel minder reactie oproept dan gehoopt.
Om de drempel nog lager te maken is er nu een e-mail service toegevoegd. Rechts onder aan het weblog kun je je e-mail adres achterlaten en op deze manier krijg je steeds als er een nieuw bericht op het weblog staat een waarschuwing op je eigen e-mail. Zo hoef je alleen maar naar het weblog te gaan als er wat nieuws op staat. En als je er dan toch bent, kun je de oudere berichten alsnog lezen als je wilt.
We hopen op veel subscribers!
Ritme
Zometeen na 3,5 week eindelijk weer naar Hongaarse les. Bezoek is altijd heel gezellig, maar we merken dat wij zelf nog moeten leren om ons eigen ritme hier in te vinden. De emigratiepsychologe Saskia Zimmermann waarschuwt daar voor in haar artikelen. De emigranten wonen in een nieuw land, de bezoekers zijn over het algemeen met vakantie en die 2 verschillende insteken laten zich pas na wat ervaring goed verenigen. Waar ligt het aan? Niet aan de bezoeker, maar meer aan de emigrant, die soms nog bezig is om zijn stap te verdedigen, zijn weg te zoeken en in alle gevallen probeert het de bezoeker zo veel mogelijk naar de zin te maken. De gewone dingen van de emigrant, die in het ritme passen worden naar de achtergrond verschoven. Voorbeelden; wassen draaien, stofzuigen, naar Hongaarse les of in ieder geval je huiswerk maken, koken zoals je gewend bent etcetc. Helemaal niet erg, gewoon een kwestie van wennen en je er niet druk over maken!
Landleven
Hongaarse les verliep prima gisteren, zelfs na 3,5 week relatieve stilte. We hadden een soort test meegekregen, thuis gemaakt, weliswaar met woordenboek, maar toch met voldoende resultaat! Vandaag dus maar weer iets landelijks, waarbij we wel proberen af en toe wat in het Hongaars te zeggen. Het praten is namelijk nog wel een struikelblok, tenminste het grammaticaal juist praten dan. Voorbeelden; Coco ligt tussen de stoel en de tafel, de borden staan op tafel, de kat zit onder de boom, wij lunchen in de tuin, wij dineren in Pécs. Dat laatste is toevallig ook zo. Vanavond gaan we redelijk luxe dineren in Pécs. We hadden al een tijdje een restaurant op het oog dat we een keer wilden proberen als we wat te vieren hadden en ons daarom al opgegeven voor hun nieuwsbrief. In de periode dat Pieter in NL was, kwam er een nieuwsbrief met een mooi programma voor vanavond, een 7 gangen diner met bijpassende wijnen van Gere Attila. Heel toevallig hebben we 2x van deze wijn geproefd en beide keren een geweldige ervaring. Als verrassing voor Pieter, na al het buffelen in NL, dus een tafeltje voor 2 besproken. Ik helaas zonder de wijn, want met de auto maar met ruiken kom je ook al een eind.
Terug naar dat landleven. We hebben de afgelopen dagen veel regen gehad en wat onweersbuien. Heel goed voor het groen en voor de moestuin. Hierbij dus in foto een update van onze groenten en fruit, speciaal voor Gerdien, de moestuin-ervaringsdeskundige met handige tips.
Wat je ziet is; sla, courgette, wortels oranje en witte, erwten, ui, knoflook, aardappels, gele bonen, aardbeien, peer, kers wild en gewoon, citroenboompje, rozen. De tomaat en paprika zijn nog in het beginstadium en te klein voor de foto.
Nu alles zo groeit, zien we ook wat we volgend jaar anders moeten doen. Na de scheve rijtjes waar ik al eerder over schreef, zien we nu ook dat we meer ruimte moeten nemen, de sla staat zo vol als de A6 om 17 uur. Binnenkort wel oogstbaar en hoe het smaakt horen jullie vanzelfsprekend.
Die laatste foto is onze rioolpijp achter in de tuin, helaas verstopt en dus openmaken.....nu weer goed gelukkig, rest slechts een landelijke lucht.


Lekker
Dat restaurant was een succes in alle opzichten. Voor de H lezers, het heet Susogo, zit nu nog in de Szölö ut maar verhuist over 2 weken naar de Kiraly ut tegenover het theater. Keurige ontvangst, meteen herkenning op naam van de reservering, prima tafeltje. Superattente bediening, goed in Engels en heerlijk inni en enni(drinken en eten). De wijnmeester Attila Gere was er zelf ook en gaf bij elke wijn uitleg, helaas voor ons niet te begrijpen, maar het smaakte er niet minder om. De eigenaars van het restaurant zijn eetliefhebbers en komen niet uit de horeca, de man is advocaat, de vrouw econoom en na veel reizen en eten in de hele wereld hebben ze dit restaurant geopend. Goede gastvrouw, kwam ook aan de tafels vragen hoe het beviel allemaal, kortom een nieuwe ervaring in ons leven hier en voor herhaling vatbaar. Laat thuis vanwege het groot aantal gangen en hierbij dan ons menu. Geniet op afstand!
De Kopar cuvee en de Syrah vielen het meest bij ons in de smaak, weliswaar voor mij gebaseerd op een minislokje, maar toch.....eens kijken hoeveel zo'n fles hier kost. Al met al was het gisteren voor H begrippen duur maar met een Hollandse bril zeker niet!
A 7 fogásos program a következő-tasting menu with selection of wine of Gere:
angolna édesköménnyel- eel with fennel - rozé füstölt házi
libamáj-"kolbász"- home made duck foie gras "sausage" - pinot noir
csirkegulyás kacsabelsőségekkel- chicken goulash with har(s)let of duck- portugieser
válogatás borjúpofa endíviával- vealchop with endive - syrah
szürkeharcsa árpagyöngyrizottóval- catfish with pearl-barley
risotto - tempramillo
rhubarb sorbet
báránycsülök glazúrozva savanyított bébi zöldségekkel- leg of lamb with pickled baby vegetables- kopár cuvée
csokoládémousse fleur de sel-lel és paprikás málnazselével-Chocolate mousse with fleur de sel and paprika-rasberry jelly - solus
Solus Palinka
Korona
Gisteren was het dan zo ver. Voltam fogorvosnal(ik was bij de tandarts) voor de 1e kroonafspraak. Nog steeds was mijn Hongaars en haar Duits/Engels onvoldoende voor conversatie, maar het ging waarschijnlijk zoals ze een kind behandelt. Aaah is mond open, ham is bijten, stop is stoppen, wijzen naar het bekertje is spoelen, en zo ging het 3 kwartier lang wel goed naar mijn idee. Ik moest wel vaker happen dan in mijn herinnering. Ik wist van wit en van lichtrood, maar nu was er ook een felgele pasta en een mengsel van blauw en geel=groen? Ik had nog 2 zinnen opgeschreven. Kleur kiezen omdat ik natuurlijk niet standaard wit wil maar Katinka wit. Verder dat ik wel een noodkroon wil voor de komende 2 weken omdat ik al rond kijkend hier niet het idee heb dat ze daar veel aan doen. En warempel, de kleur werd netjes afgestemd op de rest van mijn gebit, maar met de noodkroon ging het mis. Onbegrijpende blikken, nogmaals het briefje met de afspraak voor over 2 weken, vragende blik of die afspraak niet goed is, kortom ik zal maar niet breeduit lachen de komende 14 dagen.
Na al dit gepoer snel naar de Lidl waar een weerstation in de akcio was dat P graag wil installeren en daarna voor het heerlijkste ijsje sinds tijden naar het terras van Anna Cukraszda.
's Avonds kwamen Rita en Andras de spullen van Amway(zie eerder) brengen en ons uitnodigen voor szallona sütni(zie eerder) zondag. Leuk, dan kan P het ook meemaken. Vanavond zijn we in Pécs voor een soort openluchtconcert tegenover de basiliek, het heet concertpicknick, ben benieuwd.
A fa alatt
Dom genoeg waren we onze camera vergeten toen we zaterdagmiddag naar Pécs gingen voor het picknick concert. Zaterdag is sowieso een leuke dag voor foto´s, zaterdag is traditioneel een trouwdag in Hongarije en de hele dag van ´s morgens tot ´s avonds stromen bruidsparen plus gezelschap uit de vele kerken hier. Hongarije is natuurlijk overwegend RK en er wordt over het algemeen in de kerk getrouwd. Maar, helaas geen foto´s dus van de stralende paren plus strijkjes plus kinderen in vreselijke jurkjes. Wel een paar pogingen met de mobiele van het orkest, zoals je ziet in heerlijk zomerse outfit.
Het concert startte om 18 uur en we hadden ons voorbereid op een uur of 2 graszitten, maar niets van dat alles. Toen we in het park tegenover de basiliek aankwamen werden er net massa´s witte tuinstoeltjes uitgereikt, gratis en voor niks en genoeg voor iedereen, zeer comfortabel dus. Het concert zelf was een aparte ervaring. Het bleek de afsluiting te zijn van het seizoen en alvast een promotie voor het nieuwe seizoen dat begint in september. Voor dat nieuwe seizoen werden ook al de brochures uitgedeeld en er zaten 2 dames met on-line laptops waar je je meteen kon aanmelden om een serie concerten te reserveren.
De onderdelen van het concert werden aan elkaar gepraat door een presentator die een 1 2/tje hield met de dirigent. Hun teksten waren schijnbaar erg gevat en grappig want het publiek was in opperbeste stemming en telkens was er geschater door het park. We voelden ons wel een beetje dom en ge-ergerd dat we nog zo weinig begrijpen, alhoewel we ons best realiseren dat humor in een vreemde taal wel erg veel gevraagd is op dit moment, we zitten hier net 4 maanden, waarvan 3 maanden op H les.
En gelukkig was er ook zo veel te genieten. Prachtig weer, zonnig maar niet te warm, temeer we onder de bomen zaten, a fa alatt, prachtig gebladerte van oude kastanjebomen. Een mooi park, prima sfeertje, leuk publiek van jong tot oud, met op de achtergrond de kerkklokken, blaffende hondjes en af en toe een politiesirene. En wat hield dat picknicken nou in? De presentator hield tussen de muziek door een soort quiz. Hijzelf en 2 meisjes liepen rond met picknickmanden met CD's van het orkest en met chocolaatjes in de vorm van een cello, de beloningen op een goed antwoord in de quiz. Wellicht is het een synoniem voor openluchtconcert?
Op de een of andere manier valt ons weleens op dat Hongaren in groepen best gedisciplineerd zijn. Als je hier een schoolklas ziet lopen is dat 2 aan 2, hand in hand, net als wij vroeger de school binnenliepen. Ook hier viel op dat zelfs de kleine kinderen gewoon bleven zitten en meeluisterden en dat na afloop iedereen zijn plastic stoeltje pakte en terugbracht naar het punt van uitgifte, en er lag na afloop geen zooi van flesjes en hamburgers....zo gek dat je hier in de berm zoveel troep ziet, blijkbaar individueel wat minder netjes?
Na het concert heerlijk op het terras waar we vaker zitten, een soort lounge-achtige tent, lekkere stoelen, leuke muziek, goede wijn en een heerlijke turmix(yoghurtshake). Hier in Pécs op zaterdagavond was het goed mensen kijken, veel jonge mensen die je ook zo in Nl zou plaatsen en een rondje cabrio´s gezien. Dit plein leent zich voor rondjes rijden en dat gebeurde dan ook, prachtige BMW´s, Mercedessen en een Porsche met 30-ers en 40-ers, wat zouden die nou voor werk doen? Van dit terras naar het volgende om de avond af te sluiten met een gyrosbroodje.
Zondag veel aan Hongaars gedaan en veel onderling geoefend met praten in de juiste werkwoordsvormen en plaatsbepalingen. Hongaren moeten wel een beetje geduld met ons hebben, het duurt even voordat onze zinnen af zijn. Om 5 uur zouden we bij Rita en Andras zijn voor de szallona sùtni. Op het erf geen kip te zien, deur op slot, vreemd, over het algemeen hebben wij geen slechte ervaringen met afspraken met Hongaren. Even gewacht en toen maar de mobiele gebeld, geen gehoor. Even later belletje terug, het kon vandaag niet, ze waren bij de moeder van Rita en we zouden later vandaag wel horen wat er was. Hopelijks niks vervelends! Onverrichterzake terug naar huis. P had zich echt ingesteld op bezoek en daarom even naar Maria en Marton gereden. Ook daar een dicht hek en geen gehoor. Snel terug naar de tuin, en een tikka masala maïs chips opengetrokken. Geen eten voorbereid, alles stijf in de diepvries, even nadenken dus. Dat duurde niet lang want geronk van een zware motor kwam ons laantje op. Manfred en Rozsika die ook nul op het request hadden gekregen bij Maron en Maria en even naar ons doorreden. Je bent hier nooit lang alleen....
Gezellig bijgeklets en samen die tikka masala soldaat gemaakt. Ze bleven niet lang en wij hebben alsnog gegeten, brood met Old Amsterdam, door Pieter uit NL meegenomen, onder de grill, met voor mij een flinke lik sambal er op.
Vandaag staat er in ieder geval weer Hongaars op het programma en op het fornuis ligt een Hongaarse eend te ontdooien voor vanavond en morgen.

Aanwinst
Een kort bericht over onze aanwinst van de Lidl, waar ik laatst over schreef. Het weerstation van Pieter. Het is geinstalleerd, apparaat binnen, sensor buiten, en tot nu toe geeft het ding aanleiding tot Oh en Ah en tot Poeh, Poeh....
Vannacht was het op het koudste moment 14 graden, daarnet in de zon 45, even later 34 en nu inmiddels in de schaduw 33 graden. Binnen is het 23. Buiten dus te warm om te werken, net goed genoeg om onder de boom met ons Hongaars aan de slag te zijn. En zojuist heeft Pieter zijn hangmat weer geinstalleerd. We klagen niet...........
Nog even over die eend van gisteren. Is een eend altijd veel vetter dan een kip of hadden wij toevallig een vet exemplaar? Op de saus dreef een laagje dat wij er toch liever niet op zien en toen ik de eend ontleedde zag ik het ook. Coco en Flicka waren gelukkig met hart en andere ingewanden. Smaak was verder prima, vanavond de rest met opnieuw eerst wat vet afscheppen. Alle botten liggen nu in een bouillonpan te pruttelen voor een andere keer.
Nu we het toch over eten hebben. Toen ik laatst schreef over restaurant Susogo, viel ons op dat alle aanwezigen zo jong waren, zeker 10 jaar jonger dan wij. We waren daar verbaasd over gezien het voor Hongaren hogere prijspeil. Later schoot ons te binnen dat dit helemaal klopt met het "uit eten" patroon in Hongarije. Als je even terugleest naar het bericht van 7 februari, staat het er precies. Slechts een klein % van de Hongaar gaat uit eten, en van dat % is het grootste deel jong en grootsteeds. Wat wij zagen waren dus gewoon de Pécsyuppen. En dat cabrio-volk, daar hadden we wel bepaalde gedachten bij toen we ze uit zagen stappen.......over in welke sector(en) ze zoal werkzaam zijn....en dat werd ook bevestigd in de laatste reactie van Ilonka.
Echt waar, zo warm

A róka és a gyerek
A róka és a gyerek is de Hongaarse vertaling van een Franse film, le Renard et l 'enfant, misschien hebben jullie hem al gezien? Ik zag in april in Budapest de poster ervan en was meteen verkocht door het róka snoetje. In de tussentijd even vergeten en nu zag ik dat hij nog draait in Pécs op een onmogelijke tijd en in Szekszard op een iets minder onmogelijke tijd. We gaan er dus nog naartoe, hij lijkt me prachtig. Helaas is het zo dat de meeste films worden nagesynchroniseerd, zeker als het een kinderfilm betreft, dus het wordt een uitdaging om iets van het verhaal te snappen, maar de mooie beelden zullen het zeker goed maken.
Hier is men niet zo gek op vossen en zou men ze het liefst allemaal doodschieten. Het is zelfs zo dat jagers geld krijgen bij inlevering van vossenneuzen........bizar maar waar. Ditzelfde schijnt ook nog te gelden voor hondenneuzen, van honden die loslopen in het bos en de jacht verstoren. Wij gaan in het jachtseizoen dus niet met Coco en Flicka los naar het bos, als ze een ree ruiken zijn ze vertrokken. Je moet er niet aan denken. Dierenbeulen is onze eerste gedachte maar vanuit het perspectief van de mensen hier is het ook nog wel te begrijpen. Eergisternacht is er een vos op bezoek geweest in het kippenhok van onze buren. 11 Kippen dood. De kippen zouden net deze week worden geslacht, ze waren mooi groot en vet en waren bestemd voor eigen gebruik/diepvries en voor de verkoop aan mensen zoals wij, die liever niet zelf slachten maar wel een scharrelkip willen. Zo'n kip kost schoongemaakt en wel 1000FT(=4 euro), een grote strop dus voor onze buren.
Tsja, de natuur neemt en de natuur geeft. Wij hebben al van eigen land gegeten, aardbeien, heerlijk zoet en nog veel te gaan. Verder de sla, ook lekker, gisteren met eigengemaakte schapenkaas uit Roemenie, die we van Kunigunde en Otto kregen, die een hele emmer van vrienden net over de grens hadden meegenomen. En de kersen zijn al lichtrood. We konden niet wachten en hebben er al een paar geproefd, echt heel lekker. Nu het zo warm is, is de moestuin nog wat meer werk, we moeten echt veel water geven en daarna is het onkruid er ook weer als de kippen bij......maar aan tijd ontbreekt het ons immers niet.
Gisteren op Hongaarse les hebben we weer geprobeerd wat te praten, valt erg tegen als je het goed wilt doen. Je begint een zin en al doende kom je weer een woord of een constructie tegen die we nog niet weten. Het drukt de pret niet hoor, we gaan stug door en we hebben in ieder geval weer 2 belangrijke items geleerd. De vergrotende en overtreffende trap, was niet eens moeilijk, en het woord 'met'. In bijvoorbeeld koffie met melk. Zoals altijd wordt het woord 'met' achteraan geplakt in dit geval dus achter tej=melk.
Vanavond gaan we weer voor de 1e keer bbq-en! Natuurlijk weer met sla en aardbeien toe.

Lui weekend, juni 2008
Ons weekend begon goed vrijdag. Ik ben heerlijk weer eens naar de markt geweest. Groente en fruit in overvloed nu, weliswaar fruit van hier en niet de sinaasappels en exotisch fruit van NL, maar heerlijk geurend en super vers van het land. Verder stond er 1 rommel/antiekkraampje waar ik een ovaaltje voor in de pastorie kocht. Daarna een terras met koffie en op de terugweg even langs de Tesco waar een Rosé in de akcio was en tuinstoeltjes. Twee Rosé om uit te proberen, het was 2 halen 1 betalen, 669 Forint, 2,40 Euro en 6 tuinstoeltjes om erbij te kunnen schuiven als het wat drukker wordt. Binnenkort willen we een BBQ organiseren voor wat kennissen uit het dorp, vandaar
.
Vrijdagmiddag kwam Marc, was heel gezellig en opnieuw gebbqued met verse aarbeien toe. 's Avonds kwam er nog een Vlaams echtpaar langs dat overweegt een huis hier verderop te kopen, we horen binnenkort of dat gelukt is. Gisteren weer heel lui geweest en lekker gelezen in de schaduw, het is momenteel om te stikken hier en niet uit te houden in de zon, zeker niet als je aan het werk bent....dus even niksdoen. Op de foto zie je 2 mooie tuindoeken die P meegenomen heeft van de Kwantum, staat leuk, vast goed tegen de regen, maar de zon piept er onder door...
Alleen Coco en Flicka zijn actief, F heeft een nieuw speeltje dat aan de notenboom hangt en Coco wisselt het dag-nacht ritme, ook vannacht wilde hij er 2 x uit, om te waken, om de vos te ontmoeten, reetjes, geen idee!
Veel aardbeien eten, alvast wat kersen, en weer bbqen natuurlijk. Vandaag gaan we naar de markt in Aparhant en daarna eten bij Manfred en Rozsika.
Veilig slapen gaan
We vertelden het altijd wel aan iedereen die het maar horen wilde, dat het hier zo veilig en rustig is, dat je hier alles open kan laten, dat hier niet wordt gejat. En nu is het dan ook statistisch bewezen. In komitaat Tolna(provincie) is de misdaadrate het laagst en van alle dorpen in dat Tolna scoren wij als Nagyvejke het beste. Het minst aantal geregistreerde criminaliteit, afgelopen 2 jaar geen enkel geval! Zie bijgevoegd krantenartikel. Het echtpaar op de foto is Vlaams en woont hier sinds een jaar. Probeer het maar te lezen......


Afdak en Budapest
Pieter is dinsdag en gisteren bij Andras en Rita aan het werk geweest om te helpen met een afdak. Aan de schuur wordt met materiaal dat er nog lag een dakje gemaakt om uit de zon te kunnen zitten. Nu het klaar is, is het een afdak tegen de regen geworden, want het is eindelijk zo ver, het is iets koeler. Gisteren begon het, regen en onweer, een stuk koeler en datzelfde voorspeld in ieder geval tot aanstaande maandag. Voor ons niet zo erg, want het was om te stikken, maar voor vakantiegangers die maar 2 weken hebben en aan het Balaton zitten in een tentje, wel jammer.
Net als bij de kerités van een aantal blogs geleden komt Andras ons ook weer helpen bij een afdakje dat we in de boventuin hebben gepland. De boventuin heeft ruimte genoeg en biedt ons het mooiste uitzicht en toch komen we er te weinig, alleen om de fruitbomen te checken en niet om heerlijk te luieren met een boek. In ieder geval wordt het geraamte van acaciapalen gemaakt en het dak zijn we nog niet helemaal uit. Andras heeft zijn dak gemaakt van ons oude gesloopte dak, maar wij zijn er van overtuigd dat het asbest is en willen dat dus niet gebruiken. Als we er uit zijn en het werk begint, dan volgen er wel foto's. Vanavond gaan we in ieder geval onder het dakje bij Andras en Rita zitten voor de uitgestelde szallona sütni, we zijn er niet achter gekomen waarom het vorige keer nou niet doorging....
Ik had gisteren een geweldige dag in Budapest! Even afzien vanwege de vroege wekker, maar het leed was al snel weer geleden in de trein met uitzicht op prachtige klaproosvelden, hertjes, hazen en ooievaars. Het was alweer 2 maanden geleden dat ik naar Budapest was, wat een verschil in natuur onderweg. Ik had er ook echt weer eens zin in. Bij aankomst regende het maar daardoor was de temperatuur draaglijk. Natuurlijk weer begonnen met koffie in Gerbeaud en daarna met de metro naar een gedeelte dat ik nog niet kende. Ik had een stukje gelezen over de diverse markten in Budapest, de grote, meer dan honderd jaar oude, kent natuurlijk iedereen wel, maar er zijn er veel meer. Gister was ik op Lehel tér waar een markt is die eigenlijk alleen door locals wordt bezocht, veel heeft en goedkoop is. Nou, dat klopte allemaal, heel veel keus in groente, fruit en vooral heel mooi vlees, mooi uitgesneden en zelfs veel rundvlees en gevogelte. En super schoon ook.
Vanaf de markt een stuk gelopen richting Donau, aardig buurtje, veel winkeltjes door Chinezen gedreven met kleding en schoenen. Twee haltes met een bus en toen kwam ik uit op de Istvankörut waar een grote antiquair zit waar ik naartoe wilde. Eerst even pauze op het terras van Europa Kávéhaz. Je loopt wat af in zo'n stad en bovendien had ik alweer een tasje in de hand met varkensoren en botten voor Coco en Flicka, die oren en dit formaat bot is hier in de buurt niet te koop, of liever gezegd, we hebben het nog niet gevonden. De Pedigree staafjes en minibotten worden wel aanvaard bij gebrek aan beter, maar je ziet in de oogjes het verlangen naar wat was.....groot feest gisteravond toen ik thuis kwam en de eerste oren uitdeelde!
Na de grote antiquair kwam ik er achter dat het straatje dat naast die zaak ligt en naar het Parlament doorloopt een hele antiekstraat geworden is, wel 30 zaakjes achter elkaar, erg leuk en heel veel mooie dingen gezien! Voor de landgenoten hier, het is de Falk Miksa ut. Bij 1 van de zaakjes kwam ik kort aan de praat met de eigenaar. Elk pandje dat leegkomt is weer bestemd voor een kunst/antiekzaak en de huidige burgermeester is van plan om volgend jaar deze straat tot voetgangersgebied te verklaren. De antiquairs zijn er blij mee in ieder geval. Ik denk de vele ambtenaren van de ministeries en de consulaten die er achter liggen minder, alhoewel veel van het wandelend publiek was ambtenaar vermoedelijk, het deed me een beetje denken aan het sfeertje van het Lange Voorhout in Den Haag, veel groen, mooie panden en veel mannen in pak. Leuke ontdekking vond ik.
Bij het Parlament aangekomen regende het nog steeds een beetje, veel schoolklassen en veel parapluies. Ik wil ook nog een keer het Parlament in maar er stonden nu lange rijen en bovendien had ik nog wat anders in mijn hoofd om te doen. Ik liep richting Szabadszagtér, het mooi gerestaureerde plein waar ik al eerder over schreef en kwam langs een mooi kunstwerk, een beeld van Imre Nagy, staand op een brug. (Imre Nagy, voor de niet Hongarije kenners, was president van Hongarije, verguisd door de Russen, later gerehabiliteerd en herbegraven op een ereplaats, zie verder Wikipedia). Het duurde even voordat ik het bruggetje voor me alleen had want er werd net een groep Hollanders uitgelaten. Ik had al een OAD bus zien staan, daar kwamen ze waarschijnlijk uit.
De meesten waren braaf en onopvallend, regenkapjes, kleurloze jacks en gemaksschoenen. Toch moet er in zo'n groep altijd een zogenaamde lolbroek zitten die natuurlijk helemaal niet lollig is en waarbij je maar net doet of je een Budapestse bent in plaats van een Nederlandse. Zo'n kerel die zo hard praat dat iedereen het kan horen en zo nodig met de arm om de schouders van Nagy, op de foto moest. Zijn grapjes gingen met name over de rug van anderen, in dit geval zijn vrouw. Die moest met de digitale een foto maken, maar kon dat natuurlijk niet, hij had namelijk het beheer van het toestel en die paar keer dat zij het mocht aanraken, hadden haar niet voldoende kennis van het apparaatje gegeven. Een behulpzame busgenoot kwam erbij en onder luid commentaar van die kerel kwam het uiteindelijk tot een klik. Toen ik mijn foto's maakte hoorde ik nog een tijdje de stem van die malloot, die met de groep verdertrok. Gek he, dat je soms op slag een hekel aan iemand kunt krijgen die je niet eens kent, misschien is het een reuze aardig type. Maar met zijn stem en zijn semi stoere outfit van een te hoog opgetrokken katoenen broek met daardoor te korte pijpen en bruin ruithemd vond ik het een mislukte poldercowboy.
Op het Szabadszagtér was het weer erg mooi, inmiddels is het plein omgeven door terrasjes waar veel yuppen lunchten. Aan het plein zitten onder andere de kantoren van Magyar TV, van de Nationale Bank en de Bank of China. Via 1 van de zijstraten, waar ik erg twijfelde bij Indiaas restaurant Pirro, maar het voor volgende keer bewaar omdat ik veel zin had in de Tom Yang Kung van restaurant Fusion. Zalig geluncht op het terras met na de soep een wokgerecht van prawns en coquilles. Het kost een Godsvermogen voor Hongaarse begrippen(22 Euro, zonder mijn drankjes) maar lekker is het wel!
Na die lunch op naar mijn volgende opdracht. Ik had op chew.hu een leuk stuk gelezen over Indiaas eten en over een exotische supermarkt die veel kruiden etc verkoopt. Chew.hu is een Engelstalige site met commentaar op het eten in Hongarije, voornamelijk Budapest en recensies van restaurants. De exotische supermarkt bevindt zich in de Joodse wijk(heeft ook veel koosjer spul), 5 minuten lopen achter de grote synagoge. En geslaagd was het zeker, onze papadammen waren op, hier kon worden bijgevuld, evenals Garam Masala, eindelijk rode linzen, goede chilisaus, kikkererwten. Verder 3 kant en klaar vegetarische maaltijden waar je alleen rijst moet toevoegen en waar chew.hu goede berichten over had.
Ik werd aardig geholpen door een Hongaars meisje dat me hielp de pittigste varianten uit te kiezen. Boven rekende ik af bij een Indier. We kwamen aan de praat over dat stukje op Internet en hij gaf aan dat hij het leuk zou vinden als ik als nieuwe klant ook niet zou schromen om hem suggesties te geven. De eerste had ik natuurlijk meteen paraat, een filiaal hier in de buurt openen! Hij ging er serieus op in, vond dat ik dan een klein pandje moest regelen, hij wilde graag hier wat openen en kon elke week voor nieuwe voorraad zorgdragen. Ik heb gezegd dat ik er over zou nadenken....Zwetend als een otter liep ik met de zware tas naar de metro, nog even een watertje op een terras, een watertje kopen voor in de trein en alweer huiswaarts. Wat gaat zo'n dag toch snel voorbij, jammer er is nog zo veel te doen, maar ik ga binnenkort gewoon weer een keertje. Hieronder wat foto's van gisteren, te beginnen met een mooi oud boerenvrouwtje in de metro met klederdracht. Verder heb ik het stuk van chew.hu over Indiaas eten toegevoegd.

Budget Budapest: TV Dinners for the Bollywood Set

Indian food being what it is in Budapest (fairly mediocre and unpresuming) many foodies I know prefer to make their own. If you are too busy or lazy, it is still possible to enjoy a good Dal Palak (various pulses cooked with spinach) or Paneer Makhani (red bean and black lentil curry) without spending hours in the kitchen or shelling out for the often slow delivery offered by many local curry shops.

The Super Kohinoor brand sold at Szép Kís India, not to be confused with the new Kohinoor Restaurant, offers a variety of instant meals representing a wide range of Indian cooking in the Punjabi and Mughlai traditions, and at the price of Ft 530 a pop or three for Ft 1,060, makes them all that much harder to resist. But why would you want to? The meals, made from all natural ingredients are healthy, vegetarian and approved as kosher as well. That means no msg, artificial colors or preservatives. How many American TV dinners can claim that?

Over the past few months I have probably tried each of the approximately fifteen varieties of Super Kohinoor's Heat & Eat line, stocked at Szép Kís India, Budapest's premiere Indian and international delicacy market. I am quite taken by the Kashmiri Rajma (red bean curry), and have developed sudden cravings for the strange, rubbery cheese of the Mutter Paneer (spicy Indian cottage cheese with peas).

If there is an overall criticism to be levied, it would have to be that Heat & Eat dishes tend to be of the variety that is best served with rice, and for the truly lazy, rice is a chore that mitigates some of the convenience. Otherwise, expect the dishes to pull no punches or cater to western tastes. They are primarily made for an Indian market living abroad, which means, in the case of the Punjabi Kadhi Pakora, the kind of wincing spiciness that only the most maniacal and sadistic chef would dare inflict on an unsuspecting local.
Luckily, the level of spiciness is represented on the box by one, two or three red chilies. But a word of warning: even the mild dishes like Dal Palak can bring a sweat to the brow and the allegedly medium two-chili Palak Paneer (spinach with home-made cheese) was spicier than any dish I have had from Indian restaurants in either Budapest or back home.
If you want mild Indian cooking, almost any local restaurant will be glad to accommodate, but for an inexpensive taste of real Indian heat, you can do a lot worse than sitting down in front of the Travel Channel with a Super Kohinoor Heat & Eat dinner.

Kleine tegenvallers en een zielig hondenpootje
Het gaat hier ook niet altijd even voorspoedig. Gisteren was zo'n dag dat het niet meezat. We waren 's morgens begonnen met het afschrapen van de schors van de acaciapalen voor het geraamte van onze schaduwhut in de boventuin. Al wat later begonnen vanwege de regen. Coco en Flicka natuurlijk bij ons. Opeens zag Coco een kat in de verte, natuurlijk allebei er achter aan. Coco kwam terug en Flicka ook met haar linkervoorpootje omhoog.
Als het om onze hondjes gaat zijn we niet zo stoer, dus meteen op de knieen, Flicka op schoot en onderzoek. Ze is blijven hangen aan iets, een struik, een tak, het hek? Aan het voorpootje, op de plek waar het pootje buigt, zit aan de achterkant zo'n extra kussentje. Dat was stuk, een hap er uit, een snee erin en bloeden. P heeft haar opgetild en naar de benedentuin gedragen. Geprobeerd het schoon te maken, maar aan de tierigheid was gelukkig niks veranderd, dat liet ze niet echt toe. Binnen op haar kussen gelegd, ik erbij gebleven om te verhinderen dat er al te veel gelikt werd en P alleen verder met de palen.
's Middags naar de fogorvos voor de korona. Ik had om 13.20 een afspraak, was 50 minuten later pas aan de beurt en toen bleek de korona niet goed en te groot. Opnieuw bijten dus, in weer andere spulletjes, met de korona zelf om de techniker te laten zien waar het aan schortte. Volgende week weer komen.
Nu hadden we eigenlijk naar Szekszard gewild, voor raamhorren en daarna eindelijk naar die vossenfilm, maar gezien het pootje van onze eigen vos, besloten om thuis te blijven. Al het vlees in de diepvries en ontdooien in de magnetron heb ik niet zulke geweldige ervaringen mee. Een uitgelezen moment om die vegetarische, halal, koosjere Indiase maaltijden uit Budapest uit te proberen. Keus uit 3, bonen, linzen en spinazie. De 1e keus bonen konden we weggooien, het binnenzakje had gelekt en er stond uitdrukkelijk op dat je dan de inhoud niet meer moest gebruiken. De 2e en 3e waren nog in orde, dus rijst gekookt en geproefd. P had het stuk op chew.hu niet gelezen en vond de smaak redelijk tot aardig, ik kende het stuk wel, had dus hoge verwachtingen en vond het geheel matig tot redelijk. Goed voor noodvoorraad, niet om nou eens heerlijk Indiaas te eten. Wat wil je nou ook voor 1 Euro? Niet te kritisch zijn, slecht was het zeker niet!
Daarna kapte de vaatwasser ermee, de bedieningsknopjes voor aan en uit weigerden dienst. P schroefde de voorzetdeur eraf en toen deed hij het weer, beetje rotgezicht maar wel een schone vaat.
Druk geweest met niks dus. Echt zo'n dag die je alleen maar kunt afsluiten met koffie, TV met Siska en Tatort, en veel chocola.
En hoe erg is het nou, tijd hebben we toch genoeg? We willen graag vooruit, dingen opbouwen en niet steeds een reparatie. Maar uiteindelijk is dat pootje van Flicka het ergste van de dag. Geprobeerd met een verbandje, maar dat werd al snel een speeltje. Even afwachten maar en goed in de gaten houden.

Werk in uitvoering
Het geraamte van de hut in de boventuin is al gedeeltelijk klaar. Zoals beloofd wat foto's van de voortgang. Het weer is goed, droog en niet al te warm.
Verder in touw geweest met het pootje van Flicka. Omdat ze redelijk onstuimig is gaat het steeds open en bloedt het weer. Met veel goede bedoelingen toch maar een pleister geplakt en een verbandje van tape. Nou, dat was niet zo'n succes, ze was er drukker mee dan voorheen, likken, eraan trekken, heel ongelukkig lopen en nog ongelukkiger kijken. Een varkensoor leidde even af maar daarna weer in alle hevigheid door met likken. Resultaat; verbandje is er al weer af en Flicka ligt tevreden uit te rusten op haar kussen.

Dieren
Wat een mooie film was het, a roka és a gyerek! Echt aan te raden om hem nog in Nederland te gaan zien, of in Italië of Hongarije, waar jullie je ook bevinden. Nog even in de herhaling, het is van oorsprong een Franse film, van de makers van de puinguinfilm, le renard et l'enfant, maar in Nederland is hij ook in het Engels uitgebracht, jawel, the fox and the child.
Hier was er natuurlijk nagesynchroniseerd, van de tekst begrepen we maar een klein gedeelte, maar voor het volgen van de film was het niet erg. De beelden spreken voor zich. Wat een mooie natuurbeelden, zo groots en zo, alsof je er bij bent, prachtig! En wat een leuke, lieve vos en wat veel andere dieren ook. Te veel om op te noemen. De opnames zijn gemaakt in Frankrijk, Italië en in Roemenie, er komt ook een beer in voor, die leven nog volop in ons buurland aan oostelijke zijde. Natuurlijk ook wel weer een traan. Niet dat het een zielige of enge film is, helemaal niet, maar als het om vosjes, hondjes of wolfjes gaat, zijn de poorten snel open. Mijn oudste tv herinnering is die van een Walt Disney film over een teckel die met een bezem wordt achternagezeten, dat was reden genoeg om te janken en zo ging het verder met Lassie in nood, Dances with wolves en overal waar het een beetje zielig werd voor dieren.
Dus, natuurliefhebbers, ga er naartoe, is de moeite waard.
Over natuur gesproken. Ook hier in de tuin is meer te beleven dan we dachten. Gisteren waren P en ik nog even in de boventuin bezig met het geraamte van de hut, komt er opeens een marter voorbij! Geweldig beest, lange pluimstaart, bruin met een witte streep. Net op Wikipedia gekeken, ik denk dat het een steenmarter is. Zijn ze hier ook niet gek op, jaagt ook op kippen, net als de vos. Misschien was het laatst bij de buren die marter wel en niet de vos? Alhoewel, marters schijnen de kippen leeg te zuigen, het schijnt hen om het bloed te gaan, net als Dracula. Verder komen de marters wel eens op onverklaarbare manieren op zolders terecht waar ze veel van het huis slopen, er zijn hier daarom speciale martervallen te koop. Vrolijk beest om te zien.
Verder heb ik voor het eerst een nachtegaal horen zingen, en inderdaad, heel erg mooi, niet te vergelijken met het getsjilp van de andere vogels. Prachtig zuiver en helder. Rita en Andras hadden het steeds over een fülemüle, een vogeltje dat volgens hen uit Hongarije komt. Nou kende ik het woord fülemüle alleen van een Hongaars-Joods restaurant in Budapest, dat erg goed schijnt te zijn, maar wat het woord betekende weet ik pas sinds van de week toen ik het opzocht. Nachtegaal dus. Ik heb even een plaatje bijgevoegd, het is van uitzien niet zo'n opvallende vogel, moet het echt van zijn zingen hebben....de tekst die er bij staat betekent, grote ogen, kastanjebruine staart en gestroomlijnde vleugels.
Vanmorgen waren we vroeg op, P is om 7 uur samen met Andras weer begonnen met de hut boven en ik heb de jongens even binnengehouden in verband met de mis vandaag. Gisteren kwam Marton even langs en vertelde dat er vandaag al om 8 uur kerk was en dat de pastoor gezegd had, dat dat nu elke zondag zo zou zijn voorlopig. Marton vond het niks, had eigenlijk al tegen Maria gezegd dat ze dan maar niet naar de kerk moesten gaan, maar Maria, blijkbaar vaster in haar geloof, had dat meteen uit de wereld geholpen. De laatste maanden was de mis om 2 uur, ook onhandig, mensen eten hier warm tussen de middag en ontvangen veel bezoek op zondag. Het is behelpen met 1 pastoortje op 4 parochies, er kan natuurlijk maar 1 dorp om 10 uur.....Nou staan ze hier allemaal heel vroeg op, maar er zit natuurlijk verschil in het aanschieten van een otthonka(dat is zo'n jasschort) of het aantrekken van een pak of mantelpak inclusief panty's!
Ik ga vandaag een poging wagen Indiaas gehakt te maken met rode linzen. Het gehakt kregen we van Anna en Arpad die vorige week een varken slachtten.(het recept gaat dus ook over lamsgehakt, maar ja, vrije interpretatie). Verder ga ik eens kijken of ik kersenijs zou kunnen maken. De boom is klaar, de kersen zijn zalig!!!!!!!!! Maar er zijn er wel veel, we hebben nog veel jam staan van vorig jaar en kersen op sap zitten we ook nog goed in. En ijs glijdt er altijd in.

Kiss Kruger
Onze boventuin hut is klaar! Heel leuk geworden en gistermiddag even kort ingewijd met een fles Rosé en heel veel water. Het doet Hawaiiaans aan als je aan komt lopen, tenminste zoals we ons Hawaii voorstellen en herkennen uit Magnum....Ik had ook wel een Afrikaanse associatie, geen rondavel, maar wel riet, dus voorlopig heet het hutje even Kiss Kruger(klein Kruger). Als iemand een wereldinval heeft voor een naam, reageer gerust. Natuurlijk moeten we na alle hulp van Andras het hutje ook met hem en Rita inwijden met een echte szallona sütni, zoals het er nu uitziet gaat dat vrijdag gebeuren, heb in mijn beste Hongaars een mail met uitnodiging gestuurd en vanmorgen bij de slager in Hidas een grote szallona gekocht.
Ik heb veel tijd in de keuken doorgebracht. Zoals ik al schreef heb ik kersenijs gemaakt, wat heerlijk was dat, is alweer op en ga zometeen nieuwe maken! Nou was ik alleen op zoek naar een kersenontpitter, dat scheelt veel werk. Zo'n ding heet een meggymagozó, is een Hongaarse uitvinding én is overal uitverkocht. Ik had inmiddels op een markt een mevrouw gesproken die ze had en gisteren in ons dorp zou komen verkopen. Maria wilde er ook 1, dus ik zou er 2 kopen. Kom ik bij de kraam, had ze er maar 1, niet meer in een doos, in een plastic zakje, waardoor ik eigenlijk het vermoeden had dat ze haar eigen ontpitter had ingepakt. Die heb ik aan Maria gegeven in de hoop dat ik vandaag bij de Tesco, die het in haar krantje had staan, er 1 zou aantreffen, nincs dus, en nincs bij Lidl en nincs bij Aldi, en ik vind het al zo leuk bij die 2 supermarkten......Pieter is nu naar Maria en vanmiddag lenen we hem dan maar.
Het is maar druk met al dat fruit dat op het zelfde moment klaar is, zo zonde om er niks mee te doen. Verder heb ik kersengebak gemaakt, dat kan ook in de diepvries. En dat recept voor Indiaas gehakt was erg geslaagd. Ik ben normaal erg kritisch op mijn eigen keukenprobeerselen, zeker als het Aziatisch is, dat vind ik in een restaurant meestal beter, maar nu was ook ik tevreden. En die rode linzen met citroen, ook prima. Gisteren hebben we voor de 2e keer het gehakt gegeten en nu met een eigen courgette uit de moestuin! Hartstikke mooi ding geworden, lang, mooie vorm, groen met wit gestreept vel en heerlijk met olijfolie en garam masala onder de grill. Als ik het zo opschrijf lijkt het weinig werk, maar al met al ben ik meer met koken bezig dan vroeger, toen ik het taartje van Rémy alleen maar op het bordje hoefde te kantelen en het heerlijke eten van Ashique of Toko Laren uit de magnetron hoefde te trekken. Overdreven natuurlijk, dat aten we zeker niet iedere dag, maar koken kost veel tijd en dat hebben we gelukkig nu ook.
Morgen weer naar Hongaarse les. We hadden 2 toetsen meegekregen om thuis te maken. Al met al lukt dat aardig. Gisteren had ik de euvele moed om een online test te maken van het beroemde taleninstituut in Debrecen, waar voor buitenlanders Hongaars wordt gedoceerd. Ik denk er wel eens over om als ik iets verder ben, daar een cursus te gaan volgen. Na die test weet ik, dat ik dat nog even moet uitstellen, als ik tenminste niet bij de beginners ingedeeld wil worden.
Het pootje van Flicka gaat redelijk, ze zit er steeds aan te likken en zo blijft het een naar wondje. In ons buurdorp Aparhant loopt een grote, zielige, zwarte hond! P had hem gisteren al gezien toen hij hout ging halen en ik zag hem vanmorgen toen ik terug kwam van boodschappen. Zo sneu, overal waar hij maar even snuffelt wordt hij weggejaagd. Zo'n hond laat je niet meer los, zo zielig, het liefst zouden we hem inladen en meenemen. Maar zo hadden we nu al zeker 6 hondjes gehad, er zijn zoveel zielige gevalletjes hier. We kunnen ons voornemen dat dit dan een echte buitenhond wordt, niet aan de ketting natuurlijk, vrij in de tuin, maar we kennen onszelf te goed, bij regen, kou en wind, hebben wij geen rustig moment als er een hond buitenzit, in plaats van bij ons in een mand met een dekentje.
Geweldig initiatief trouwens van de NL TV om steeds tegenover de voetbalwedstrijden een spannende detective te zetten. Echter, die van gisteravond hadden we al gezien en toen toch voetbal aangezet, geen spijt van! En misschien dan de volgende wedstrijd met NL weer?

Op verzoek
Hierbij op verzoek de recepten van het gehakt en de linzen. Succes!
Gegrild lamsgehakt(kan dus ook met varken)
5 el olie
2 uien in ringen
pond gehakt
2 el yoghurt
1 tl chilipoeder
1 tl vers gehakte gember
1 tl vers gehakte knoflook
1 tl zout
1,5 tl garam masala(dit is een Indiaas kruidenmengsel, verkrijgbaar bij de betere toko of een geweldige AH)
1/2 tl piment
2 verse groene pepers
verse koriander
Voor de yoghurt, de uien en voor alle kruiden geldt dat ik zelf er wat meer van neem, steeds een halve of hele tl meer, doe dit dus naar eigen smaak, minder zou ik niet doen.
De uien in de olie goudbruin bakken. Gehakt in grote kom, yoghurt, chili, gember, knoflook, zout, garam masala en piment toevoegen en goed mengen. Gehakt bij de uien doen en 10-15 minuten roerbakken, van het vuur halen en apart zetten. Groene pepers en koriander fijnhakken en wegzetten. Prak het gehakt fijn en doe het mengsel van pepers en koriander er goed doorheen. Mengsel in ondiepe schaal en grillen onder een middelhete grill, af en toe om roeren met de vork. Garneren met koriander en citroen.
Dhal met citroen(linzen)
100 g rode linzen
1 tl vers gehakte gember
1 tl vers gehakte knoflook
1 tl chilipoeder
1/2 tl kurkuma
4,25 dl water
1 tl zout
3 el citroensap
2 groene pepers
verse koriander
Baghaar(oliemengsel voor later)
1,5 dl olie
4 tenen knoflook
6 gedroogde rode pepers
1 tl komijnzaad
Voor de kruiden geldt het zelfde als boven, kijk zelf wat je lekker vindt, ik gebruik meer.
Linzen in grote pan, gember, knoflook, chili en kurkuma toevoegen, 3 dl water erbij en koken op middelhoog vuur totdat ze zacht genoeg zijn om te stampen. Stampen, zout, citroensap en 1,5 dl water erbij en goed roeren, het wordt een vrij gladde massa(ik had het zelf niet super glad, ik wil de linzen nog kunnen zien). Pepers toevoegen en de verse koriander en even wegzetten.
Voor de Baghaar, olie in de pan en knoflook, rode pepers en komijnzaad bakken, 1 minuut, vuur uitzetten en de baghaar over de linzen gieten, als het te vochtig is nog even 3 minuten koken.
Die courgette was heel simpel, in dunne plakken snijden, in een ovenschaal, olijfolie er over heen, kruiden met peper of met wat je lekker vindt(ik had garam masala) en onder de grill, zelf kijken hoe lang, ligt aan de dikte van je plakken en de hoeveelheid olie en de warmte van je grill.
Eet smakelijk.
Na Hongaarse les vandaag in Komlo bij de Tesco een kersenontpitter gescoord. We kunnen dus door met het volmaken van de diepvries. Vanmiddag nog wel een kersenmilkshake gehad en heerlijk in Kiss Kruger opgedronken.
De wachtkamer
Ik mocht mij gisteren weer vervoegen bij de fogorvos om nu hopelijk mijn korona te krijgen. Het weer was weer dreigend, net als de vorige keer toen ik onverrichterzake thuis kwam. Ik kwam om 10 voor 2 binnen en 2 uur was mijn afspraak. Ik zag snel dat dit niet zou gaan lukken, er zat 1 patient binnen, de geluiden reikten makkelijk door de systeemwandjes heen, en nog 3 in de wachtkamer. Die ene binnen nam het er van, geluiden van breken en boren en dan weer spoelen en opvullen trilden in mijn hoofd. Sinds vorige week waren er geen nieuwe bladen, of het moest dat ene blad zijn, lijkend op een Elsevier, weinig plaatjes en veel tekst, dus snel klaar ermee.
Ik liet mijn blik nog eens onderzoekend rondgaan. De andere drie hadden niks te missen schijnbaar, hun blikken stonden op doodziek, bijna sterven of dodelijke ongerustheid. Dit viel me al eerder op, er wordt in deze wachtkamer niet hardop gesproken, meestal is het zo stil dat je een speld hoort vallen, tenminste als de fogorvos niet net haar gereedschap aan heeft staan en als er gesproken wordt is het een heimelijk fluisteren met schichtige blikken. Opeens, ik werd er bijna een beetje blij van, zag ik een groot verschil met vorige week. Naast de kapstok stond een grote paraplubak. Iemand, mevrouw de tandarts lijkt me geen shopping type, tenminste niet voor dit soort dingen, had geprobeerd de bak aan te laten sluiten qua stijl bij de kapstok, dat was naar mijn mening niet gelukt, of het moest de kleur zijn die wel paste bij de knoppen van het kledingrek, van die grote bollen waar alle lusjes op sneuvelen. Vorige week was me al opgevallen dat de lopende patienten die met paraplu kwamen hulpeloos rondkeken waar ze het ding moesten laten, het niet tegen de kapstok aanzetten vanwege vlekken op jassen en vanwege de foldertjes van Elmex die er vlak achter liggen en het ding dus onder hun stoel legden. Gelukkig, ook weer opgelost!
Mijn blik ging verder naar een geheimzinnige deur die schijnbaar altijd dichtzit, waar je niet mag roken, waar een sticker van een vrouw opgeplakt is en het woord öltözö. Aangezien ik alle tijd had, rommelde ik in mijn tas naar papier en pen en schreef het woord op, in een poging die wachttijd nog zinnig te benutten. Een ander aanplaksel begreep ik wel, je mag je auto niet parkeren voor de garages van de buren want die hebben daar last van, logisch toch. Mijn ogen waren bijna rond en links van mij hing een nieuw A-4 tje met tekst. Het ging over een man die elke maandag werkt van 8-16, verbonden is aan het ziekenhuis in Szekszard en zijn telefoonnummer voor afspraken achterlaat. Maar wat is hij nou? Zeker een half uur heb ik daar over gepiekerd, inmiddels waren er al 2 patienten klaar en opgelucht vertrokken. Zijn functie heette betegjogi képviselö. Tsja, beteg is ziek, dus dat was makkelijk, maar de rest? Met jogi had ik associaties die ik niet kon plaatsen in deze wachtkamer, het woord kép kende ik, maar képviselö? Maar weer pen en papier erbij en thuis opzoeken.
Na precies een uur wachten was ik dan aan de beurt en een stief kwartier later stond ik buiten met een passende kroon, een blije tandarts en assistente achterlatend en een wachtkamer die alweer gevuld was met moeder en kind.
Thuis kwam ik er achter dat achter die deur een kleedkamer zit. Blijkbaar kleden de tandarts en haar assistente zich daar om. Dat woord had ik trouwens kunnen weten, aangezien het woord aankleden felöltözni is.....
Die man die verbonden is aan het Szekszarder ziekenhuis, daar ben ik niet helemaal uit. Beteg is dus ziek, jogi is juridisch en képviselö is zoiets als afgevaardigde/vertegenwoordiger. Wat is het dan? Iemand van een verzekering? Een keuringsarts? Een controlerend arts? Het online woordenboek gaf aan juridisch waarnemer of pleitbezorger. Wat zegt dit? Heeft deze tandarts dan een eigen pleitbezorger nodig, een soort lijfjurist?
Opgelucht ging ik met kroon het weekend in.
Voetbal
Zelfs wij zijn gegrepen door de EK koorts. Vreemd is dat, wij die nooit iets gaven om voetbal, die ons ergerden aan al het domme wuppie gezeur en de andere Oranje items, die op het werk geisoleerd rondliepen met andere niet kijkers, zelfs wij kijken nu. En om het nog sterker te maken, we kijken niet alleen naar Nederland! Hoe het komt, geen idee. Misschien omdat we nu in het midden van Europa wonen en andere deelnemers wat dichterbij zijn dan vroeger? Feit is in ieder geval dat we ook naar Kroatie keken, gisteren even naar Rusland en uiteraard naar Polen. Wat een drama met die scheidsrechter. Behalve kijken hebben we namelijk nu ook nog commentaar, niet gehinderd door enige kennis of inzicht, maar wel met een portie emotie!
Gelukkig hebben we een jonge NL leraar Hongaars en hadden we net iets geleerd dat we meteen konden gebruiken. Tök gáz, dat betekent zoiets als vet bagger en dat hebben we ingezet bij die strafschop in blessuretijd. Tök gáz, ligt lekker makkelijk in de mond, is lelijk, maar ook weer niet zo lelijk dat je erg moet oppassen in het gebruik, een welkome aanvulling dus. Het is niet voor de oudere generatie, Marton had er nog nooit van gehoord, Maria wel, met haar 12 jaar jonger én kleinkinderen. Tök betekent eigenlijk pompoen en je kunt het overal bij gebruiken, tök zsír betekent vet gaaf, letterlijk vet vet, tök uncsi vet saai en ga zo maar door. Dinsdag in ieder geval kijken naar Roemenie en dan natuurlijk de kwartfinale!
Inmiddels hebben we Kiss Kruger officieel ingewijd met een szallona sütni met Andras en Rita. Zie de foto's. Het weer was onstuimig met veel wind maar het dak hield en de szallona van de slager uit Hidas was goed.
Tök finom dus.(vet lekker)

De boerin of hoe de één zijn dood de ander zijn kist werd
De jongste herinneringen die ik heb aan familie en vrienden van mijn ouders die vroegen wat ik dan wel wilde worden later, was dat ik steevast zei "boerin". Op de vraag hoe dat dan zou moeten was dan het antwoord, "nou, gewoon met een boer trouwen". Zo eenvoudig was het leven vroeger. Toch heeft dit idee me vergezeld tot en met de 3e klas middelbare school. Ik deed mee aan de standaard beroepskeuze-interesse test en daar rolde uit dat ik niet sociaal voelend was, ook niet zo commercieel, maar wel erg op dieren en op natuur, met andere woorden, het advies was Landbouwuniversiteit Wageningen. Ik ging echter naar de "gewone" universiteit in Nijmegen, kreeg na 5 jaar mijn bul, werkte vervolgens 20 jaar zeer commercieel en met mensen die mij de titel care for people meegaven en trouwde een nog commercieler iemand. Waarom deze inleiding? Omdat gisteren mijn blijkbaar weggestopte boerenhart opeens sneller begon te kloppen toen ik een tractor zag staan, eenzaam in het hoge gras, plots verlaten door zijn baasje, altijd met liefde bereden en nu in afwachting van wat gaat komen.
Iedere familie hier in het dorp heeft een geschiedenis, anders dan je kent bij je buren in NL. Het wemelt hier van de relatief jonge overlijdens, man en vrouw, waardoor er een setje man en vrouw overblijft die elkaar dan weer vinden. Mooi toch? Daardoor is iedereen familie van iedereen. En ook al is er geen familie officieel gesproken, dan is er wel een zoon of dochter die geboren werd uit een zogenaamde verkennende relatie, misschien om alvast te checken of het na een overlijden wat zou kunnen worden. Er wordt niet heimelijk over gedaan, iedereen is betrokken en daarom weet iedereen het ook van iedereen en daarom weten wij het inmiddels ook.
In een huis ergens tegenover ons, woont een mevrouw alleen. Meestal tenminste, haar man overleed 8 jaar geleden. Soms is er ook een meneer aanwezig die dan de schuur schildert, zijn vrouw overleed 5 jaar geleden en ze hebben het wel gezellig samen. De mevrouw had 3 broers en zusters, en vorig jaar overleed haar jongste broertje van 60 jaar, plotseling weg, zijn hart, hij had 's middags nog op zijn tractor gezeten, 11 hectare land bewerkend die bij zijn huis in een dorp verder hoort. Wat nu te doen? Hoe en wat te verdelen? Het broertje was nooit getrouwd geweest maar toch was er ergens een zoon en iedereen wist daar van. Dat maakt de verdeling wat moeilijker omdat de rechter hier aan te pas moet komen en rechterlijke molens......
Inmiddels was het wel zo ver dat de mevrouw uit ons dorp ons uitnodigde om het huis te bekijken, met alles er in, met de wens het liefst de boel leeg te kopen of zelfs iemand te weten voor het huis zelf. Die verwachtingen hadden we al wel getemperd, maar toch ergens in het achterhoofd ontstonden visioenen van kamers vol antiek, zolders met curiosa, achtergelaten mooie bouwmaterialen onder een zeil in de tuin. Gistermorgen ging de karavaan op pad, de mevrouw, haar kleinzoon van 8 die bij oma was de 1e week van de grote vakantie, Marton voor het tolken en zijn nieuwsgierigheid, Pieter en ik. De mevrouw had als een cipier een grote bos sleutels in haar hand geklemd en pakte doelbewust de 1e voor het grote metalen hek met punten. We liepen langzaam door het kniehoge gras en met de adem in stootte ik P aan, "kijk een tractor". We zeiden niks en liepen de veranda op, schitterende oude zwart-witte tegels. De volgende sleutel en nu het huis in. Het was alsof het broertje net even weg was voor boodschappen, alles was nog hoe het was, een minibadkamertje met een handdoekje, kleding in een kast, servies in een andere. En weer rolde het verhaal uit de mevrouw, over haar broer van pas 60 die zomaar dood ging aan zijn hart. En inderdaad wint mijn realiteitszin het dan toch van de sociaal voelendheid en koop ik niet alles op, hoe graag je de familie ook wilt helpen om de zaken af te handelen. Inmiddels was ook de andere broer aangeschoven, ergens achter in de 60, die blijkbaar meer van prijzen wist. En de ene na de andere sleutel opende deuren, prachtige dubbele deuren met bewerkt glas er in, hoge plafonds, leuk geschilderde muren in patroon, wel met vocht, maar daar zit je niet mee als je het huis niet gaat kopen. En de meubels, geen antiek, niet grootmoeders tijd, misschien een heel jonge oma, maar het soort chique waar Hongaren wel van houden en wij niet zo. Donkere, grote, glad gepolitoerde kasten, hang en leg, met een bijpassend bed erbij en een spiegelkast. Een groot wandmeubel, een beetje uit de Oisterwijk periode, met onbreekbare sla schalen. Door naar de stallen, de geur van paarden hing er nog, die dieren waren meteen verkocht, heb niet gevraagd aan wie, zo de illusie bewarend dat ze gewoon een nieuw liefhebbend huis hebben gekregen. Een smal houten trappetje op, 1 trede overslaand, vanwege wat breukjes en de zolder op. Daar zag ik ze staan, onder een dikke laag stof, geen kleur te zien, alleen viezigheid, vocht, beestjes en grauwigheid. Maar mijn fantasie sloeg op hol, dit was mijn kans, en nochalant liep ik naar mijn buit. Ik deed het deksel open en verrassend genoeg was het stof slechts gedeeltelijk doorgedrongen, niet genoeg om voor mij de tekst te verbergen aan de binnenkant van het deksel. "Ter herinnering, van je liefhebbende vader en moeder". Snel het deksel dicht en samen met de familie door naar de volgende. Nog meer stof en oude lappen, maar daar doorheen scheen wat blauwe verf met bloemen. De familie was zichtbaar verward, zo veel mooi spul beneden en dan heeft die Hollandse belangstelling voor 2 oude kisten van de oude, al lang overleden moeder van hen en van het broertje. Buiten met een bezem het ergste stof er af gebezemd en de Dacia in. Geweldige auto met die 2 achterdeurtjes, precies goed voor boerderijenstrooptocht. Er stond nog een tafel, misschien goed als werkbank voor P, een buffetkastje misschien goed voor onze badkamer, mits opgeknapt, en een heel mooi handgeborduurd vestje, leer, ooit gevoerd geweest met vacht, inmiddels versleten en blijkbaar een aandenken aan het broertje toen het nog heel klein was. We hebben met de mevrouw afgesproken dat we daar nog even over nadenken en dat vond ze natuurlijk goed. De tuin, die eens vol stond met groenten, zijn weg vindend naar het bos erachter, bewonderd met de conclusie dat dit een heel mooi plekje is voor mensen die in Hongarije willen wonen en zin en geld hebben om een huis en tuin op te knappen.
Volgepakt wegrijdend zwaaiden P en ik nog heel stiekem, het handje nauwelijks omhoog, niet zichtbaar voor de anderen, naar de eenzame tractor. Misschien tot ziens?

Flashback
Het is 1972, ik ben 9 jaar en ga voor het eerst naar het buitenland op vakantie. Naar Hongarije, het land waar oma vandaan komt en wier verhalen zo beeldend zijn, dat ik al bijna denk te weten hoe het er is. We zijn dan nog compleet als familie, met pappie, mammie, Ilonka en met mij. Dat dit de laatste keer zal zijn in die samenstelling weet ik dan nog niet. Er lijkt geen vuiltje aan de lucht.
De reis gaat per trein en valt niet mee. Vanaf het moment dat ik ga liggen in de Wien Express tot aan het moment dat ik in Budapest uitstap ben ik ziek, misselijk, aan de diarree en heb evenwichtsstoornissen. Geen leuke ervaring voor mij en zeker niet voor mijn reisgenoten, het moet met name voor mijn ouders een stressvolle reis geweest zijn. Ondanks alles heb ik er toch geen trauma aan overgehouden en kan ik nog steeds mooie herinneringen ophalen aan toen de mevrouw van de toiletten in Wenen slechts 3 velletjes per persoon uitdeelde, aan het warme water voor thee dat mijn vader op 1 van de tussenstations had geregeld en aan de schrik van mijn moeder die dacht dat mijn vader niet weer was ingestapt. In ieder geval was het leed sowieso geleden bij aankomst in Budapest. Wat een overweldigende stad, wat een drukte, warmte, wat een mooie trams en metro, geweldige gebouwen en natuurlijk de familie die ons stond op te wachten. Klarinéni, de jongste zus van oma, haar zoons Marci en Andras en haar schoondochter Ica. In het niet al te grote appartement op de Attila ut moeten we op elkaars lip hebben gezeten, maar als kind maak je daar niet veel van mee. Het appartement zelf was al feest genoeg met een mooie parketvloer in visgraat gelegd, dat schitterende uitzicht op de Gellert berg en dat mooie trappenhuis dat zelfs in hartje zomer nog koel was.
De ergste tijd van het communisme leek voorbij maar toch was er veel niet. Lege winkels of winkels vol met niks, geen etalages en overal velletjes met fagylalt nincs(geen ijs). En niet alleen dat fagylalt was nincs, er was zoveel nincs dat het woord tot op de dag van vandaag in het familievocabulaire is opgenomen.
Wat was er dan wel? Op elke hoek van de straat, in elk kioskje, hoe klein of onooglijk ook en op alle posters in tram en bus was er de Traubi Soda, een frisdrank met prik, van Hongaarse makelij, van druiven gemaakt en gezoet, maar niet van dat mierenzoete, een soort sinas van druiven dus. Ik dronk het, veel alternatief was er immers niet(behalve hier en daar Pepsi Cola, Coca nincs), vond het niet superlekker, maar het zitten op een terras in Hongarije was op zich zelf al een traktatie.
Het is juni, 2008, inmiddels ben ik 44 jaar en woon in Hongarije. We zijn vandaag voor het eerst in de Metro, een Hongaarse Makro, en we staan bij de bali om binnen te komen. Doel van vandaag is kijken wat ze hebben, er schijnt hier goede vis te koop te zijn en natuurlijk speuren naar een Azie afdeling. Terwijl Pieter op basis van zijn Makro pas wat formuliertjes invult om een Metro pasje te krijgen, sta ik de foldertjes van juni te lezen. En opeens in de rechterbovenhoek van de pagina zie ik ze staan, de glasgroene flesjes, mooi van vorm, een gedraaid halsje met sierlijke letters. Traubi Soda, het is er nog! Nooit meer gezien sinds toen, ook al waarschijnlijk omdat ik de straatjes met koolzuurhoudende frisdrank altijd oversla. We krijgen ons entreebewijs en kort doe ik het verhaal aan Pieter. Prima hoor die Metro, alleen geen Azie, wel veel kaas, veel vis en zeevruchten en lekkere airco.
Een uurtje later zitten we op een terras langs de 6, de weg van Pécs naar huis. Ik kijk niet in de kaart, zeg al bijna mineraalwater maar vraag dan met ingehouden adem aan de eigenaar of hij ook Traubi Soda heeft. Hij begint te stralen en zegt "Natuurlijk" en even later staat het kleine sieraadje voor me. Ik schenk langzaam in, de belletjes borrelen bijna het glas uit, het ruikt zoals ik me herinner, de kleur is mooi, gelig, lichter dan appelsap of Chardonnay, goud bijna. Ik neem een slok en ben weer terug in toen. Ik zie mezelf bij het Balaton meer, met de andere familieleden Anti en Mica, waar onze mooie leren sandalen werden gejat waardoor we de hele vakantie op dichte schoenen met sokjes moesten lopen. Ik zit weer op die boot op de Donau, wij met z'n 4-tjes met Marci en Andras, waar mijn vader en Andras de borrelglaasjes in hun zak steken omdat ze zo mooi zijn en later ongenadig op hun donder krijgen van Klarinéni. Daarna zit ik weer op het terras in Visegrad, we krijgen heerlijke paprikapörkölt en mijn vader ziet een zeer heet pepertje aan voor een stukje paprika. Hij had zelf een biertje maar ik weet wel zeker dat er toen ook veel Traubi Soda is gebruikt om te blussen.
Met de bodem in zicht kom ik weer terug op het terras naast de 6 en laat Pieter proeven. Hij zegt letterlijk dat hij het niet eens vies vindt. Dat is toch een mooie eerste stap naar daadwerkelijk liefhebber? Ons eten wordt gebracht en ik bestel een 2e flesje. In al het geweld van(inmiddels) Coca Cola en andere grootmachten vind ik het mooi en ontroerend dat dit oude Hongaarse produkt nog steeds springlevend is.
Binnenkort in onze koelkast.
Dat ik er niet alleen zo over denk, getuigt het onderstaande artikel. Wij willen Traubi!!
Old Communist brands don't die, they go 'retro'

Published: October 26, 2006
BUDAPEST: Ildiko Nagy likes to toast her upbringing in Communist Hungary with a grape-flavored soft drink.
Nagy buys Traubi soda as part of her weekly shopping trip with her 9-year- old daughter. Together, they sing the Traubi soda song from a 1970s commercial that Nagy can recall from memory.
"It's all about my childhood," Nagy, 42, said in her kitchen in Budapest, sipping a glass of the soda. "It tastes better than Western brands, so I buy it for the home every week."
Nostalgia has led East Europeans to embrace the products they shunned in the 1990s, when the collapse of the Iron Curtain opened borders to goods from the West.
From Traubi in Hungary to Inka coffee substitute in Poland and Jar dish soap in the Czech Republic, brands created to replace capitalist products are now attracting consumers with disposable cash and credit cards.
Hungarian "retro" brands, including Traubi, Tisza Cipo sneakers and Turo Rudi chocolate bars, are also attracting younger buyers searching for local products, said Reka Markovich, chief secretary of the Hungarian Advertising Association.
"These are Hungarian brands, which makes us feel that they are our own and no one can copy them," Markovich said.
The new appetite for home-grown food, drinks and clothing labels that were ignored after the Berlin Wall crumbled is not based on price. Tisza Cipo sneakers sell for as much as $100 in their own chic stores in central Budapest, and the leather-soled shoes are now considered an up-market product.
Eva Molnar, 34, a journalist at a Web site in Budapest, was prompted by childhood memories to snap up a pair of Tiszas last year for about 20,000 forint, or $93.
"Tisza shoes were not cool when the Communists were still in charge, but now they are cooler than any other brand," she said.
At the Traubi soda factory in the village of Balatonvilagos, about 100 kilometers, or 60 miles, from Budapest, machinery that has not changed since the 1970s churns out 80,000 bottles of grape soda daily.
The soda, made with 5 percent grape juice, is the most popular in the country behind Coca-Cola and Pepsi, according to Traubi's owner, Salamon Berkowitz. The leading brand under Communism, Traubi lost popularity to Western drinks after 1989, and the Hungarian government sold the company to Berkowitz in 1992 for $3 million.
Traubi, which is also sold in Romania and Croatia, has total sales of 3 billion forint, up from 1 billion forint five years ago. The company is planning a sportswear line to profit from Traubi's new popularity, Berkowitz said.
"People are now coming back to the old-fashioned products because they are unique," said Berkowitz, who fled Communist Hungary with his family in 1951 for the United States. The brand will be available in the Czech Republic and Germany next year.
At Central European University in Budapest, which is funded by George Soros, Robert Parnica, an archivist, is creating an Internet catalogue of everyday products under Communism.
"Every kid 20 years ago had Tisza sneakers," Parnica said. "The road of remembering the past comes even now if you are 45 or 35 - you have a personal relationship to this product."
Communist-era products are so popular in once-divided Germany that the consumer phenomenon is called "Ostalgie," a play on the German words for east and nostalgia.
Turo Rudi, a chocolate-covered cream-cheese bar introduced in Hungary in 1968, is now owned by Friesland Coberco Dairy Foods Holding, the largest Dutch dairy.
The company is marketing the product in Slovakia, Romania and Italy through a joint venture with Groupe Danone, based in Paris.
Similar trends can be found elsewhere in Eastern Europe. Inka, a company that produces a grain-based coffee substitute in Poland, spent about 10 million zloty, or $3.2 million, reviving its main brand and developing new products, including Inka Junior, a drink for children.
The company is owned by Biograin, a unit of the German company KORD Group, which bought the Inka factory and brands in 1998.
Annual sales are about 20 million zloty, said Pawel Jasienkow, Inka's director of sales and marketing.
"We decided to revitalize the brand, to freshen the image, not only in the eyes of current consumers, but also to find new consumers," Jasienkow said.
Jar detergent, which first appeared in what is now the Czech Republic and Slovakia in 1959, also made the transition to the free market. Procter & Gamble, which in 1991 bought the company that makes Jar, expanded sales to Hungary and Croatia.
The soap was the only dishwashing product available at the time and has stuck in people's minds, Norbert Racsko, an assistant brand manager at the Cincinnati-based company, said in an e- mail.
"It's a memory from childhood, and I even sometimes buy it," said Daria Spackova, 31, a film production manager.
Similar memories led Ildiko Nagy to teach her daughter the Traubi ad tune. "We love nothing but Traubi. We want Traubi," she sings, mimicking the ad broadcast on Hungarian state television 20 years ago.
"Traubi reminds me of my childhood, and I hope my daughter will remember it with her children one day too," Nagy said.

Dierenleed
We hebben al een tijdje gasten. We wisten eigenlijk niet dat ze er waren, we hadden niemand uitgenodigd en ze hadden zich ook niet aangemeld en toch waren ze er. Ze hielden zich stil, waarschijnlijk leefden ze als wij sliepen en vroegen ook geen minuut van onze tijd. Soms hadden we wel het gevoel dat er vanuit een hoekje iemand naar ons keek, maar daarvoor hadden we geen bewijs. We maakten geen bedden voor ze op, we kookten niet eens extra lekker en ze hadden ook nergens om gevraagd. We waren dus wel gastvrij, hoefden er niks voor te doen en de gasten leken tevreden. Vorige week veranderde er iets aan die situatie. We vonden in de keukenkastjes duidelijk sporen van aanwezigheid, waren de gasten ontevreden geworden met de voedsel vooraad en waren ze op pad gegaan of was het een kwestie van verveling die toesloeg en een familie die speurde naar vermaak? Het kwam een paar keer voor dat we een kamer inliepen en toch echt dachten dat we zo'n gast zagen lopen, uit je ooghoek weet je wel, en als we dan echt keken was er niets. Tot donderdag.
Pieter liep de keuken in en zag zo'n kleine rakker, waarschijnlijk 1 van de overmoedige kinderen die uit de ogen van pap en mam was weggelopen, wegschieten, snel trippelend over de houten vloer onder de teakhouten kast, weg. En vrijdag werd het duidelijker, in de spajs, onze voorraadkamer aan het eind van de gang, stond een zak hondenvoer. De gasten waren blijkbaar nieuwsgierig naar de smaak van dit eten en hadden onderin de zak een gat gemaakt om er makkelijk bij te kunnen en wat hapjes te proeven. Nou zijn Coco en Flicka niet gierig, we mogen altijd aan hun etensbak komen, maar zo ongevraagd aan de zak bijten en dan nog wel aan de onderkant, dat was wel wat brutaal, zeker voor gasten die niet zijn uitgenodigd. We begonnen na te denken over wat corrigerende acties, maar omdat we nog niet echt in contact waren geweest, kwamen we er niet helemaal uit, we wilden namelijk ook niet te hard zijn.
Tijdens Nederland-Rusland kwam het tot een confrontatie. Blijkbaar kon de familie de spanning niet aan en bijna bij de ontknoping van deze dramatische wedstrijd, zagen we 1 van de familieleden, rustig zittend op zijn kontje, voorpootjes wrijvend, mee zitten kijken naar de TV. Hij voelde 2 ogenparen op zich gericht en verdween schielijk onder de boekenkast. We spraken Coco en Flicka er op aan, als zijnde verantwoordelijk voor de bewaking maar minachtend kregen we terug dat deze patrouille zich beperkt tot buiten op het landgoed en bovendien alleen voor mensen is bestemd en niet voor deze onschuldige schepseltjes. Zelf dus maar in actie.
We zetten 2 valletjes, 1 bij de boekenkast en 1 bij de teakhouten kast in de keuken, we kozen een stuk Pannonia kaas en lieten de net verworven Oud Hollandse nog even dicht. De volgende morgen. In de boekenkast was het stukje kaas verdwenen en de gast ook, deze was dus niet voor 1 gat te vangen. Maar in de keuken, ach, daar lag er een, een vrij grote, gezette gast, waarschijnlijk de pater familias, met het klemmetje in zijn nek en de pootjes stijf omhoog. Het valletje opnieuw gezet.
Gisteren stond ik in de keuken een tonijnsalade te maken. Opeens achter mij een klap. Ik wist meteen wat dit geluid betekende, liep naar de hoek en boog me voorover. Heel even dacht ik dat het goed was afgelopen en keek blij naar een bekje dat naar de kaas reikte, pootjes die snel bewogen. Maar toen zag ik het. Het ijzeren deurtje dat in 1 seconde het nekje moet breken, was niet op het nekje maar op het ruggetje terecht gekomen waardoor die ene seconde er wel 12 werden. Oh wat voelden we ons slecht, wat zielig en dit was nog wel een kleintje, misschien zou het zijn eerste stukje Pannonia geworden zijn....
Met wat tegenzin ging ik verder met de tonijnsalade en zette Pieter het valletje opnieuw. Vanmorgen waren beide vallen onaangeroerd, waarschijnlijk heeft de familie door dat ze niet meer welkom zijn en zijn ze verder getrokken. En wij praten elkaar moed in, dat het echt niet kan binnen, dat ze de boel stuk maken en dat het niet hygienisch is, maar in ons hart rouwen we mee met dit dierenleed.
Kiss Kruger heeft trouwens een kleine zus gekregen in de benedentuin. Zo'n dak boven het hoofd, dat de zon even voor je weghoudt, wilden we daar ook wel. Natuurlijk niet te duur en snel in de akcio bij de Praktiker een gestreept huisje van plastic gekocht. Township heet het. En die zon, die is zo heet! Gisteren was het 48,8 graden in de zon. Het is om te stikken en je komt tot niks, in ieder geval buiten niet. We begonnen al te praten over onze keuze voor Hongarije en of dat niet beter IJsland had kunnen zijn. Vamiddag gaan we in ieder geval naar het Gunaras zwembad in een poging af te koelen.
De kisten waar ik laatst over schreef zijn klaar, schoongemaakt, in de was gezet en staan nu te pronken in de bibliotheek en de gang. Inhoud, tijdschriften en de walnotenvoorraad.
Op een andere foto zien jullie een vliegend hert. Dat is een groot insect met daadwerkelijk een soort gewei. In Nederland is het zeldzaam, alleen op de Veluwe en op sommige plekken in Limburg komt het nog voor. Hier zie je ze regelmatig vliegen. Er schijnt ook nog een vliegende neushoorn te bestaan maar die hebben wij ook nog nooit gezien......

Hitte
Het was zo warm dat de lucht trilde. Coco en Flicka leken opgelucht dat we weggingen en dat ze binnen de dikke muren van onze pastorie rustig op hun kussen konden afkoelen. Ze begrijpen sowieso onze weigerachtigheid niet om meer binnen te zijn. In NL was binnen de basis en hier is het buiten. Om ons te beschermen voor regen en tegen zon maken we afdakjes, tegen morgenfrisheid en namiddagkilte hebben we fleeces en de dikke Noren, terwijl we ook gewoon naar binnen kunnen gaan...gek eigenlijk, maar zo tussen half februari en november zijn we buiten. Waarom, hebben we iets te bewijzen, hier is het vaker mooi weer en dat zullen we dan ook laten zien?
We gingen weg met Sabie en na de altijd aanwezige, aanvankelijke schroom, genoten we van de open lucht en van de geluiden. Het was hels heet, vooral op ons hoofd, maar niets weerhield ons om de wind door ons haar te laten waaien. Na 10 minuten waanden we ons in National Park Ko Lo Sok in Thailand, waar we op weg naar ons houten boomhutje getrakteerd werden op zo'n luid concert van een soort krekel dat je elkaar niet kon verstaan. Nou, dat was hier ook zo op weg naar Kurd. We hielden even gas in of het niet toevallig Sabie was die protesteerde maar het waren toch echt de dieren in het bos die ons groetten. Na een tijdje kwamen we bij ons doel, Gunarasfürdö, een zwembad, of liever gezegd een landgoed met geneeskrachtige bron, waaromheen zwembaden, tuinen en behandelcentra zijn ingericht. P was er 1x geweest en was niet superenthousiast, maar na vandaag zijn we beide erg opgetogen. Als echte NL-er kwamen we net na 2 uur binnen, wat betekent dat je een middagkaart kan kopen voor minder geld. Alles is keurig geregeld, een sleutel van een locker voor je spullen, een polsbandje op kleur, dat aangeeft waar je allemaal voor betaald hebt en waar je dan ook naar binnen mag met een chip die in het bandje zit en die je door de tourniquet laat. Even vervolgden we alleen onze weg gescheiden door de Nöi en Ferfi borden(M/V). Ik kwam in een ruimte met talloze lockers, veel banken, spiegel, föhn, hokjes met slot en zelfs een centrifuge voor als je je natte badpak wilt drogen. Ik liep wat onwennig rond, alleereerst op zoek naar mijn persoonlijke 286 locker. De vrouwen om mij heen waren blijkbaar ervaren en liepen doelbewust en deden doelbewust. Ik was klaar en kon de deur naar het bad niet vinden en ik wist van Pieter dat je niet de deur moest hebben waardoor je naar binnen was gekomen, dat had zijn moeder namelijk gedaan en dat was blijkbaar niet de bedoeling. Een mevrouw zag me kijken en vroeg "Zum Bad", ik zei ja, en ze wees me een dikke witte deur, weggestopt in een hoek.
En weer samen betraden we het waterparadijs. Er zijn 2 geneeskrachtige baden, 2 gewone baden, voor kleine kinderen een bad met allerlei speelgoed en toestellen, voor grote "kinderen" een bad met 5 glijbanen en dit alles omgeven door een mooie tuin met veel gras maar ook bomen en weer veel bankjes. En dan heb ik het nog niet eens over het hele binnengebeuren, met ook weer een aantal baden en alle ruimtes waar je behandeld, gemasseerd of wat dan ook kunt worden. Binnen 1 minuut wisten we wat we vergeten waren, slippers. De paden van steen waren te heet onder de voeten en met een soort indianenpas en sprong vervoegden we ons in bad 1, een soort mix bad, wel met geneeskrachtig water maar verder gewoon.
In een echt geneeskrachtig bad zwem je niet, hoogstens om naar je hangplek te komen, en dan hang je dus verder, je kletst wat, je kijkt of je doet je ogen dicht. In bad 1 hingen dus mensen maar er zwommen er ook en er stonden enkele onder de massagestraal. Wij als nieuwelingen deden alles om uit te proberen. Ons Hongaars gaat steeds beter en dat is soms een nadeel. In een hanghoek stonden 2 dames, 1 leek vriendelijk en 1 leek een tang. De tang was voor het zwembad naar de kapper geweest, haar geblondeerde haar was hoog getoupeerd en dat wilde ze blijkbaar zo houden. Voor haar stond een jonge opa, een bal over te gooien met zijn kleinzoon en dat was leuk, ze hadden beiden veel plezier. Opeens zie ik de tang iemand wenken, een jonge man met blauwe broek en wit shirt en ik hou haar in de smiezen. En dan vraagt de tang aan de badmeester, want dat is hij, of er in dit bad wel gebald mag worden en ze wijst naar de opa en de kleinzoon. De badmeester legt uit dat het mag en verwijst de tang naar een bad wat verderop waar het echt alleen voor hangers is. Ze protesteert nog wat en wijst de badmeester op het kinderbad en op het diepe bad. Echter, het diepe bad is voor zwemmen en het kinderbad voor kinderen, dus de opa en de kleinzoon bevinden zich legaal in dit bad. De tang zwijgt.
Ik vraag me af waarom ze niet verdwijnt naar het hangbad en ik hou haar nog even in de gaten. En opeens zie ik het, ons bad grenst aan het bufé, het bufé heeft een terras, daar staat een tafeltje met biertjes en als de tang zich uitstrekt kan ze net haar biertje pakken om op haar hangplek een slok te nemen. Ik herken dan wel Hongaars voldoende om haar gesprek met de badmeester af te luisteren, maar weer onvoldende om haar terecht te wijzen hoe gevaarlijk glas in een zwembad wel niet is. En bovendien, de opa en de kleinzoon trokken zich van het gewijs toch niets aan en gingen lekker verder met ballen. Wij gingen ook lekker verder, een stuk in Indianenpas en en stuk over het gras naar het bad met de glijbanen. Het water was hier koeler, lekkerder dus, maar dan weer niet geneeskrachtig. P wilde de glijbanen wel eens uitproberen en ik zocht een plek bij het neerkom gedeelte om hem te zien landen. Het duurde wat lang vond ik en opeens zag ik uit mijn ooghoeken P aan komen lopen op de rand van het zwembad, hij maakte het typisch NL gebaar van duim en wijsvinger die langs elkaar wrijven. De glijbanen kosten geld, dat geld lag in de locker en we hadden ook geen glijbanenkaart besteld bij de balie.
Na een tijdje toch naar de locker voor wat Drinkgeld want al dat water en al die hitte maken dorstig. We keken eens om ons heen en proefden het sfeertje. Het was echt heel leuk, alle leeftijden, nog meer opa's en oma's met kinderen en kleinkinderen, gezinnen, veel jongeren, alles door elkaar en op de een of andere manier veel rustiger dan in NL en met respect voor elkaar, voor zover je dat van achter je glas mineraalwater kunt beoordelen dan.
Na dit terras dan naar het echte hangbad, groenig water, dat goed is voor je hart, je gewrichten en je maag-darmstelsel. In het midden van het bad 2 eilandjes met parasollen waar ook weer hangplekken zijn gecreeerd en natuurlijk aan de randen. Wij vonden ook een mooie plek en gingen hangen. Wat een rust en wat relaxt. Tot mijn grote plezier had ik nou eens een voordeel van mijn grotere massa, ik kon hangen zonder iets te doen, terwijl P nog handelingen moest verrichten om niet te verzuipen. Heerlijk, ik hing als het ware in soort fauteuil, armen dreven op het water en benen hingen in een luie hoek. Het leek met wat fantasie een beetje op die keer dat ik in de Dode Zee was, maar dit was nog lekkerder. Sowieso bevond ik me, wat massa betreft, wel in goed gezelschap vandaag en was P deze keer de grote uitzondering.....
Ook nog even een binnenbad bezocht, maar dat is dan toch minder, je mist buiten en het geluid is meteen zo zwembadderig luid. Via bad 1 waar we nog even knikten naar de opa en zijn kleinzoon die er nog steeds balden, naar de hokjes en terug naar onze open lucht auto. De tang was nergens meer te zien.
De strijd met onze gasten verhardt zich. Twee ochtenden checkten we de vallen, was de kaas weg, maar de muis ook. Val opnieuw gezet, na 1 uur, kaas weg en muis ook. Hebben ze een geheim wapen ingezet? Een neef van de Zwarte Tak, een Houdini, die de familie nu traint? Wij besloten om mee te doen in de wapenwedloop en zetten onze metalen val in. Gekocht in een soort Welkoop winkel, met van alles, met meer martelwerktuigen en met een grote gifkast voor al uw ongedierte. Gif doen we nooit, maar deze ijzeren val leek handig. Hij ziet er hetzelfde uit als de gewone, maar het materiaal is wat sterker en de slagkracht van het deurtje wat groter lijkt het. En met succes, gisteravond, nog voor Duitsland-Turkije, was een klein muisje met val en al omgedraaid en zagen we slechts het staartje. In alle opwinding van het verlies van die goede Turken, zijn we vergeten om de val opnieuw te zetten, misschien geeft de familie zich ook zo over?
Storm
Gisteren was het een soort off day. Niks aan de hand eigenlijk, niemand ziek of dood, hondjes prima, en toch een beetje off. Niet voor Pieter gelukkig, slechts voor mij en het ging ook over niks, bijvoorbeeld, dat ik naar de kapper wilde, omdat het zo warm was in de nek, en dat Roszika niet kon en de kappers die ik probeerde geen tijd hadden, bijvoorbeeld, dat iedereen weer wist dat ik naar Bonyhad ging, daarom een motortrimmer op moest halen bij een winkel, die dicht was zodat ik naar het magazijn moest lopen, het ding de auto verpestte met benzine lucht en dat later bleek dat die winkel me de verkeerde had meegegeven, en dat allemaal in bijna 40 graden. Kort lontje dus.
Pieter dopte letterlijk en figuurlijk wijselijk zijn eigen boontjes en die aten we 's avonds met Indiaas gehakt en rijst, frambozen toe. De stemming werd wat gematigder bij aanvang van de wedstrijd Rusland-Spanje maar sloeg allengs weer om bij ieder doelpunt. Op tijd naar bed dan maar en op naar de volgende dag. Na een paar uur slaap werden we wakker gemaakt door Coco, die wilde naar buiten, we hadden het idee dat hij niets moest maar alleen de hitte in de slaapkamer wilde ontvluchten voor een ronde op het landgoed en we zeiden bot dat hij weer naar zijn kussen moest. Het was ook echt om te stikken, we dreven bijna het bed uit. Nog wakker maar al wel weer aan het dutten, sloeg opeens het weer om. Zoiets hebben we nog niet eerder meegemaakt. Storm, gigantisch, de lange lappen gordijnen werden 3,5 meter naar buiten gezogen, de openslaande ramen klepperden aan alle kanten. Het leek alsof boven ons duizenden boze vingertjes op lichtknopjes drukten, aan uit, aan uit, aan uit, het bleef maar lichten aan 1 stuk door. Met man en macht de ramen dichtgetrokken, P keek naar buiten en zag een bal met vonken neerkomen tussen ons huis en de schuur. We keken naar Township die het moeilijk had, er werd aan alle kanten aan haar touwtjes getrokken en de wind sloeg onder haar dakje. Was het de toorn van OLH voor mijn gevloek van gisteren? Of juist een aanmoediging in de vorm van koelte omdat wij er toch niet onder te krijgen zijn? Of was het een doodstille achterbuur die met geweld uit zijn tombe probeerde te kruipen? Waarschijnlijk was het gewoon een reactie op al die dagen verstikkende hitte. Op zich welkom, alleen wat onverwacht. In de loop van de nacht, we lagen wat lang wakker, bedachten we namelijk opeens dat alle tuinkussens nog buiten lagen, dat kon wel hadden we gezegd, en weer wat later dat de ramen van de auto nog openstonden om die verrotte benzine lucht er uit te krijgen...
Vanmorgen de schade bekeken. Helaas Township heeft het niet gered, het plastic huis is gescheurd en het metalen frame verbogen en kapot geknapt. Het dak van Kiss Kruger zit er nog op, maar het riet is los en opgekruld. De geraniums lagen op de grond en in de moestuin is het wat rommelig, maar verder behalve nattigheid en modder, geen major damage. Alles is nu weer opgeruimd en ligt te drogen. Het lijkt zeer plaatselijk, onze overbuurvrouw heeft geen top meer in haar boom en de tomaten zijn geknakt maar verderop in het dorp is niks, behalve een modderstroom op straat dan.
Dat hebben we weer goed doorstaan dus. Vandaag is alle lucht weer opgeklaard, heb ik nu de goede trimmer meegekregen en nog 800 FT terug geregeld, was het hondenvoer in de aanbieding en was de enige persoonlijke schade na deze rit een natte bips...........

Boomschudden
We zijn vandaag weer in alle hevigheid getroffen door het Palinka virus. We dachten immuun geworden te zijn na al het fruit verzamelen vorig jaar, dat 360 kilo pulp opleverde, waarvan 45 liter Palinka gebrand werd, á 1100 FT(4,5 Euro) per liter. Het virus bleef op de loer liggen, was aanwezig in ons systeem en we wisten ook wel dat het risico op uitbraak groot was.
De triggers tot dusverre wisten we te tackelen, teleurgestelde dorpsgenoten, vrienden die het wel weer gingen doen dit jaar. Wat nou daadwerkelijk het virus heeft losgelaten, we weten het niet zeker. Een grote rol speelde al het fruit dat nog aan de bomen hing en ons telkens knipogend en glanzend aankeek, het fruit dat bijna beschuldigend vast bleef plakken aan onze schoenen, nadat het moedeloos van de boom was gevallen. De laatste druppel kwam gisteravond toen we, tijdens een bijzonder heerlijke en gezellige avond, een exclusieve Home Made Palinka kregen aangeboden en P 2 glaasjes van ons eigen brouwsel uitschonk. Het was duidelijk, ook dit jaar gaan wij weer Palinka maken.
Het is niet alleen een mooie bestemming voor het fruit, het is niet alleen omdat we die vaten toch al hebben, het is hier op het Hongaarse Platteland een deel van het leven, waarin we graag meegaan. Zoals altijd zijn we meteen fanatiek als de knoop is doorgehakt. Vat uitgespoeld en plukken maar, te beginnen met de wilde kersenbomen. Wie lui is moet slim zijn en P haalde uit de schuur een groot stuk plastic, we spreidden het uit onder de boom en begonnen aan alle kanten te schudden. Al snel zag het plastic rood van kersen, soms nog heel, soms uiteengespat van vreugde over dit nieuwe lot. Na de kersen was de witte moerbei aan de beurt, we wisten toch al niet zo'n goede bestemming voor dit mierenzoete fruit en aangezien Palinka op basis van suikers gaat gisten, een welkome aanvulling. Inmiddels is 1 vat van 120 liter voor meer dan 1/3 deel vol, nog 320 liter te gaan voor de hoeveelheid van vorig jaar en als we zien hoe vol de pruimenbomen hangen, weten we dat het goed komt.
Landgenoten op avontuur, juli 2008

We zijn gisteren teruggekomen van een paar dagen Balaton. Dat was zeker de moeite waard en voor herhaling vatbaar. Met 2 hondjes is het niet altijd even makkelijk om onderdak te vinden, dus van te voren op Internet gespeurd. We verbleven in Zalacsany bij landgenoten op avontuur. Werkelijk een schitterend plekje. We zeggen het niet snel, maar dit plekje was nog mooier dan het plekje waar we wonen. Zo rustig, prachtig uitzicht op een mooi bos, vogels, wilde bloemen, fruitbomen enz enz. Kortom, we begrijpen heel goed dat deze landgenoten verliefd zijn geworden op deze locatie. De banen werden opgezegd in NL, de boel verkocht en hier is een verblijf ontstaan met een concept dat we niet eerder op deze manier tegenkwamen. Het is geen hotel, geen B&B, geen bungalowpark, het is alsof je te gast bent bij de familie thuis. Informeel, zeer gastvrij en ontzettend gemotiveerd om het je als gast naar de zin te maken.
Ik moest eerst even omschakelen, mijn verwachting als anonieme gast even bijstellen. Ik weet zelf over het algemeen wat ik wil zien als ik ergens naartoe ga en ben eerder zakelijk ingesteld dan dat ik me meteen onderdeel voel van een nieuw gezin, maar hier ging het vanzelf, waarschijnlijk omdat deze mensen echt zijn en niet gemaakt vriendelijk. En zelden hebben we een plek meegemaakt waar Coco en Flicka zo ontvangen zijn, door de gastheren natuurlijk maar ook door de huishond, het was een feest om dat te zien. Kortom als je op zoek bent naar hartelijkheid en echte gastvrijheid, even geen 5 sterren ervaring hoeft of een Michelin 2* keuken, dan is dit een plek om uit te rusten, te genieten, te praten als je het wilt of stil te zijn van de natuur om je heen.(www.kalandor.nl)
Ook de omgeving is erg mooi. Deze kant van het Balaton spreekt ons meer aan dan de "onderkant ". Je merkt dat het toerisme hier verder is dan bij ons in de buurt. Dat betekent veel meer drukte, maar het betekent ook, meer leuke terrassen en eettenten, mooiere winkels, een juwelier waar ik kwijlend voorstond, een boekhandel met veel Duitse boeken, een Volkskrant en Telegraaf en geen enkele moeite met de taal, iedereen kan Duits of Engels. De stad Kesthely bezichtigd met een prachtig kasteel en dito tuinen. Een mooie tocht gemaakt door het wijngebied Badacsony, rijdend door de wijnvelden met steeds het uitzicht op het groenige Balatonwater. Het is niet voor niks het grootste binnenmeer van Europa! Verder onze ogen uitgekeken in Heviz, een beroemde plaats met een eeuwenoud en beroemd thermaalbad van 30 meter diep, met een temperatuur van 35 graden in voor-, najaar en zomer en 28 graden in de winter. Gezien het geneeskrachtige water zijn hier natuurlijk ook hotels gevestigd, ook sjieke, en een compleet behandelcentrum waar duizenden mensen per jaar behandeld worden voor diverse kwalen. Omdat het nu begin Juli is, was het nog te doen met de drukte, ik zou er zelf niet voor kiezen om in Heviz zelf te gaan zitten in Juli en Augustus, maar in de omgeving is voldoende om ook rustig te genieten.
Gisteren zijn we teruggereden via Balatonfüred, een badplaats die vroeger voor de notabelen was, getuige een aantal prachtige oude villa's, en nu voor de jetset, super trendy terrassen en winkeltjes, tonnenkostende bootjes maar ook een mooi flaneerpark met schaduwrijke platanen, voor elk wat wils. We hebben de minivakantie afgesloten op het terras van Mala Garden in Siofok, een Balinees aandoend gebouw met loungeterras en een heerlijke kaart met Marokkaanse, Hongaarse en Aziatische gerechten.
Thuis was gelukkig alles in orde. In 1 van de vallen zat een muis, het gras was wel wat nat, de buurvrouw had de buitenkraan niet helemaal dichtgedraaid, en er waren weer 2 takken van de pruimenboom gebroken onder de geweldige pruimenlast. Maar het huis stond nog als een huis, binnen alles okay, en Coco en Flicka meteen op ruikronde naar nieuwe sporen.
Een beetje van alles
In ons dorp woont een man, van een jaar of veertig. Hij woont bij zijn ouders, heeft een baan, voor de begrippen hier een mooie auto, en hij gaat regelmatig uit het weekend. Wij vinden hem knap om te zien. Hier in het dorp trouwen mensen jong en krijgen jong kinderen, dus een beetje een uitzondering is hij wel. Tijdens een gesprek met Marton en Maria, het gaat over hun neef namelijk, heeft P een keer voorzichtig geopperd, dat hij misschien liever een vriend heeft dan een vriendin. Nou dat werd natuurlijk meteen van de hand gewezen. Hoe heerlijk het hier ook is in het dorp, dit soort dingen ergeren mij. Homohaat is het niet, maar homo acceptatie al helemaal niet. Het makkelijkst zou zijn om de mensen hier in het dorp te veroordelen, aan de andere kant realiseer ik me dat onbekend onbemind maakt. Hoe moeten ze tot gewenning komen en tot acceptatie als ze hier niets meemaken uit onze "Verdorven Nieuwe Westerse Wereld ". Zwarten of gekleurden zijn hier niet, moslims zijn hier niet, niemand kent iemand met een drugsverleden, de zonden van hier zijn alcoholmisbruik en ongeplande relaties en zwangerschappen en die zijn al zo geaccepteerd dat het al niet eens meer zonden zijn. Er is nog een lange weg te gaan. Afgelopen weekend was de Gay Pride in Budapest. Hongarije staat een beetje dubbel in dit issue. Van de landen hier in de buurt is Hongarije het eerste land waar homo's een samenlevingscontract kunnen krijgen die hen de zelfde rechten geeft als gehuwden en toch is de Gay Pride omgeven door rellen, allemaal op conto van rechts radicale elementen, die vaker voor onlusten zorgen en zorgelijk doen denken aan de Pijlkruisers in WOII. Onderaan een bericht over de Gay Pride uit de pers.
Van heel andere orde, maar wel te maken met ons dorp, is dat we warempel moesten afkicken van ons verblijf aan het Balatonmeer. We vonden het gisteren een beetje druk hier, met 5x een zware tractor die voorbij kwam, met wel 10 mensen die naar het kerkhof wilden en met langdurige blafconcerten. Verder hadden we zin om naar een leuk terras te gaan, verwend als we waren door de terrassen in Kesthely en omgeving zijn we in onze eigen tuin gebleven, want een echt leuk terras is toch wel 50 minuten rijden. Bonyhad is prima voor een kop koffie na het boodschappen doen maar echt "terrassen" is anders....
Gisteravond kregen Coco en Flicka visite van de 2 buurhondjes. Erg leuk gespeeld en toen met de tong op de pootjes naar de mand.

Even een korte update van de moestuin. De doperwten zijn klaar, we hadden een kleine oogst maar wel lekker. Nu hebben we gele speciebonen, die gaan heel goed en smaken prima. De tomatenplanten zitten vol tomaten, nu nog groen maar dat zal niet meer lang duren. Aan de paprika planten zitten nu heel kleine paprika's, we hebben 3 verschillende soorten en zijn benieuwd wat er uit komt. De paksoi komt al op, de courgette doet het nog steeds heel goed, de uien zeer matig, de aardappelen twijfelachtig en de komkommer is nog in een pril stadium. De kruiden doen het prima, vooral de citroenplant is erg smakelijk. We eten steeds meer uit eigen tuin, gisteren hadden we courgettesalade en eergisteren gele sperciebonen uit de wok, vanavond wordt het een husseltje van een beetje uit de tuin en een beetje van de markt. We moeten gaan nadenken wat we allemaal met die tomaten gaan doen, straks als ze allemaal tegelijkertijd klaar zijn hebben we daar geen tijd meer voor.
Stukje krant
Dozijnen tegenstanders van de Boedapest Pride en de politie die de deelnemers van de Boedapest Pride moesten begeleiden zijn vandaag hevig met elkaar in botsing gekomen.
Tenminst acht mensen, waaronder twee agenten, zijn daarbij gewond geraakt en tenminste 45 tegenstanders van de Boedapest Pride zijn opgepakt, meldt politiewoordvoerder Eva Tafferner. Persbureau Index meldt dat ook de Hongaarse liberale leider Gabor Horn door relschoppers is aangevallen en gewond is geraakt.
De Pride-tegenstanders, waarvan de meeste ogenschijnlijk lid zijn van ultra-nationalistische groeperingen, lieten luidkeels weten de Gay Pride ‘smerig’ en ‘schandelijk’ te vinden en dat ze gekomen waren om de ‘vuiligheid op te ruimen’.
De Pride-tegenstanders gooiden met eieren, flessen, stenen, rookbommen en zelfs Molotovcocktails naar de politie en de deelnemers van de Boedapest Pride. Een politieauto is daarbij in brand gevlogen. De politie moest gebruik maken van een waterkanon en traangas om de tegenstanders van de Pride uiteen te drijven. Vooral in de Andrassystraat, een boulevard in het centrum van Boedapest, kwam het tot hevige rellen.
De Boedapest Pride-mars begon aan de ene kant van deze boulevard, terwijl de tegenstanders zich aan de andere kant daarvan en op de kruispunten langs de route opstelden. De politie heeft getracht een confrontatie tussen beide groepen te voorkomen door hoge metalen afschermingen te plaatsen langs de route van de Boedapest Pride.
Pride-tegenstanders verbrijzelden het raam van de politieauto waar het Hongaarse Europarlementslid Katalin Levai en Gabor Szetey – een voormalig kabinetslid die vorig als eerst Hongaars politicus uit de kast kwam – in reden. Levai en Szetey hadden beide deelgenomen aan de Pride-mars en waren net vanaf het Heldenplein in de politieauto vertrokken, toen die door Pride-tegenstanders werd aangevallen. Bij dit incident zijn gelukkig geen gewonden gevallen.
'Dit is ronduit schandelijk en schaamteloos, dat we twintig jaar na het einde van het communistische bewind met deze intolerantie geconfronteerd worden', heeft Levai tegenover persbureau Reuters verklaard.
De ongeregeldheden – die ongeveer drie uur geduurd hebben en pas rond zeven uur in de vooravond begonnen af te nemen - waren het hevigst op het Heldenplein aan de rand van het stadspark.
Ook vorig jaar verliep de Boedapest Pride gewelddadig. De onrust voor de 13de Boedapest Pride dit jaar begon overigens al eerder. Half juni werd de Pride-mars door politiechef Gabor Toth verboden, zogenaamd vanwege de verkeerschaos die verwacht werd. Kort daarna werd alsnog toestemming gegeven. Afgelopen week werden een homobar en een sauna met Molotovcocktails aangevallen. Daarbij zijn gelukkig geen gewonden gevallen en bleef de schade aan de gebouwen ook beperkt.
Homofobisch geweld tegen Pride-deelnemers die alle reden hebben zichtbaar en trots te demonstreren door de straten van Boedapest. Hongarije is namelijk het eerste Oost-Europese land dat vanaf januari volgend jaar partnerschapsregistratie invoert, waarmee die paren dan dezelfde sociale rechten krijgen als gehuwden. De Hongaarse partnerschapsregistratie staat, net als in Nederland, open voor zowel homo- als heteroparen.
A sarga hegy, de gele berg

En dit was pas de 2e oogst, er volgen er nog zeker 4, raad eens wat wij eten?
Eten is oorlog
Nu wij jullie zo braaf berichten over ons eten uit de moestuin, vitamines van onbespoten groen en geel en kilo's fruit die nog in de bomen op ons wachten, zouden we bijna vergeten dat ook hier in Hongarije de voedseloorlog woedt. Of misschien beter gezegd, een oorlog tussen de traditie en de Moderne Tijden met alle goede en slechte invloeden die deze met zich meebrengen. Want zo erg is het natuurlijk niet dat het alleenrecht van Gulyas ophield te bestaan. Wellicht een welkome aanvulling, die vis uit het verre Afrika en de dichtbije Adriatica, leuk om eens een andere keuken te proberen toch?
Echter, Hongarije is geen land van kolonies en dit betekent geen traditie in een multiculturele keuken zoals wij die kennen. Natuurlijk kent de Hongaarse keuken invloeden uit de ons omringende landen, maar zo gevarieerd als waar onze smaakpapillen mee verwend zijn is het niet. Als je van een willekeurige Hongaarse stad, Budapest uitgezonderd, de restaurantlijst opvraagt, als die er al is, dan is het merendeel Magyarul, aangevuld met Pizza en Hamburger. Pizza, spreek niet uit als piedzaa, maar als pieza, en hamburger, spreek uit als hamboerger, zijn de representanten van de buitenlandse keuken, die hard op weg zijn, zeker voor de jeugd, om de tradities van het vaderland te verdringen.
Ik kan me nog herinneren dat de eerste McDonalds in Budapest geopend werd, dat was een zeer groot evenement, een overwinning op alle jaren onderdrukking, en vanaf moment 1 was het er druk. De deal met het stadsbestuur van Budapest was toentertijd dat aan de gevel niks mocht worden veranderd om het aanzicht niet te verpesten. Die regel geldt blijkbaar niet meer, de schreeuwende lichtreclames met de M hebben hier ook hun intrede gedaan, alhoewel ze minder hoog in de hemel reiken dan in NL. Na McDonalds kwamen natuurlijk de andere burgers, de neppers en de andere groten der aarde, om elkaar ook in deze nieuwe markt naar het leven te staan. En het publiek was gewillig, er werd genoten van alles dat riekte naar American food. Pas geleden vierde McDonalds haar 20 jarig bestaan in Hongarije en gedurende 1 dag werd de burger verkocht voor de prijs van toen, met rijen tot gevolg, nog langer dan vroeger voor de panty's en de thee.....
In Budapest is zelfs een Hamburger oorlog aan de gang. Dit is een poging om de beste hamburger van Budapest uit te verkiezen en dat schijnt nog niet zo makkelijk te zijn. Op de food website Chew, waar ik al eerder over schreef, staan verslagen van de voorrondes en de kandidaten komen er niet mals vanaf. Om de strijd iets behapbaarder te maken is deelname nu nog maar alleen toegestaan aan die hamburgers waarvan het vlees duidelijk kan worden toegeschreven aan een bepaald dier. Als je daar even over nadenkt, zou je toch nooit meer een Hamburger eten? Gelukkig was ik nooit een liefhebber, dus dit kan ik makkelijk laten passeren.
Over de pieza verbazen we ons. Als we kijken naar wat Hongarije biedt dan zouden we hier piezas moeten kunnen eten die alle piezas uit Italië in de schaduw laten staan. Met onze salami, de tomaat, de heerlijke paprika, inclusief de hete, knoflook, ui, kaas maak je toch met gemak een torenhoog geval dat je laat watertanden? Niets is minder waar, bij ons in de buurt is de pieza dun. Zo dun dat het wel pleit voor de bodem maar niet voor de vulling. Die vulling is er namelijk nauwelijks, alles dat op de kaart stond is wel terug te vinden, maar dan in de hoeveelheid van een aarzelende, niet doorzettende zomerbui, hier en daar een voorzichtige druppel achterlatend, die bijna tussen de spijlen van de vork doorglipt. Best smakelijk hoor en voor 3,00 Euro is het zeker eens lekker om te doen, maar eens te meer weten wij ons verwend met een volle Calzone van vroeger. Even voor de duidelijkheid, ons kader is Nagyvejke met een flinke straal eromheen, en niet Budapest zelf of bijvoorbeeld Debrecen en in kleine mate Pécs, daar is een groter deel van de wereld vertegenwoordigd, inclusief de sushibar. En die piezas? Ik zal eens opletten wanneer daar de oorlog over start.....
Als illustratie een paar artikelen over de Hamboerger.


Donderdag 12 juni 2008 - In 1988 was de Muur in Berlijn nog niet gevallen toen McDonalds de deuren van haar eerste Hongaarse filiaal in de Régi Posta utca (een zijstraat van de Váci utca) opende. De ‘verovering’ van Oost-Europa vond niet op militair gebied plaats, zoals vele jaren gedacht, maar de goulash-cultuur werd indertijd aangevallen door de Big Mac en Franse frietjes.
Onlangs vierde McDonalds in Budapest haar 20e verjaardag en er is in die 20 jaar zowel met McDonalds als met Hongarije veel gebeurd.
Na het eerste filiaal in 1998 zijn er heel wat bijgekomen. Vandaag de dag zijn er in heel Hongarije 94 filialen en werken er meer dan 5.000 medewerkers bij McDonalds.

Kostte een Big Mac in 1988 nog 43 Forint (€ 0,17 Euro), dan kost die vandaag 650 forint (€ 2,60) ofwel het vijftienvoudige. Als verjaardagsstunt kostte enkele weken geleden de Big Mac wéér 43 forint, net als 20 jaar geleden.

In vergelijking met Nederland, waar een Big Mac € 3,- kost, is de huidige prijs voor een Big Mac in Hongarije van omgerekend € 2,60 aan de hoge kant. Het inkomensverschil tussen Hongarije en Nederland is groter als de verhouding tussen de Big Mac prijzen in de beide landen. McDonalds hanteert immers een prijsbeleid per land dat rekening houdt met de koopkracht in dat land, de zogenaamde ‘Big Mac-index'. Zo kost een Big Mac in de Oekraïne € 1,30.

Wat de economische ontwikkeling in een land ook is, de McDonalds-economie met haar eigen economische wetten en regels draait onverminderd op volle toeren door, ook in Hongarije.
Budapest Burgerwar: If You Can't Name the Meat, It Can't Compete

In a review last week of a particularly notably delivery-only burger, I briefly noted how the proliferation of such burgers was one of the primary obstacles to a more speedy resolution of the Budapest Burgerwar™. But the problem isn't just the sheer number of "virtual" burgers being cooked up in kitchens hidden around the city. It's the question of how to rate a burger if you can't tell what kind of meat it's made from - or even that what you think is meat really is. Without naming names, I'll just say that over the last several months I've had the dubious pleasure of eating numerous burgers featuring patties made from what many Hungarians artfully call gyíkhús. While it literally means "lizard meat," the term is used to describe any meat that you can't confidently connect with any specific animal.
This being Hungary, where pigs outnumber lizards by at least 100 to one, most Hungarian "lizard" meat is probably pork, with a little of whatever else is lying around thrown in for good measure. And since the average piece of Hungarian pork is usually about 100 times better than the average piece of Hungarian beef, the result is often pretty tasty, in a, well, lizardy sort of way.
But the bottom line is that it's a waste of everyone's time, and the increasingly limited room in our stomachs, to try to rate every last thing in Budapest called a "burger." So while we might make a special prize for "best burger made from a meat known only to the cook," from now on, we're going to focus on the mystery of what the best burger in Budapest is, rather than the riddle of what some of these "burgers" are actually made of.
Budapest Burgerwar: The Inter-Continental Corso Burger

As I recently explained, our desire to bring the now almost year-old Budapest Burgerwar™ to its long-overdue conclusion has meant putting aside all the "lizard meat" burgers and other burgers of indeterminate animal origin now widely available in Budapest in favor of a few additional, bona fide local examples of the American classic. Meanwhile, it is only logically that at the top of this list of remaining must-rate burgers would be those offered by the city's handful of high-end hotels which are either American or have the sort of clienteles that would seem to demand a serious contender. So on a beautiful day early last week I made my way over to the riverside terrace restaurant of the Hotel InterContinental Budapest to sample their "Corso Burger" and see if maybe at long last I had finally found our winner.
Aside from the splendid setting in which I consumed my Corso Burger - which is named after the restaurant which is in turn named after the korzó (promenade) that runs along the Danube - I was gratified to see that, at Ft 3,300, it was significantly less expensive than the seemingly comparable Gresham Beef Burger (Ft 4,200) and Kempinski Beef Burger (Ft 4,250). Still, at today's exchange rate, Ft 3,300 buys you €14.25 - and, for American burger fans, a shocking $22.40 - and the drinks are far from cheap, with your basic beer going for Ft 1,200, and cokes Ft 800 a pop. So I knew before I ordered that it would have to be a damn good burger for me to leave feeling upbeat.
Unfortunately, the problems started even before I ordered, as it quickly became clear that my waiter hadn't been properly programmed to act like a cheerful American service droid, which, at these prices, seems only fair. Not only that, but he didn't bother asking me or my companion how we wanted our burgers cooked, and then either didn't relay our preferences to the kitchen, or did so to a cook who didn't understand that when someone orders a burger medium-rare the damn thing better come out medium-rare, especially if it costs as much as a decent steak in Kansas City. And even though I further stressed to said waiter that the burgers should be left rózsaszín ("pink") both came out a particularly unappetizing shade of asphalt gray.
More fortunate was the bun, which was firm and beefy, though a bit too big for the burger. But it unfortunately brought additional disillusionment in the form of several thin slices of cucumber embedded in a slathering of mayonnaise, both of which drew attention from the crispy bacon and Swiss cheese that are among the few extras offered along with the Corso. (You can also get bleu cheese and a spoogy mushroom sauce that I would recommend you avoid as well.)

As for the "farm fries," they were nicely crispy and, despite the name, petite and pleasantly spiced. (Note to whomever is doing the menu: for the American-types who normally order hotel burgers, the word "farm" usually implies big and bland rather than petit and piquant.) But the "texicana dip" that came with them was both out of place and not very agreeable, being more acidic than tangy, and I quickly ditched it in favor of plain old American "farm" catsup. And I would have gladly traded the enjoyable selection of fresh bread and spreads (bottom pic) that came with my meal for a properly-sized order of fries, which for a burger like this should have been twice again as large.
So all in all, I'm sorry to report that one of the few remaining Budapest burgers out there which seemed to have had a shot at everlasting glory will instead be remembered as just another Burgerwar casualty. But like they say, war is hell.
Met stomheid geslagen, een bijdrage voor taalliefhebbers en rekenwonders
Vandaag hadden we weer Hongaarse les. Ik heb nog steeds een liefdevolle verhouding met de taal, bij P lijkt het iets meer op een haat-liefde verhouding, maar beiden gaan we er voor, en beiden hebben we de lat hoog. Steeds als we denken dat we het echt onder de knie gaan krijgen, en ons een hele Piet voelen, komt er weer iets nieuws, dat ons met hangende pootjes terug op het huiswerk stort. Vorige keer waren dat voorvoegsels, die je voor aan een werkwoord plakt. Neem het werkwoord gaan. In het NL kun je ook naar binnen, naar buiten, naar boven, naar beneden, weg, erdoorheen, eroverheen, ernaartoe en teruggaan. Dat kan in Hongarije gelukkig ook en daar heb je handige voorvoegsels voor en die voorvoegsels kun je dan ook gebruiken als je niet gewoon gaat, maar bijvoorbeeld komt, rent, stapt, vliegt, landt of stijgt, wandelt, springt, stroomt, kijkt enzovoort enzovoort. Wel zaak dat je al die voorvoegsels even goed onthoudt, zeker als je met iemand in de Bijenkorf hebt afgesproken om de roltrap op te gaan, 1 verkeerd voorvoegsel en je kunt verder alleen winkelen. Geldt ook voor de lift.....
Pas ook even op met uitstappen en instappen. Wij in NL stappen hetzelfde uit de auto en uit de trein, in H niet, uit de auto stap je gewoon uit, en uit de trein stap je af, een ander voorvoegsel voor stappen dus, en dan heb ik voor het gemak nog niet gezegd dat achter auto en achter trein nog een achtervoegsel wordt geplakt, dat daadwerkelijk aangeeft dat je er uit gaat en niet er in.
En dit snapten we en hierover hadden we al 2 oefeningen gemaakt die best goed waren. Om nou te voorkomen dat we met deze feiten- en praktische kennis naast de schoenen gingen lopen, gingen we vanmorgen door met de plaatsbepaling en de aanwijzende voornaamwoorden.
Lees rustig mee, dan leg ik het uit, ook even een test of ik het zelf nog wel snap.
In NL kun je de volgende zinnen gebruiken;
• Waar is Pieter, hij is in het restaurant.
• Pieter komt uit het restaurant.
• Pieter gaat naar het restaurant toe.
• Pieter is in dit restaurant
• Pieter is in dat restaurant
• Pieter komt uit dit restaurant
• Pieter komt uit dat restaurant
• Pieter gaat naar dit restaurant toe
• Pieter gaat naar dat restaurant toe
Zo simpel kan het leven zijn. Restaurant blijft restaurant, dit is dit, dat is dat en of je nou bent, komt of gaat, het is om het even. Nou dat is in het Hongaars dus lekker niet zo. Het woord restaurant verandert, naarmate je er bent, ernaartoe gaat of er juist uitkomt en dat zelfde geldt dan ook voor dit en dat, dit en dat passen zich aan en worden op dezelfde manier vervoegd als het zelfstandig naamwoord, restaurant dus in dit geval. Bovendien hebben de woorden dit en dat in het H ook een verschillende klinker en dat betekent ook weer een aanpassing van de vervoeging van dit en dat op basis van de vocaalharmonie(zie heel veel stukken geleden). En om het verhaaltje af te maken, bij sommige vervoegingen van dit en dat vindt assimilatie van de medeklinkers plaats( 1 klein voorbeeld als illustratie daarvan, ez + -böl wordt ebböl)
Ik was nooit zo goed in statistiek, maar op deze manier krijg je onnoemlijk veel mogelijkheden om te varieeren en dus ook om fouten te maken. Het systeem zit logisch in elkaar en daar putten we moed uit, als het logisch is, valt het te leren en te gebruiken. Onze leraar is even 10 dagen met vakantie, het is ons gegund om er even de tijd voor te nemen. Wij hopen in de toekomst op geduldige en begripvolle gesprekspartners.....
Boldog születésnapot
Vandaag is het feest! Flicka is jarig en wordt vandaag 2 jaar! Van een lány(meisje) is ze nu een kisnö(kleine vrouw) of nöcske(vrouwtje). Hierbij wat foto's. Ze ligt in haar mandje uit te rusten van het 1e varkensoor. De cadeautjes liggen nog op haar en op grote broer Coco te wachten.
Vanavond wordt het misschien ook nog feest als die trekking van de jackpot is geweest. Iedereen in NL en buitengaats is er van in de ban begrepen we gisteren op TV. Ik heb de tips van de van Lanschot meneer goed in mijn oren geknoopt. Tip 1, hou het nieuws voor je zelf en zeg zo min mogelijk tegen anderen en heb het dan over een "kleine prijs" .....my lips are sealed.

De berg
Wij wonen in een einddorp. Dat wil zeggen dat je met slechts 1 weg het dorp in of uit kan rijden. Dat heeft voordelen en nadelen. Men zegt dat in einddorpen minder wordt ingebroken omdat de criminelen slechts 1 vluchtroute hebben en dat is te link. Tegelijkertijd heb je dan ook het nadeel te pakken, je gangen worden nagegaan. Als men je auto kent, en dat doen ze binnen 1 dag, als men nieuwsgierig of belangstellend is, en dat is men, dan weten velen wanneer je wegging en wanneer je weer terugkwam. De volgende dag is dan het onderwerp waar je heen was en waarom, wat je hebt gedaan of gekocht en hoeveel het kostte. Tijd doet er niet veel toe, ook als ik om 5.40 wegrij, in verband met een dagje Budapest, wordt ik gespot en is het zijdelingse onderwerp dat ik "heel vroeg wegreed, en alleen......."
Toch zijn we nu in de zomer niet helemaal een einddorp, we zijn eigenlijk meer een schierdorp. Aan het eind van het dorp loopt nog een pad en dat pad gaat over de berg naar de volgende dorpen. Als je dat met de auto over de gewone weg doet, ben je 20 minuten kwijt, het pad over de berg kost maximaal 5 minuten. Het pad moet je niet in de winter nemen, als je tenminste geen goede 4-wheel drive hebt, en je moet het al zeker niet nemen als het heeft geregend, de gladde leem schuift je alle kanten op, behalve de goede en voordat je de berg over bent zit je hopeloos vast en moet een John Deere je komen redden. Wij namen het pad 2 weken geleden, diepe groeven in het midden, nog diepere aan de randen, een smal spoor. Wij waren het er over eens dat het nu wel te doen was, maar zeker niet in het donker, zeker niet met een spatje, zeker niet met een tegenligger en dat je nog niet jarig was als je in een groef terecht zou komen.
Vrijdagavond hadden we een verjaardag. Verjaardagen in dit dorp worden anders gevierd dan we gewend zijn. Tijdstip van aankomst is een uur of 6. Dan staat er veel zoetigheid op tafel, koekjes en koeken met chocolade maar ook een bakje zoutjes, en heel veel drank. Sinas, Cola, Tonic en mineraalwater, bier, wijn. Alle flessen die als kado meekomen gaan ook meteen open, in dit geval een soort Bailey's en Palinka. Als je niet oppast heb je alles door elkaar voor je staan.
Er stond al een grote ketel te pruttelen met hanenpörkölt er in. Zo tegen achten was het klaar en kwamen de borden en de schalen en nog meer drank op tafel. Hongaren zijn zo supergastvrij, onvoorstelbaar, geen moeite is te veel en ook hier moet je sterk in je schoenen staan om niet 3 borden te moeten eten. P had een beetje pech, hij pakte steeds een vreemd stuk haan, een hart, iets ondefinieerbaars, met 3 grote hanen in de pot is de kans natuurlijk ook aanwezig. Gelukkig was daar Zsuzsi, een ontzettend lieve schat van een hond, grijs gezichtje en zeer gewillig om ons te helpen met het vlees. In eerste instantie deden we niets, wij geven honden geen kippenbotten en bovendien vonden we het niet netjes, Hongaren eten alles van een haan. Echter, de dochter des huizes pakte het nekje en de ribbenkast, liet het onder tafel verdwijnen en verblijdde Zsuzsi ermee. Niets weerhield P nu om hetzelfde te doen met zijn vreemde stukken en zo kwam alles goed. Meteen na de pörkölt kwamen er 2 zelfgemaakte vruchtentaarten op tafel, waar men hier de tijd vandaan haalt om dat allemaal te doen, bewonderenswaardig, naast al het werk op de boerderij.
Omstreeks deze tijd kwam nog een voordeel van dat bergpad naar voren. Op het bergpad staat geen rendör(politie). Iedereen had te veel gedronken om te rijden, sommigen iets te veel, sommigen heel veel te veel. De gasten kwamen gelukkig uit het dorp zelf en waren lopend, op 1 iemand na, degene die het meest gedronken had woonde het verst weg, in het dorp aan de overkant van de berg linksaf. Het kind en de vrouw, niet dronken maar geen rijbewijs, stapten in, de man stond op, wankelde richting auto en liet zich vallen op de stoel. Met wat hulp kwam hij weg en met nog wat hulp redde hij de afrit en ging op weg.
Blijkbaar vonden de anderen het ook wat te gek, toch 2 dorpen door en een pad met groeven over de berg en een kind aan boord. De gastheer met zoon ook in de auto er achter aan om te checken of alles goed was gegaan. Na 10 minuten terug zonder slechte berichten en na weer 10 minuten een telefoontje van de vrouw dat ze veilig thuis waren. Even korte stress dus en na het goede bericht werd een fles sekt ontkurkt om opnieuw te proosten......
Onbegrijpelijk en verschrikkelijk.
De dag waarop de rigó uit de boom viel
Mijn oma was een echt stadskind. Zij groeide op met metro, tram en bus en pas toen zij in de 20-er jaren van de vorige eeuw in Nederland kwam wonen, was daar de fiets, waarmee oma alijd een moeilijke relatie heeft gehouden, totdat ze defintief afstapte en het wandelen er opnieuw boven verkoos.
Haar vrije tijd werd ingevuld met lezen en voorlezen en voordragen, met schouwburgen en concerten en met de opera, Budapest is cultureel altijd een rijke stad geweest, ook toen al. Oma groeide dus niet op met dieren, huisdieren hadden ze niet en de dieren die ze zag, zag ze waarschijnlijk in de schitterende Zoo van Budapest, naast het geneeskrachtig Széchenyibad in de Városliget(stadspark).
Toch hield oma wel van dieren, misschien ook besmet door mijn moeder en later door ons. Oma heeft in haar leven heel veel meegemaakt en toch zagen we haar niet snel huilen, zij wist natuurlijk al lang dat het toch geen zin heeft, maar toen Robbie, ons 1e hondje overleed, huilden we allemaal bittere tranen.
Vanaf mijn jongste herinnering wist ik wel dat oma veel van vogels hield, niet die zielige in een kooitje of die lelijke met kromme snavels, maar de vrij tsjilpende, fladderende en zingende vogeltjes. Daaruit volgend had mijn oma de pest aan katten in de tuin en als ze er 1 zag sprong ze op en rende sissend naar het raam en met Hongaarse krachttermen, die vast niet echt lelijk geweest zijn, werden ze weggejaagd. Toen Robbie, en later Rakker die taak van haar overnamen, werden ze daar zeer voor geprezen en toen Rakker per ongeluk ook een vogeltje pakte hebben we dat niet verteld. Waarschijnlijk deden deze vogeltjes haar denken aan haar jeugd in Budapest en haar wandelingen in de vele stadsparken, waar je tot op de dag van vandaag wordt vergezeld door vogelgezang. De echte lieveling was de merel en oma zei daar geen merel tegen maar rigó en pas veel later heb ik begrepen dat rigó gewoon het Hongaarse woord voor merel is.
Dit weekend waren we in Szekszard. Daar was een soort markt met vertegenwoordigers uit alle provincien van Hongarije, met de bijbehorende folklore, handwerk, dans en snoepgoed. Sinds onze honeymoon 14 jaar geleden, waar we met ons NL tempo probeerden Bandung te bezichtigen, ons irriteerden aan de slome voetgangers voor ons, en uiteindelijk instortten in de koele lounge van een hotel met een Engelse krant, hebben we blijkbaar niet veel bijgeleerd. Het was warm, niet gewoon warm, het was zo ontzettend heet dat wij bijna alleen op straat liepen, en onszelf wel weer behoorlijk dommer vonden dan de Hongaren, die blijkbaar hun gang naar de markt hadden uitgesteld tot 's avonds. Er waren niet heel veel stalletjes en er werd ook niet gedanst en al snel streken we neer op een terras in de oude stad. Een gezellig terras, zoals we ze graag zien, rustig maar wel wat te zien, leuke stoeltjes en parasols en een mooie kaart, zelfs met verse jus d'orange(zie je bijna nergens hier) en met milkshakes. Al nippend kwamen we langzaam bij.
Plotseling zag ik het voor mijn ogen gebeuren. Uit de grote, zeer dicht bebladerde boom tegenover mij, viel een vogel. Een rigó. Hij fladderde wel een beetje maar toch was het duidelijk dat het een val was, het ging te snel en te ongecontroleerd. De rigó bleef zitten en boog het kopje. Er kwam een man langs, rakelings met grote stappers langs de rigó en het kopje ging een beetje omhoog. In de verte kwam een vrouw aanlopen, we hoorden haar eerst en zagen haar toen pas, ze liep op hoge naaldhakjes, op zich zelf al een prestatie met dit weer en deze bestrating van keitjes. We merkten dat we de adem inhielden en gefixeerd waren op de rigó met het steeds dichterbij komende, pinnige getik. Gelukkig, de vrouw liep voorbij zonder de rigó te raken en zelfs het kopje bleef gebogen. Hier hadden we geen goed gevoel over en we overlegden. P vulde de asbak met water en liep voorzichtig naar de rigó, bukte en probeerde de rigó te laten drinken. Er kwam geen sjoege en hoofdschuddend kwam P terug naar ons tafeltje. De mensen naast ons vonden het ook zielig, "szegény madár" zeiden ze en dat betekent "arme vogel."
Er kwamen 3 jongetjes aan, stoere binkies en we vreesden al het ergste. Maar gek genoeg schrokken zij meer van het vogeltje dan het vogeltje van hen en snel liepen ze door. Blijkbaar had de rigó hier moed uit geput want opeens sprong hij rechtop en hipte een paar meter. Vliegen kon het jonge beestje blijkbaar nog niet want stilletjes bleef hij weer zitten. P probeerde nog eens de truc met de asbak, weer zonder resultaat helaas en na verloop van tijd verlieten wij het terras en liepen richting Museum waar onze auto stond. In het park naast het Museum zagen we een vader met zijn dochtertje, ernstig kijkend gebukt staan in het park onder een hoge boom met wederom dicht gebladerte. De dochter zei iets tegen de vader en de vader bukte weer, strekte zijn hand uit en pakte voorzichtig een rigó op die blijkbaar net gevallen was. Langzaam liepen ze weg, de dochter huppelend en de vader een beetje ongemakkelijk met gestrekte arm en met een handvol rigó.
Ik weet niet of er hier een equivalent bestaat voor ons spreekwoord "de mussen vallen van het dak", zo niet, dan hebben we er vandaag 1 gevonden.

Na zonneschijn komt regen
Eindelijk de lang verwachte regen is daar. Ingeleid door een donkere lucht, wat gerommel in de verte en een paar druppels. Toen leek het alweer voorbij. De moestuin fladderde om toch nog zoveel mogelijk van die druppels op te vangen en het moede blad te laten opfrissen. In de boventuin lieten de nieuwe vruchtboompjes de bladeren hangen, men had op meer gehoopt. Die druppels waren een voorbode. De lucht werd donkerder, het rommelen stopte maar de regen kwam, nog niet voldoende om die laatste paar tropische weken te compenseren maar toch, het was lekker en de temperatuur prima. Alles ontwaakte weer, net alsof we op een lagere versnelling hadden geleefd, de hondjes blaften weer en lang en ook wij werden er opgewekt en vrolijk van. Alleen die wind, die baart zorgen, elke morgen zien we een nieuwe tak van de pruimenbomen die geknakt is, de wind en de zwaarte van het fruit is geen goede combinatie. We hebben overal stutten staan en hier en daar blauw draad om op te binden, maar die pruimen moeten toch nog een maandje. En we gaan vanvond bbq-en, en de lucht is grijs, en het waait, het is ook nooit goed......


Wat eten we vandaag?
Een simpele vraag is dat. We stelden hem vaak in Nederland, alhoewel dat dan vaak per sms ging. En regelmatig was het zo dat in de stille minuten tussen 2 afspraken door of zelfs in een saai betoog tijdens een vergadering het lijstje tot stand kwam. Op de terugweg, plannend voor de file, maar er toch meestal middenin, werd de lijst telefonisch doorgenomen en de taken verdeeld. Twee afslagen voor onze eigen, snel de weg af, het dorp in, 3 rondjes rijden om te parkeren en dan de slag slaan. De slager of de viswinkel en de bakker. Meestal niet eens een supermarkt want die slager en die viswinkel waren zo klantgericht, dat ze alvast bij hun vis en vlees, die ingredienten hadden ingekocht en zelfs al hadden klaargemaakt, waarvan ze dachten dat wij, hun klanten, ze wel lekker zouden vinden. Nou, dat vonden we ook, en met twee volle tasjes keerden we terug naar de auto, reden nog 2 afslagen en waren thuis om binnen een kwartier het eten gereed te hebben.
Kostte wat, had je ook wat.
En als er dan toch een supermarkt bij kwam kijken, dan was dat er 1, die ene, die zo fijn de ananas alvast schoonmaakte en op een zwart kartonnetje met folie klaarlegde of de haricots verts of de asperges en ga zo maar door.
Nog afgezien van al die dagen dat er helemaal geen lijstje kwam maar we toch heerlijk aten van wat anderen, de Toko of de Thai, al hadden bereid.
Dat gaat hier wel even anders.
De vraag blijft natuurlijk hetzelfde, maar de manier waarop we het antwoord invullen verschilt nogal van vroeger.
We hebben weinig afspraken en al helemaal geen vergaderingen, dus dat lijstje komt ergens tot stand tusen ontbijt en koffie, wel 's morgens heel vroeg om de hitte voor te zijn. File kennen we hier ook niet dus daar houden we geen rekening mee. Er zijn wel andere dingen om rekening mee te houden en eigenlijk zijn die dingen net zo dwingend als een file....Wat is er klaar in de moestuin? Wat klaar is eet je dus. We hebben net een periode van courgettes achter de rug en van gele specieboontjes en die eten we dan in alle vormen en maten, uit de wok, als salade, uit de oven. Je kunt er niet tegenaan eten en de rest gaat de diepvries in voor de winter of geven we weg hier in het dorp, waarbij we dan ook vaak weer iets terugkrijgen dat de vraag "Wat eten we morgen?" weer oplost. Met andere woorden, er zijn best veel dagen dat we helemaal geen boodschappen doen. Zo'n slager en zo'n viswinkel zijn hier niet. Vis helemaal niet en vlees halen we bij een slager die alles nog 'heel' in de vitrine heeft liggen, daar zeggen we wat we willen, ze snijden het en bij ons gaat het per kleine hoeveelheden in een zakje de diepvries in. We gingen laatst bbq-en en ik wilde karbo's kopen. Onze 'eigen' slager was dicht dus naar een ander. Het was redelijk druk, maar het ging snel, iedereen had maar weinig nodig. Ik was aan de beurt en zei harminc szelet(dat betekent 30 plakken) en ik wees naar de karbo's. De mevrouw achter de balie zei harom (3). Nee, zei ik, harminc (30). Achter mij werd gezucht en een andere klant steunde Joy istenem(oh mijn God) en schoof langzaam de winkel uit. De mevrouw achter de balie pakte het grote stuk vlees en maakte een gebaar met een mes, ik knikte omdat ik dacht dat ze bedoelde, 30 plakken maken. Dat ging mis, onze andere slager snijdt in een machine razendsnel karbo's van zo'n stuk, deze slager had alleen een mes en ze ging vervolgens per 5 karbo's de botten er af snijden, van het stuk dat over bleef dan 5 plakken, en zo kreeg ik 6 grote stukken bot mee en 30 plakken vlees. Tsja, even anders dan gepland, maar de bbq was er niet minder om.
En dan die supermarkten. Die ene waar ik het net over had, is hier spijtig genoeg niet. Er zijn veel anderen en iedere zaak heeft zijn eigen specialiteit. Dat is niet zo handig want dat betekent dat je er naar meer moet in plaats van naar 1. Toch beperken we de gang tot 2 stuks, de Lidl en de Tesco. Beide hebben ze vaak akcio en daar moet je op letten, is handig en niet duur. Alleen de Lidl heeft op donderdag aktie en de Tesco start op vrijdag, dus om nou geen slaaf te worden van die winkels zijn we heel kritisch. De Lidl heeft superchocolade met hazelnoten, die zo goed is dat zelfs Pieter sinds een paar weken bijna elke dag een hele reep weg eet. Verder heeft de Lidl verrassingen. Een paar weken geleden liep ik nochalant langs de vriesafdeling, met de stellige overtuiging dat er toch niks zou liggen dat ik zou willen kopen. Opeens zag ik ze liggen, Butterfly Prawns, gehalveerde rauwe garnalen met een oosters tintje. De twijfel sloeg toe. Zou het wel wat zijn? Al vaker een teleurstelling gehad bij zo'n aankoop. Toch een paar doosjes geprobeerd en warempel ze zijn heerlijk! Afgelopen donderdag waren we er weer en waren ze ook nog in de akcio voor bijna de helft van de prijs. Er lagen nog 7 verpakkingen en die liggen nu hier in de diepvries. Waarschijnlijk duurt het weer maanden voor dat ze weer bij de Lidl liggen. Met andere woorden, je moet steeds in alle straatjes kijken wat er nieuw is.
Bij de Tesco is de akcio vaak 3 halen 2 betalen, kost wat ruimte maar heb je voor lang genoeg, toiletpapier bijvoorbeeld.
Al met al kost het veel meer tijd dan vroeger. Ga maar eens na. Als de boontjes klaar zijn in de tuin, dan plukt P ze. P en/of ik halen ze af en dan worden ze kort gekookt, dan verder verwerkt voor salade of voor wat dan ook. Hetzelfde geldt voor de courgette en straks voor de tomaten.
Hebben we daar nou altijd zin in? Nee, eerlijk gezegd niet. Maar het is toch zonde om die groenten in de moestuin te laten verpieteren? En zit hier een Toko of een Thai, ik dacht het niet.....
De troost is dat deze boontjes en tomaten wel veel lekkerder zijn dan uit de winkel in NL, de geur spreekt al voldoende en als we niet weg moeten voor boodschappen, blijven we heerlijk rustig op het landgoed en vallen we niet in de akcio vallen van Lidl en Tesco. Tot nu toe is Juli de goedkoopste maand in ons bestaan hier! En straks komen onze drie soorten paprika nog!
Al die tijd die overblijft door het niet boodschappen doen, kunnen we weer besteden aan Hongaars. Ik ben er gisteren eens goed voor gaan zitten en dat relaas van laatst is niet zo ernstig als het leek. Het is inderdaad zeer logisch allemaal en dus eigenlijk heel eenvoudig. De huiswerkopdrachten zijn alweer klaar en nu is het een kwestie van oefenen in de tuin. Onze conversatie verloopt wel wat simpel, maar wel in het Hongaars en gaat ongeveer zo.
Hol wan a Coco? Coco a kertben? Coco nem a kertben, hanem jön a kertbe. Ebbe kertbe jön? Nem ebbe kertbe jön, hanem abba kertbe.
(Waar is Coco? Is Coco in de tuin? Nee, Coco is niet in de tuin, maar hij komt de tuin in. Komt hij deze tuin in? Nee, hij komt niet deze tuin in, maar die tuin).
Kortom, we vervelen ons niet. Is het efficiënt? Niet zo, maar dat was die file ook niet....
Kurva
Eén van de eerste woorden die we hier leerden was 'kurva' en dat betekent 'hoer'. Misschien is het niet zo'n voor de hand liggend woord om in het begin te leren, aan de andere kant, waarom niet eigenlijk, het is een gewoon woord, net als bankdirecteur of woonkamer. Er zijn woorden die je steeds vergeet en dat was met kurva niet het geval, vanaf het moment dat we het hoorden, zat het er in en bleef het er in. Op de 1 of andere manier klinkt het herkenbaar, de u spreek je hier uit als oe, misschien ligt het daaraan, en de kracht waarmee de k wordt uitgesproken en het begeleidend rollen van de ogen bij de r geven het woord cachet. Later begrepen we pas dat kurva één van de meest gebruikte woorden in Hongarije is, of los gebruikt of samengetrokken in hoerenzoon, hoerenkind, hoerendochter, enzenzenz. Zondag waren er kennissen hier en we bbq-den. Het eten was lekker en ze vonden het gezellig en toen zei Anna, dan zeggen we hier kurva jo(hoerengoed). Ze voegde er wel meteen aan toe, dat je dit alleen zegt bij vrienden onder elkaar, in een veilige omgeving zogezegd. Ik had ook al niet de indruk dat ik het bijvoorbeeld moest gebruiken tegen de pastoor om hem te complimenteren met de mooi versierde kerk....
Hongaren zijn heer en meester op het gebied van schelden. Hun bron is onuitputtelijk. Er is een mopje over en dat gaat zo.
Er is een wedstrijd in schelden tussen een Nederlander, een Duitser en een Hongaar. De Nederlander start, beklimt het podium en weet 2 minuten vol te maken zonder een doublure in scheldwoord. Dan komt de Duitser, hij beklimt het podium en maakt 6 minuten zonder herhalingen vol. En dan komt de Hongaar, bij het beklimmen van het podium struikelt hij, scheldt een half uur zonder herhaling en vraagt dan of hij kan beginnen.
Gisteren en eergisteren was ik in Budapest. Erg leuk, daarover meer. Gisteren goot het de hele dag zonder ophouden. Ik stond bij een zebra en neigde al naar oversteken zoals je dat in NL gewend bent. In Hongarije rijden de meesten door, maar misschien gezien mijn verzopen kat outfit stopte de eerste auto, een mooie Volvo S70. De taxichauffeur die erachter reed was het er duidelijk mee oneens en begon door het open raampje tegen me te schelden. Het was een hele riedel en hij ging er mee door toen hij allang weer reed, ik verstond niets behalve 'hoerenkind'.
Budapest was weer in 1 woord geweldig! Ik had deze keer een overnachting geboekt, ik ben me altijd zo aan het haasten op zo'n ene dag. Dat is 2x3 uur reizen en bijna 7 uur in Budapest zijn en die dag vliegt ook om. Nu was het een heerlijk idee, dat ik een dag extra had. Ik had op Internet weer een paar markten opgezocht en had verder een boodschappenlijstje gemaakt voor een Indiase winkel en een China market. Die markten in Budapest zijn echt een begrip, elk deel van de stad heeft zijn eigen overdekte markt, met veel overeenkomsten in bijvoorbeeld groente en fruit, maar ook weer eigen specialiteiten zoals kaas, vleeswaren en wild. Die vleeswaren mis ik wel een beetje hier, de mooie roze ham, de rosbief, fricandeau, rollade heb je hier niet en als je plakjes rauwe ham vraagt moet je oppassen dat je geen plakken van 1 cm krijgt. Op 1 van deze markten dus mooi beleg gezien, alleen, het regende wel maar het was te warm om dat mee te gaan nemen. Er zal toch niet anders opzitten dan er aan te wennen of om zelf stukken vlees te braden en in dunne plakjes te snijden. Zoals gezegd was er bij de Hunyadi markt een Indiase winkel en bij de Rakocsi markt een Chinese. Prima keuze, wel 30 soorten ketjap, veel hete sauzen, alle kleuren linzen, papadammen etc. Twee tassen vol geladen liep ik verder. Ik was op weg naar een tramhalte die me richting hotel zou brengen om die zware tassen even te dumpen, toen ik opeens werd verrast door een bord met Visitors Centre Zwack Company. De naam Zwack zegt alle Hongarije kenners heel veel en moet ook alle kijkers naar Europa van Geert Mak zeer bekend voorkomen. Zwack is de naam van een oude Hongaarse familie, die in eerste instantie bekend is geworden door de produktie van het kruidendrankje Unicum. In het jaar 1790 gaf dokter Zwack voor het eerst dit zelf gemaakte drankje aan Kaiser Franz Josef II en blijkbaar naar volle tevredenheid. Dit drankje was een unicum en zo ontstond de naam. Ik liep naar het bezoekerscentrum, kon gelukkig mijn tassen even achter de balie kwijt en kon gaan genieten. Echt een verrassing dit. Ik kreeg een film te zien, over de geschiedenis van de firma, het drankje en de familie, daarna kon ik het museum bekijken(de foto van de binnenplaats is denk ik het wagenpark van de directie) waarin allerlei foto's, flesjes en geschriften tentoongesteld waren en als laatste kwam ik in een proeflokaal, waar al 3 glaasjes met drank voor me klaar stonden en 2 glaasjes water.
De familie en daarmee de firma kent een zeer bewogen geschiedenis. Sowieso waren er natuurlijk verschillen van mening in de familie zelf. Er is een periode geweest dat twee broers, waaronder de vader van de huidige directeur Peter Zwack, slechts via een advocaat met elkaar praatten, toch zonder nadelige gevolgen voor de firma. In de 2e WO werd de fabriek geheel verwoest en de Hongaars Joodse familie vervolgd. Met behulp van Raoul Wallenberg paspoorten overleefden ze de oorlog en startten opnieuw met de herbouw. Eind jaren 40 werd het bedrijf vervolgens door de Russen en de Hongaarse regering genationaliseerd, waarbij een soort fake Unicum werd gemaakt. Het echte recept was mee gevlucht naar de VS, waar een deel van de familie naartoe was gereisd. Na veel onderhandelingen en strijd is uiteindelijk eind jaren 80 de firma weer volledig in handen van de familie Zwack, met aan het hoofd de nu 81-jarige Peter Zwack, samen met zijn 2 jongste kinderen. Deze laatsten zorgen ook voor verjonging van het merk Unicum. Je houdt nl van Unicum of je vindt het vies en een tussenweg is er niet. Je schijnt het te moeten leren drinken. Ik dronk het nu weer uit mijn 1e proefglaasje en vond het weer niet lekker. Het 2e glas was daarentegen wel een verrassing, het heet Unicum next en is dus voor the next generation en warempel ik vond het lekker. Beneden in de shop een fles meegenomen voor thuis en hopelijk ook voor Pieter. Peter Zwack is overigens ook het enige onafhankelijke parlamentslid van Hongarije en in die hoedanigheid geinterviewd voor de serie Europa.
Uiteraard heb ik in Budapest weer een paar shots Azie genoten. Elke keer kom ik nieuwe restaurantjes tegen, dus ik kan nog even doorgaan. Deze keer een Indier en de al bekende Pan Asia Fusion bezocht. Sowieso heerlijk om weer wat gekleurden en burka's tegen te komen.
Op de 2e dag heb ik naast wat markten ook nog een heel interessant museum bezocht. Wellicht kennen jullie de schrijfster Judith Koelemeijer(Het zwijgen van Maria Zachea). Zij heeft onlangs een nieuw boek gepubliceerd, Anna Boom, waarin de herinneringen van Anna Boom zijn opgetekend een nu 87- jarige NL mevrouw. Zij vertrok eind jaren dertig naar Budapest, verbleef hier ook tijdens de 2e WO en werkte toen als verpleegkundige in een ondergronds ziekenhuis. Ze beschrijft heel goed wat de ontberingen hier geweest zijn. Dit ziekenhuis bestaat nog en is sinds een tijd museum. Het bevindt zich in een ondergronds gangenstelsel onder de burchtwijk. Na WOII is het ziekenhuis ook aangepast voor een mogelijke nucleaire aanval en pas in 2000 is de functie van mogelijk ziekenhuis opgeheven. Ik kreeg een rondleiding van een uur met allerlei uitleg over de technische gegevens van het centrum, de diverse kamertjes waar de patienten binnenkwamen, waar geamputeerd werd(de mogelijkheden waren beperkt, het ging er om de mensen in leven te houden en niet hoe), de ziekenzalen enz. Erg de moeite waard.
Gezien de regen, veel gebruik gemaakt van de trams en de metro en dat is geen straf in Budapest, geweldig wat een systeem. Je hoeft nooit te rennen voor een metro, na drie minuten komt er toch weer een nieuwe. In het hotel mijn inmiddels loodzware tas opgehaald en de trein in voor de terugreis. Tijdens de rit nog een mooie verrassing. Ongeveer halfweg rende er opeens links van me een vos mee met de trein. Prachtig gestroomlijnd beestje met rode vacht, lange volle staart met een witte pluim. Een eindje verderop een paar hertjes. Het was duidelijk dat ik het platteland weer naderde.

Vrienden
Sinds gisteren hebben wij onze vrienden uit NL op bezoek. Wat heerlijk om te merken dat mensen dit voor ons over hebben en zelf ook leuk genoeg vinden om te doen, toch 2 dagen in een auto, op Zwarte Zaterdag nog wel. Gelukkig was daar weinig van te merken en kon de planning helemaal worden gehaald. En wat goed om te merken dat er niks lijkt veranderd, het is als vanouds en we kunnen door waar we gebleven waren met praten, net als toen we nog een kwartier van elkaar af woonden. Dankzij mail, skype en telefoon en dankzij het feit dat door de webloggen, mits ze gelezen worden natuurlijk, al duidelijk is wat we doen hier, het is nu een kwestie van het met eigen ogen zien en natuurlijk door te gaan daar waar het weblog stopt, niet alles is voor iedereen nietwaar?
Pochen onder de glijbaan
Natuurlijk waren we met onze vrienden, inclusief een kleine zeemeermin, in het zwembad Gunaras. In tegenstelling tot de vorige keer hadden we nu wel geld meegenomen uit de locker om te kunnen genieten van de glijbanen in het achterste zwembad. We bouwden het langzaam op en begonnen in het semi warme bad bij de ingang. Vervolgens koelden we weer wat af in het gewone, koude bad. Daarna was het echter niet meer te stoppen en we togen vol spanning naar het bad met de glijbanen. Het was druk, erg veel drukker dan de vorige keer en je kon over de natte koppen lopen. En die koppen waren vooral Nederlands en Duits, tenminste de koppen die je kon horen dan. Ik zeg horen en niet verstaan want het was wel duidelijk dat de Hongaren, hoewel ze ook weer niet in de minderheid waren, meer genoten in stilte en als ze praatten, ook echt praatten en niet schreeuwden.
Ik had alle tijd om hierover na te denken en om ook echt de tijd te nemen om te checken of ik dit wel goed zag en hoorde. Sinds de keer dat ik voor mijn gevoel uit zo'n kronkelende glijbaan dreigde gelanceerd te worden richting betonnen rand van het zwembad, durf ik de tocht naar boven niet meer aan en had ik een strategische positie ingenomen bij de neerkomplek van de glijbanen.
Voordat de mannen en de kleine zeemeermin boven waren, na het kopen van een 5 rittenkaart, gingen al wat minuten voorbij waarin ik kon genieten van de neerkomkunst van de durfals. De Hongaarse durfals waren veelal opa's die met kleinzoon of -dochter snel maar voorzichtig naar beneden kwamen. Neergeplonsd straalden ze aan alle kanten, omarmden elkaar, zeiden dat het jó was en zwommen weg naar de kant om de volgende glijers ruimte te geven. De individuele GlijHongaren waren sneller omdat ze plat gingen liggen maar beneden volgde het zelfde ritueel. Trotse blikken naar de kant waar de familie hing of zat, een zwaai met de arm en slecht een zacht overwinningsgejuich.
Hoe anders ging het bij de Nederlanders. De Nederlanders zijn blijkbaar geen individuele glijers maar echte groepsglijers. Ik hoorde beneden al het geroep van boven klinken over de te kiezen strategie van het glijden. Het was namelijk niet zomaar glijden, het was een wedstrijd wie het eerst beneden kwam, het verst over het water gleed om vervolgens te zinken en wie de omstanders het meest nat spatte. Een NL jongen met tattoos(hadden alle NL jongens) en een lange oranje boxerzwemshort was heer en meester in het glijden. Hij ging plat liggen en kort voor het neerkomen maakte hij een soort schroef van zijn lichaam waardoor hij op het water nog zeker 3 meter doorgleed en toen pas stopte. Zijn collega glijers waren inmiddels ook weer beneden en toen was het tijd voor de evaluatie. Dat ging allemaal op schreeuwtoon en omdat ik het verstond weet ik dat het pochen was. De schaafwonden werden vergeleken, de opkomende blauwe plekken van het plat neerkomen en de aanpak voor de volgende ronde alvast doorgenomen. De glijers waren blijkbaar vergeten dat er nog meer mensen wilden glijden want ze hielden de ruimte onder de glijbaan bezet tijdens hun gesprekken. Dat loste de badmeester gelukkig net op tijd op. Ik vroeg me af hoe dat nou kwam, dat verschil in volume tussen H en NL. Komt het omdat het in NL altijd zo druk is dat je wel moet schreeuwen? Kan ik me toch ook niet herinneren. Is het gewoon de volksaard om zo heerlijk enthousiast te zijn? Al peinzend zie ik opeens 2 mannen en een kleine blonde zeemeermin naar beneden komen. Ze stemmen hun tempo zo mogelijk wat op elkaar af en bijna tegelijk komen ze spattend heel goed neer in de neerkomruimte. En wat doe ik? Ik merk dat ik sta te schreeuwen dat ze het zo goed hebben gedaan, zo snel en zo tegelijk en ik steek beide armen in de lucht.
Met rode konen neem ik weer positie voor de volgende glij.....
10 jaar, augustus 2008
Ik heb ooit in een artikel over emigratie gelezen dat het minimaal 10 jaar duurt, voordat je in het nieuwe land weer een sociaal netwerk hebt opgebouwd, dat kwalitatief en kwantitatief te vergelijken is met dat wat je achterliet. Nu we hier een half jaar zitten, denk ik dat het waar is en dat het wellicht zelfs een vergelijk is dat je niet eens kunt maken. Ik zat er over na te denken, na het vertrek van onze vrienden. Wat maakt nou, dat het zo gezellig was, dat het 'liep', dat het best nog langer had mogen duren? In NL leidden we vergelijkbare levens en hebben we toch al 20 jaar ervaring samen. Is het dan de lengte die er toe doet? Dat zal zeker meespelen, maar het gemeenschappelijk verleden inhoudelijk gezien, laat het contact hier in H beter verlopen dan de lengte er van. En natuurlijk de moderne communicatiemiddelen die we alle vier gebruiken om van elkaars wel en wee op de hoogte te blijven. Als dat al mankeert ben je heel snel overgeleverd aan oppervlakkigheden en moet er eerst een inhaalslag plaatsvinden die net klaar is als ieder weer zijns weegs gaat. Met andere woorden, de kwaliteit van het bezoek en van onze gesprekken lieten ons serieus een tussentijdse evaluatie maken van ons verblijf hier.
Om maar te beginnen met de conclusie. Wij zijn hier gelukkig en denken voorlopig niet aan weggaan. We ruilen ons leven hier niet in voor dat wat we achterlieten in NL, maar aangezien er altijd en overal ruimte voor verbetering is, hebben we ook hier nog wel wensen en zaken die we kunnen veranderen. Behalve dat we veel ervaringen gemeenschappelijk hebben, zijn we even oud, zijn we qua niveau gelijk opgeleid en hebben we veel van de wereld gezien. Ik moet oppassen wat ik nu schrijf, het zou vreselijk arrogant kunnen overkomen, maar in ons dorp is niemand waar we ons op dit vlak mee kunnen meten. En dat zegt niks over hoe goed en gastvrij de mensen hier zijn, dat zegt iets over onze achtergronden. Taal speelt natuurlijk een grote rol, wij kunnen nog te weinig Hongaars om een goed gesprek te voeren, onze dorpsgenoten te weinig buiten Hongaars, maar zelfs als dat er niet zou zijn zouden de totaal verschillende achtergronden ons parten spelen. En is het hier dan niet gezellig, natuurlijk wel, maar als je in je hoofd hebt datgene waar ik mee begon, een kwalitatief goed netwerk net als in NL, dan hebben we nog even te gaan en dan zullen we dat misschien grotendeels buiten het dorp moeten zoeken. Dat is niet erg en dat diskwalificeert de mensen hier ook niet, het is alleen een constatering van feiten. Eén van de feiten is, dat we bezig zijn met een soort sabbatical en ons dus ook bewust wat hebben teruggetrokken uit het working life, met alle uitdagingen en nieuwigheden die daar bij horen, onze uitdagingen van het moment zijn het integreren in Hongarije met alle aspecten daarvan en dat ook best goed gaat en heel concreet dat onze moestuin doet wat wij hoopten dat die zou doen. Ook dat gaat aardig..........
Bovenstaande constatering betekent dus ook niet dat we opeens iets gaan veranderen in ons leven. Het heeft ons alleen wel opnieuw duidelijk gemaakt dat ons verleden met de mensen die daar een rol in spelen ons dierbaar is, ons heeft gemaakt tot wie we zijn en dat we daarmee verder willen, waar dat ook ter wereld zal zijn. Hoogstens zal het betekenen dat we ons ook iets meer zullen richten op datgene wat er hier in de steden gebeurt en wellicht ons verleden iets meer zullen meenemen in ons leven hier. Wat is namelijk het risico van zo snel mogelijk integreren? Dat je je eigen verleden even wegcijfert om zo snel mogelijk aangepast te zijn, zelfs als dat in ons dorp betekent dat je zeer eenvoudig leeft, alle franje onzin vindt en je geen 'gekke uitspattingen' veroorlooft. Mijn regelmatige reisjes naar Budapest wekken al verbazing, maar gelukkig trek ik me daar niks van aan. Ik ben dus blijkbaar niet in de wieg gelegd om me in dat opzicht weg te cijferen.
Afgelopen week maakten we een klein voorbeeld mee van de verschillende levensstijlen.
Ik heb ooit in een weblog van weken geleden iets geschreven over een heel goed restaurant in Pécs, Susogo, waar we heerlijk aten. Dit restaurant zou gaan verhuizen naar de Király utca(dé belangrijke winkelstraat) tegenover de schouwburg. Dit is inmiddels gebeurd en het is prachtig geworden. De zaak heeft 2 concepten, beneden een Bistro Zona, boven een slow food restaurant Corso. Twee kaarten, 1 mooie keuken, waar je beneden via een glazen scherm, boven via een LCD scherm kunt meekijken. De prijzen liggen ruim boven het 'normale' H niveau, maar nog steeds ruim onder het NL. We schoven aan met onze vrienden, we verlekkerden ons aan de kaart en we spraken uitgebreid over de gerechten en de wijnen. We kwamen snel tot een keuze in de Hongaars-Italiaanse kaart. En we genoten er van, de gerechten waren heerlijk, de ganzenlever smolt op de tong, de Osso Bucco was mals, en de risotto en de pasta met gamba's heerlijk zoals het hoort. Tijdens het eten bleven onze monden, naast voor het kauwen niet stilstaan, met praatjes over het eten en over een heleboel andere dingen.
Wat later, onze vrienden waren weg, werden we uitgenodigd door een H vriendin, voor een etentje ter ere van haar verjaardag. Plaats van handeling, een schitterend plekje hier niet ver vandaan. Een hotel, met vergaderaccomodatie, zwembad en wellness en met een Hongaars-Italiaans restaurant. De eigenaar is Italiaan, liep er ook duidelijk zwierig Italiaans rond in kleurige bermuda met even kleurige schort. De kaart is prachtig met veel Italiaanse specialiteiten. De prijzen liggen hoog, ongeveer 2,5 keer hoger dan 'normaal' Hongaars, maar nog steeds iets onder NL niveau. Deze plek kent een mooie actie, elke donderdag heeft het restaurant Törkös Csütörtök, letterlijk gulzige Donderdag en dat betekent dat er 50% van de rekening voor het eten wordt afgetrokken, wat de prijzen dus bijna normaal Hongaars maakt.
We waren natuurlijk niet de enige gasten, wel de enige niet Hongaren. Omdat we waren uitgenodigd en dat ook heel erg waarderen, hielden we ons een beetje stilletjes. Op de jarige Job na, waren de H niet op hun gemak, muisstil werd de kaart bekeken, onderling werden blikken gewisseld, zuchtend bijna werden de bladzijden omgeslagen, alleen P en ik wisselden onderling zachtjes de complimenten over de kaart uit. Was het de prijs die iedereen lam sloeg? Waren het de gerechten die slechts in de verte leken op wat er in H normaal op de kaart staat? Als we zelf hadden mogen betalen of zelf gastheer/vrouw waren geweest hadden we snel geroepen "zullen we een voor en een hoofd doen, toetje zien we daarna wel", maar nu wachtten we af. Na een tijdje verbrak de gastvrouw het stilzwijgen en gaf de suggestie om 2 schalen met wat gemengds te laten klaarmaken voor ons allen. De H sloegen de kaart opgelucht dicht, wij een beetje verbouwereerd, met in onszelf wel de doelstelling om een keer terug te gaan voor die carpaccio en die pasta met seafood. Die schalen met gemengds vielen niet zo mee, duidelijk niet the cup of tea van dit restaurant, zeker vergeleken met de borden die voorbij kwamen. Naast het bewegen van de mond voor kauwen was het stil, niemand zei iets, ik werd er ongemakkelijk van en vond het zielig voor de jarige Job. Ik complimenteerde haar met de keuze van deze plek, zei dat ik het erg mooi vond, meen dat ook voor 100%, en stralend vertelde dat ze zoiets ooit in de buurt van Budapest had gezien en blij was dat het nu ook in de buurt was. Binnen een half uur was het klaar. Met het uitdrinken van de glazen werd het nog even gerekt, maar binnen het uur was het toch echt rond, nog steeds in een vrij ongemakkelijk sfeertje van om zich heen kijken en vooral niet veel zeggen. De rekening werd betaald, alleen P en ik bedankten de jarige Job uitvoerig en we liepen naar de parkeerplaats. Daar en later in de tuin van de jarige(met veel drank, ijs, kaas en ham) en nog later hier in het dorp ging de accommodatie over de tong en werd het een en ander op de hak genomen. Vreemd een chef die alleen Italiaans spreekt, wat verschrikkelijk duur belachelijk, zo'n tent gaat het nooit redden in Hongarije, wie gaat daar nou naartoe, wat een kleine portie was het, nog honger toen we thuis waren enzenz. Ik kon het niet meer opbrengen om tot 100 te tellen, telde tot 10 en begon toen uit te leggen dat er hier best een markt voor is, dat er best H zijn die geld over hebben voor uitgaan, dat het een ideale zakenlocatie is om te vergaderen en daarna te eten, dat het op deze Donderdag niet eens veel duurder is dan gewoon, dat je in zo'n tent ook de specialiteiten moet proberen ookal lijken die wat vreemd en dat P en ik er zeker teruggaan. Wellicht zei ik dit te veel in vuur, want ook hierop kwam geen reactie, ook niet toen P het later nog eens dunnetjes overdeed.
Misschien kwam het doordat het kort op elkaar kwam, dat etentje in Pécs en dat etentje hier in de buurt. Maar wat een verschil was het en hoe pijnlijk duidelijk werd het dat de verschillen zo groot zijn. Later in de tuin zat ik tegenover de jarige en ik ben er zeker van dat ook zij teleurgesteld was in de avond en in haar gezelschap in een tent die anders is dan anders. We hebben in ieder geval afgesproken om samen(met z'n vieren) nog eens terug te gaan, P is ook voor, haar man heeft nog even wat overredingskracht nodig.
En nu weer naar de orde van de dag! De tomaten barsten uit hun voegen. We eten ze elke dag in allerlei toepassingen. Ze smaken heerlijk. Gisteren hebben we een aantal grote jampotten gevuld met kort gekookte tomaten met basilicum, alvast voor de winter. De paprika's zijn ook al bijna zo ver en binnenkort zijn we weer druk als kleine middenstanders en zijn we de kleine teleurstellingen of tegenvallers zo te boven!

Bukovina
Gistermiddag waren we op het Bukovina fesztivál in Bonyhad. Dit maakten we nu voor de 2e keer mee. Heel toevallig had ik zaterdag een spandoek zien hangen, anders hadden we het niet geweten. Zo'n gratis krantje zou mooi zijn, dat elke week in de bus valt met alle dingetjes uit de buurt.....
Het was weer om te stikken, we hadden medelijden met alle dansers en zangers, hun klederdracht is prachtig, maar wel gemaakt van dikke stoffen, dik katoen en zelfs wol. Het leverde wel mooie beelden op die we eigenlijk hadden moeten vastleggen op video, rokken die gewapperd worden totaan de onderbroekjes om de benen een beetje koelte te geven en hemden die steeds verder open gingen.
Het Bukovina fesztivál is Internationaal en vindt elk jaar plaats op verschillende plekken in Europa, in de volgende landen, Hongarije, Polen, Roemenie, Oekraine, Slowakije.
Tussen de optredens door, genoten wij nog van een pizza en een ijsje op het terras, hadden het zicht op de kerk die om 7 uur nog een mis had en keken we met plezier naar de diverse bojobakken die steeds hetzelfde rondje rijden om te laten zien hoe mooi ze zijn.
Zie hieronder een impressie.


Antecedent
We hadden gisteren weer een interessant onderwerp bij de kop op Hongaarse les. Net als alle onderwerpen tot dusverre, is het eigenlijk een heel logisch systeem. Echter wel weer een systeem met oneindig veel mogelijkheden en dat maakt het toch wel weer ingewikkeld en lastig om meteen toe te passen in het praten.
Het ging over antecedenten en betrekkelijk voornaamwoorden. Voor diegenen die in het NL al even vergeten zijn wat het is, een voorbeeldje.
"Het is die man, die bij ons dineert."
Het eerste "die'' is antecedent, het tweede "die" is betrekkelijk voornaamwoord en betrekt zich op die man. Wij zouden in het Nl eerder zeggen, die man dineert bij ons, maar in het Hongaars is het veel explicieter en heeft het wel iets van Duits weg.
Je hebt in het H, vaste combinaties van antecendent en betrekkelijk voornaamwoord, dat is een kwestie van leren, maar natuurlijk heb je ook variaties in combinaties en die zijn ontelbaar denk ik.
Nog een paar voorbeelden.
Eén van de vaste combinaties is olyan amilyen, waarbij olyan het antecendent en amilyen het betrekkelijk voornaamwoord is. De voorbeeldzin luidt;
Olyan táskát szeretnék venni, amilyen a Lidlben kapathó. Wij zouden in het NL zeggen, ik wil zo'n tas kopen als ze bij de Lidl hebben, of nog makkelijker, ik wil zo'n tas van de Lidl kopen. Maar letterlijk staat er; Zo een soort tas zou ik willen kopen, als welke soort in de Lidl verkrijgbaar is.
Als laatste nog een voorbeeld van de variaties die je kunt maken.
Abban en amiben.
Abban a dobozban van a labda, amiben csipök is vannak.
Letterlijk staat er; In die doos is de bal, waarin ook schoenen zijn. Abban en amiben veranderen dan weer als je de bal in de doos stopt, of de bal uit de doos haalt en datzelfde geldt voor de schoenen. Die uitgangen die dan veranderen, zijn dezelfde uitgangen die we al eerder gehad hebben en waarover ik al eerder schreef, dus logisch is het wel.
Dit hele fenomeen heet, de samengestelde zinnen en zal ons voorlopig wel even bezighouden.
Dan nog even om aan te geven dat het uitspreken van het H wel nauw luistert;
felé = ergensheen
felöl = ergens vandaan
fél = 1/2 of bang zijn(egy fél kenyer= een 1/2 brood, félek= ik ben bang)
féle = soort
fele = de helft van
(afgeleid daarvan; feleség = echtgenote en férj = echtgenoot)
Ik denk dat we eerst ons huiswerk eens gaan proberen te maken om te checken of we het echt door hebben en dan is het een kwestie van oefenen. Voor ons NL-ers lijkt het omslachtig taalgebruik, maar ja, we wonen niet in NL nietwaar?
En wat betreft voorbeeldzinnen gebeurt er hier natuurlijk ook voldoende om mee te gaan oefenen. Wat dachten jullie hiervan;
• Pieter zet de muizenval in dat keukenkastje, daar waarin de muis gisteren heeft gepoept.
• Ik zit op die stoel, daar waarnaast de muis naar een Tatort op TV zit te kijken.
• P gooit die muis in de container, die op de muizenval naast de afvalbak is gestorven.
Inderdaad, de muizenfamilie is weer gearriveerd. Ze hebben zich netjes op de achtergrond gehouden toen onze vrienden er waren, maar ze zijn weer terug, brutaler dan daarvoor. We hebben er inmiddels 3 gevangen en de vallen staan paraat.
Over vlees gesproken, dit weekend schijnt er in Bonyhad een vleesfestival te zijn. Nou zie je hier wel vaker dieren, meestal varkens, aan spitten hangen op dorpsfeesten, maar wat dit precies is, gaan we nog uitvinden. Wordt vervolgd.
Tomatensoep
Onze lange gang ruikt helemaal naar tomatensoep. Niet zo gek, want we hebben tomatensoep gemaakt. Het is zo mooi dat geuren je zo ontzettend sterk kunnen terugbrengen naar een bepaalde plaats of je zo sterk kunnen laten herinneren aan een sitatie of gebeurtenis. Ik werd door de sterke tomatengeur teruggebracht naar de keuken van oma, die ook wel eens tomatensoep van verse tomaten maakte. Haar keuken zat aan het eind van een lange gang met veel deuren net als bij ons, alleen het verschil was, dat zij alle deuren, inclusief die van de keuken dichthield om zo min mogelijk geurtjes door het huis te verspreiden. Toch lukte dat met tomatensoepgeur niet helemaal, die was zo sterk dat het onder de drempel en via de kieren toch een weg naar buiten vond. Het treurige achteraf gezien, is dat ik die tomatensoep van oma, die van die verse tomaten, toen niet eens zo heel lekker vond. Er zaten namelijk stukjes in, de ballen van slager Broenink waren een beetje grof en niet mooi rond, en ik vond het een beetje zurig. Dat laatste probeerde oma wel te voorkomen door een beetje suiker toe te voegen, maar dat vond ik raar als kind, suiker in de soep......
Nee, dan die blikken tomatensoep van AH, die waren nog eens lekker. Wij waren niet zo soepig thuis, maar die tomatensoep van AH kon de commissie van proeverij wel doorstaan, zo goed zelfs, dat toen mijn zus en ik niet meer in de goede Sint geloofden, maar er nog wel veel aan deden, we steevast elk jaar een blik tomatensoep van AH vroegen, en ook kregen. De lol begon al met het pakken van het pakje uit de jute zak. Dat was nou nog eens een kado dat je makkelijk kon raden aan vorm en voelen!
Onze soep van de verse tomaten heeft ook stukjes, veel zelfs, ballen doen we er niet meer in, wel knoflook en verse basilicum, en een beetje zurig is hij ook, zelfs nadat we een beetje suiker hebben toegevoegd......en lekker dat hij is!!!! Gelukkig kan ik dat allemaal nog aan mijn moeder vertellen, en hopelijk kan de beste en liefste oma ooit, vanaf haar plekje in de Hemel nog een beetje meekijken. Ze zal wel zeggen, zie je wel, ik wist het, die soep was lekker.
Onze tuin ruikt aan de voorkant ook naar tomaten. Ook niet zo gek want de tomatenplanten zitten boordevol grote tomaten, de een nog mooier en grilliger gevormd dan de ander. Het is een lekkere, zoete geur, zo lekker dat ik me vanmorgen opeens afvroeg of je ook ijs zou kunnen maken van tomaat, als spoom of als een soort gazpacho. Dat laatste kunnen we zeker proberen want de paprika is ook al ver en gisteren zagen we de eerste augurk, een verse, dus te vergelijken met een kleine komkommer. Die komkommer vond ik vroeger ook niet zo heel lekker. Als heel klein kind kon ik van de lucht al bijna kokhalsen, heel vreemd. Dat is echter eerder goed gekomen dan de tomatensoep, zowel oma als mijn moeder maken de komkommersalade op de Hongaarse manier en dat is heel smakelijk. Aangezien de komkommer hier van zichzelf al veel lekkerder is dan in NL, werkt dat natuurlijk door in alles wat je er van maakt. Het is in ieder geval aan mijn opvoeding te danken, waarin ik alles moest proberen te eten, en als ik het niet lekker vond, na een tijdje nog eens, dat ik veel verschillende smaken kan waarderen en ook veel nieuws wil proberen.
In de achtertuin ruikt het naar Palinka, of liever gezegd, het ruikt naar gistend fruit waarvan we Palinka gaan maken, vat 1 is al vol en vat 2 heeft al een aanvang genomen, met bijna alle pruimenbomen nog volop in de vruchten. Als we zitten te lezen of te kletsen in de tuin, zitten we vaak in het midden, met nog wat schaduw van de notenboom en afwisselend komt er een vlaag Palinka of een vleugje tomaat voorbij. Heel lekker, maar vooral ook heel leuk! Dat er dan opeens een varkensstront lucht doorheen walst, ach, dat heb je wel eens op het platteland.....
Vlees
Ik had het al aangekondigd, afgelopen vrijdag en zaterdag vond het vleesfestival plaats in Bonyhad. Het heet Tarkafesztivál en het kent een gedeelte voor specialisten en een gedeelte voor publiek. Ik was vrijdag even in Bonyhad om vliegenmeppers op de markt te kopen en glazen potten om tomatensoep in te doen. Ik heb het nog nooit zo druk meegemaakt! Er was zelfs rendör aanwezig om verkeer te regelen en er stond een rijtje auto's dat je met een beetje fantasie een beginnende file zou kunnen noemen. Ik kon mijn auto toch goed parkeren, ondanks het feit dat de grote parkeerplaats achter de post al was afgesloten. Op mijn koffieterrasje vroeg ik wat het festival nou precies inhoudt. Deze vrijdag was voor hoogwaardigheidsbekleders zoals de minister van landbouw, maar ook voor de diverse organisaties die er bestaan voor het Hongaarse rund. Een conferentie dus. Het Hongaarse rund is ook een heel mooi rund, je hebt diverse soorten maar het grijze rund met de hoorns is wel 1 van de mooiste. Heel veel blogg's geleden heb ik daar over geschreven met foto's erbij. Verder zijn er samenwerkingsverbanden met runderorganisaties uit het buitenland, 1 van de sponsors van het festival was bijvoorbeeld, de organisatie van het Hongaarse Galloway rund.
De zaterdag was dan voor het publiek, zou er veel gulash worden gekookt en zouden er veel optredens zijn met een marktje. Gistermiddag togen wij er heen, nadat we weer 9 liter tomatensap/pulp voor soep en gulash hadden gekookt en ingemaakt.
Dat marktje was een beetje klein en ook een beetje vreemd. Je zou denken dat het allemaal kraampjes zouden zijn die iets met vlees te maken hebben. Echter, het was een vreemde combi, van sponsorkraampjes en van wat varia. Wat stond er zoal? Twee banken met reclame voor sparen, veel snoepgoed en speelgoed, cactussen, de radio uit de streek, een boekenkraam, wijn en palinka en opeens vrij confronterend er tussen door 2 kramen met Herbalife, inclusief meetlat, weegschaal en proefsachets. Gaat ook wel over vlees maar dan anders. Het was er nog vrij druk ook...
Het was duidelijk dat we voor de gulash aan de vroege kant waren en dat de opzet anders was dan gedacht. Alle grote sponsors(de banken en Pannon, de Hongaarse KPN) hadden tenten met biertafels en banken, hier stonden naast gasflessen al grote potten vlees te pruttelen, rundvlees natuurlijk, om straks aan alle klanten te serveren. Straks, wil dan zeggen na minimaal 3,5 uur, want zo lang moet het wel pruttelen met rundvlees in zulke hoeveelheden. Verder hadden veel kleine bedrijfjes en ook particulieren een eigen biertafel gehuurd inclusief bogracs(de ketel) en waren bezig met het snijden van de uien en het vlees. Dat rook al lekker, maar ook dat zou nog uren duren. In een hoek van de parkeerplaats lag allemaal hout dat je kon pakken om het vuur te stoken onder je ketel, want alle 'kleintjes' stookten op hout. Ik had wel ergens gelezen dat je voor een tientje zo'n tafel voor 8 personen kon huren om je potje te koken. We begrepen later wel dat gewoon publiek zoals wij, bij de grote sponsoren een bakje gulash kan kopen en eten, maar zoals gezegd waren we daar een beetje te vroeg voor.
Ik vroeg me wel af waar al dat rundvlees vandaan kwam. Bij de slagers zie je het niet, alleen bij de grote supermarkten en dan is het vaak geen Hongaars rundvlees. Misschien een speciale bestelling of een extra slacht?
Dan de optredens, we hebben er een paar gezien, het podium en de banken stonden er nog van het Bukovina fesztivál. De eerste groep was een groep buikdanseressen, tsja, ook wel weer vlees dachten we, maar dan weer een beetje anders. Na deze groep kwam er een groep die deed denken aan Patricia Paay met haar moeder en zusters toen ze nummers uit de jaren 40 zongen. Ik weet even hun naam niet meer.
Omdat we voor de gulash te vroeg waren aten we even wat op een terrasje. Er kwam al een donkere lucht aan en het begon een beetje te waaien. Nederlander als we zijn waren we meteen al pessimistisch en beklaagden we alle particuliere biertafels zonder tentje erboven. Na het eten liepen we nog even over het terrein, het begon steeds lekkerder te ruiken, de inhoud van de potten begon al de mooie felrode kleur te krijgen van het royale gebruik van hete paprikapoeder. Het was nu ook echt druk, oud en jong gezellig door elkaar, alle kramen veel belangstelling en een zangeres aan het optreden.
We liepen richting auto, we waren met Sabie gekomen en hadden gelukkig wel haar dakje gesloten. Voordat we weggingen hebben we nog even op een ander terras een biertje en een ijsje genomen, en het werd maar donkerder. En opeens was het dan zover, zonder verdere waarschuwing vooraf begon het te gieten, niet een paar drupjes, maar een hele echte bui. We hopen maar dat alle tafels er op voorbereid waren en voldoende plastic bij zich hadden om alles tijdelijk af te dekken. Erg sneu vonden we het wel.
Wat ook sneu was, 2 hondjes alleen, die snuffelend en zoekend naar een baas rondliepen, 1 van de 2 had waarschijnlijk net jonkies gehad, de ander liep met geheven kopje rond en zocht zenuwachtig.
Hieronder weer een impressie van de middag.


Dood doet leven
Van de week reden we ons dorp binnen en zagen we dat er aan het gemeentehuis een zwarte vlag hing. Gadver zeiden we, weer iemand dood. Normaalgesproken horen we dit heel snel, omdat de klokken van de kerk gaan luiden op een tijdstip dat je het niet verwacht, dus buiten 5, 12, 19 uur om. We waren even weggeweest, dus nu vernamen we het via die vlag.
Zoals ik al vaker schreef, de tam tam gaat hier razendsnel in het dorp, in no time is iedereen op de hoogte van alles dat gebeurt buiten de dagelijkse dingen om.
News travels fast, is hier de echte werkelijkheid. Omdat ik dat weet, doe ik verder niks met die vlag, ik zie Sophianéni gelukkig in haar moestuin, dus zij is het niet, ze lijkt ook oergezond met haar 83 jaar en op weg naar de 100. P zit hier anders in, die is al meer zoals de mensen hier in het dorp en wil weten over wie die vlag gaat. Hij belt zijn man ter plaatse, Marton. Waarschijnlijk heeft het overlijden plaatsgevonden na 9 uur, na het dagelijkse gangetje van Marton naar het winkeltje van Irena, het centrum van vrije nieuwsgaring, want hij weet het ook nog niet. Ik denk, laat toch zitten, we horen het zeker snel, maar zoals gezegd, P zit er anders in, dus die stapt op zijn fietsje, op zoek naar de waarheid. Die heeft hij natuurlijk binnen 10 minuten, eerst langs Rita, onze buurvrouw die ook niets weet en dan naar Irena die verslag doet. Goed dat is dus opgelost. Op de fiets meteen door naar Marton en Maria, om het nieuws te verspreiden, maar die zijn inmiddels al op de hoogte. Ik zei al, news travels fast, is hier de echte werkelijkheid.
Nu zou je denken, alles helder, alles opgelost en nu klaar, maar niets is minder waar. Uitvoerig wordt gesproken over de overledene, hoe ze nog ontbeten had om 9 uur en toen om half 10 plotseling dood was, dat ze wel ziekelijk was maar niet op de nominatie stond, dan zijn er wel anderen in het dorp, waar ze woonde, wie haar man en kinderen zijn, en wat familiebanden zijn in het dorp. En ook nog dat de pastoor op vakantie schijnt te zijn in Roemenie en dat dan de pastoor van Zavod komt die niet goed uit zijn woorden kan komen, wat natuurlijk jammer is. Ik hoor alles aan naderhand, echt, ik vind het heel naar voor de mevrouw en zeker voor haar man, kinderen en verdere familie, maar al het gepraat er over, doet mij niets, sterker nog, ik denk stiekem, heeft niemand nou iets anders te doen dan er over te kletsen. En die pastoor uit Zavod heb ik gezien en gehoord op de begrafenis van de moeder van Anna(veel bloggs terug) en vond hem een prima prater.
Dan komt natuurlijk de dag van de begrafenis. Ik ga er niet naartoe, P wel. P vindt dat in dit dorp je naar alle begrafenissen moet gaan, uit respect en ik vind dat niet. Ik ben er al op veel geweest, omdat je hier veel mensen kent, of de familie kent, al is het soms heel vaag. We krijgen geen opdracht van Marton en Maria om bloemen te bestellen in Bonyhad, dat is alleen voor mensen die ze beter kennen en wij doen ook geen bloemen. Ik blijf binnen en houd Cen F ook binnen, om het geblaf aan het hek te voorkomen. De klokken gaan en even later is het al gebeurd. Ieder gaat weer zijns weegs. P probeert nog om Maria en Marton mee te krijgen om iets te drinken en voor de napraat, Marton is er voor in, maar Maria is gordijnen aan het naaien voor haar broer en schoonzus en wil dat afmaken. Is er dan napraat? Natuurlijk, er moet even doorgenomen worden wie er waren, wie dat zijn en van wie familie, waar ze wonen en natuurlijk ook wie er niet waren. En bovendien, in de mis voorafgaand aan de begrafenis, waar de meeste aanwezigen niet bij zijn, die melden zich aan het eind van de mis op het kerkhof, is bekend gemaakt dat de vorige burgermeester, die al een tijd ziek was, een tumor in het hoofd, die morgen ook is overleden. Komende donderdag is er dus weer roering achter onze achtertuin. Die morgen hadden de klokken geluid om 10 voor 12 en toen om 12 uur weer, de gebruikelijke tijd, was wel raar, maar ik dacht, een klein foutje in de tijdklok en dat dachten er waarschijnlijk meer. Of ik er donderdag naartoe ga, ik denk het wel, ik kende de man niet goed, maar heel vaag daagt me iets, dus binnen mijn regels ga ik dan.
Nog even over die klokken. In ons dorp is het initiatief ontstaan bij Duitsers die al meer dan 10 jaar hier wonen, om geld in te zamelen voor een echte klok op de kerk. De toren is nl mooi gestuuct, maar leeg. Afhankelijk van hoeveel geld er binnen komt, kan er 1 uurwerk gekocht worden, aan de voorzijde van de toren, of meerdere, ook voor de zijkanten, zodat iedereen kan zien hoe laat het is. Ik juich het initiatief toe, heb nog even geprobeerd om in plaats van de klok, goede verlichting bij en op de kerk voor elkaar te krijgen zodat ook in de winter alle oudjes veilig kunnen lopen, maar dat zal gebeuren als er zo veel geld binnenkomt dat er over is, na aanschaf van de uurwerken. Wat ik wel jammer vind, is dat ze de klokken willen laten slaan, elk uur en misschien ook nog op het halve uur. Ik vond het juist prima zoals het nu gaat, 3 x per dag op een vast tijdstip en extra voor een overledene. Als er nou straks iemand doodgaat, valt het dan nog wel op dat die klokken gaan, als die elk uur gaan en ook nog op het halve uur? Gelukkig hebben we dan altijd die zwarte vlag nog!
Vogelmelk
P en ik hebben heerlijk gegeten in Pécs. We waren in het restaurant waarover ik enkele bloggen geleden schreef tegenover de schouwburg in de Kiraly utca en aten in het Bistro Zona gedeelte. Ik had pure mazzel vandaag want P was de Bob! Vooraf hadden we beiden de ganzenlever, ongelooflijk lekker met uienconfiture, een beetje sla met olijfolie die je bijna zou drinken...
Daarna P de kalfsravioli met knapperige groenten en een saus van verse tomaat, ik de gorgonzola risotto met coquilles en een beetje citroen schuim. Om je vingers bij af te likken.
Het toetje was wel specta, P had cheesecake en ik had een 'special'. Die special schijnt echt ouderwets Hongaars te zijn, zo gek, ik had er nog nooit van gehoord, noch oma, noch mijn moeder heeft het er ooit over gehad. Het heet "Madártej mandellikörrel."
Madártej betekent vogelmelk, de rest kunnen jullie wel raden denk ik, met amandellikeur. Mandellikör is amandellikeur. Zoals altijd in het Hongaars wordt het woord 'met' achter aan de likeur geplakt. Het woord 'met' is val of vel afhankelijk van de voorafgaande klinker, in dit geval vel. Er vindt dan assimilatie plaats van de medeklinker r, dus wordt het likörrel in plaats van likörvel, makkelijk he?
Terug naar het toetje. Ik weet nu wat er in zit en snap ook waarom mijn familie het nooit heeft gemaakt. De basis wordt gevormd door eidooiers, en daar kun je behoorlijke last van je gal van krijgen als je 'het daar aan hebt'. Ik lijd daar gelukig niet aan, dus genoot vrolijk verder. Naast de eidooiers is de basis melk en veel echte vanille, ik zag de zwarte puntjes heel duidelijk. Hiervan wordt een soort soepje gemaakt, echt koud. In het soepje drijft een soort eilandje van stijfgeslagen eiwitten met ongetwijfeld nog wat, en in dit geval amandellikeur en kleine stukjes gekaramelliseerde suiker. Het zag er heel leuk uit en het smaakte ook erg lekker. Mijn vader was altijd expliciet in zijn taalgebruik en hij zou zeker gezegd hebben AlleJezusLekker!
Opeens schoot me dat taalgebruik van pappie te binnen toen we aan het genieten waren. Pécs leek namelijk ingenomen door een soort kerkgenootschap. Heel Pécs was vol met mensen met badges, die dus duidelijk bij elkaar hoorden. Op elke hoek en op elk pleintje stonden tentjes en standjes, met veel folders en ook weer met veel mensen met badges. Alle soorten mensen, oude en jonge, dikke en dunne, bleke en bruine, maar er was 1 kenmerk dat hen verbond. Ze waren allemaal heel blij. En dan zo blij, dat het opviel, dat je van verre een soort ballon zag boven de hoofden, met daarop, kijk mij eens blij zijn. Niet dat ze allemaal lachten of zo, maar ergens kon je zien dat ze blij waren. Ze wilden die blijheid ook niet alleen voor zich zelf houden, nee, die wilden ze delen, en op elke hoek en op elk pleintje werden we aangehouden voor een foldertje, een flyer, of zelfs een gesprekje met de bijbel erbij. Vriendelijk, doch beslist, laveerden wij er langs, gered door onze geringe kennis van het Hongaars.
Ons restaurant was verre van blij. Het terras grenst namelijk aan een plein, een plein dat zo groot is, dat je daar wat meer uit de kast kan trekken dan een flyertje. Er werden boxen opgesteld, van die grote, die tot ver in de Hemel reiken en er stond een groep blije mensen. Blijkbaar hadden ze tot doel om iedereen in de wijde omgeving blij te maken, want hun volumeknop stond op maximaal. De gospelsongs gingen nog wel, we verstonden bijna niets en het was redelijk swingend, maar tussen de songs door, kwam een soort pastoor/voorganger, die vrij indringend klonk, ook hem verstonden we niet, maar de toon was niet prettig. De tafels naast ons, waren mooi gedekt en voorzien van een bordje gereserveerd. Echter, ze bleven leeg. Van de getergde ober hoorden we dat de mensen wel gearriveerd waren, maar toch graag met elkaar hadden willen praten, en vanwege de blije mensen, weggegaan waren. Erg sneu. Toen het restaurant nog niet wist wat de blije mensen gingen doen, hadden ze grootmoedig hun stroom aangeboden. Dit besluit werd al snel ingetrokken, maar de blije mensen waren niet voor 1 gat te vangen en plugden ergens anders in. We vonden het ook gek dat we ze zo slecht verstonden, inmiddels kennen we toch best veel woorden. Wellicht een soort verheven taalgebruik dat nog ver boven ons niveau ligt? Wat we wel verstonden was datgene wat ook steeds herhaald werd, tientallen keren, Jezus van Nazareth, Jezus helpt en Jezus leeft! We vroegen de ober wat voor een kerkgenootschap het was. Hij had zo de pest in over zijn lege terras, dat hij dat eigenlijk niet belangrijk vond. Hij zei, ik ben katholiek, ga zeer regelmatig naar de kerk, maar hier zit ik niet op te wachten. Hij dacht dat het Jehovas waren. Ik denk iets anders, ik had toevallig net deze week twee dames van de Jehovas aan het hek gehad en die hadden heel andere folders en flyers....
Gelukkig waren wij al blij toen we in Pécs arriveerden en lieten we ons niet gek maken. We bestelden nog een lekkere espresso na.
We verlieten het lege terras, keken nog even meewarig naar de treurige ober, en liepen richting auto, te midden van veel blije mensen.
Drukke tijden
Gistermiddag was het dan zo ver, de oude burgermeester werd begraven. Voor Nagyvejkse begrippen was het druk. Zo druk, dat op de Fö utca(hoofdstraat), aan het begin van de oprijlaan naar de kerk, een mannetje stond om de auto's te weren en te vertellen dat ze beneden moesten blijven staan. Wij zagen vanuit onze tuin al vroeg, 3 uur, mensen in langzame tred naar boven lopen, via het wandelpad dat langs ons hek loopt. Het was warm, zo benauwd warm dat je in een laag tempo leeft en goed nadenkt over wat je gaat doen en of je het wel gaat doen. Ik zag vanonder mijn boom, dat de dresscode iets anders was dan anders. Normaal is het donker, niet opgeprikt, je mag in pak, hoeft zeker niet, maar wel donker. Wat ik nu voorbij zag komen was zwart met wit, zwarte broek met wit overhemd of zwarte rok met witte blouse. Zelfs vanaf mijn plekje kon ik zien dat het glom van de synthetisiteit, als dat een woord is tenminste. Het knetterde bijna van het polyester en het nylon. Om 3.45 gingen wij ook naar boven, P in donkerblauw met heel donkerblauw, geen wit hemd voorradig en ik in zwart met heel licht roze, alleen een witte blouse met lange mouwen voorradig.....
Boven zochten we een plekje in de schaduw, maar zelfs daar was het bijna niet om te harden. Een paar keer dachten we dat er een mier of een ander beest over onze rug liep, maar dat waren slechts zweetdruppels die naar beneden dropen. Om 4 uur ging de kerk uit en voegden de familie en de andere kerkgangers zich bij ons. Wij stonden achteraan, kenden de beste man tenslotte niet goed en het gaat er niet om met je neus vooraan te staan. Heel zachtjes zei P tegen me, het is een wonder dat er geen mensen flauwvallen. Dat was het zeker, de bloedhitte, de emotie bij sommigen, de verstikkende kleding inclusief zwarte panty's....
Maar hij had het nog niet uitgesproken of er wankelde een mevrouw, niet eens oud, in een zwart witte jurk naar achteren, probeerde zich wat koelte toe te wuiven en ging op de betonnen trap zitten voor de kerk in de schaduw. Wij keken naar Sophianéni, onze onderbuurvrouw van dik over de 80. Zij droeg een jurk met daaroverheen een prachtige zwarte jas, echt een begrafenis jas, hooggesloten, grote kraag en zeer dikke stof zo te zien, ze droeg hem 'manmoedig'.
Na een dik kwartier bidden en zingen was het tijd voor de daadwerkelijke begrafenis, moeilijk te schatten , maar er waren zeker boven de 100 mensen, het graf was aan het begin van het kerkhof, ongeveer de helft van de 100 liep mee en stond toen pal in de zon, inclusief Marton en Gyula die altijd meelopen met de pastoor met een soort vaandel en een staf. Maria had het moeilijk, ze was verdrietig en zeer verhit en was op een bank gaan zitten met de ogen dicht.
De begrafenis, inclusief weer een gebed, het laten zinken van de kist, het afdekken met de betonnen plaat en het neerleggen van de bloemenzee, nam nog een kwartier en toen was het klaar. Als eerste kwam het pastoortje, net terug uit Roemenie, het kerkhof af, zijn priesterkleed al over zijn hoofd uitgetrokken en al lopend volgde zijn witte hemd en stond hij in een donker broekje met groenig t-shirtje nog wat te praten, een regelrechte metamorfose was het.
P zei tegen Marton en Maria dat hij ze wel even met de auto naar huis zou brengen, nog een kwartier wandelen in de brandende zon leek ons geen goed idee. Ze kwamen mee naar beneden en dronken een biertje in de tuin. Er was niet eens puf voor napraat zoals laatst, alleen even bijkomen van de hitte. We zaten net goed en wel 10 minuten, P en ik alweer in normaal kloffie, toen de mevrouw, die altijd de kerkklokken regelt op tijden buiten normaal, het pad weer op kwam lopen richting kerk. Zeker wat vergeten dachten we. Opeens roept ze een paar zinnen tegen Maria, we denken te begrijpen wat er aan de hand is, maar zijn zo verbaasd dat we toch even wachten op een vertaling. Maar het klopt, de mevrouw gaat naar de kerk om de klokken te luiden want de volgende uit het dorp is dood. Een oude meneer van boven de 80, die bij zijn kinderen en kleinkinderen was gaan wonen toen zijn vrouw 2 jaar geleden overleed, wij kennen hem niet en Marton en Maria ook nauwelijks. Twee minuten later schallen de klokken de lange stervenssessie over het dorp.
Het biertje is op, P brengt Maria en Marton naar huis en het is weer even rustig achter onze achtertuin. Dat zal niet lang duren, de komende drie dagen zal het nieuwe graf in orde worden gemaakt en dat neemt men hier zeer serieus, inclusief het pad en de oprijlaan naar de kerk.
Pumpa
Niet alles in het Hongaars is moeilijk. Ik durf te wedden dat jullie na het lezen van deze titel toch meteen snappen waar het om gaat. Een pumpa, daar gaat het over. We hadden al 2 jaar een pumpa, een zogenaamde dompelpumpa, maar die voldeed niet helemaal. Onze waterput is 10 meter diep en de dompelpumpa slaagde er net in, met veel moeite, om het water in geringe hoeveelheid naar boven te krijgen, met veel geduld een emmer te vullen, maar zeker niet de moestuin te irrigeren of laat staan te sproeien. P is morgen jarig en krijgt van mij dus een echte pumpa.
Als je je in pumpa's verdiept, blijkt dat er meer bestaan dan je denkt. Om jullie de technische details te besparen even in het kort het verhaal. In grote lijnen heb je pumpa's zonder drukvat en met drukvat. Beide kunnen het water goed pumpen, natuurlijk afhankelijk van de sterkte van de motor, de diepgang etc. Wat we leerden was, dat het voordeel van een drukvat is, dat je kan stoppen met sproeien(via zo'n handig sproeipistool) zonder dat je snel naar de pumpa moet lopen om hem af te zetten. Dat drukvat regelt dat zelf en schakelt na korte tijd zelf uit. Bij aanvang van sproeien, schakelt hij automatisch weer in. Omdat de afstand tussen pumpa en eind moestuin toch tientallen meters bedraagt, zou het een pumpa met drukvat worden. Met vooruitziende blik kochten we de pumpa 5 dagen voor de verjaardag en dat was maar goed ook. Het heeft toch wel een dag of 3 gekost om de pumpa aan de praat te krijgen, of liever gezegd, de pumpa pumpte wel, maar alleen lucht, geen water. Natuurlijk kwam er belangrijke raad van de mannen om ons heen. Het lag niet aan de pumpa maar aan de slang. De slang was te slap en de pumpa zoog de slang vacuum. Er kwam een nieuwe, harde, best prijzige slang. En al wat er kwam, geen water. Het kwam door de afsluiting, die liet valse lucht door. Er kwamen nieuwe afsluitingen en nog bleef alles droog. Daarna heeft P uitgevoerd wat hij eigenlijk vanaf het begin al wilde doen. Hij heeft de pumpa een paar meter in de put laten zakken. Daarvoor moesten er natuurlijk wel een paar stevige kettingen en karabijnsluitingen bijkomen.....en een verlengsnoer voor de stroom. (en dan te bedenken dat deze inkopen natuurlijk niet in ons dorp mogelijk zijn, maar toch wel een kwartier met de auto verder) Maar gistermiddag was het dan zo ver, na het plechtige zakmoment van de pumpa, functioneerde alles naar behoren en konden de paprika's en de tomaten via de pumpa, de mooie afsluitingen en de sterke slang water krijgen.
Wat was het nou? Onze put is gewoon te diep voor de meeste pumpa's, op basis van de gebruiksaanwijzing had deze pumpa onze diepte wel moeten redden, maar deed het niet. Dan is laten zakken de enige mogelijkheid. Voordeel, niemand ziet de pumpa en de pumpa hangt droog met een dakje boven het hoofd.
De moestuin is nog steeds vol in bedrijf. Onze hete pepertjes zijn echt heel heet, zalig!!!! Paprika's heel mooi en lekker en gisteren proefde ik de eerste druiven, zalig zoet. Vandaag is het wat koeler en gaan we de appels en peren plukken en de al gevallenen aan het Palinka vat toevoegen.


Csülök en veel gezelligheid

Zoals ik van de week al schreef was P gisteren jarig en vierden we dat met z'n 22-en op zaterdagavond. We waren in een klein restaurantje tussen Bonyhad en Ciko, waar ze speciaal op zaterdagavond csülök serveren, ideaal voor als je met meer komt. Als we nou perfect Hongaars hadden gesproken dan hadden we waarschijnlijk niet voor csülök gekozen. P had het eens besteld, vorig jaar en vond het toen wel lekker. Wij vonden het in ieder geval wel geschikt voor de verjaardag, Hongaren houden van veel en ook wel van vet, dus dan is csülök helemaal goed. Het is varkenspoot, en dan niet in zijn geheel geserveerd zoals Schweinehaxe in Duitsland, maar van het bot gehaald en dan in plakken van 1 cm gesneden. In dit restaurantje geserveerd in een beetje paprikajus, met rode kool en gekruide aardappels, kruising tussen gebakken en friet met paprika en champignons. Nou, niet om onszelf op de borst te kloppen, maar dat was een succes. Er werd enorm goed gegeten en vanaf het begin zat de stemming er goed in. Er werd veel gelachen en vooral veel gezongen voor P. Het begon met een soort Lang zal hij leven(letterlijk een gelukkige verjaardag) en het ontaardde in allerlei liedjes waarvan de tekst niet overal even netjes was, met name eentje wekte hilariteit en toen ik om de tekst vroeg, zeiden ze, je hoeft niet alles te weten. Het gezelschap was een mengeling van Hongaren en van Duitsers die al jarenlang hier wonen. Als je de foto's bekijkt zul je mensen voorbij zien komen waarover ik al regelmatig schreef. Manfred en Rozsika, Otto en Kunigunde, Maria en Marton, Arpad en Anna, Donald, Annette, Kleine Arpad, Kristian en Marika, Rita en Andras, Marika, Etelka enz.
Wij dachten dat alleen die csülök meer dan voldoende zou zijn, maar toch was er nog animo voor een toetje. Bij sommigen zelfs voor meer toetjes. Gelukkig is dat niet zo'n probleem in Hongarije, zelfs zonder inkomen kunnen we dit ons heel af en toe wel veroorloven. Drankjes 88, 22 hoofdgerechten en 22 toetjes, omgerekend 11 Euro per persoon!
De avond eindigde met de maansverduistering, een gezellige en stemmingsvolle verjaardag!
De grote herkenning
De tijd vliegt, het is een deur die altijd wagenwijd openstaat, maar daarom niet minder waar. Het is alweer 3 jaar geleden dat we dit huis kochten en alweer 7 maand geleden dat we NL vaarwel zeiden, in ieder geval voorlopig en wie weet voor langer. Wij voelen ons nog steeds beginners, we stoten nog regelmatig onze neus en regelen zaken in veel meer tijd dan we gewend zijn of gewenst vinden. Maar sinds een tijdje is er een ander gevoel naastgekomen. Een gevoel van ervaringsdeskundige in het land der blinden waar éénoog koning is.
Toen wij hier in het dorp aankwamen, werden we liefdevol omarmd door de bevolking, er waren nog geen NL-ers, geen Vlamingen, alleen een paar Duitsers en die zaten er al zo lang dat het niet meer spannend was. Wij waren de attractie, het pretpark, de dierentuin en hadden soms zoveel bekijks dat we ons gingen gedragen als tijgers of wolven die rondjes lopen in hun hok. We slopen langs ons eigen hek, werden levendig in het duister, soms spinden we en soms lieten we ook onze tanden zien of loeiden we met het gezicht naar de maan. En waarom dat alles? Een attractie zijn is vermoeiend. Hoe goed bedoeld de omarmingen ook waren, ze waren soms een beetje veel en een beetje vaak. Toch hebben we dankzij onze H buren/dorpsgenoten onze zaakjes kunnen regelen en zitten we erbij zoals we erbij zitten, op een mooi plekje in een mooi huis met een kloppende infrastructuur.
De afgelopen 7 maanden is de ontwikkeling in een stroom versnelling geraakt, met meer tijd heb je meer kans om dingen te onderzoeken of op te zoeken en te leren van andere bewoners in of ver buiten het dorp, H of NL-ers of nog wat anders.
En nu voelen we ons dus ervaringsdeskundig en natuurlijk merk je dat pas als er mensen om je heen zijn die nieuw zijn, onervaren, de zomerattractie van 2008 zou je kunnen zeggen.
Het is een feest van herkenning. De schittering in de ogen. De onverholen trots waarmee de landgoederen getoond worden. Het jeugdige en bijna overmoedige enthousiasme. Het fanatieke doorpakken. Maar ook de twijfel over de stap, de vermoeidheid, de prikkelbaarheid bij tegenslagen, de bijna niet meer vol te houden acceptatie van alle goede raad en door alles heen de haast, de stress van het tempo van de tijd.
Wij proberen ook te omarmen en de Nieuwkomers te helpen bij alles waar het maar nodig is. Omdat wij herkennen proberen we te doseren, niet ongevraagd raadgever zijn. Echter, onze schittering en trots en enthousiasme en soms fanatisme zijn er ook nog steeds en een en ander behoeft maar een kleine prikkel om los te barsten. Wij weten mannen voor alle klussen, wij weten waar je wat kunt kopen en voor hoeveel, wij weten waar je kunt eten en zwemmen en stadten en wandelen en en en .......
Gelukkig blijven we herkennen en zijn we gespitst op signalen die we zelf ook uitzenden en soms wel maar vaak niet worden opgepikt. Een wegdraaiend oog dat gaat staren, een wenkbrauw van vertwijfeling, een mondhoek die probeert te lachen maar blijft steken in een grimas. Dan weten we dat we gas moeten terugnemen en nog beter moeten doseren.
Wat we in ieder geval hebben geleerd van toen is dat we nooit onze mening in het advies meenemen. Wij geven onze mening als die wordt gevraagd maar eerder niet. Wij geven objectieve informatie omdat we weten dat zelf keuzes maken veel leuker en veel beter is. Te horen krijgen dat het ergens niet de moeite waard is, was voor mij altijd de beste reden om er even langs te kuieren in het kader van dat bepaal ik zelf dan wel. En ofwel het klopte, ofwel het klopte helemaal niet.
Kortom, de afgelopen weken zien we hoe snel je ergens ingeburgerd raakt en hoe snel je ergens zo thuis bent dat je er anderen van kunt laten meegenieten en dat is een mooi gevoel!
En nu nadert het eind van het attractieseizoen, de landgoederen worden geveegd, de laatste plannen worden doorgesproken, de afspraken voor het volgende bezoek gemaakt en warempel de stress van de laatste dagen is voelbaar en laat ons terugdenken aan toen.
We geven handen en soms zoenen we al, de anderen gaan terug naar de multi culti keuken, naar de mosselen en de friet met kroket en heel kort zijn we weemoedig. De anderen zijn niet jaloers maar hadden toch wel wat meer tijd gewild en kijken ook weemoedig achterom als ze wegrijden.
Dan is er weer stilte in de dierentuin, de nieuwe attracties zijn weg en wij horen al in de monumentenroute. Opgelucht en zielsgelukkig dat wij niet moeten gaan, pakken we onze To Do list erbij en trekken heel rustig onze agenda's.
A nagy darász, de grote wesp
Gisteren hoorden we geronk, het geronk van een wesp maar dan tientallen keren zwaarder. Omdat we hier omgeven zijn door heuveltjes, konden we het geluid niet zo goed traceren en keken met het hoofd in de nek alle richtingen op. En opeens kwam boven de heuvel, die grenst aan onze oostzijde, een grote gele wesp tevoorschijn. Toch leek het alsof er links daarvan ook wat vloog, het geluid kwam van alle kanten, en inderdaad ook boven de heuvel schuin rechts voor ons vloog er één. Het was prachtig om te zien. Deze helicopters zijn er voor om het land te besproeien en dat doen ze met verve. Ze scheren rakelings over de toppen van de mais of de zonnebloemen, van beneden aan de heuvel naar boven en als ze boven zijn versnellen en verhogen ze een stukje om schadeloos over de bomenrand te vliegen, de wijde hemel in voor een bocht. Daarboven lijkt de helicopter even stil te staan of eigenlijk te hangen, met de neus naar beneden en dan vervolgens neemt het ronken weer een maximaal volume en met volle kracht besproeit de wesp weer een baan land, nu dus van boven naar beneden. We vroegen ons wel af wat hij sproeide, we verbeelden ons het te ruiken en al in keel en neus te voelen, kinderachtig misschien.....
Eén bocht ging rakelings langs de kerktoren op weg naar het volgende veld, spectaculair was het wel. Ik moet er niet aan denken om er in te zitten, P wel, die zou gaag eens meevliegen met deze grote wespen.
Op de tuintafel vloog de vlinder zijn eigen parcours, in alle stilte en omgeven door de heerlijke geur van de veldbloemen.
Vandaag, 20 augustus is het een belangrijke Nationale Feestdag in Hongarije, de dag van Koning István, zie hieronder wat uitleg.
Nationale feestdag. Feestdag van de Hongaarse patroonheilige, Koning Stefan. Heilige Stephanus van Hongarije, Koning István.

Stefanus werd omstreeks het jaar 969 te Gran in Pannonië in Hongarije geboren. Hij genoot zijn christelijke opvoeding van een missionaris. Hij was de eerste christelijke koning van Hongarije, gedoopt door de H. Adelbert. Hij huwde op 26-jarige leeftijd met Gisela, de zus van Hendrik II. Door verschillende veldslagen en evenzoveel overwinningen op Hongaarse vorsten wist hij het christendom in het gehele land te vestigen.

Op het feest van Maria Tenhemelopneming ontving hij in het jaar 1000 uit handen van Paus Silvester II (april 999 - mei 1003) de gouden koningskroon. Hij was een oprechte koning voor zijn onderdanen en gaf de kerk een voorname plaats in zijn land. Hij was bij iedereen een geliefde vorst. Hij verdeelde zijn land in verschillende bisdommen en liet veel kerken en kloosters bouwen. Met recht wordt hij ook wel de apostel van Hongarije genoemd. In 1038 is hij in Alba Regalis (het huidige Szekesfehervar) gestorven. Hij ligt begraven in de Mariakerk in Stuhlweizenburg ten zuiden van Boedapest. Hij koos Maria, de moeder Gods, tot patrones van Hongarije.
Iedereen is vandaag vrij en zelfs de grootwinkelbedrijven zoals Tesco en Lidl zijn gesloten. Het is een soort familiedag, iedereen gaat bij iedereen op bezoek en er wordt lekker gegeten en gedronken. In Budapest zijn er elk jaar spectaculaire feesten en vliegshows langs en bij de Donau en vanavond een mooi vuurwerk op de Gellértberg.
Zoals het er nu uitziet gaan we nog wat liters tomaat inmaken en daarna naar Pécs om heerlijk te terrassen. Wij vieren wel mee, ik heb van de week na lang dubben eindelijk een H vlag gekocht bij de Lidl. Voorafgaand aan elke feestdag liggen die in een bak bij de supermarkten, ik heb er al een paar keer mee in de handen gestaan en telkens weer teruggelegd, toch weer 15 Euro, maar nu hebben we er 1! Dat hij tijdelijk wat oneerbiedig aan de bezemsteel hangt, mag de pret niet drukken.

Pig’s party
We waren gisteravond uitgenodigd voor een feest. Eigenlijk begrepen we de reden voor het feest niet zo goed. Dat zal zeker aan onze taalachterstand gelegen hebben, maar deze keer was er meer aan de hand. Er werd gesproken over het vieren van de verjaardag van Anna. Nou, dachten wij, die hebben we al gevierd en dat was ook best een uitgebreid feest met eten en al, zie het weblog "De Berg." De verjaardag van Kunigunde werd genoemd, maar die is ook al jarig geweest en heeft het in Duitsland gevierd met haar familie. Het maakt ook niet zo veel uit natuurlijk, elke reden is goed voor een feest, en in ieder geval zouden wij erbij zijn. We hadden al wel gehoord dat gistermorgen om 7 uur, 1 van de varkens van Anna en Arpad er aan moest geloven, voor het feest. Al wijs geworden van vorige feesten gingen we op de fiets, natuurlijk een slim besluit bleek al snel. De buren van Anna en Arpad hadden hun "plaats" vriendelijk ter beschikking gesteld voor het feest, meer plaats, een droge zit bij eventuele regen en, niet te vergeten, een vaatwasser!
We kwamen aan en zagen al een tafel met glazen en veel verschillende flessen klaarstaan. Verder was een grote tafel gedekt in het Présház. Een présház is een soort voorgeborchte zou je bijna zeggen voor druiven die geplukt zijn en wachten op hun eventuele verdere verwerking, wijn, eet, of afval voor de Palinka. Een werk/voorkamer dus die bijna altijd aan het eind een deur heeft die naar de pince(kelder) leidt. Wij hebben zelf ook een présház en gebruiken die als opslag voor onze jam, tomatenpuree, kersen op sap etcetcetc.
De plaats stroomde al wat voller en datzelfde gebeurde met de glazen. Het is wonderlijk wat je allemaal voor drank proeft in Hongarije. Men vroeg of ik Palinka, wodka of sherry wilde. Ik zei wodka en kreeg vervolgens een glaasje met een felrode, beetje stroperige substantie. Wat bleek, het was niet zomaar wodka, het was frambozenwodka. Nog nooit zo iets kaaktrekkend zoets geproefd, het leek pure siroop met een drupje alcohol. Weer wat geleerd, nooit uitgaan van je eigen denkraam en van je ervaringen uit het verleden, deze bieden geen garantie voor de toekomst. Hierna overgestapt naar de smakelijke Palinka.
Anna kwam met een verhit hoofd uit de keuken en maande ons aan tafel. We namen plaats en zagen met verbazing de ene na de andere schaal binnenkomen. Het varken nam ook plaats, op tafel, in verschillende toepassingen. Er waren schalen met gepaneerde schnitzels, 3 soorten worsten vers gedraaid waaronder pikzwarte bloedworst en worst met veel paprika, er was lever, er waren een soort spare ribs en dit alles vergezeld door schalen brood, gemengde salades en een aardappelsalade. Naast alle felgekleurde en heldere hartversterkers kwam er nu ook wijn, fris en water op tafel, aan alles en iedereen gedacht. Ik heb vast en zeker nog nooit zulk vers vlees gegeten en het was heerlijk!! P en ik zijn nooit de grootste eters hier in Hongarije, maar gisteravond konden we goed meekomen. Ieder hebben we wel 2,5 schnitzel soldaat gemaakt, de paprika- en een klein stukje bloedworst en een stukje lever, natuurlijk met die overheerlijke salades erbij.
Na het varken was het feest nog niet over. Er kwamen schalen met koekjes voor in de plaats, 2 verschillende soorten gebak die je allebei moest nemen(P en ik waren in staat om stiekem 1 stuk te delen) en weer nieuwe flessen met nieuwe inhoud. Meng 200ml slagroom ongezoet, beetje geklopt, met 200ml sinaasappelsap, beetje suiker en gooi er dan hele sterke rum bij, ik weet de hoeveelheid daarvan niet meer. Flink schudden zodat alles goed mengt en dan drinken in de hoeveelheid van een Bailey's, per keer dan.........
Wat een feest en wat heerlijk dat het zo dichtbij was dat we binnen 10 minuten op de fiets weer thuis waren en wat heerlijk dat we vanmorgen en half uur langer konden blijven liggen.
En wat gebeurde er verder? Vanmorgen om half elf ongeveer kwam kleine Arpad, de zoon van Anna en Arpad, even langs op zijn brommer van 21 jaar oud. In zijn handen een zware plastic tas. Ajandék voor ons(geschenk). Ik keek er in en het was vlees, varkensvlees. Zeker 1,5 kilo gehakt en 3 verschillende soorten worsten. Het is onvoorstelbaar hoe aardig en gastvrij en royaal de mensen hier in het dorp zijn.
Sinds ik wist dat we naar het feest gingen drong er bij mij steeds een gedachte op, die ik dan heel snel wegdrukte. Dat gebeurde gister weer en vanmorgen weer. Ik ben steeds in staat geweest om het van me af te zetten. Nu ik er over schrijf, zie ik toch steeds een beeld voor me. Een groot lief varken op het stro, dat nog van niks weet. Ergens ben ik blij dat ik hem niet heb gekend, anders had ik niet zo lekker kunnen eten, aan de andere kant mag je er trots op zijn zo'n varken gekend te hebben. Wij zullen hem met eerbied bereiden!
Gedenkwaardig
Het leek van te voren een week te worden die "gewoon" was, gewoon druk met de dingen van alle dag, de tuin en het fruit. Ik had, natuurlijk in overleg met P, weer 2 dagen Budapest gepland, dat doe ik alleen als we geen afspraken hebben staan of verwachten. En toen diende zich onverwacht bezoek uit het thuisland aan......gedachten lezen op afstand kunnen wij nog niet, verwend als we zijn met skype en mail en behept als we nog steeds zijn met de competentie plannen en organiseren.
Nadat het huis en het landgoedje vliegensvlug gastenrijp waren gemaakt, de maaltijd gereed en flexibel ten aanzien van het tijdstip van eten, pakte ik toch mijn tasje voor de grote stad en printte ik de bevestiging uit van mijn Panzio, een nog goedkopere deze keer, in Buda, Varosmajor utca.
Het bestellen van het treinkaartje gaat steeds beter. De eerste paar keer was het makkelijk, een retour Budapest. De keer erna wilde ik aankomen op een ander station dan weer vertrekken, werd al iets lastiger. Vorige keer bleef ik ook een nacht slapen en besloot de 2e dag gewoon weer een enkeltje te kopen, lekker makkelijk. Nu heb ik het gedaan zoals het hoort. Gezegd dat ik vandaag naar Budapest wil en morgen vanaf het Deli station om 1700 weer terug. De mevrouw snapte alles en ik kreeg mijn tickets. Eén gewone voor het retour en 4 kaartjes voor de plaatsen.
Budapest in augustus is eigenlijk een beetje dom want druk en erg warm. Toch heb ik er weer zeer van genoten. Allereerst bracht ik mijn tas weg naar de Panzio. Heel goed bereikbaar met keuze uit 4 trams en 3 bussen en dan 2 minuten lopen. Op weg ernaartoe vroeg ik me af of ik er wijs aan had gedaan dit Panzio te kiezen. Ik werd tijdens het korte loopje wel 4x ingehaald door een huilende sirene van een ambulance. Het Panzio ligt namelijk op steenworp afstand van het Szent János Kórhaz(ziekenhuis). Die sirenes zijn ook niet te vergelijken met die in NL. In NL heb je de drietoon, tatutatutatu enz enz. Hier is het een joeiiijoeiiijoeiiijoeiiiiiiiiii, die nog tijden nagalmt in je oor. Het Panzio zag er goed uit men verwachtte me en ik kon al inchecken. Ik kreeg mijn sleutel en de afstandsbediening voor de airco mee. Uitgekiend als we nu leven, had ik de junior 1 persoonskamer en die lag op zolder. Eerst de lift tot verdieping 3, dan een stukje gang door en dan rechtsaf een smalle trap met een bocht op om vervolgens op een stikheet overloopje terecht te komen met 4 kamers waarvan 1 de mijne zou zijn. Het overloopje was licht dankzij een lichtkoepel die natuurlijk ook zorgde voor die hitte. Ik keek of de koepel openkon, dat kon vast wel, maar ik kon het in ieder geval niet want daar waren mijn armen te kort voor. Ik deed de deur open en betrad mijn kamer. Het was donker en dat was raar want er zou wel een raam in zitten. Ik keek nog eens goed en zag wat er aan de hand was. Er was een Velux dakvenster, maar daar hadden ze als gordijn of zonwering een stuk triplex voor getimmerd, dat ook alles verduisterde. Ik trok het raam snel open en werd verrast door het uitzicht met in de verte het prachtige mozaiek dak van het voormalig gymnasium van oma op het Béci Kapu tér(plein). Alles wat je verder nodig hebt stond er in, bed, tafeltje met stoelen, een tv en een deur naar de badkamer met wc, mini wastafel en zitbadje met douchestang. Ik besloot ondanks de hitte, de airco te laten voor wat hij was en liet het raam open.
Ik startte mijn geplande programma met koffie en een turosrétes (quarkstrudel) in de burchtwijk, nog net voor de grote drukte die snel zou komen. Daarna bezocht ik het kleine Semmelweismuseum. Dit museum laat zien hoe in vroeger tijden de alchemisten hun zoektocht naar het maken van goud gestalte gaven en het een en ander is gevestigd in een gebouw waar de eerste apotheek ter wereld heeft gezeten. Het museum is vernoemd naar Ignaz Semmelweis, een beroemde Hongaarse arts. Ik had al een beetje het vermoeden dat ik geen foto's mocht maken en hield het kleine apparaatje dat ik mee had in mijn handpalm. In de eerste kamer waar ik in het zicht was van de oppassers deed ik niets maar in kamer 2 en 3 natuurlijk wel. Toch was er in kamer 1 ook nog iets fotowaardigs. Ik trok de stoute schoenen aan en drukte af. Twee van de oppassers waren aan het kletsen over iets heel belangrijks en de derde mevrouw liep in mijn richting, deed net alsof ze iets recht ging leggen, maakte met haar lippen de woorden nem sabat(mag niet) en deed haar vinger voor haar mond. Ik maakte met mijn lippen het woord köszönöm(bedankt) en stopte het cameraatje weer in mijn handpalm.
Buitengekomen wemelde het van de bussen en de groepen buitenlanders voorafgegaan door een hoog in de lucht gestoken paraplu en ik maakte dat ik wegkwam. Via de wijk Rózsadomb(rozenheuvel) waar de ouders van oma hebben gewoond stak ik de Donau over en genoot van de prachtige uitzichten. Al honderd keer gezien en toch elke keer weer zo mooi!
Natuurlijk had ik ook weer een Asian food planning op zak. Voordeel van 2 dagen gaan is dat je 2x mag lunchen en 1x dineren. De 1e lunch was bij de Thai Bangkok aan de Só utca, een heel gezellig en knus kelderrestaurantje waar al veel beroemdheden me blijkbaar zijn voorgegaan. Ik zat aan het tafeltje waar Yoko Ono eens gezeten had. En het smaakte geweldig, in 1 woord! Goed en vers gekruid, extra verse pepertjes op tafel voor nog meer pittigheid, kortom een tentje naar mijn hart. Daarna een uurtje in de stad gelopen en genoten van alles om me heen. Ik nam de metro naar de Opera en kocht een kaart voor de rondleiding van die middag. Ik ben er jaren geleden al eens geweest maar wilde graag nog eens. Het gebouw is werkelijk prachtig en als ik nog eens nog meer tijd heb in Budapest zal het zeker de moeite waard zijn om een voorstelling te bezoeken. De Opera is van een Hongaars architect die ook verantwoordelijk is voor de bouw van het Parlement. Uiteraard nog een paar terrassen bezocht, gelukkig is Budapest gezegend met veel bomen en kun je over het algemeen in de schaduw zitten. Het eten 's avonds was een makkelijke keuze, in mijn Panzio zit tevens het enige echte Indonesische restaurant van Budapest, Nusantara. Voor het eerst in 7 maanden echte smakelijke saté van goed gemarineerd vlees en een bakje eigengemaakte sambal dat natuurlijk leegkwam.....
Het duurde wat lang voordat ik in slaap viel. De sirenes lieten me weliswaar met rust maar ik lag te bedenken hoe ik naar buiten zou moeten komen als er brand zou uitbreken. Heel dom natuurlijk als je op zo'n zolderkamertje ligt. De conclusie van dat peinzen is dan natuurlijk dat het een hele klus zal worden om het pand te verlaten. Met de vluchtroute door het Veluxvenster via een dakkapel naar de goot en met het vertrouwen dat het niet zo'n vaart zou lopen sliep ik een vrij onrustig nachtje.
De volgende dag had ik het Parlament op mijn wensenlijst staan. Dat stond er al langer maar elke keer als ik langs het Parlament kwam stond er zo'n lange rij dat de moed me in de schoenen zakte. Nu was ik natuurlijk vroeg, de toeristen waren nog niet zichtbaar en er stond slechts een klein groepje te wachten. Op Internet had ik al gezien dat je bij deur X een kaartje moet regelen. Ik vroeg dat aan de bewaker en hij liet me netjes door. Ik kreeg een kaartje, op vertoon van een EU paspoort is dat helemaal gratis en ging tegenover het Parlament een lekkere espresso drinken, in afwachting van de rondleiding van 10 uur. Ook dit was echt heel erg prachtig, wat een versiering, wat een rijkdom aan kleur. Mijn kleine handpalmcameraatje kon die grootsheid niet helemaal aan, maar de foto's geven een indruk. Ik kan me voorstellen dat in zo'n ruimte vergaderen toch inspirerender is dan in een moderne kale zaal. In de gang die grenst aan de grote vergaderzaal zag ik op de vensterbank allemaal gleufjes en een asbakje. De gids legde uit dat in de grote zaal nooit gerookt mocht worden. De ministers rookten in de gang en als ze naar binnen moesten voor een rede of een vraag legden ze hun sigaar in het gleufje met hun nummer er op. Als ze klaar waren pakten ze hun sigaar weer op en rookten verder in de gang. De anekdote gaat, dat als er iemand een zeer verhitte of interessante rede hield, er tientallen sigaren langzaam opbrandden en er slechts kegeltjes as overbleven. Er werd dan gesproken over een rede die zo goed was als een HAVANA.
Tegenover het Parlament zit het museum voor Volkskunst. Dat was mijn volgende doel. Hartstikke leuk museum met veel spullen die in onze pastorie goed zouden staan! Ook hier heb ik illegaal foto's gemaakt en pas op het eind werd ik gemaand hiermee op te houden door een oppasser. Ik had namelijk geen fototicket gekocht, wist niet dat dat moest. Bij de opera had ik dat wel gedaan want daar stond het goed aangegeven.
De buurt achter het Parlament is mijn lievelingsbuurtje aan het worden, prachtige panden, dynamische mensen, mooie pleinen en leuke hippe terrassen, ik probeerde er 2.
De laatste lunch van deze keer Budapest was in Indiaas restaurant en theehuis Lumbini. Ook weer erg lekker. Achter mij nam een gezelschap van 8 mensen plaats en ik herkende de setting. Zes van de acht waren Hongaars en spraken goed Engels, ze deden wat commercieels en internationaals. Twee van de acht waren Amerikaans en 1 daarvan waarschijnlijk het World Wide Team Member die namens het hoofdkantoor alle landen afreist waarvoor ze verantwoordelijk is. Ze begon een verhandeling over de new procedures concerning e-mail communication en over de verschillen in verwachting betreffende het reageren op emails en wat daar aan te doen, met nadruk op de issues in the African countries. Ik dacht, beste mevrouw, this is a lost case, sloot mij af voor haar verdere betoog en verdiepte me in mijn muligatawny soup.
Na de lunch liep ik nog verder rond, nam nog trams en een bus de heuvels in en genoot van de mooie buitenwijken van Budapest.
Gewapend met een flinke fles water en nog nagenietend van de stad reed ik weer naar huis.
En nu is alles weer "gewoon". We zijn weer op onszelf. We hebben 2 emmers tomaten naar Anna gebracht, kopje koffie uit de magnetron gekregen, bij Marton en Maria uitgebreid verslag gedaan van de week en heerlijk geslapen op de begane grond met de grote ramen open.
Zojuist hebben we 20 kilo pruimen geplukt en verkocht aan Hongaren uit Budapest die een vakantiehuis hebben naast Marton en Maria en P is gezellig een echt scharreleitje van de buurkippen aan het bakken voor de lunch, met voor mij 3 gele pepertjes uit eigen tuin. Het leven is goed!

Keus bevestigd
Zojuist keek ik op www.chew.hu , 1 van mijn vaste Hongaarse sites en zag dat ze ook net bij de Thai Bangkok hebben gegeten, en ook naar volle tevredenheid. Nou, als een Aziatisch restaurant mijn kritische blik doorstaat en dan ook nog eens de redacteur van Chew overleeft, dan kun je er rustig naar toe! Smakelijk!
By the way, ik had inderdaad een soepje, Tom Yam Kai en daarna Red Currie, met zalige verse koriander en citroenblad.
Finding "Good" Thai Food in Budapest

Before I start, I'll admit I'm a bit of a stickler when it comes to Thai, mostly because I have had the luxury of eating lots of Thai in Thailand, and have worked at a respected (though slightly Americanized) Thai restaurant in Seattle. So, it didn't take me long to realize that in Budapest it might be easier to find Chinese-made túró snacks than proper Thai food. But since my love affair with Thai predates my residence in the farmer's cheese capital of Europe, I decided to try out Bangkok House Thai Restaurant (follow link for contact details and user feedback), one of the city's few Thai restaurants (clue us in if we are missing any), on the advice of a friend, who told me it was "good."
So I went, and I ate until I was stuffed. But before go into any further detail about the experience, let me elaborate on my personal criteria for "good" when it comes to eating Thai food, particularly in this era of Asian fusion. Because, as I see it, what makes for good Thai isn't authenticity or, alternatively, uniqueness, but exactly what makes other cuisines good: a combination of freshness, timeliness and balance.
In Thai food especially, the ingredients should be fresh, from veggies to noodles and back again. Timing is fused to freshness: noodles or chicken, for instance, should not overcooked or allowed to sit for too long. And balance means that the mélange of these fresh, perfectly-cooked ingredients - which in Thai can include the combination of cilantro, lime, fish sauce, tamarind, peanuts, meats and chilies - should complement, and not distract from one another. There are obviously regional differences in Thai food, but these differences don't compromise the importance of freshness, timeliness or balance, nor do they tolerate substitutes. Ketchup, soy sauce, or Erős Pista could quickly transform a great dish into shoddy fusion with just a smidgeon.
My expectations of finding this perfect combination in Budapest were not high. And when I arrived at Bangkok House Thai Restaurant, the place was completely empty (admittedly, I was there at five on a sunny summer weeknight), and the menu seemed almost too extensive, offering some dishes I'd heard of and many I hadn't.

Nevertheless, I gave it a go, ordering Pad Thai as it is served on the street in Bangkok, with tofu (above, Ft 1,750; €8) not meat. My dining companion decided on the green curry with chicken and steamed rice (Ft 1,950, €8.50; Ft 400, €1.70). We each had a pohar of Dreher beer, (Ft 450; €2) which was promptly delivered, after which came our meals, piping hot.
Yes, hot, though we hadn't been asked about our preference for spice. Personally, I love the heat, and the spiciness didn't detract from the flavors (a sign of quality, in my opinion). But diners cool on hot food could be turned off if not given the option.
Other than that, the food was top notch. The pad Thai was a medium-sized dish and near perfectly composed. The noodles were tender but not sticky. The tofu was gently fried but didn't crumble. The fish sauce wasn't clumpy or too strong. The decent helping of veggies included a sweet carrot carved into a rose, freshly-cut, juicy cucumber, lime, and plenty of crunchy bean sprouts. As in Thailand, there were sides of granulated sugar, chili, and finely-ground peanuts on the plate, which gave me the chance me make the dish as sweet, spicy and nutty as I wanted. The only missing component was the characteristic banana leaf served on the side or sometimes as a plate, but that's got to be hard to come by in Hungary, so I was fine with the piece of crunchy romaine instead.

Equally aromatic but surprisingly soup-like, the green curry (above) was made from water rather than coconut milk. While it appeared really thin, the flavors were crisp and complex. The dish wasn't overly salted nor dominated by spice, though it was fiery. The pieces of chicken were good-sized and the veggies, including lots of soft large mushrooms, were plentiful. Combined with a side order of rice, the dish was enough for one.
The basement restaurant's décor (top photo) was elegant but not posh. White linen offset colorful and shiny Thai fabrics, while drawings and paintings hung along a woven mat of wallpaper. A framed photo of the King and Queen of Thailand, as is usual in many Thai establishments, cast a stern gaze over us.
I left satisfied, though if I go again I'll order a soup or appetizer to really fill up. The only reason I'd abstained was because I'd hoped to keep the bill manageable. Indeed, the prices were a little higher than my usual dinnertime budget: the total with a 10% tip came to just under Ft 3,000 (€13) per person.
All told, Bangkok House Thai Restaurant managed to tick all of my boxes, which certainly qualifies it as "good" - or even better than good - I'll find out more when I head back for seconds.
Pruimengeld, September 2008
Zo, het pruimengeld is alweer op, driedubbel en dwars. Nadat we de eerste 20 kilo hadden geplukt en verkocht gaf het Budapester echtpaar aan nog wel wat te willen. We plukten wederom 20 kilo, raapten voor onszelf in de Palinka en P ging de pruimen even brengen. Hij raakte aan de praat met het echtpaar, hoorde waar ze wonen in Budapest, in een in de communistische tijd gebouwde flat aan de rand van Pest en hoorde ook dat de man altijd schilder was geweest, in de Opera, in bioscopen en theaters etc. Kunstschilder dus, wij denken voor muurschilderingen en wellicht ook decors.
Nu hij met pensioen is, maakt hij in zijn vrije tijd nog wel wat aquarellen. Hij liet ze P zien, omdat hij ze komende zaterdag, wanneer onze falunap is(dorpsfeest), wil tentoonstellen en eventueel verkopen. P vond ze erg leuk en nam de map mee naar huis, ik vond ze ook leuk en we zochten er 3 uit. Er zaten ook wat dorpsgezichten bij met nadruk op de kerk, maar daar stond onze pastorie nog op in oude staat met het lelijke grijze dak. Hij zal een nieuwe gaan maken met de mooie rode pannen en die nemen we dan nog van hem af.
Pruimengeld rolt dus snel, maar József was blij, wij zijn blij en daar gaat het toch om? Ik heb altijd al het hek bewonderd van hun huis, ik weet nu wie dat beschilderd heeft, wie weet wat er nog meer voor kunstenaars in ons dorp huizen?
Verder was het gisteren nog een rustige fruitdag. We plukten weer 2 volle emmers tomaten, die gaan we zometeen verwerken. Verder plukten we 6 emmers met appels, voor de eet, die liggen in de kelder, en voor de appelmoes die we gistermiddag kookten en nu in potten op de schappen staat.
Het weer is nog steeds heel goed, we merken wel dat de morgens en de avonden wat frisser worden en we zoeken de zon op in plaats van er voor te vluchten.

Tomaten, boodschappen en het rund
Het lijkt ééntonig, maar er staat alweer een grote pan met tomaten te pruttelen op het fornuis. Sinds de vorige blog is het niet de eerste en het zal ook zeker niet de laatste zijn. Die tomaten doen het geweldig. Zondag komen mijn moeder en zus naar hun huis in Hongarije en natuurlijk zullen we, trots als we zijn op onze moestuin, het een en ander meenemen. In ieder geval de tomaten maar ook de vele soorten paprika's, waaronder de 2 hete, de kleine rode en de hele kleine gele. Ik eet ze rauw bijna overal bij en natuurlijk gaan ze ook in de pan, met mate, want ik kan er op mijn bord altijd een paar extra bijleggen.....
Heerlijk zo van het land eten. Landleven kent ook zorgen natuurlijk. De zorg van vandaag de dag is de Ambrosia, dat is een plantje dat ernstige allergische reacties kan uitlokken. De planten zijn zwaar verboden en als je ze op je land hebt moet je ze met huid en haar verwijderen, op straffe van een zware boete. Wij hebben ze niet, nog niet gezien in ieder geval, maar P is nu even naar het huis van een landgenoot die vanwege nare omstandigheden dit jaar niet kan komen. Er schijnt wat Ambrosia bij hem te staan, in ieder geval wordt daar over gekletst, dus is P even polshoogte nemen om te kijken of er actie ondernomen moet worden.
Ander "nadeel" van uit de tuin eten is dat je bijna geen boodschappen meer doet. De voorraadlade begon nu wel ernstig leeg te raken en de afgelopen week schoten ons steeds meer dingen te binnen die we toch echt nodig hadden. Wat te denken van bier en rijst en yoghurt. Het dagelijkse chocoladerantsoen van P, olijfolie, pinda's voor in de wok en natuurlijk niet te vergeten vlees.
Vanmorgen om 7 uur vertrok ik naar Bonyhad om de grootste hitte voor te zijn. Hitte ja, de zomer is weer helemaal terug, niet echt weggeweest, maar we hadden een zomer op retour idee, vanwege de koelere avonden, niets meer van dat alles. Het is weer zeer warm. De Tesco was nog rustig, helaas daarom het cassierreteam ook, en daarom nam het toch weer wat tijd. Daarna de Lidl voor de chocolade, de chocoladekoekjes en de pensstaafjes voor Coco en Flicka. Even zin in een terras en koffie, daarna een grote tas vol lekker brood en als laatste de slager.
Druk was het er, niet zo druk als bij Stut in Blaricum op vrijdag of Almere zaterdagmorgen, maar toch wel 5 mensen voor me. Alle tijd dus om even rond te kijken. En wat een verrassing, er was zowaar rundvlees vandaag!! Meteen mijn slag geslagen samen met daralt hus(gehakt, vers gedraaid), varkensvlees, kipfilet, kolbasz en angol szallona. Dat laatste is letterlijk vertaald "engels spek." Wij snijden het randje spek er af en hebben dan heerlijk gerookt vlees voor op brood.
De lades en de koelkast en de diepvries zitten weer helemaal vol! Tegenwoordig pinnen we veel boodschappen, dus het geld lijkt minder snel te gaan, maar zo'n bezoekje aan de Tesco is behoorlijk prijzig, zeker omdat de dingen die wij gebruiken, over het algemeen duurder zijn dan in NL, of tenminste even duur. Maar voorlopig hoef ik er niet naartoe! Aanstaande dinsdag mag ik wel weer even naar de slager. Ik heb gevuld vlees besteld voor volgende week zaterdag, dan komt de NL en de H familie naar ons landgoedje. Erg gezellig zal dat worden!
Maar morgen eerst nog de falunap, het dorpsfeest en zondag naar Ilonka en mammie. Ik moet er toch niet aan denken om dit allemaal te combineren met een meer dan 40-urige werkweek.............onzin eigenlijk, vroeger ging dat ook en dat zou nu ook zo weer kunnen. Toch voelt het wel rijk om overdag die boodschappen te doen en gistermiddag in een steeds rustiger wordend zwembad te vertoeven..........

Ten dode opgeschreven of springlevend?
Kortgeleden waren er vrienden bij ons waarvan de ene helft ons raadde niet verder meer te investeren in dit dorp. Het zou weldra een stille dood sterven. Nou hadden wij ons landgoedje al niet als investering gekocht. Iedereen weet toch dat huizen, als je alles analyseert een emotionele aankoop zijn en aangezien wij ook maar eenvoudige stervelingen zijn, was dat bij ons ook zo. Het was gewoon een mooi, sfeervol vakantiehuis op een mooi, sfeervol en vooral rustig plekje. Dat we er nu veel langer zitten dan een vakantie en misschien nog wel langer in het verschiet, dat is de goede ervaring zullen we zeggen, of het voortschrijdend inzicht over hoe ons leven er ook uit kan zien.
Toch kan de vriend best gelijk hebben. Tot nu toe sterven er meer dorpsgenoten dan dat er geboren worden, begrafenissen hadden we al vaak, doopfeesten nog nooit. Een jaar of tien geleden woonden er in ons dorp nog 350 mensen, bij de laatste telling nog maar 185. Wat er dan binnen die 185 valt weet ik niet precies, waarschijnlijk alle inwoners die ook daadwerkelijk op het Nagyvejkese adres geregistreerd staan met een verblijfsvergunning in Hongarije. Wij horen er dus wel bij, maar niet alle vakantiehuizen in handen van buitenlanders zullen meegeteld worden. Jaren geleden had Nagyvejke nog een eigen schooltje, het huis schuin onder ons, logisch, kerk, pastorie en school hoorden bij elkaar. Dat schooltje is nu woonhuis en wordt bewoond door de onderwijzeres van de school 1 dorp verder, haar 3 honden en 5 katten. De kroeg is recentelijk overleden, die hebben wij nog meegemaakt, en de mannen uit het dorp die hun dag al beginnen met een biertje en een Palinka, kopen deze nu bij het enig overgebleven winkeltje van Irena en gaan dan achter het winkeltje uit de wind hun gekochte waar nuttigen, waarbij ze goed zicht hebben op alles wat voorbij komt, net als vroeger vanuit de kroeg.
Als je even snel en oppervlakkig kijkt en de normen van "thuis" aanlegt, zou je kunnen denken dat het dorp in een terminale fase verkeert.
En toch staat daar het een en ander tegenover.
Onze buurman heeft een bedrijf in de buurt van Budapest en is slechts een paar dagen per week in ons dorp. Het gaat hem goed en hij is ondernemend en begin dit jaar is hij gestart met de ontwikkeling van een visvijver aan het eind van het dorp. We lopen er regelmatig met CF en hebben dus de voortgang kunnen zien. Hoog opgegroeid onkruid weg, heel veel graven en mooie schuine kanten maken. Een verbinding maken tussen de al bestaande sloot en de vijver, gras zaaien en bordjes plaatsen met Tilos úzni, verboden te zwemmen. Nou loopt dat laatste niet zo'n vaart, als je het vraagt mag je er in.....Dit najaar schijnen de vissen er in te komen en volgend seizoen kan er gevist worden, onder het genot van een drankje, want een bufé schijnt er ook nog neergezet te worden......wij denken dat de knappe dochter van de buurman dit gaat runnen.
De kroeg die overleden is, werd de afgelopen maanden flink verbouwd. Nieuwe kozijnen, een leuke tuin met mooie trap en sinds kort is de pui met raam en deur vervangen door een garagedeur. Niet mooi om te zien, maar we hebben gehoord dat er een klein garagebedrijfje komt.
En dan is er József, die bij ons een extra slot op de deur heeft gemaakt. Hij is samen met zijn vader een huis in ons dorp geweldig aan het opknappen, we hebben al even binnengekeken en het ziet er prachtig uit. József is net een winkel begonnen in Bonyhad in verfbenodigdheden etc en deze winkel doet hij erbij, naast zijn werk als timmerman.
Aan het begin van het dorp is niet zo lang geleden een tweeling geboren. Daar in de buurt is een mevrouw zwanger en onze buurvrouw Rita is uitgerekend op 13 oktober. Ik zou wel een kraammand willen geven, maar aarzel nog een beetje met de kadootjes. Ik weet niet wat het wordt en men is hier nog iets traditioneler voor wat betreft meisjes- en jongensdingen. Ze weten zelf ook nog niet wat het wordt want dat wilden ze graag als verrassing houden, ondanks de vele echo's die er al geweest zijn. Echo's zijn hier standaardzorg, je hoeft er niet om te zeuren, zelfs niet als je heel jong bent en datzelfde geldt voor prenataal onderzoek.
Afgelopen jaar ging er maar 1 jongetje uit ons dorp voor het eerst naar de lagere school, maar over een paar jaar zullen dat er dus meer zijn.
Uiteraard is er gas, water en electra. Kabel TV, telefoon en goed functionerend internet.
En dan is er het dorpshuis. Het dorpshuis wordt van het winkeltje gescheiden door de Nagyvejkese bibliotheek en de openbare internetruimte waar 2 pc's staan. In het dorpshuis wordt gevierd, alles wat er maar gevierd kan worden. Vandaag was er falunap, dorpsfeest, of liever gezegd de falunap is nog steeds, maar ik ben niet meer op de falunap, P houdt onze eer aldaar hoog.
Nogmaals, leg je de normen van "thuis" aan, dan vind je dit een klungelig georganiseerd geheel. Er is een programma, dat wordt mooi uitgeprint op een kleurenprinter maar in plaats van het bij iedereen in de bus te gooien, wordt er 1 exemplaar op het dorpsprikbord tegenover het dorpshuis opgehangen. En warempel, dit blijkt afdoende, iedereen die het moet weten, weet het, ofwel door het zelf te lezen, ofwel door het te horen van anderen. En het scheelt weer wat bomen.....
De falunap begint 's middags om 2 uur en duurt bijna eeuwig, vorig jaar tot 02.30, dit jaar dus nog onbekend. De middag wordt gevuld met optredens, vanmiddag startte het dameskoor(tje) uit het dorp, daarna 2 volksdansgroepen en daarna een mooie show van een groep twintigers met zang en dans in het Hongaars en Engels. Tegen zessen gaan de grote ketels open, die al uren staan te pruttelen en die de inwoners de weg wijzen door de heerlijke geur van paprika, uien en tomaat. Deze ketels zijn door 8 dames gevuld, die vanaf vanmorgen 8 uur al bezig zijn met alle voorbereidingen.
Onze burgermeester Ferenc praat het geheel aan elkaar, doet hij zonder opsmuk en dus prima. Vorig jaar deed zijn dochter dat, maar die is nu studerend in het buitenland en mist dit feestje net.
Als de laatste hap genomen is, barst de man met de synthesizer pas goed los en wordt er gedanst, door iedereen, jong en oud, dik of dun, alleenstaand of met partner, maakt niet uit, het feest is voor iedereen.
Ik zat net nog even in de tuin met CF en kon op de achtergrond nog goed meeluisteren. Het zal daar nog wel een tijdje heel druk blijven.
Ik had vanaf mijn bank vanmiddag zicht op een setje, jongen en meisje. Ik had de jongen niet eens herkend, maar het was de zoon van Irena van het winkeltje. Ik heb daar ooit kennis mee gemaakt maar hij gaat natuurlijk ook naar school, dus in de tussentijd had ik hem niet van dichtbij gezien. Lange slungel, haar modern gekapt met zo'n lang sprietje in de nek. Hij stond hand in hand met een meisje, zeer wit geblondeerd en a-symmetrisch geknipt, een magnifieke push-up bh onder haar naveltruitje met spaghettibandjes, dat net de navel bedekte waardoor ik alleen maar kon gissen dat daar welzeker een piercing onderzat.
En toen wist ik het zeker. Dit dorp is klein en misschien wordt het nog wel kleiner. Maar klein is geen synoniem voor dood en krimpen is niet gelijk aan sterven. De mensen hier, inclusief de nieuwkomers, zullen er zeker voor zorgen dat Nagyvejke springlevend blijft! Biztos!
Baby
De baby van András en Rita is er al! Gistermorgen is ze bevallen van een gezonde zoon van 4,5 pond, die ook András gaat heten. Inwonertal alweer op 186 dus.
We hadden al gehoord dat Rita opgenomen was in het ziekenhuis in Pécs, zij noemden het babyklinika en dat gisteren de baby zou komen. Rita had al gezegd dat die datum van 13 oktober weleens veel eerder zou kunnen worden en nu zeggen ze dat András 2 weken te vroeg is. We hebben begrepen dat het geen keizersnede geworden is, misschien ingeleid? Maakt ook niet uit, Kiss András is er en moeder, vader en kind maken het goed. Bevalling met een ruggeprik, waarom pijn lijden als het niet nodig is, 7 uur start, 10 uur een kind en wij kregen om 11 uur een sms van András. Leuk een jongen, ik ga zometeen snel op pad voor wat presentjes. Dat een jongen András zou gaan heten was al duidelijk, daar werd niet over gesproken. De laatste maanden werden er al wel veel meisjesnamen met ons doorgenomen, waardoor ik toch stiekem dacht dat ze meer wisten dan ze zeiden. Nu is het echter duidelijk, de jongensnaam hoefden ze niet door te nemen, die stond al vast. De kraamtijd wordt hier over het algemeen doorgebracht in de klinika, thuisbevallingen doen ze hier bijna niet aan, en Rita en Kiss András komen maandag thuis. Weer feest in het dorp! Onze onderbuurvrouw, de onderwijzeres, wordt binnenkort oma, haar dochter is aanstaande maandag uitgerekend en het is al bekend, dat zal een meisje worden. In H hebben we nog maar heel weinig ervaring met zwangerschappen om ons heen, in tegenstelling tot NL, maar het lijkt er op dat het er hier wat nuchterder aan toe gaat. Dat er een baby komt, is geweldig en iedereen is er erg blij mee, maar verder is het een gegeven en gaat het leven van alledag door. Geen speciale kleding, heb ook niet de indruk dat er met eten wordt opgelet, geen totale baby- en babykameroutfit met toeters en bellen volgens de laatste mode, wel natuurlijk wat er nodig is, zoals het bedje.
Foto's zullen volgen.
Zondag zijn mijn moeder en zus goed aangekomen in hun huis, was een gezellig weerzien. Ik had gekookt voor de mensen en voor de honden(uit het ontzettend leuke kookboek "Beestachtig lekker") en we hebben heerlijk in de tuin zitten bijkletsen. Zoals al gezegd komen ze zaterdag naar ons evenals onze H familie met z'n zevenen. Nu zag ik net op Internet dat het mooi weer blijft, behalve zaterdag, hele dag regen en 15 graden...........hopelijk een vergissing!
Dorpswetenschap
Deze keer waren wij eens de brengers van het nieuws. We meldden ons bij Marton en Maria voor een praatje en konden de primeur brengen over de geboorte van Kiss András.
Egy fiu, een jongen, dat wist Maria al, zei ze.
We gingen zitten en ze pakte een doek, een soort shawl/hoofddoek van 50 x 50 cm en spreidde hem voor ons uit. Ze zei nog wel dat deze methode alleen opgaat bij zwangere vrouwen en vroeg ons om de beurt de doek op te pakken.
P pakte de shawl precies in het midden waardoor hij uitwaaierde over zijn hand. Netjes werd hij weer teruggelegd en toen was ik. Ik pakte hem bij de punt die het meest dichtbij lag, rechtsonder.
Maria lachte en zei dat Rita hem net zo had gepakt als ik. Pak je hem bij een punt dan wordt het een jongen, pak je hem in het midden, een meisje. En het werkt altijd!
Wij brachten onze scepsis in, maar Maria en Marton waren beiden gedecideerd in de voorspellende waarde van de doek. En wie zijn wij dan om er verder tegen in te gaan?
Als het over het weer gaat, zijn onze dorpsgenoten ook goede wetenschappers dus waarom zou dat dan niet gelden voor de toekomstige bewoners van ons dorp?
Dat weer baart ons zorgen. Het blijft voorlopig goed, precies tot zaterdag. Dan regent het, wordt het koud en laat de zon zich niet zien. Net als wij met z'n 11-en een buiten etentje gepland hebben en onze eetkamer eigenlijk ook te klein is voor 11............en dat terwijl we gisteravond bij vrienden nog heerlijk en gezellig aten en tot 11 uur buiten....
Ik besloot de dorpswetenschap te checken met "echte kost" en keek op Accuweather, een site waar je je woonplaats kan intikken waarna je een voorspelling krijgt voor de komende dagen, voorzien van plaatjes en grafieken.
Ik denk dat wij een contingency planning moeten maken....wederom heeft het dorp gelijk.
De koek is op
Smaak is een raar fenomeen. Het is verbonden met plaats, tijd en / of herinnering. En die smaak volgt je bijna voortdurend en kan op onverwachte momenten de kop opsteken of een behoefte creeeren.
Zo heb ik jaren lang geen lekkerbekje aangeraakt nadat ik op de boulevard van Scheveningen een smerige, glazige, oudbakken had geproefd tijdens Tienertour. En zo dronk ik tijdens de eeuwig lange wachttijden op Schiphol altijd een koude Chocomel van Nutricia.
En nog raarder van smaak is, dat de sfeer waarmee het voedsel omgeven was, misschien nog dwingender is dan het voedsel zelf. De 2e keer dat we hier waren met Kerst en Oud en Nieuw, miste ik opeens oliebollen en appelbeignets, terwijl we in NL hoogstens 2 x een zakje van 5 kochten en dan nog met de helft bleven zitten. Het waren dus duidelijk niet die bollen zelf, maar het gezellige kraampje buiten op de stoep met de man met de witte muts.
Bijna drie weken geleden overviel mij de koek, de ontbijtkoek van Bussink uit Deventer en de Wieger Ketellapper. Mijn zus, die op het punt stond af te reizen, pakte een reddingstas en overhandigde mij het noodrantsoen afgelopen weekend. Eén van de koeken, de kleinste weliswaar van Bussink is nu op, de anderen laat ik nog even in de verpakking.....en hadden we nou altijd koek in huis in NL, helemaal niet, blijkbaar is koek verbonden met iets dat ik miste.
Afgelopen week was ik blij verrast dat ik opeens Van der Meulen beschuit aantrof, nota bene bij de DM Drogist op de afdeling natuurvoeding.
Het leuke van dit alles is, dat je ontdekt dat je met meer teugeltjes vastzit aan het "Oude Land" dan dat je denkt of misschien wel wilt toegeven. Het mooie van vandaag de dag is dan, dat de meeste teugels gevierd kunnen worden, via de mogelijkheden van onze moderne tijd. En steeds meer bewondering krijg ik voor de Oude Emigranten, die alles moesten achterlaten, er heel veel onzekerheid voor terugkregen en het slechts moesten doen met hun herinnering!
Kiss András
Zoals beloofd alvast een paar foto's van onze nieuwe buurman.
Jullie zien een trotse oma met P, nagy András, en Rita met de kleine András. Let op het authentieke ziekenhuis..........

Familie
Prima familiedag gehad afgelopen zaterdag. Het weer hield zich nog in tot zaterdagnacht, we konden dus toch nog buiten eten, het dorp laten zien en ons huis, schuren en tuin.
Er wordt wel gezegd; Je hebt Hongarije en je hebt Budapest en dat zijn 2 verschillende grootheden. Het klopt ook wel, sowieso merk je dat als je een dag naar de hoofdstad gaat, maar je merkt het ook aan de gesprekken. Hier in het dorp vinden ze het bijvoorbeeld verstandig van ons dat we nu in Hongarije wonen, omdat NL binnenkort toch onder water staat. Mijn H neef zag een foto van ons huis in Almere en begon over de Deltawerken in NL en hoe knap het toch is dat je gewoon onder de zeespiegel kunt wonen. Het was erg lang geleden dat wij hen hadden gezien en toch was het alsof het nog vorig jaar was dat we elkaar spraken. We kregen complimenten over ons H, terwijl we juist zelf merkten hoe weinig we eigenlijk nog weten, het gesprek stokte echter niet, door de H kennis van mijn zus en door het zwaaien met handen en voeten.
Mijn andere neef zit in de muziek en heeft inmiddels diverse cd's samengesteld van oude H muziek, wij kregen een cd met liedjes uit de jaren 20 van de vorige eeuw, erg leuk en een herkenbare sound.
Inmiddels is het weer dus omgeslagen, kouder, een graad of 10, geen zon en een continue dreiging van regen. Is het erg? Voor de vakantiegangers van het naseizoen natuurlijk wel, september en oktober kunnen heel mooi zijn. Ik zit er helemaal niet mee, frist wel lekker op na al die hitte. Bovendien konden we daardoor zondagmorgen vroeg op een rustige markt lopen in Pécs en gaan we vanmiddag naar de Mozi(bioscoop) voor Mamma Mia, weliswaar in het H, maar vast en zeker leuk.
Het woord Mozi schijnt trouwens een echt oud H woord te zijn. Mijn neef Marci vertelde dat, een beroemd H dichter heeft dit woord in de H taal geintroduceerd in 1 van zijn gedichten.
Over oud H gesproken. Onze onderbuurvrouw is inmiddels oma geworden van een kleinzoon, als ik het goed heb gehoord heet hij Noru, een zeer oude H naam. Ons nieuwe buurjongetje András komt maandag naar huis en verwacht ons op visite!

In het middelpunt van Europa
De film Mamma Mia was precies de goede voor het sombere, regenachtige dagje van gisteren. De vrolijkheid en de kleuren spatten van het doek! We zaten in Cinema City in Pécs, een supermoderne mozi, digitaal met heerlijke stoelen. De film was weliswaar nagesynchroniseerd, maar aangezien we de musical in NL hadden gezien en wat woorden verstonden, konden we het verhaal toch volgen. En gelukkig, de liedjes waren gewoon in het Engels. Grappig om te zien dat Björn en Benny ook een klein rolletje hadden.....op dezelfde manier als Hitchcock dat altijd deed, subtiel maar aanwezig.
De cast was verrassend. Hoofdrollen voor Meryl Streep en Pierce Brosnan. Op een paar momenten dacht ik, wanneer komt nou dat cameraatje uit de zonnebril of de revolver uit het hemd, zo vreemd als je iemand uit een heel andere rol kent, maar deze rol stond hem eigenlijk ook wel, misschien nog wel meer mijn smaak. Mijn schoonzus zei het ook al, bij de volgende James Bond verwacht je een romantisch duet op de rotsen bij ondergaande zon.
De natuurbeelden waren geweldig. Voor diegenen die het verhaal van Mamma Mia niet kennen, het speelt zich af op een eilandje in Griekenland. We heben bij de aftiteling goed opgelet en weten nu dat de opnamen in Skiathos en Skopelos zijn gemaakt, op de Sporaden dus. Echt prachtig en zeker een bestemming om eens naartoe te gaan.
Al even gecheckt op Internet, van hier uit is het slechts 9,5 uur rijden naar de ferry die naar de Sporaden gaat. Een groot voordeel van het wonen in het middelpunt van Europa!
We zagen natuurlijk ook wat voorfilmpjes en één daarvan raad ik jullie allemaal aan. Een geweldig leuke film The Tale of Despereaux, kijk maar bij Google en je zult het zien. Alle leeftijden.
Hunor
Even een kleine rectificatie. Ik had inderdaad de naam van de kleinzoon van TanulMarika(onderwijzeres Marika) niet goed gehoord. Geen Noru maar Hunor.
Even 2 foto's om het goed te maken.

We kochten 2 leuke rompertjes in de vorm van een poloshirt met lange mouwtjes en een kraagje, beetje kakineus en stoer. Past wel bij een Hunor!
Het lijkt definitief herfst geworden, de truien liggen paraat, kachel is aan en de moestuin loopt op het einde, op de wortels na dan. Inmiddels zijn we begonnen met de volgende buitenklus, walnoten rapen. In de benedentuin hebben we 3 grote bomen, in de boventuin nog eens een stuk of 5. Bovendien is het zo dat veel bomen algemeen bezit zijn en ten dienste staan van diegenen die er onderdoor lopen. Op de route van Coco en Flicka staat een flink aantal en achter ons bij de kerk een geweldenaar met superturbowalnoten. Vanmorgen waren we te laat, even vergeten dat er om 8 uur mis was en daarna is het natuurlijk schoongeraapt.
Binnenkort hebben we weer een begrafenis. De oude eigenaar van onze pastorie is overleden, hoorden we vandaag via de tam tam, niet via de klokken want hij woonde niet meer in dit dorp. Wel sneu, maar kort genoten van zijn leven zonder zorgen van het grote huis met veel onderhoud en in een relatieve welvaartsituatie..........en zo oud was hij ook nog niet.
We krijgen steeds regelmatiger complimenten over ons Hongaars en dat terwijl we, en vooral ik, niet supertevreden ben over ons kunnen. Als ik eerlijk ben weet ik veel meer dan 7 maand geleden, maar elke keer bereik je een soort plafond waar je eerst weer doorheen moet breken om een gevoel van voortgang te krijgen.
Komende week gaan we waarschijnlijk beginnen met het lijdend voorwerp en de daarbij horende vervoeging. Een voorbeeld om het te verduidelijken. Als je in het NL zegt "ik verkoop" en daarna "ik verkoop de auto" dan blijft het werkwoord hetzelfde. Dat is in het H niet zo. Bij het 1e voorbeeld gebruik je de onbepaalde vervoeging, die kennen we al, bij het 2e echter, de bepaalde vervoeging, omdat er een lijdend voorwerp in de zin staat. Ik verheug me op dit onderwerp, het is vast en zeker weer zo'n plafondbreker!!
Nieuw!
Het is schier onmogelijk om 20 jaar commercieel te werken en het dan helemaal te vergeten. In het kader van "wie het kleine niet eert is het grote niet weerd", heb ik een banner op het weblog geplaatst.
Dit is een nieuwe feature van de firma web-log en het biedt hun klanten de mogelijkheid om te adverteren.
Wat is nou de aardigheid? Ik kan zelf uit veel verschillende campagnes er één kiezen die me aanstaat ofwel die ik zelf interessant vind. Van die campagne zet ik dan een banner op mijn weblog.
Kijk maar eens aan de rechterkant van het scherm, daar zie je de eerste. Bestel de krant van je geboortedatum. Ik heb er zelf één en vind het een leuk aandenken aan het tijdsbeeld van mijn babytijd. Als jullie op die banner klikken kom je vanzelf op de organisatie die die kranten verkoopt. Ik word er in die zin wijzer van dat een campagne de mensen beloont, die een banner plaatsen.
Soms is de beloning 0,03 Euro per klik, soms 5,00 of 5% als het echt via deze banner tot een verkoop komt.
Rijk word ik er niet van, missschien een ijsje, maar lollig vind ik het wel om eens te kijken of er doorgeklikt wordt. Ik kan natuurlijk niet zien wie waarop doorklikt, dus jullie doorkliks zijn anoniem.
De banners zullen in de loop van de tijd wisselen, blijf kijken dus! Ik zal in mijn weblog er verder niet meer op ingaan. Alleen nu even omdat het nieuw is.
Verder heeft de oplettende lezer gezien dat ik ook een zoekfunctie heb toegevoegd. Als je ooit op mijn blog iets gelezen hebt, maar je weet niet meer wanneer, dan kun je in het vakje een trefwoord intikken en dan op zoeken klikken. Je krijgt dan de blogs te zien waar dat trefwoord in ieder geval in staat.
Veel succes en klik ze!
Zojuist bij de nieuwe kleine buurman András geweest. Echt een heel mooi kindje met veel donkere haartjes. Foto's volgen.
Ukje

Kleine András
Speculaas
Nog steeds genietend van de ontbijtkoek die mijn zus uit NL meenam, stuitte ik van de week alweer op iets typisch lekkers uit "het verleden", speculaas met amandelen. Dat had ik hier nog niet eerder gezien, eerlijk gezegd ook niet eens gemist, maar toen ik het zag kwamen meteen visioenen van Sinterklaas, chocoladeletters, versierde winkels en gedichten naar boven. Even kort wegdromend legde ik 2 verpakkingen in de kar. Van Duitse makelij weliswaar maar dat geeft toch niet?
Ik was deze keer bij de Aldi, hier in Bonyhad een prettige winkel. Je kunt de winkel niet vergelijken met NL, hier is het een zeer nette winkel, alle produkten netjes uitgepakt op de schappen, en met zeer verzorgd en vriendelijk personeel. De eerste cassiere die ik trof sprak Engels, die van deze week Duits en dat terwijl bij de Tesco en de Lidl de voertaal toch echt alleen H is.
In NL hebben we ooit overwogen om zo'n sticker met "nee, nee" op te plakken, om de krantjes te verhinderen op onze mat te vallen, hebben dat toch niet gedaan vanwege de paar "leuke" krantjes. Hier in H zijn we gretig naar alles dat eventueel in de bus gegooid zou worden. Waarom? We zijn hier allereerst meer gespitst op aanbiedingen dan in NL. Verder hebben we meer tijd om ze te lezen en bovendien leer je er van, plaatjes met tekst, leuker kun je bijna geen taal leren!
De Tesco krant wordt in ons dorp verspreid, door de Posta, Lidl en Aldi niet. Laatst zagen we dat in ons buurdorp Aldi wel wordt verspreid en dat heb ik dus te berde gebracht bij de cassiere van laatst. Ik vroeg of ze Engels of Duits sprak maar kwam er uiteindelijk toch in het H uit. Ze noteerde mijn woonplaats, bedankte me hartelijk en zei dat het goed zou komen. Ik ben benieuwd..........Natuurlijk kan ik best op Internet kijken, maar soms wil je gewoon een krantje in de hand.
We zijn inderdaad gestart met de behandeling van het lijdend voorwerp en het was een leuke H les die omvloog. Echt een plafondbreker vind ik het nog niet maar dat komt meer door mijn ongeduld. Onze leraar is natuurlijk didactisch beter dan ik en behandelt het onderwerp stap voor stap terwijl ik meer neig naar wat stappen tegelijk.
Wat ben ik blij dat onze klas slechts bestaat uit P en mij, het tempo wordt toch mede bepaald door wie er les krijgen en ik heb meestal geen reden tot mopperen. Het staat me nog helder voor de geest, die leeslessen op de Lagere school, het schoot maar niet op, ik las stiekem verder, moest altijd oppassen dat ik niet opeens aan de beurt was en dan niet wist waar we waren, kortom eigenlijk verveelde ik me vaak.
Allereerst werd opgefrist wat een lijdend voorwerp ook al weer is en hoe je het herkent in het NL. Daarna gingen we naar het H. In het H krijgt het lijdend voorwerp een "t" aangeplakt. Voorbeeld zou zijn als we dit in het NL zouden hebben, de man koopt een hondt.
Lijkt heel makkelijk, maar natuurlijk zijn er regels. Niet overal is zomaar een "t" aan te plakken. Als een woord op een medeklinker eindigt komt er een bindvocaal(klinker) tussen, die weer moet corresponderen qua klankkleur met de overige klinkers in het woord, zijn regels voor, maar doe je ook op gevoel.
En op die regels zijn ook uitzonderingen, maar moeilijk is het niet. We gaan hiermee volgende keer verder en dan zal waarschijnlijk ook de vervoeging van het werkwoord aan de orde komen. Ik had het al gemeld, als het lijdend voorwerp een bepaald iets is, krijgt het werkwoord andere uitgangen dan bij een onbepaald iets.
Wat zo leuk is, is dat je steeds meer herkent in wat je op straat hoort. Die "t" hoorden we al veel bijvoorbeeld in een restaurant als iemand wat bestelde, en we gebruikten de "t" zelf ook al als we de rekening vroegen en nu weten we tenminste waarom.
Gisteren waren we bij mijn zus en moeder waar P onze H neef András hielp om een mega grote schotel op te hangen. Dat ging voorspoedig, aan het eind van de dag had de TV beeld. Soms komen H tradities wel goed uit, de mannen waren buiten, de vrouwen binnen en kletsten en zorgden voor het eten. Het was redelijk fris gisteren, de zomer lijkt echt niet meer terug te komen. Elke keer wordt 20 graden voorspeld en elke keer schuift die voorspelling een paar dagen op. Nu zal het woensdag gaan gebeuren. Vandaag werden we in ieder geval al wakker met een zonnetje.
Vandaag zijn de wijndagen in Pécs. Vorig jaar was dat erg leuk en vanmiddag gaan we er even naartoe. Morgen heben een gezellige eetafspraak met vrienden die onlangs H weer verrruilden voor NL en nu een weekje hier zijn. Erg benieuwd naar de ervaringen, weer terug in het "thuisland".
Woensdag komt een NL vriend van ons voor een paar dagen. Kortom een prima week voor de boeg!
Wijn, dans, gezang en vies Chinees
Het was geslaagd gistermiddag in Pécs, de zon scheen, de wind was gaan liggen en het grote plein in het midden van de stad was kleurrijk en vol met mensen. Aan alle zijden stonden standjes met wijn uit de streek, jam uit de streek, pompoensmeersels, biologisch appelsap, zoete en hartige rétes(strudel) en diverse ambachten.
Een aantal pottenbakkers, houtsnijders, weefsters en schoenenmakers. Ik zag een mooi paar voor P, traditionele herenschoenen met gaatjes(brocks), handgemaakt voor omgerekend 64 Euro. Niet duur maar niet nodig.
Ik kocht nog wel een gepottenbakt wijwaterbakje voor in onze pastorie, voor 2 Euro, erg mooi. De pottenbakker zit in een dorp niet heel ver van ons vandaan, zijn werkplaats is te bezichtigen en hij heeft schijnbaar een oud boerenhuis dat je ook mag bekijken. Gaan we zeker een keer doen!
Om half 4 begon de optocht. De optocht begint met een, door huzaren te paard begeleide stellage, met rode en witte druiventrossen die samen weer een heel grote druiventros vormen. Daarachter volgen dan alle deelnemers aan het wijnfestival die later zullen optreden op het plein. Ook dit was een kleurrijk geheel. Op de plek waar wij stonden hielden alle groepen even halt voor een korte dans of een gezang. Natuurlijk was H goed vertegenwoordigd, verder waren er groepen uit Kroatie, Slovenië, Roemenie, Griekenland, Italië en....Nederland.
Alle groepen hebben iets met wijn, ik weet niet precies hoe de link ligt, maar de liederen gaan over de wijnoogst in de breedste zin van het woord, dus ook over de vrouwen en de mannen die de druiven plukken en verliefd worden op elkaar, en natuurlijk over de landen waar de druiven hangen.
In de optocht was NL een wat sneue groep. Ale groepen waren schitterend gekleed in folkloristische gewaden, de Roemenen droegen bijvoorbeeld prachtige mantels van vilt, de Italianen kleurige zijden rokken met dito onderrokken en zwierige witte blouses. Toen waren de NL-ers. Zij haden een pakje aan, dat volgens mij ook gedragen wordt door de mannen met koffiekarren in de trein, in ieder geval in de Thalys. Zwarte broek, zwart hemd en een gestreept, beetje glimmend giletje, bordeaux met zwart.
Alle groepen deden dus een kort optredentje maar de NL wisten blijkbaar niet dat het de bedoeling was, zij liepen een beetje schutterig en verlegen tussen de swingende groepen in. Ik kan er niks aan doen, ze heetten de Troubadours en ik dacht steeds maar de Drinkebroers..........
Later maakten ze het helemaal goed hoor, toen ze op het podium stonden. Ze zongen goed en enthousiast.
De andere optredens waren ook erg leuk, we konden nog zitten op de stoeltjes die altijd worden neergezet voor het podium en waar eigenlijk altijd wel plaats is.
P genoot van de wijn en ik niet vanwege de auto, jammer. Aan het eind van de middag wilden we even eten om de leuke middag af te sluiten. We hadden ons echt ingesteld om even gezellig te eten. Toch werd dat nog moeilijker dan we dachten.
In H lijkt het soms vreemd gesteld met de commerciele instelling van bedrijven. Als er een evenement is, een grote publiekstrekker, kan het zo maar zijn dat de restaurants in de nabije omgeving dicht gaan. Waarom? Ik ben er nog niet achter. Mogen ze misschien niet open zijn? Denken ze dat iedereen de gevulde koolrolletjes, de rétes en de gyros bij de standjes wil eten ipv in hun restaurant? In ieder geval was de Italiaan die we op het oog hadden potdicht, het ijzeren hekwerk was neergelaten en de gordijnen dicht. Daarna de Tex Mex opgezocht, ook zárva. Het mooie restaurant met de ganzenlever was wel open, maar dat zou wel een vrij lange zit worden en dat was nou ook weer niet de bedoeling.
De laatste keer dat ik in Pécs was had ik een Chinees gezien, een klein tentje. Heel toevallig hadden we van NL-ers gehoord dat als je niet met NL ogen kijkt, dit best een aardig tentje is met redelijk lekker eten, boven gemiddeld voor een H Chinees. Nou, dat klinkt toch hoopvol, wij er naar toe, met de insteek om er te eten en als het erg ongezellig was, er te halen voor thuis.
Toen we aankwamen was al duidelijk dat we er niet zouden eten. Er was geen levende ziel te bekennen. Het meubilair was niks, maar dat hoeft nog niets te betekenen. Het allerlekkerst hebben we Aziatisch gegeten op de avondmarkten in Chiang Mai en Bangkok, bij metalen tafeltjes en gammele plastic stoeltjes. Maar daar was het zo gezellig druk met mensen in alle soorten dat het meubilair niet meer opviel.
We vervoegden ons naar de balie en zochten een paar gerechten uit, die volgens de vriendelijke Chinese mevrouw pittig zouden zijn, kip en rund, met Chines bami en rijst.
Thuisgekomen snel de kachel en de magnetron aan en vol goede moed vielen we aan. Je kent het vast wel, dat gevoel dat je na een drietal happen denkt, gadver, wat eet ik nou eigenlijk? Ik kan best wat zout verdragen, maar die bami was zo ontiegelijk zout dat het leek of ze zout hadden gebruikt om te verdoezelen dat ze eigenlijk geen Chinese kruiden hadden.
Het vlees smaakte helemaal naar niks en het sausje waarin het dreef ook niet. De groenten in de bami waren nog lekker knapperig dus dat was okay. Ons 1e bordje hebben we wel leeggegeten, de rest hebben we netjes in de plastic bakjes laten zitten, in de plastic tas teruggedaan en het hele zootje in de container gegooid. Ergens wel makkelijk, er was geen twijfel mogelijk.
Om het diner af te ronden nam P 2 sigaren en ik een bakje yoghurt.
Toch was het al met al een prima dag, in Pécs was het echt de moeite waard. Tsja, jammer van die viezige afsluiting.
's Avonds keken we naar Gooise vrouwen. Nu we hier wonen, vinden we het extra leuk als we de dames door Blaricum en Laren zien rijden. Heel even dacht ik gisteravond dat ik achter de Porsche van Mevrouw Morero de gevel van "The Red Sun" zag, of zou dat toch verbeelding geweest zijn???

Sprokkelbermen
We wonen in een echt sprokkelgebied. Ik weet niet of het nou zo is dat Hongaren echte sprokkelaars zijn, van nature, of is het meer zo dat de natuur de Hongaren hier tot sprokkelaars maakt? In ieder geval is de situatie zo dat er elk jaargetijde wel wat te sprokkelen valt.
Dit is de maand van noten rapen en we doen er vrolijk aan mee. Inmiddels hebben we alweer een grote doos vol, maar we hebben ook nog een grote doos van vorig jaar.......wel van gegeten maar blijkbaar onvoldoende.
Veel Hongaren sprokkelen ook voor geld, ze zitten avond na avond voor de tv de noten te kraken en bieden dan gepelde noten aan op de markt of gewoon aan liefhebbers in het dorp. Het is zo goedkoop, dat je er eigenlijk zelf niet voor kunt rapen en kraken, aan de andere kant, zo moeten we niet meer denken in ons huidige leven. Toch laten we het nog niet los, steeds omrekenen hoeveel tijd je ergens mee bezig bent en wat het nou uiteindelijk oplevert. Bijvoorbeeld 2 uur kraken voor 1 Tupperware bakje vol.....Daar zijn de mensen hier niet mee bezig, gelukkig maar, de noten zijn gratis, tijd is er zat en dan is het mooi dat die noten nog wat geld opbengen ook.
Als je het dorp uitrijdt richting Bonyhad is het wel oppassen geblazen, de bermen worden bevolkt door rapers en de noten beperken zich niet tot de berm, ze rollen door tot op straat. Langzaam aan dus!
In het voorjaar waren er de slakken, csiga. Die worden hier ook gezocht maar zeker niet gegeten, rare fratsen vinden ze dat hier, ze worden verkocht, aan wie weet ik niet, maar schijnbaar ook wel aan restaurants in Frankrijk. Ze zijn goed en goedkoop.
Frankrijk en Hongarije zijn trouwens samen de grootste producenten van ganzenlever. Ook hier zijn nu protesten gaande over de gansonterende manier van het opfokken van de levers. Het is nog niet zo ver, dat de menukaarten van de levers afzien, immers, veel van de levers zijn scharrellevers uit het dorp en die kunnen natuurlijk wel. Hier in het dorp scharrelen ook veel ganzen en eenden rond. Ik weet niet hoe ik foie gras moet maken, anders zou ik er wel een bij de buren bestellen. Dat komt nog wel een keer.
Terug naar dat sprokkelen. Een paar maand geleden stond alles in het teken van de vlierbloesem. Veel Roma gebruiken de vlierbloesem voor thee en allerlei drankjes en smeerseltjes en ook dan zijn de bermen druk. De Hongaren hier in het dorp maken er vlierbloesemlimonade of siroop van. Lekker hoor, een beetje siroop, wat spuitwater, ijsblokje en een schijfje citroen of wat citroenblad uit de tuin. Weer eens wat anders dan een pak jus, en het is spotgoedkoop. Een fles spuitwater kost 55 Forint(250 Ft = 1 euro), de vlier is dus voor niks en verder zit er suiker in, maar die is altijd wel ergens in de akcio.
P sprokkelt ook kleinhout in het bos om de houtkachel mee aan te maken. Populair hier is bijvoorbeeld ook de kastanjepuree, het wordt veel verwerkt in gebak en ook in desserts, wij vinden het wel lekker maar verschrikkelijk zwaar. Toch is het wel leuk, om zoveel uit je nabije omgeving te kunnen gebruiken.
Dat sprokkelen heeft als gevolg dat in elk dorpje, zeker ook bij ons, een soort micro economietje ontstaat. Niet iedereen sprokkelt maar zo krijg je dan sprokkelaars en kopers. Verder is er ruilhandel, eieren voor noten, appels voor tomaten enz enz.
Wij moeten nog wennen aan het ruilen. Als we iets weggaven, tomaten of appels, dan verwachtten we er niets voor terug, maar dat komt automatisch, kun je niet tegenhouden.
P kreeg laatst een flinke stam hout, zomaar, het enige dat we ooit voor deze man hadden gedaan was een oud hondenhuisje brengen voor zijn hond Bessie, en verder elke keer zwaaien als we hem zien.
Gisteren kregen we wat pompoenen, ook zomaar, maar gelukig heeft P altijd nog wat Palinka achter de hand om terug te geven.
In onze koelkast ligt nu een grote schoongemaakte, gister geslachte kip. De overbuurvrouw waar wij de eieren kopen, slacht ook op verzoek. Dat kunnen we dan wel gewoon betalen. Kost 1200 FT, voor een verse scharreljoekelaar.
Ik denk dat Nederlanders in hun hart misschien ook wel sprokkelaars zouden willen zijn. Echter, wat blijft er nou over van de bermen in NL? Ze worden heel goed bijgehouden ivm de verkeersveiligheid. Zo langs de weg sprokkelen is veel te gevaarlijk vanwege de drukte en wat ligt er dan nog behalve geleegde asbakken, blikjes en plastic zakjes?
En, zoals net al gezegd, sprokkelen kost tijd, veel tijd en zo'n micro economietje ook, want het beperkt zich niet tot handel. Het breidt zich uit tot klussen en helpen. Ik help jou met je hek, dan help jij mij daarna met het mijne. Ik verf bij jou dan help jij mij met houtzagen.
En tijd is iets dat in NL schaarser en schaarser lijkt te worden. De tijd gaat sneller dan hier en daarom is de tijd sneller om.
Wat er ook nog gaat gebeuren in onze toekomst en waar die toekomst ook zal zijn, we hopen iets van de sprokkel- en micro economie cultuur te kunnen behouden en te verspreiden.
Verzoet geld een vieze berg?
Zoals meestal laten we onze H logeervriend ook wat van de omgeving zien. Verrast door een mooie nazomer trekken we van terras naar terras, natuurlijk inclusief Pécs met haar prachtige monumenten, maar ook onze directe omgeving biedt voldoende op dit gebied.
We hadden op de wijndagen in Szekszard wat mensen gesproken van Eurobor(Eurowijn) die de vaten etc in Bátaapáti hebben staan, een mooi gelegen plaatsje, bij Bonyhad rechtdoor, half uurtje van ons vandaan. Ook in ons dorp was deze wijn ons al aangeraden. We reden er naar toe, R en P proefden wat en we besloten tot koop van een witte Chardonnay en een rode mix van Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc en Kékfrancos.
Sinds de laatste keer dat we in dit dorp waren, was er heel wat veranderd. Er leek veel geld in omloop te zijn geweest. Een hele nieuwe weg, inclusief rotonde, een aantal villa's in aanbouw, overal schitterende stoepen en mooie trottoirs om te lopen. We dachten misschien een injectie van de EU? Dat zie je hier wel vaker.
We wisten dat hier ook een Panzio moest zitten en we trokken naar het terras. Prachtig gelegen, mooi uitzicht. Het Panzio was net gerestaureerd, geweldige oprit die je thuis ook zo wilt hebben, aardig meisje in de bediening die heel goed Duits sprak. Tegenover de Panzio nog een mooi gebouw met daarin een zwembadje, sauna, solarium, ook weer met een mooi terras en uitzicht.
Onze buurvrouw Rita komt oorspronkelijk uit dit plaatsje en we dachten bij onszelf, misschien vindt ze het in Nagyvejke wel een armoedig zootje zonder vertier, geen terrassen, geen wijnboeren en een weg met gaten.
We hadden al wel gehoord dat er in Bátaapáti meer aan de hand is, van Rita natuurlijk, maar met onze geringe kennis van het Hongaars hadden we ook al iets begrepen uit de kranten. Bátaapáti ligt tussen de heuvels en in 1 van die heuvels wordt sinds kort radio actief afval opgeslagen uit de kerncentrale in Paks, anderhalf uur verderop. De mensen uit het dorp en de omgeving wordt op het hart gedrukt dat er geen gevaar is, alles zit in vaten, de vaten gaan in kamers in de berg en als de kamer vol is, wordt hij dichtgestort. Marton hier in het dorp was er wel een beetje trots op en zei dat er geen gevaar is. Ik was wat sceptisch, maar mijn bezwaren werden weggewuifd.
Dat is dus het geheim van de stoepen. In ruil voor de ruimte in de berg, heeft het dorp een flinke som geld gekregen. Men verwacht van de nood een deugd te kunnen maken en de berg ook toeristisch te kunnen exploiteren.
Aan de Panzio, het mooie terras en het zwembadje zal het in ieder geval niet liggen, die zijn prima in orde. Maar toch geloof ik dat ik in dit opzicht blijer ben met ons dorp. De wetenschap van zo'n berg in de achtertuin zou mijn lol over het terras wat overschaduwen.
Hieronder zie je een artikel dat geschreven werd door de publiciste Runa Hellinga en dat gaat over dit onderwerp.
Hongarije opent opslag voor kernafval
Op 6 oktober opent Hongarije een nieuwe permanente opslagfaciliteit voor laag- en middelradioactief afval bij het dorpje Bátaapáti. De nieuwe faciliteit moet een einde maken aan de opslagproblemen bij de Hongaarse kerncentrale in Paks.
door: Runa Hellinga
vrijdag 3 oktober 2008
Op korte termijn worden zo’n drieduizend vaten vast afval van de kerncentrale in Paks naar de nieuwe opslagfaciliteit overgebracht. Daar worden ze tijdelijk bovengronds opgeslagen, tot de ondergrondse voorziening gereed is. Permanente opslag vindt plaats in zeventien diepe schachten (200 tot 250 meter) in een granietformatie net buiten het 440 zielen tellende dorp. Langs die schachten komt een reeks zijkamers, die ieder op zich weer zestien betonnen segmenten bevatten waarin de afvalvaten worden opgeslagen.
De opslagkamers worden van achter af systematisch opgevuld. Iedere kamer kan zevenduizend vaten van tweehonderd liter bevatten. Eenmaal opgevuld wordt ieder segment volgestort met een mengsel van beton en graniet. Dat moet mede voorkomen dat grondwater, dat van nature in granietformaties aanwezig is, de vaten kan bereiken.
De opslagfaciliteit heeft voldoende capaciteit voor al het laag- en middelactief radioactief afval dat de centrale in Paks tijdens zijn hele levensduur produceert. ‘Er is nog geen rekening gehouden met plannen om de levensduur van de centrale te verlengen, maar de geologische omstandigheden zijn zodanig dat uitbreiding mogelijk is’, aldus dr. József Rónaky, directeur-generaal van de Hongaarse Atoom Energie Autoriteit.
De nieuwe opslagfaciliteit lost overigens niet het probleem op van het hoogradioactief afval dat Paks tijdelijk moet opslaan, sinds de Russen hun voorwaarden voor opwerking van dat soort afval hebben gewijzigd. Die tijdelijke opslag voldoet voor de komende vijftig jaar, aldus Rónaky, maar Hongarije onderzoekt momenteel of in eigen land mogelijkheden zijn voor permanente opslag van hoogradioactief afval.
Volgens Rónaky zijn er stabiele kleisteenformaties die zich daartoe zouden lenen. De kans is overigens groot dat zo’n faciliteit op verzet stuit onder de Hongaarse bevolking. Ook de huidige faciliteit is niet zonder slag of stoot tot stand gekomen Een naburige gemeente wees de bouw van een opslag begin jaren negentig af.
Bátaapáti kreeg uiteindelijk in ruil voor toestemming een groot bedrag in de gemeentekas. De opslagfaciliteit moet een toeristische trekpleister voor het dorp worden. Belangstellenden kunnen het eerste deel van de mijngang, met een tentoonstelling over de voorziening, bezoeken.
Crises?
Ook wij zijn hier natuurlijk in rep en roer over al het slechte nieuws dat over ons heen komt. Wij waren dan wel geen klant bij Icesave, toch zijn wij in de uitvoer van onze huidige plannen wel afhankelijk van de stabiliteit van onze banken, verzekeraars, hypotheekverstrekkers en pensioenfondsen.
Onrustig word je er toch ongewild een beetje van, mede dankzij onze schotel die al het Nederlandse nieuws bij ons brengt en de online Volkskrant, Telegraaf en Wereldkrant. Wat weet dat deert, maar wat niet weet deert toch ook. We hebben namelijk geen idee hoe het met de Hongaarse banken gaat. We hebben er wel stukken over in de krant gezien, maar zijn nog niet in staat om ze te lezen. H is natuurlijk EU, dus die garanties die zijn afgesproken in Luxemburg zullen vast ook hier gelden. In ieder geval zijn de beurzen in Rusland, Roemenie en Oekraine ook niet in een goede shape...
Hier in het dorp leeft deze crisis minder, de financiele zorgen liggen meer op het vlak dat er geen financien zijn en dat alles wel duurder wordt. Verder zijn de zorgen van alle dag om de mais op tijd, dat wil zeggen voor de regen binnen te krijgen. Daartoe rijden machtige machines, die in hun eentje de dorpsweg innemen, dag en nacht op de velden met hun felle koplampen als leidraad. Het lijken wezens uit een science fiction film, met hun hoge wielkassen, hun zware motorgeluiden en hun vreemde tentakels.
De tweede buiten zorg is om op tijd de druiven te plukken en er wijn van te maken. P is vandaag aan het plukken samen met Marton. Cabernet Sauvignon druiven zijn het deze keer geworden omdat de kékfrancos van vorig jaar niet zo beviel. Misschien word ik zo nog gebeld om te helpen de druiven van de steeltjes te halen, leuk en lekker vies werk, je handen blijven dagen rood, maar de leverancier scheen er een apparaatje voor te hebben......het gaat om 500 kilo, dus dan zijn meer handen welkom.
Slecht nieuws van heel andere orde vond ik, dat schijnbaar 1 op de 5 zoogdieren met uitsterven bedreigd wordt. Dat nieuws hakte er ook wel in.
Gelukkig hebben we nadien hier in de buurt onze portie reetjes en vossen alweer gezien en nota bene ook een marter en een hermelijntje.
En alsof de ontwikkelingen al niet snel genoeg gaan, kreeg ik gisteren een Lidl krantje onder ogen dat ons waarschuwde dat het over 77 dagen al Kerstmis is! Een mens zit vaak raar in elkaar, wetend dat de Lidl daar zeker goed over nagedacht heeft, ging ik het toch zitten narekenen, idioot natuurlijk en het klopte uiteraard!
Het goede nieuws van de Lidl was dat ze marsepeinen aardappeltjes in het assortiment hebben opgenomen en ook gekruide speculaas. Hier wordt namelijk geen Sint gevierd zoals in Nederland en ik had me al afgevraagd of ik dat zou missen, maar mijn schoen kan ik dus in ieder geval zetten.
Onze Hongaarse les staat nog steeds in het teken van het lijdend voorwerp en van de werkwoordvervoeging die erbij hoort. Het is een zeer uitgebreid en leuk onderwerp en aangezien we inmiddels ook het Hongaarse "jemig" of "poehpoeh" feilloos beheersen, laten we ons niet gek maken. Fonetisch lijkt het op OEHA waarbij je de A niet lang moet maken maar zoals de a in het Engelse fall.
Kortom, crises zijn er genoeg, maar gelukkig staat in ons hoofd alles nog op een rijtje.
Wat in het vat zit….

Een korte update ten aanzien van de wijn. Ik was niet nodig voor het stelentrekken, het bedoelde apparaatje werkte prima en slechts een emmerbodempje steel bleef achter.
Het wijngoed was prachtig en de mensen zeer behulpzaam en vriendelijk. De paarden werden ingespannen en met de wagen ging het gevolg op weg naar de druiven. Het is toch een mix geworden van Cabernet Franc en Cabernet Sauvignon. De druiven liggen nu in een groot plastic vat te gisten in onze garage. P is aangewezen als de wijnmeester en moet elke dag een paar keer met een grote stamper de druiven weer onder duwen. Over een dikke week is het boeltje waarschijnlijk uitgegist en wordt alles in vaten en ballons gegoten om verder te rijpen.
Het ruikt nu al lekker!
De moestuin loopt nu echt op zijn einde. Komende week gaan we alle hete paprika's oogsten en goed bewaren voor de winter. Op de foto zie je een rozenpaprika, zo groot als een kleine tomaat en verder hebben we de kleine pepertjes nog in overvloed.
We zijn omgeven door een steeds mooier wordende natuur, al dat groen wordt ook saai op een bepaald moment en de herfstkleuren hier zijn schitterend! Nadeel van de herfst, de jagers worden weer actiever, het wordt steeds enger om CF los te laten, ze lijken noch op een vos, noch een hert noch een zwijn, maar als ze in de weg lopen van een jager onder invloed of met de pest in dat zijn buit wegrent, dan hebben we er geen vertrouwen in dat ze hun trekker met rust laten. Oppassen dus!
Een heel enkel keertje
Als het gaat om ons huis zijn we nogal tevreden, allebei, en als het gaat om onze inrichting en aankleding geldt dat met name voor mij.
Negenennegentig van de honderd keren dat wij bij anderen op bezoek zijn, kijk ik rond in de kamers en probeer ik alles volgens mijn eigen idee in te richten, net alsof het mijn huis is. Thuisgekomen ben ik dan altijd zo blij met mijn eigen spullen, kleuren en sfeertje. Niet dat het bij anderen niet gezellig is, natuurlijk wel, er is altijd wel iets waarvan we denken, goh wat mooi gedaan of wat leuk opgelost, maar thuis wint altijd.
Een heel enkel keertje, 1 op de 100 zullen we dan maar zeggen, is het bij de ander zo verschrikkelijk mooi, dat het wint en dat het ons inspireert om het thuis nog mooier te maken.
Afgelopen vrijdag was zo'n moment. Niet alleen het huis was mooi met de ruimtes daarin en de plaats van ligging, maar de aankleding was verliefdmakend! Overal waar je keek, op de muur, de vloer, in de kast, in alle hoeken en gaten, op alle planken, boven je, onder je en naast je, overal was het even mooi, prachtig, passend en sfeervol.
Duidelijk met veel smaak en liefde en in een periode van vele jaren aangekleed, authentiek met prachtige couleur locale.
Ik liep kwijlend rond en steeds zag ik nieuwe details. De hele avond heb ik genietend om me heen gekeken en genoten van de gezellige avond.
Mensen die ons kennen kunnen zich misschien een beetje voorstellen hoe het was, als ik het mooi vind, is het in ieder geval niet minimalistisch en niet vrij van kleur. Anderen zouden zeggen, het was druk, of vol, of donker.
Dat was het niet, het was in 1 woord geweldig en thuisgekomen liep ik rond, nog steeds zeer tevreden met hoe wij het in korte tijd hebben gemaakt, maar wel spiedend naar nieuwe kansen en mogelijkheden om sommige kale plekken en muren aan te kleden.
Dat betekent de komende jaren, zoeken op antiek- en curiosamarkten, goed opletten als er in de buurt een huis leeg wordt gehaald of gesloopt. Wat wij bedoelen is over het algemeen niet de smaak van de mensen hier in de omgeving, liever gaat men hier naar de KIKA of naar een vreselijke meubelzaak met nieuw spaanplaat.....
Inmiddels is ons huis bevolkt met 2 grote en met 2 kleine mensen extra. F is door het dolle, C zeer in de stress en wij gisteren ook even, we werden namelijk gewaarschuwd dat er van 6 uur 's morgens tot 11 uur 's avonds geen gas zou zijn.
Het is mooi weer, dus gaskachels hoefden ook niet, alleen wat houtstook in de avond. Verder waren we voorbereid op zeer korte douches vanwege de gasboilers en op eten uit de oven, magnetron en de buitenfrituur. Maar tot onze grote verbazing, was er de hele dag gas. Voor niks nagedacht over contingency...
Eén van de raadselen van het wonen op het platteland van Hongarije.
Koop en verkoop
Misschien herinneren jullie je nog het blog dat ging over het huis met de tractor in de tuin(en ga anders even terug naar 17 juni).
Deze week liepen we zoals gewoonlijk met de honden, we waren op de terugweg en ze zaten alweer aan de riem. De mevrouw, die ons toentertijd het huis had laten zien en de mooie kisten had verkocht, was voor een praatje gestopt bij het hek van 1 van onze overburen. We groetten elkaar vriendelijk en de mevrouw hield ons even staande. Ze spreekt alleen Hongaars maar omdat wij al een beetje een "verleden" hebben samen, begrepen we haar. Het huis van haar broer staat inmiddels te koop voor 4 miljoen Forint.
Dat vinden wij niet duur. Het is een leuk huis, behoorlijk groot, een tanya met een bocht zogezegd, aan de straatkant een breed deel en aan de binnenplaatskant nog een lang deel met veranda, gevolgd door veel schuren.
Verder een prachtige, heel grote tuin die doorloopt in de vrije natuur. Vier miljoen Forint, dat is maar 16 duizend Euro! Natuurlijk moet er opgeknapt worden, we zouden er in ieder geval een andere badkamer in zetten, maar al met al is het een soort koopje. We vroegen ons af waarom de vraagprijs niet hoger was en we denken het te weten. Het dorp Mucsfa, waar het huis ligt, is nog helemaal bewoond door Hongaren, geen buitenlander heeft hier zijn oog laten vallen op een pand. En wat we weten is, dat buitenlanders de prijzen opdrijven. Soms betalen ze wat de gek er voor geeft en dat schept precedenten.
Mucsfa ligt 5 minuten van ons vandaan in een net zo mooie omgeving als wij natuurlijk. De druiven die P laatst haalde komen ook uit Mucsfa.
Op een wijnfeest vorig jaar, spraken we de burgermeester van Mucsfa, die ons vroeg wat promotie te maken voor zijn dorp bij onze Nederlandse landgenoten. De mevrouw van het huis, vroeg ons het huis onder de aandacht te brengen bij onze vrienden in NL.
Bij deze!
Inmiddels hebben we ook de pottenbakker van een paar blogs terug(29/9) bezocht. Hij woont en werkt op een prachtig plekje, tegen een wijnheuvel aan, in een voormalige watermolen.
De pottenbakker, Otto heet hij, had ook weer een interressant verhaal over zijn familiegeschiedenis. Net als alle andere Schwaben woonde zijn familie al eeuwen in Hongarije toen de 2e WO uitbrak. Na de oorlog werd ook van hen alles afgenomen, hun huizen, wijngoed, landerijen en de watermolen. De familie stond op de lijst voor treintransport richting Duitsland. Door een samenloop van omstandigheden was de trein waarin oma en overgrootmoeder zouden reizen al vol en keerden zij huiswaarts. De opa had wel plaats, samen met een ander familielid, maar besloot onderweg uit de trein te springen en zich in een schuur in het thuisdorp te verstoppen. Het familielid durfde niet en bleef. De trein bleek echter niet naar Duitsland te gaan maar naar Siberie, waar de man een groot aantal jaren heeft moeten werken.
Door wat connecties van een oom in Pécs, kreeg de familie na een aantal maanden 2 huizen terug met een stukje land, minus alle andere landerijen.
De familie wordt nu gevormd door Otto en zijn gezin en door Otto's broer met gezin. Otto trouwde een half Duitse, de broer een Hongaarse, Otto's gezin spreekt Duits thuis, bij de broer is Hongaars de voertaal. Prettig voor ons dus, het gezin van Otto is volledig tweetalig, inclusief de kinderen!
We kregen een rondleiding door de werkplaats en door het oude boerenhuis. Het was werkelijk prachtig, een soort openluchtmuseum, met volledig ingerichte boerenkamers, met authentieke bedden en beddengoed, mooie beschilderde kasten en bankjes, veel oud keramiek aan de muur en plafond. Een schitterend houten trappenhuis en balkon, nog gemaakt door Otto's vader. We moesten plaats nemen op 1 van die mooie bankjes en kregen van Otto, uit zo'n leuke aardewerken kan, most van net geplukte druiven.
Natuurlijk weerstond ik de verleiding niet en kocht een aantal handige opbergpotten voor in de keuken. Daar zit nu zout, suiker, paprika, etc in.
Een plek om regelmatig naar terug te keren! Niet alleen voor het aardewerk trouwens. In de winter weeft Otto en bovendien is hij heel erg aardig en leuk om mee te praten. Dat er op het erf 2 schatten van honden liepen, waarvan er 1 luisterde naar de naam Maxi, hielp natuurlijk ook nog..........
Inmiddels heeft ons huis weer de normale bezetting, is er na 1 dagje regen alweer zonneschijn en bereiden we ons langzaam voor op onze volgende Hongaarse les(we hadden ivm onze gasten 1 week overgeslagen) en op ons tochtje naar Slovenië. Hierover later meer natuurlijk!

Kopen?
Het liet ons niet los dat huis....we zijn net heel even naar Mucsfa gereden om toch nog een beetje te spieden. Ongepland, dus zonder fotocamera, moeten jullie het nu even doen met mobiele foto's van voorkant, zijkant, hek en tuin. De man die jullie in beeld zien, is P, die via het hek van de buren, over een slootje, ook de binnenplaats heeft bezocht.
Het huis heeft al gas, dat is hier een major feature, is tijdrovend en prijzig om dat nu aan te leggen.
Het dorp heeft veel dubbel. Twee kroegjes, twee winkels en 2 telefooncellen. Waarom in zo'n klein dorpje weten we nog niet. Misschien omdat er 2 kerken zijn en 2 kerkhoven? Een RK zoals de meeste hier, maar ook een gereformeerde kerk, dat is vrij uniek.
Natuurlijk zijn we alweer gespot, ook in Mucsfa. We liepen op straat en kwamen onze schoorsteenveger tegen, ook een Mucsfaer dus....

De wonderen…
Als iemand mij een jaar geleden had gevraagd of ik binnenkort in de weer zou zijn met naald en draad, dan zou ik onmiddellijk ontkennend hebben geantwoord. Waarschijnlijk had ik daarbij dan ook nog non verbale signalen uitgezonden die zouden kunnen lijken op vergoeilijkende meewarigheid.
Als sinds jaar en dag houd ik me namelijk ver van dit edele ambacht. Ik denk dat het ook een beetje erfelijk bepaald is. Slechts met zeer grote tegenzin en onder luid zuchten tilde mijn moeder vroeger de gehate vies-witte koffer op de eettafel, om vervolgens bruut trappend op het pedaal de zoom te stikken of het andere karwei te slechten.
Dit jaar is het 20 jaar geleden dat P en ik "wat met elkaar kregen". Tijdens 1 van onze eerste maanden vroeg P me een keer, mede namens zijn moeder, of ik wel een naaimachine had. Nogal bot en bijna zo snel als het licht, heb ik geantwoord: "Nee, en dat wil ik zo houden ook."
Het onderwerp is daarna nooit meer aan de orde geweest, hoogstens om deze anekdote te vertellen. Het was ook niet nodig om er over te kiften, er was altijd wel iemand te vinden die ons wilde helpen met deze klus. De moeder van P heeft het een en ander gedaan en hier in Hongarije hebben we Maria, die professioneel naaister is geweest, het nog leuk vindt ook, en al broeken, kussens en een trui heeft gerepareerd.
Ondanks dit alles, zat ik gistermiddag zeer tot mijn genoegen aan de tuintafel in de zon met naald en draad.
Aangezien ik alleen mini naaisetjes heb van de mooie hotels uit mijn vorig bestaan, had ik een geleende naald en draad van Maria. Een grote naald, met een groot oog, al stroef en roestig van het vele gebruik. Het eindprodukt van de dag waren 2 strengen met hete paprika's, voorraad voor de winter ofwel om er later paprikapoeder van te stampen. Heerlijk werkje, geen patroon om te begrijpen en je aan te moeten houden, geen geknip en gepas, maar gewoon in de zon paprika voor paprika aan een ketting rijgen.
Nu hangen de 2 strengen bij de voordeur, onder de overstek van het dak, net als bij alle H huizen om mij heen op de veranda, weliswaar wat later klaar en wat minder in aantal, maar met zorg geplukt en verwerkt.
De naald is rap weer terug in eigen doos.
Vandaag is de verwerkingsdag van de wijn. P en Marton zijn op tijd begonnen en hebben allereerst de glazen bolflessen van P gevuld, zo'n 108 liter. Nu zijn ze op pad, heel voorzichtig met de rest van de wijn op een geleend aanhangertje, naar het huis van Marton en Maria om hun vaten en flessen af te vullen. De verdeling zal zijn 1/3 voor ons en 2/3 voor hen. De prut die onder in het plastic vat overblijft wordt nog een keer geperst voor het laatste beetje sap. De droge drab die overblijft gebruikt Marton nog voor zijn Palinka. Wij doen dat niet. Onze drie vaten voor de Palinka(380 kilo fruit) zijn klaar en zullen ergens eind november worden gebrand.

Vrij, 23 oktober 2008
Het is vandaag een Nationale Feestdag. Op 23 oktober wordt het begin herdacht van de Hongaarse Revolutie in 1956. Toen het in 2006, 50 jaar geleden was, waren er rellen in Budapest, gericht tegen de huidige regering. Ook vandaag verwacht de Politie in Budapest weer schermutselingen.
Moge het dan leven in Budapest, hier in het dorp leeft het niet. Er wordt nergens gevlagd, ondanks de moeite die Tesco en Lidl zich hadden getroost om de vlaggen in de akcio te gooien. Ik had vorige week nog gevraagd of er wat te doen zou zijn in de omgeving vanwege deze dag. Ik kreeg alleen wat glazige blikken terug.
In ieder geval is iedereen vrij vandaag. Dat betekent dan dat het bij ons in het dorp druk is. Er komt familie op bezoek en er wordt flink geklust, in tuin, schuur of huis, ook door diegenen die dat normaal laten doen of snel in het weekend regelen. Istvan bijvoorbeeld was bezig met het zetten van een hek om zijn net gegraven visvijver aan het eind van het dorp. Mooie acaciapalen waar ongetwijfeld gaas tussen zal komen, allemaal om het bord met Tilos!(verboden!) kracht bij te zetten en natuurlijk om straks de illegale visser te weren.
Wij zijn ook vrij de komende 2,5 week. Nu zijn we wel veel vrij tegenwoordig en toch voelt het iets anders. De reis gaat naar ons buurland in westelijke richting, Slovenië. We hebben een route gepland door het binnenland waarbij we slapen op boerderijen met eigen wijn, slacht, brood en gebak en boomgaarden, dat kan niet anders dan leuk zijn!
Wij prijzen ons gelukkig met de buren, die nemen het altijd trouw op zich om hier een oog in het zeil te houden en actie te ondernemen bij onverwachte weersomstandigheden. Het zou natuurlijk kunnen gaan sneeuwen in november?
We weten niet hoe het gesteld is met de techniek op het Sloveense platteland. Het kan zijn dat het volgende weblog even op zich laat wachten. Maar als het kan dan schrijf ik door!
Slovenië 1



Slovenië in de herfst
Gast zoekt boer
We zijn inmiddels bij de eerste boer gearriveerd. Het buurtschap Otocec was snel gevonden, maar daarna liet de kaart ons in de steek en namen we onze toevlucht tot een mevrouw op straat die verbazingwekkend goed Engels sprak en meteen wist hoe we moesten rijden. Het is werkelijk een geweldig plekje en de website geeft een goed en eerlijk beeld. Het landgoed, want zo mag je het wel noemen, ligt in een smal dal en wordt gevormd door een hoofdhuis, een groot gastenhuis met extra kamers en een aantal mooie schuren. Foto's volgen nog. Het was vandaag een herfstige dag zonder zon en dit landgoed verdient wat foto's met meer licht.
De familie wordt gevormd door boer Slauko, zijn echtgenote die vriendelijk edoch niet toeschietelijk is en waarvan ik de naam ook niet weet, hun dochter Eva met (Frans)man Christian en een kleinkind. Een aantal katten, hond Rena, varkens, geiten, koeien, forellen en natuurlijk een grote moestuin.
We weten inmiddels dat de boer zijn gasten moet voorzien van eigen waar, dat is dus niet vrijblijvend, minimaal 2/3 van wat we hier krijgen moet eigen maaksel zijn. Deze boer heeft in het waarderingssysteem 4 appels en daar hangt dit onder meer aan vast.
Inmiddels hebben we daar wat voorproefjes van mogen krijgen. Gisteravond een bordje met eigen salami, die meer neigt naar de Italiaanse dan de Hongaarse, ham, geitenkaas met kruiden en brood. Daarna een vrij basic gerecht van een karbo, aardappels en broccoli uit de oven met sla, eenvoudig maar smakelijk en daarna een toetje van cake met bramen en verse room.
Vanmorgen natuurlijk eigen yoghurt, eitjes, brood en superheerlijke croissants, met weer de salami en ham, een andere natuurlijk.....
Er is tot nu toe nog maar 1 minnetje. De wijn. Eén van de voordelen van eten en slapen bij de boer was dat we beide zouden kunnen drinken en de faam van de Sloveense wijn is toch bekend? Bij deze boer is ook wijn, maar niet zulke lekkere. De specialiteit is een zurige zuurtjes limonade van wit en rood gemengd, waarvan het voordeel schijnt te zijn dat het overal bij past. Misschien moeten we dat nog leren? P probeerde vanmiddag bij de lunch een paar dorpen verder de wijn, ook geen ster en zojuist heben we op 600 meter van hier in een mooie Gostilna, met zicht op een lam en een big aan het spit, een krachtige rode wijn gedronken. Laten we die nou ook niet zo lekker vinden? Nou ja, jammer dan, kostte ook maar 0,80 Euro.
Wel weer even makkelijk die Euro hier, je weet meteen precies waar je aan toe bent, en gelukkig valt het tot nu toe ook mee met de prijzen. Lekkere koffie ook 80 cent en uiteraard heb ik de inktvis kans gegrepen vanmiddag met veel verse knoflook voor 5,50 Euro.
De techniek staat hier dus voor niets. Op onze mooie kamer zat zo'n fijne aansluiting waar je een snoertje kunt inpluggen. Vrij nonchalant, zonder al te veel vertrouwen sloot ik de boel aan, zag wel dat ik verbinding had, maar was toch zeer verbaasd dat de mail en het Internet gewoon functioneerden.
Helemaal gewoon is het niet, die foto's uit het vorige bericht duurden een eeuwigheid, dus daarin zal ik me waarschijnlijk beperken.
Wat je ziet is het klooster Pletér. Schitterend gelegen, prachtig ommuurd, een oase van rust. De monniken hier schijnen ook erg op hun rust gesteld te zijn, ze zijn van de Karthuizer orde en ontvangen geen bezoekers, anders dan in groepen op afspraak. De bel vond ik wel leuk voor onze pastorie en stiekem toch even door het sleutelgat gekeken naar de binnenplaats met een zonnewijzer.
Ik weet niet of de monniken onderling mogen praten en of ze zelf wel eens weg mogen, anders is het zo gek nog niet hier.
Het tweede onderwerp van de foto's is het dorp Otocec in herfstkleuren, omgeven door water met het kasteel Otocec. In dit kasteel is inmiddels een 5 sterren hotel gevestigd, zeer sfeervol.
Vandaag heerlijk buiten geweest de hele dag, veel gewandeld, Coco ook zeer tevreden want bijna geen mensen ontmoet en Flicka zeer door het dolle vanwege alle nieuwe luchtjes. Coco ging even te water in de kasteelrivier.
De natuur is schitterend op het moment, een grote variatie aan kleuren, veel paddenstoelen, ook een 2 tal zoekers ontmoet met al een mandje vol en zoals je ziet op de foto een wild cyclaampje.
P is inmiddels een beetje hulpboer, gistermiddag en daarnet heeft hij Slauko geholpen met de koeien die van de wei naar de stal moesten voor de nacht. Mooie koeien, roodbonte en ook zo'n mooie grijze.
Taal is hier geen issue. Slauko spreekt goed Duits, hij kan ook nog Frans en Italiaans, zijn vrouw spreekt goed Engels, naast die andere talen en dochter Eva idem dito. Makkelijk voor ons.
Over een uurtje gaan we aan tafel voor de avondmaaltijd. Er is hier vanmiddag een lunch geweest voor meer dan 40 man. Toen wij om 5 uur thuiskwamen ging de groep net weg, onder begeleiding van lokale muziek. We hebben het idee dat wij ongeveer hetzelfde eten als de lunchgroep, maar daarover later meer!

Slovenië 2

Bon goa en Szechuan
Vandaag een lucky day, we reden toch zomaar tegen een Chinees aan, ook nog open en CF ook nog welkom. Een prettige lunch met Bon Goa en Szechuan. Vergeet even je Nederlandse waarnemingen van The red Sun, die nu geloof ik al 3x op dit blog genoemd is, en je luncht lekker. Op de kaart stond hot, daar hadden we al niet veel fiducie in en P vroeg om very en ik om very very hot. P kreeg very very mild en ik very, maar als redder in de nood stond er net zo'n setje van nepzilver op tafel met zout, peper, tandenstokers, ketjap en een vol potje sambal dat aan het eind leeg was.
Nu we het toch alweer over eten hebben. Gisteravond kregen we een licht bouillonnetje, daarna kalf met kaas, nogal machtig en varken, nogal vet, met verse doperwten, lekkere sla, een mini quiche-je en aardappels zoals mijn tante Betje uit Diemen die maakte, tenminste daar herinnerde het me opeens aan en ik weet niet waarom, er zat een beetje kummel in, misschien daarom? Tante Betje was Duitse, dus haar aardappels waren exotischer dan de NL-se.
De wijn sloeg ik maar over en ik vroeg of ze ook eigen sap hadden, natuurlijk hadden ze dat en ik kreeg vers appelsap, wat lichter en troebeler van kleur dan uit de pakken, maar wel smakelijker.
De zon had er vandaag moeite mee om door te komen, vanmiddag om 4 uur lukte het eindelijk en ter gelegenheid daarvan pakten we nog even een terrasje. Vandaag hebben we de omgeving wat verder bekeken en een heel mooi kasteelmuseum bezocht, ik althans, P en CF bleven buiten in het park op me wachten. Dat is een nadeel, reizen met hondjes, in kerken, musea moeten ze buiten blijven en hier treffen we ook regelmatig bij restaurantjes stickers op de deur met een rood doorkruist hondje.
De foto's die je hierboven ziet, zijn van dat museum, het Posavski muzej in Brezice. Het bevat een archeologisch, een etnografisch, landbouw, kunst en WO2 herdenkingsgedeelte. Het WO2 gedeelte behandelt ook de geschiedenis van de Partizanen die vochten, met succes, tegen de Duitsers. Zie het lugubere hek van wapens!
Slovenië 3

Wat beelden van ons mooie, authentieke familie verblijf.
Een paar van de forellen die je hier nog ziet zwemmen, zullen we vanavond terugzien op ons bord.
Associaties
Ik ben gek op reizen. Het begint al met het maken van plannen, dat is eigenlijk een continue proces. In mijn vorig leven was het misschien soms wel een vlucht, een soort dagdroom terwijl ik in de file stond of een saaie vergadering moest bijwonen of voorzitten. Zonder een koffer te pakken of te wachten op Schiphol was ik toch even weg geweest. Nu is het een proces dat nog iets vaker tot uitvoering zou kunnen komen als er niet andere belemmeringen zouden zijn zoals de moestuin, de palinka, de wijn, de noten en misschien wel de belangrijkste, onze huidige portemonnee.
Maar als het plan dan daadwerkelijk tot uitvoering komt, overvalt me een soort, voor anderen lastige zenuwachtige, hectiek, van ik wil niets missen en alles willen zien. Normaalgesproken bereid ik me daar goed op voor met een reisgids van boekhandel de Ark uit Almere en met Internet.
Nu moest ik het zonder reisgids doen, De Ark is ver weg en Bol.com had niet zo veel. Matig voorbereid dus, nadeel dat je zeker veel zult missen, voordeel dat alles wat je meepakt een kadootje is.
Het mooie van reizen vind ik, dat plekken die tot voor kort een blinde vlek waren, een niemendal in je herinnering, uitgroeien tot een bekende, soms bijna een vriend.
We voelen ons hier na drie dagen al behoorlijk thuis en vanmiddag zeiden we tegen elkaar dat we hier best zouden kunnen wonen. Geen paniquerende lezers, niet nodig, want we doen het niet, maar het zou kunnen, we zouden hier best gelukkig kunnen zijn. Waar het aan ligt? Het is hier mooi, de mensen zijn prettig, er is veel ruimte, leuke authentieke plaatsjes, veel plekjes die associaties oproepen met andere plaatsen waar we het goed gehad hebben.
En soms zie je dingen of maak je iets mee, waardoor je een plaats echt nooit meer zult vergeten en waarmee je blinde vlek voor altijd ingekleurd zal zijn.
Neem nou Nove Mesto, een, in onze ogen kleine provinciestad. Ik had er nog nooit van gehoord, tijdens de matige voorbereiding wel uitgevonden dat er wat mooie kerken staan, een groot interessant museum, en dat de stad schitterend gelegen is aan de rivier de Krka(spreek uit Kurka).
Vanwege die kerken reden we er heen. Nog niet eens in het centrum maar duidelijk nog in de periferie, trof ons aan de rechterkant van de weg een maximum associatie. Kenners en aanhang van kenners snappen meteen wat ik bedoel als ik zeg dat er een groot farma complex stond. Voor leken een korte uitleg. Een groot, zeer verzorgd complex, verschillende gebouwen, waarvan duidelijk is welke functie ze hebben. Kantoor, laboratorium, fabriek, verpakking, magazijn. Groot hek er om heen en een slagboom voor personeel met auto. Veel groen er tussendoor. Een groot logo met naam, waarin met fantasie een tablet te herkennen is en in een kleur die meteen associaties oproept met het Haarlemse, een goede associatie dus.
Internet heb ik niet mobiel, dus ik moest mijn ongeduld bedwingen tot thuis in de boerderij.
Krka farma is een heel groot generiek bedrijf, maar wel een moderne. Markten zijn in Centraal en in Oost Europa tot en met Belarus en Rusland toe(helaas niet in Hongarije). Behalve in het Engels is de website ook in die talen beschikbaar.
Na 20 jaar in de Innovatieve Farma, was de generische markt altijd minderwaardig, een doorn in het oog, een profiteur van andermans kennis. Nu met wat afstand zie ik best dat er een plaats is voor deze industrie, zeker niet in plaats van, maar naast de Innovatieven.
Dat gevoel werd nog eens versterkt toen ik de lijst van hun produkten bekeek. Stuk voor stuk goed spul, dat ik gelukkig niet nodig heb, maar indien wel, zonder problemen en met veel vertrouwen zou slikken.
Voor kenners, liefhebbers of andere belangstellenden, kijk op www.krka.si of druk op de volgende link.
http://www.krka.si/en/krka/predstavitev/video/?film=krka_2_en
Natuurlijk was Nove Mesto verder ook een leuk stadje, zo leuk dat we er morgen weer even naartoe gaan. Een mooi marktplein met verscheidene terrasjes, aardige winkels en dat museum natuurlijk nog!
Slovenie 4

Slovenië 5
Even een kort www gat en nu weer wat heerlijkheden uit Slovenië. Zie hier op de markt, in weliswaar Italië, net op de grens, groene olijven en heerlijke paddenstoelen.

Het huis met de heksen
Zoals gezegd hadden we even een probleempje om op het wereldwijdeweb te komen. Misschien was dat maar goed ook, voor de 2e boerderij dan, want dan had de ontvangst daar niet eens de tijd gehad om even te bezinken. Maar evengoed, zat scherpe kantjes over om er van alles over te vertellen.
Zoals altijd had ik ruimschoots geïnformeerd over onze 2 hondse reisgenootjes en verder had ik halfboard gereserveerd, immers de eigen website maakte ook hier melding van eigen slacht en niet te vergeten van eigen wijn.
Meestal meld je je niet eens maar wordt je al opgewacht op het erf. Deze keer niet, het was leeg. Het pand zag er mooi uit, helaas goot het, maar toch was nog wel te zien dat het netjes was en dat er leuke manden met lavendel stonden. Een sloffende man, door drank of een aandoening of door allebei kwam op een gegeven moment uit een schuur, we wisten duidelijk te maken dat we een reservering hadden. We werden meegetroond naar een prive kamer boven waar een mevrouw met de benen omhoog lag, ook een aandoening want ik zag krukken.
Ik herhaalde nog eens mijn mailwisseling met, naar bleek de dochter van dit echtpaar. Nou, honden dat deden ze nooit en eten kon ook niet want haar dochter had 4 kinderen en was dus erg druk en alleen breakfast was mogelijk. Eucalypta was er niets bij.
De dochter was zo mogelijk nog erger, ik zal alle voorbeelden besparen van dit hekserige stelletje, maar al met al gaf het een gevoel van ongewenst zijn, van grote ongastvrijheid.
Toch 1 voorbeeld ter illustratie. Ontbijt. Hoe makkelijk kun je je onderscheiden met een ontbijtje, zeker als je eigen fruit en eigen slacht hebt. Hoe makkelijk wordt het dan ook nog als je op zich een mooi pand hebt met grote tafels en kroonluchters aan het plafond.
Maar wat gebeurt er? Tussen de tafels in de kamer wordt een ijzeren kar, zoals ze die in ziekenhuizen gebruiken, neergeplempt. Met 2 lelijke thermoskannen, die oude koffie en slappe kamillethee bevatten. Een krap dienblad met 2 potten jam, een botervloot. Daarnaast een rieten mandje met hompen brood en op de onderverdieping van de kar een bord met ontbijtspek en wat plakjes salami.
Als je dezelfde spullen leuk neerzet op een tafel met een mooi kleed en een beetje vriendelijk aanwezig bent, dan is het wel oké. Nu was het vooral liefdeloos. Alsof gasten lasten zijn die het dagelijkse ritme van de dames op bezemstelen verstoort. De mannen waren sneu maar verder in orde, ze groetten, 's morgens en 's avonds en ze waren hard aan het werk zo te zien.
Op hun website stond ook dat ze Internet hadden, nou zij misschien wel maar wij niet en op cruciale momenten liet hun Engels hen in de steek, zodat er ook geen oplossing kwam. Geen foto van deze boerderij want we gaan er toch nooit meer naartoe.
Toch nog leuke dingen gedaan hoor! Ik wilde heel graag de zee zien en dus namen we de weg loodrecht naar beneden, en reden we van Triest naar Gorizia, Italië dus. Gorizia heette vroeger Gorica en hoorde bij Slovenië. Na WO2 kreeg Italië er een stukje Slovenië bij, Joost mag weten waarom en werd het Gorizia. In Slovenië ontstond een nieuwe stad, Nova Gorica en inmiddels is de grens onduidelijk en loopt het een in het ander over. Een mooie route met een heel ruige zee, opspattend water en veel zenuwachtige Italiaanse auto's.
Aangezien de heksendochter wegens 4 kinderen niet kon koken kwamen we terecht in een restaurant één dorp verder. Dat bleek een schot in de roos. De eigenaar vroeg, Vis of Vlees, en wat bleek, het was een soort Mario uit Neck concept. Je krijgt wat er wordt gekookt en wat dat is, nou dat merk je vanzelf. We kozen vis en dit betekende 15! gangen met heerlijkheid. Sardine, oester, mossel, 3 soorten, andere schelpen, coquille, krab, kreeft, een onbekend Adriatische visje, inktvis, vis als sashimi bereid. Geweldig allemaal, we bestelden wijn, water, koffie en dat bleek er allemaal bij te horen. Op het boekenrek naast mij stonden wat boekjes, zoals de Lekker in NL of de Zeeuw gids. Daar stonden ze natuurlijk allemaal in, en goed, beroemd om hun dagelijks verse aanvoer uit Kroatië.
Dag 2 waren we beter voorbereid en namen we geen lunch. Deze keer het Vlees, 10 gangen, ook erg lekker maar iets minder spectaculair.
Zonder spijt vanmorgen vertrokken, weer in de stromende regen. De sloffende man bleef bij de balie hangen om ons geld te ontvangen, wenste ons een goede reis en keek ons even na.
De heksen vlogen ver boven ons en lachten krijsend.
Slovenie 6

Zielig
Wat een andere aankomst. Het eerste dat we zagen onder 1 van de mooie overkappingen was een mevrouw met een zielige hond met het pootje in het gips.
De mevrouw bleek de zus van de eigenaresse, wier hond het ook was. Natuurlijk wilden we eerst het verhaal over het pootje horen. Een week geleden was de hond achter een hert aangegaan, ze kwam maar niet terug en 2 volle dagen lang heeft de mevrouw, de tante dus, gezocht hier in het bergachtige gebied. Na 2 dagen, wonder boven wonder, vond ze hem met een open beenbreuk. Met hulp zijn ze naar beneden gehaald en naar een gespecialiseerde dierenarts in Ljubljana gebracht. Hier is het diertje geopereerd en nu is het afwachten of het goed komt. De tante is echt heel lief voor haar, gisteren heb ik een tijdje gekeken en de hond geaaid toen ze het verband verwisselde. Op de poot is namelijk een stuk vrijgelaten waar een drain zit met opvangreservoir en de hechtingen van de operatie. Het is ontzettend zielig, morgenochtend moeten ze weer naar de dierenarts om te kijken of het pootje behouden kan blijven. Twee dagen hulpeloos in het bos met een open wond......
Bij deze boerderij hadden we ons nou voor kunnen stellen dat ze iets anders aan het hoofd hebben dan 2 gasten met gespuis erbij. Bovendien wisten we al van te voren dat we in het weekend niet konden eten, de eigenaren zijn een weekje met vakantie, komen morgenavond terug, eigenlijk zijn ze dicht in november en de oudste zoon, de kok, is het weekend weg.
Toch werden we alleraardigst ontvangen. De zonen verontschuldigden zich voor de ontvangst anders dan anders terwijl dat niet nodig was. We kregen de sleutel van de kamer, de jongste zoon legde meteen het Internet uit en bleef assisteren tot het werkte.
Er kwam verse appelsap van de boerderij en lekkere wijn. 's Avonds kon er dan wel niet gekookt worden, maar er kwam wel een mooi houten bord met heerlijke salami, prachtige ham, lekkere kaas, augurk en champignons in het zuur.
Echt een plek om je wel thuis te voelen.
Slovenie 7
Gisteren maakten we een redelijke lange tocht naar het meer van Bled. Erg mooi zoals je kunt zien. De tocht was niet zo zeer lang in km, maar meer in tijd, vanwege de smalle, bergachtige kronkelweggetjes. Het ene uitzicht was nog mooier dan het andere. Het weer was wisselend qua licht en donker, maar de temperatuur was goed genoeg voor een terras en een wandeling langs het meer met Coco en Flicka.


Jammer dat de tante weg is
Gelukkig, tot vandaag is er goed nieuws te melden over onze herderse gastvrouw. De dierenarts in Ljubljana was tevreden over het pootje. Er is een stukje gips afgegaan ter hoogte, of eigenlijk laagte van het voetje, zodat de hond wat makkelijker staat. Verder kan de behandeling en nacontrole nu plaatsvinden bij de dierenarts in Idrija, 20 km van hier. Wat een opluchting, in ieder geval voor de tante en ook voor ons natuurlijk.
De tante heeft de zorg nu overgelaten aan haar zus, die terug is van vakantie, en dat is jammer. Zeker voor de hond maar ook voor ons. Qua aardigheid stak ze namelijk met kop en schouders boven de eigenaresse uit. Ze was net zo gek met de hond als wij altijd met die van ons zijn en verder was ze ook erg vriendelijk. De bazin is ook zeker niet onaardig maar op een puur zakelijke manier. Op zich niet erg, ze heeft een bedrijf te runnen en alleen met liefde ga je dat niet redden. We merken meteen veranderingen, het ontbijt klopte, er was niks vergeten zoals in het weekend, de kamer werd bezocht en de dekbedden weer opgeschud, maar Coco en Flicka waren ook niet meer welkom in het restaurant, om niet het risico te lopen andere gasten te storen met hun aanwezigheid.
Kortom, nog steeds heel goed hier en ook vriendelijk, maar de tante had mogen blijven.
Vandaag na de ochtendwandeling naar Idrija. Idrija is van oudsher bekend om de mijnindustrie, kwikzilvermijnen. Van daaruit is er vroeger een band geweest tussen Idrija en Amsterdam, waar de vaten kwikzilver werden verhandeld. Behalve een mijnmuseum en een soort showmijn is er niets meer van te merken, in die zin, dat je geen lelijke kraters in het landschap ziet of afgegraven hellingen. Wat er wel is, een hip lounge achtig cafe met heerlijke koffie en grapefruit sap, leuke winkeltjes met de andere folklore uit dit stadje, kant, schitterend gemaakt, veelal verwerkt in beddengoed, sieraden, gordijnen en kleding.
Ik deed mijzelf vandaag op de eerste dag van mijn 45e een nieuw kapsel kado. De kapster sprak gelukkig voldoende Engels zodat wij elkaar begrepen en bovendien zei ik tegen haar dat ze maar moest doen wat haar goed dunkte. Vergeleken met de kleine cirkel rondom Bonyhad was het weliswaar 3 keer zo duur(13 euro), maar ook wel wat moderner en verzorgder.
Het weer is zoals meestal op mijn verjaardag, fris, donker en een beetje regenachtig, zou de herfst dan nu toch begonnen zijn?
In de tv kamer hier staat een geweldig LCD apparaat van wel 110 cm breed. We zullen zo meteen eens checken of de voorspellingen in de VS ook echt gaan uitkomen.
Landje Pik
Naarmate we hier langer zitten komen we natuurlijk steeds meer te weten over de familiegeschiedenis. Nu de eerste hectiek na terugkeer van de vakantie ook weer voorbij is, en de grootste stress van de hond, is er ook wat meer tijd voor een praatje. De mevrouw blijft wel zakelijk, maar inmiddels hebben we ook wel in de gaten, dat zij het meeste regelwerk op haar schouders neemt. De man is supervriendelijk en houdt zich met name bezig met de wijninkoop, maar de noodzakelijkheden van het managen van een bedrijf lijken niet bij hem te liggen.
De oma spreekt geen Duits of Engels maar wel vloeiend Italiaans. Dit gebied kent ook weer een rijke historie van Landje Pik. Voor WO1 hoorde dit gebied tot de Oostenrijks - Hongaarse monarchie en vonden er al conflicten plaats tussen deze monarchie en Italie, om deze strook land. Na WO1 werd er een grens getrokken en werd dit Italie. De overgrootvader hier sprak dus vloeiend Duits en de oma Italiaans, de voertaal op haar school. Na WO2 werd er weer een nieuwe grens getrokken, die overigens hier vlakbij liep en die er voor zorgde dat het hier Joegoslavie werd.
De rest weten we zo'n beetje, sinds de jaren negentig is Joegoslavie niet meer en heet het hier Slovenie. De oma is er gelaten onder. Het is zoals het is en nu is het in ieder geval goed. De mensen zijn tevreden, hier is nauwelijks geleden onder de Joegoslavie oorlog en economisch gaat het elk jaar beter.
Inmiddels heeft ook een nieuwe stroom buitenlanders hun intrede gedaan, veel uit de UK en ook een aantal Nederlanders.
Tijdens en na de Joegoslavie oorlog kwamen hier veel vluchtelingen uit Servie, Kroatie en Bosnie. Dit hebben we weer gehoord van een echtpaar dat we spraken in het huis met de heksen. Hij, traumachirurg en zij internist, gespecialiseerd in longen en werkzaam in een regelrechte kopie van de kliniek in Davos. Ze vertelden onder andere over de tuberculose explosie die had plaatsgevonden onder de, in zeer dramatische toestand verkerende vluchtelingen.
De generatie onder oma, die van de huidige eigenaren neemt van alle perioden wat mee, en dat zie je in hun talenkennis, de styling van de huizen en in hun keuken.
Gisteravond kregen we een stevig soepje vooraf, heel smakelijk, zuurkoolsoep met aardappel, bonen en een beetje spek.
Verder kennen ze hier een speciaal soort pasta. Het heet Zlikrofi. Het zijn grillig gevormde kussentjes, gevuld met een mengsel van aardappel en een klein beetje bacon. Elke familie heeft zijn eigen recept. Gisteren kregen we er vlees bij, maar omdat de pasta op zich al behoorlijk zwaar is, zie je het ook veel met een vegetarische gorgonzola saus.
Het toetje leek weer wat op Hongarije, palacsinta met kwark, maar dan niet in een rolletje, of een driehoekje, maar in een soort vierkantje met het flensje in laagjes.
Na een hele avond en nacht zware regen en een morgenmist zitten we nu weer heerlijk in de zon, gewoon in een blouse, mouwen opgestroopt. Morgenochtend vertrekken we naar de vierde en laatste boerderij, waarschijnlijk de eenvoudigste tot nu toe, dus of er Internet is......??
Voor keukenprinsen/prinsessen onder jullie, hier 1 van de recepten voor Zlikrofi. Eet smakelijk!
Idrija žlikrofi

From the mid 19th century, the town of Idrija and its surroundings have been famous for Idrija žlikrofi. Due to a lack of historical sources, the exact origin of this local dish has not been established.

Idrija žlikrofi is a Slovenian national dish – a sort of pasta with a potato filling and a characteristic shape. In its wish to preserve the traditional making procedure and recipe, the Ministry of Agriculture, Forestry and Food of the Republic of Slovenia officially protected the traditional making of Idrija žlikrofi in 2002.


Ingredients
Up to 300 g of white flour, 1-2 eggs, oil, some water or milk to make the dough softer

Filling
500 g of potatoes, up to 50 g of lad or chopped smoked pork fat, up to 50 g of onions, spices: chives, black pepper, salt, marjory.

The preparation process
The making of žlikrofi takes a lot of time and has several stages. The first one is that of making the dough. It is followed by the preparation of the filling – made of potatoes, minced lard of smoked bacon, onions, spices and herbs. The filling is formed into balls of the size of a hazelnut. The dough is rolled out into a thin layer and the balls of filling put on it. The dough is folded over the filling and pressed together between the balls, so that a sort of ear shape is gained. The upper end of each of the žlikrofi should be pressed down slightly, so that their characteristic hat shape is gained.
Žlikrofi are strewn into boiling salty water, stirred and cooked in a covered pot. When they float and boil again, they are ready. Idrija žlikrofi are served with cracklings as well as various meat and other sauces.
Slovenie 8
Zo maar een paar plaatjes van in en om de 3e boerderij, met onder andere één van de vele gedenktekens van de strijd tegen de Duitsers in WO2.


Slovenie 9
Jullie hadden het natuurlijk al gemerkt, de 4e boerderij was voor ons Internetloos. De mensen waren zo vriendelijk dat we best op de kamer van de oudste dochter op haar laptop mochten Internetten, maar dat ging ons te ver.
Hier alsnog wat foto's van ons 4e verblijf, regenachtig, in de wolken en ontzettend aardige mensen. Leuk he, die schuur!

Thuis!
De zon schijnt. We lunchen in de zon in de tuin en kijken naar de moestuin. Bijna op het eind, maar toch nog paprika's, wortels, Afrikaantjes en grote paarse chrysanten.
Links van ons wappert de 2e was, poloshirts, zomerbroeken, spul van C en F en wat t-shirts.
Tijdens het koffiedrinken om een uur of elf, zaten we ook in de zon en keken we naar onze partytent Township, met opnieuw verbogen stokken en een gerafeld pootje. Rechts van ons hing was 1.
Vanmorgen maar eens begonnen om het hele huis te stofzuigen, dat had al voor de vakantie gemoeten, maar toen had ik geen zin, nu ook niet zo bijzonder maar een keer moet het toch gebeuren en met volledig nieuwe energie was het een fluitje van een cent.
Vanmorgen werden we al vrolijk bij het opentrekken van de gordijnen. Het was nog vroeg, maar toch kwam de zon al door en scheen op het prachtige witte rijp op gras, bomen en struiken. Bijna alle bladeren liggen op de grond wat ons weer een heel nieuwe blik op de omgeving biedt. En ook die omgeving is mooi verstild in het witte jasje. Wat zou het geweldig zijn als we dit jaar een Witte Kerst zouden hebben, met zo'n zon als vandaag er bij!
Het is wel duidelijk, we zijn weer thuis!
En hoe mooi het ook was in Slovenie, thuis is thuis en thuis is zalig. C en F heerlijk los aan het struinen en ook wijzelf blij met meer ruimte dan een slaapkamer.
Al met al was het boerderijen concept zeker de moeite waard, maar verwend en lastig als we zijn, toch nog wat aanmerkingen, of in ieder geval dingen die je je moet realiseren als je bij de boer slaapt.
Het is een boerderij en geen hotel. Dat betekende in ieder geval in onze 4 gevallen dat er geen algemene lounge ruimte is, of een open haard kamer of een leeskamer of wat dan ook. Je hebt een kamer en die is prima en functioneel om te slapen, maar nou niet om eens gezellig een halve dag te verblijven. Met mooi weer niks aan de hand, want dan ben je buiten, maar met slecht weer misten wij zo'n gezellige ruimte.
Verder, het is een boerderij en geen grand cafe. De boer en boerin zijn aan het werk en doen alles zelf, met behulp van kinderen, andere familie of eventueel een buurman. Als je wat wilt drinken of je zou zin hebben in iets lekkers, dan zou je dat kunnen vragen. Maar, doe je dat als je ziet hoe druk ze het al hebben, met hun koeien en varkens of hun kippen of hun afrastering van de wei? Het is er niet op ingericht en dus deden we het zeer minimaal.
En dan het eten. Ontbijt hartstikke lekker met eigengebakken brood, eventueel een eitje en mooie eigen ham en salami. Maar het avondeten, moeilijk te omschrijven want ik wil het niet te kort doen. Misschien is het goed samengevat als ik zeg, zéér traditioneel......
Geen kleur, geen fantasie, geen (verse) kruiden, alles goed doorbakken of doorkookt. Goed spul, echt waar, alles uit eigen boerderij, veel en royaal, maar we hebben geen recepten gevraagd......
Samengevat, boerderijen zijn een aanrader, mits je niet zo verwend bent als wij, en zo wel, mits mooi weer en met alleen ontbijt geboekt of een appartementje in de hooischuur.
De laatste paar dagen zaten we in het Noorden, vlakbij Oostenrijk. Op 1 van de regenachtige dagen staken we de grens nog even over, als er geen oud hokje stond, zou je het niet eens merken, en dronken we weer eens een duurdere koffie met een duur, maar heerlijk gebakje in een Konditorei, waar de poster met rouwrand van Jörg Haider, inmiddels al weer was overplakt met briefjes van de brandweer, de voetbal en de bloemschikkerij. Op de terugweg was er nog een Polizei controle en natuurlijk moesten wij ook met ons Hongaars kenteken. De Bulle vroeg benauwd of wij wel Duits spraken en bekeek daarna opgelucht onze Nederlandse paspoorten.
Wat is er nou nog meer zo luxe en heerlijk van het thuiskomen in de pastorie? Dat we zomaar een dag, of als we zouden willen nog meer, kunnen pakken voor dit gerommel dat ik zojuist beschreven heb. Geen nette kleren aan, niet de 426 kilometer file in en ook geen last van bladeren op rails.....
Het is Marton nap. Sint Maarten en hier in Hongarije en in Slovenie ook trouwens, is dit onder andere verbonden met het slachten en eten van ganzen en met het presenteren van de nieuwe wijn.
Men zegt dat als je in deze periode geen gans eet, je het risico loopt om in het komende jaar honger te lijden. Nu wisten we het niet van te voren, maar gelukkig heben we ganzenlever gegeten, gisteren op weg hier naar toe. Het schijnt dat de ganzen ooit door hun gegak Maarten, die zich had verstopt omdat hij geen bisschop wilde worden, hebben verraden. Ik ken het verhaal niet, misschien 1 van jullie?
En nu ik toch bezig ben met vragen. We zagen in Slovenie veel Aldi's maar ze heten hier geen Aldi maar Hofer. In boerderij 3 kwamen we 3 mannen tegen, Oostenrijkers, die in opdracht van Aldi, overal de ruwbouw van nieuwe Aldi' s verzorgen, in Hongarije ook. Wij vroegen hen naar de naam Hofer maar er kwam geen helder verhaal. Hofer zou gebruikt worden in Oostenrijk en Slovenie om zich te onderscheiden van Duitsland? Wie weet hoe het zit. De panden en logo's waren 100% eender aan Aldi.
Zojuist onze Vlaamse buren begroet die hier een weekje zijn en zometeen komen onze andere Vlaamse buren van 1 dorp verder, ook voor een weekje hier. Morgen is hun vertrek.
Wij blijven voorlopig thuis! Er wacht onder andere wat Hongaars huiswerk....en raadt eens wat wij vanavond eten? Hete, kleurige, kruidige wok van Pieter.
Black Power
Aan het begin van ons oprijlaantje woont Black. Hij is 16 en dat maakt hem een generatiegenoot van Max. Hij is van een onbestemd ras en dat geeft hem al een voorsprong in zijn wijsheid van de straat, het buitenleven en de dorpse gebruiken. Hij is 16 jaar geleden gekocht door de heel jong en snel daarna overleden echtgenoot van buurvrouw Marika en dat maakt hem ook voor haar een dierbaar bezit.
Net als veel honden hier, woont hij buiten, slijt hij zijn leven aan een ketting, heeft hij wel een overdekt, winddicht hokje om in te kruipen, en mag hij soms los, als de jonge bazinnetjes er zijn, of als Marika tijd heeft.
Voor ons hoort hij er bij.
We zien dat hij oud geworden is. Hij is mager, te mager voor zijn imposante statuur. Zijn bonkjes aan het eind van zijn rug steken uit, evenals zijn schoudertjes. Zijn rugje lijkt een beetje ingezakt en zijn staart hangt meestal loodrecht naar de grond als een soort roer dat stuurloos geworden is.
Als hij wil opstaan neemt hij daar de tijd voor, poot voor poot, met een grote krachtinspanning, kop eerst en daarna de rest.
Naast zijn aangeboren wijsheid, heeft hij nu ook de wijsheid van de jaren. Zijn hele gezicht straalt die wijsheid uit, zijn ogen, die altijd kijken maar niet altijd lijken te zien, zijn oren, die niet altijd meer reageren op geluiden uit zijn omgeving, zijn lippen die een beetje hangen en zijn grijze haren.
Zijn blaf is hees en ondanks zijn jaren articuleert hij goed. Zo goed, dat wij denken hem te verstaan. Soms is het een groet, zo'n beleefde groet als van een oude heer die zijn hoed afneemt. Soms een mededeling over het weer, lekker in de zon, koud op de heupjes, en soms een vermaning naar een kat die voor zijn ogen aan de andere kant van het hek paradeert.
Zijn jaren geven hem ook het respect dat hij verdient en dat betekent dat hij in het straatje met ontzag wordt bejegend, door de andere dieren en door ons.
Ook al leeft hij aan de ketting, hij mag zich over het algemeen in een betere zorg verheugen dan de meeste honden hier. Sinds een aantal maanden heeft hij epilepsie en in tegenstelling tot anderen hier, heeft zijn vrouwtje Marika de dierenarts geconsulteerd en krijgt Black tabletten. Als Marika thuis is tijdens één van zijn aanvallen, gaat ze bij hem zitten en strijkt hem liefdevol over de vacht. Vaker dan vroeger mag hij dan even los in de achtertuin en scharrelt hij onder de appelbomen.
Zijn leeftijd en vooral zijn zwakker wordende gezondheid maken ons ongerust. Als wij een tijdje zijn hese stem niet hebben gehoord gaan we even kijken of hij er nog wel is en zijn opgelucht als we hem zien slapen of mediteren in de zon.
In de 2 weken in Slovenie hebben we een paar keer over Black gesproken en waarschijnlijk nog vaker aan hem gedacht. Altijd ongerust dat wanneer je thuis komt, Black's plek leeg zal zijn.
Zojuist heb ik hem weer gehoord, gelukkig, in een vrij lang betoog. Soms weet ik niet tegen wie hij het heeft maar dat geeft niet, zijn redenen om zich te laten horen zullen zeker zinnig zijn.
Toen wij hier kwamen, 3 jaar geleden, had hij nog 2 generatiegenoten hier in de straat. Natuurlijk onze eigen Max en tegenover hem, achter het andere hek, ook aan de ketting, de lieve, oude, wijze herder Lady.
Op 31 december 2006 overleed Max en nog geen 3 weken later, wij waren in Nederland inmiddels, Lady. Blijkbaar zijn de maanden omstreeks de jaarwisseling een risico.
Elke keer als we langs Black lopen zijn we blij hem nog te zien maar elke keer denken we te merken dat hij achteruit gegaan is. Wij neigen er naar om onze rechtervuist omhoog te steken om hem moed in te spreken voor de koude nachten en onze brokjes die hem extra kracht moeten geven, laat hij meestal vallen in het zand voor hem.
Ik vrees de dag dat Black zal overlijden, het straatje zal met zijn verscheiden niet meer hetzelfde zijn en we verwachten Marika ontroostbaar.
Gelukkig weet ik wel zeker dat hij hierboven met open armen zal worden ontvangen, voor wie hij is geweest en wat hij de kleine wereld in Nagyvejke heeft gebracht.
Zie ginds..
Zaterdag zag ik ons vertrouwde Almere op TV. Plechtig verwelkomde Annemarie Jorritsma, voor deze gelegenheid in stemmig zwart, de Goedheiligman. Natuurlijk keken we voor hem, de Sint, die al zo lang zo veel plezier brengt. Maar natuurlijk zagen we meer. Links boven in beeld zagen we het terras en de gevel van Bakboord, waar ze zulke lekkere wijn hebben, vooral de Rueda, en zulke lekkere eigengemaakte frieten met zalf, en niet te vergeten de Tarte Tatin!
Even dacht ik terug aan die ene decadente dag, zo maar door de week. We hadden wat boodschappen gedaan en wilden even wat drinken bij Bakboord op het prachtige terras aan het water, met zicht op de bootjes en de ferry naar Huizen.
We namen plaats, bestelden die lekkere wijn en keken even in de kaart, zomaar voor de lol eigenlijk. Onze blik hield halt bij de Oesters, een special van de week, 2 stuks, 1 gewone traditionele en 1 gegratineerde. Onze hoofden schudden nee maar onze ogen zeiden ja en we bestelden de oesters. Dat was het begin van een lunch die tot een uur of half 4 duurde en tot op de dag van vandaag ons een goede herinnering is.
Rechtsboven in beeld zag ik nog net de mast van het Pannenkoekenschip, dat na zoveel gedonder in de Havenkom, uiteindelijk toch mocht aanleggen, tot ergernis van de horecaondernemers er tegenover en tot groot plezier van de Almeerders. Ook louter goede herinneringen, met z'n tweetjes, met mijn moeder, met de kleine zeemeermin, die een ketting kreeg van snoep en een kleurplaat mét kleurtjes.
Zelfs mevrouw Jorritsma deed mij terugdenken aan Positief Almere. Zeker niet van mijn partij en dus in het verleden niet bijster geliefd, heb ik respect voor haar in haar huidige functie. Zij geeft Almere de aandacht die het verdient en beleeft de stad met enthousiasme. Eervorig jaar nog, stond ze samen met haar dochters bij dezelfde antiekkraam te sneupen als ik, gewoon een leuk mens.
Gek toch dat zo'n Sint intocht zoveel mijmeringen tot gevolg heeft. Wij gingen eigenlijk nooit naar de intocht vroeger, in de drukke Apeldoornse Hoofdstraat of aan het Apeldoorns-Dierens kanaal. We keken wel altijd naar Mies Bouwman en vanaf die dag mochten wij onze schoen zetten, niet elke dag natuurlijk, de Sint had meer te doen, maar toch wel regelmatig.
Ik denk nog heel vaak terug aan die ongelooflijke naïeviteit die ik had als kind en die mij heeft laten geloven tot mijn 8e. Wij woonden in een flat en hadden dus geen schoorsteen en geen schuin dak. Zorgen daarover werden weggenomen door het verhaal dat Piet vanaf de rug van het paard naar ons balkon zou springen. Mijn vader zou de balkondeur niet op slot doen en zo zou dan alles goedkomen en dat kwam het ook.
Op een avond werd er heel hard op de gangdeur gebonkt. Mijn moeder was net even naar de slaapkamer en samen met heel veel pepernoten zeilde er een schotel de kamer binnen, rakelings langs de lamp, over de eettafel heen om veilig, en heel, te landen op de vloerbedekking.
Ik kan mij nog herinneren, hoe de schotel er uit zag, zwart met een gouden rand en dat ik verbaasd riep, wat leuk dat Sinterklaas net zo'n schotel heeft als wij!
Mijn moeder heeft later bekend dat zij bang was dat dit het einde van mijn geloofsperiode zou inluiden, maar niets van dat alles, een rotsvast vertrouwen!
We zijn echt aanbeland in de wintermaanden. Het is zeer onstuimig buiten en vanmorgen hebben wij echt definitief afscheid moeten van Township. Alhoewel, de stokken liggen op zolder, voor wie weet een keer handig, bij de tomatenplanten of iets dergelijks.
Vorige week werden wij uitgenodigd door onze (NL) overbuurvrouw voor een echte boerenkool, waar de 1e nachtvorst overheen is gegaan, maaltijd met nota bene rookworst uit Nederland. De HEMA start dit najaar met een online winkel voor expats, overal ter wereld, omdat uit onderzoek blijkt, dat het merk HEMA onder expats erg sterk is en er veel behoefte bestaat aan de HEMA spullen. Maar helaas, worsten zijn vers en daar doen ze on-line niet aan.
Van dezelfde buurvrouw kregen we lekkere spruiten die we roerbakten en vandaag staat er een curry van pompoen op het menu, een grote gele vrucht, weer gekregen van een andere buurvrouw. En om het af te maken stond er zaterdag een pan soep te trekken van groenten uit eigen tuin en botten van de slacht bij Anna en Arpad.
Trendy en hip is het allemaal niet maar wel ouderwets gezellig en passend bij de Wintertijd. Alhoewel, ik mis die Allerhandes en die Livings en Seasons met hun nieuwe ideeën toch wel een beetje, Internet is prachtig maar soms wil je gewoon een beetje bladeren....
Mikulas
Het is leuk om deze periode in Hongarije te zijn. Nu maken wij ook eens mee hoe de voorbereidingen voor de decembermaand verlopen. Was het in het verleden altijd een tijd van beoordelingsgesprekken, uitschrijven, inleveren en dan naar een gezamelijke Eindejaarsdag, om dan vervolgens in de auto te vallen, die P al helemaal had ingepakt, door te rijden tot bedtijd en dan de 24e aan te komen om nog net op tijd een Kerstboom te scoren, nu is het allemaal rustig en relaxt. Sinds 2 weken komen er krantjes van Tesco met een Decemberbijlage, niet zo dol als in NL, maar toch wel met lichtsnoeren, lichtgordijnen en licht-rendiertjes of Kerstmannen in de tuin.
Ik ben inmiddels al gevallen voor een mooie kokos Kerstmat, voor 2 adventkalenders en voor stro versierselen in de boom. En wie weet wat er nog volgt.
Ik was een beetje in verwarring toen ik naar de chocolade figuren in het krantje keek. Die ga ik zeker niet kopen, met Pasen heb ik de chocolade, na een proef, linea recta in de vuilnisbak gegooid, het leek op de chocolade van ruim voor de Wende. Sommige figuren hadden een mijter, sommigen een muts en ze heetten Mikulas. Om er nu definitief achter te komen startte ik wat Internet onderzoek. Van Hongaarse sites kwam ik opeens op een geweldig mooie en informatieve site, van het Sint Nicolascenter. Daarop werden al mijn vragen beantwoord, over wie Mikulas is en het verschil tussen Sint Nicolas en Santa Claus die met name uit de VS overwaaide. Als conclusie kun je trekken dat we in de verschillende landen meer op elkaar lijken dan we denken. De basis is natuurlijk ook gelijk, de bisschop uit Myra, die goede werken verricht.
Omdat ik de site erg leuk vond, stuur ik een paar stukjes tekst mee. Over Sinterklaas In NL, in H, in een paar buurlanden en over de historie van de Goedheiligman.

Hungary
Children in Hungary carefully polish their best boot and put it on the windowsill to be filled by St. Nicholas, Szent Mikulás, on December 6th. The good bishopcomes with a big sack full of presents and a large record book with children's good and bad deeds. He used to come with two helpers: a good angel who helps give out presents and a bad Krampusdevil who makes mischief. Now it seems mostly to be the Krampusz. In the morning good children find candies, tangerines, oranges, walnuts, apples, chocolate Mikulás figures, and small presents. Naughty children find twigs painted gold or a wooden spoon. Most children get some of each as no one is all good or all bad.
Mikulás-day is also celebrated in schools and day care centers. Children sing Mikulás songs and individual children may say poems and sing songs, as well. St. Nicholas calls them by name and has a personal message for each child. He may stay to play or watch a movie with the children.
In the cities Bishop Mikulás is getting more confused with Santa; it is common to see Santa-type figures with bishop's croziers.
Netherlands
In mid-November Dutch television broadcasts the official arrival of St. Nicholas and his helper Zwarte Pietlive to the nation. Coming by steamer from Spain, each year they dock in the harbor of a different city or village. Wearing traditional bishop'srobes, Sinterklaasrides into town on a white horse to be greeted by the mayor. A motorcade and a brass band begin a great parade which leads Sinterklaas and his Pietsthrough the town. Nearly every city and village has its own Sinterklaas parade.
In the following weeks before St. Nicholas Day, December 6, Sinterklaas goes about the country to determine if the children have been well-behaved. He and his Zwarte Piet helpers visit children in schools, hospitals, department stores, and even at home. The bakeries are busy making speculaasmolded spice cookies of the saint. During this time children put out their shoes with wish-lists and a carrot or hay, or maybe a saucer of water, for the horse. When St. Nicholas happens by, the next morning children may find chocolate coins or initial letter, candy treats, pepernoten, and little gifts in their shoes. Everyone hopes for sweets, not coal or a little bag of salt.
The Dutch celebrate Sinterklaas on December 5th, St. Nicholas Eve, with festive family parties when gifts and surprises are exchanged. In the Netherlands, unlike other places, adults as well as children join in the fun. As the Dutch like an element of surprise, a small gift may be wrapped in a huge box, or it may be hidden and require following clues to discover where it is.

Gifts are prettily wrapped in special Sinterklaas paper or they may be hidden, for example, in a potato or an old sock. Each gift, anonymously signed "from Sinterklaas," comes with a clever rhyme that may point out a person's shortcomings in a humorous way. (For the less creative, there are books with suggestions for making rhymes and packaging disguises.) Originality, not value of the gift, is what counts.
Children sing traditional Sinterklaas songs while waiting for the saint to appear. A knock comes on the door and a black gloved hand appears to toss candies and pepernoteninside. Children scramble to gather up the treats. A large burlap bag, "de zak van Sinterklaas," also appears filled with gifts. At the table, decorated with speculaas and other sweets, guests may find their initial in a chocolate letter at their places. Food is apt to include hot chocolate, Bishop's wine, and letter banket.

The Dutch feast of Saint Nicholas is about giving, for "it is in giving that we receive." The fun is in trying to surprise people, to tease in a well-meaning way, to make a good joke, to produce a rollicking rhyme. The gift itself is just a bonus, as the fun is in the doing.
Mikulas, het vervolg
Ukraine
on December 6th (or the 19th in the Orthodox Julian calendar). It is a happy day with visiting and sleigh rides. Schools have plays telling Nicholas stories and the saint visits local churches. Dressed as a Byzantine bishop, the good saintis often accompanied by angels. He quizzes children on their catechism before giving gifts. St. Nicholas Dayis the main day for gift-giving, though gifts are also becoming associated with Christmas Day. Today many Ukrainian churches have St. Nicholas celebrations to help children understand that the holy man Nicholas came long before Santa Claus.
In Lviv one hundred and fifty volunteers prepare gifts for thousands of less fortunate children across

St. Nicholas history in Ukraine goes back to the 10th and 11th centuries. In churches, his icons are prominently placed on the iconostas, usually next to Jesus, the Mother of God, or the patron saint of the church. His icons were found also in nearly every home. In the mountains of western
Ukraine where the Hutzels named the four seasons of the year after saints, winter honors St. Nicholas.
Ukrainian folk tradition recognizes two Saint Nicholas figures: "cold Nicholas" and "warm Nicholas."
Cold Nicholas, the familiar winter saint, is believed to bring the first snow by shaking his beard. In
Western Ukraine
accompanied by angel and devil figures, he is celebrated with gift-giving as described above. As the patron saint of spinning, yarns and thread were brought to church to "add to his beard."

Celebrated in the spring, warm Nicholas, patron saint of farming, is said to walk the land to dry overly wet areas and dampen the dry. On the festival horses begin grazing in the fields, sheep are sheared, and buckwheat sowed. In port areas the festival focuses on Nicholas as patron saint of the seas. Cossacks, like the Greeks, take St. Nicholas icons when sailing the treacherous Black Sea
.

Serbia



Every Orthodox family in Serbia
has one patron saint. Each family celebrates the feast day of their saint with a unique Serbian Orthodox religious tradition, Krsna Slavaor Thanksgiving, on the day when their ancestors were baptized (Serbians accepted Christianity by families and whole tribes). This same saint is the family's saint from generation to generation through the centuries. Sveti Nikola (St. Nicholas) is the patron saint for a large number of families—some say more than half—so many people celebrate St. Nicholas Day, 6 or 19 December, either with their own family or as a guest elsewhere. It is a very important day for Serbian Orthodox.
The Slava celebration includes:
• Icon of the family's patron saint, in this case, St. Nicholas
• A lighted candle, for Christ the Light of the World
• Slavsko zhito/koljivo, a boiled wheat dish, representing Christ's death and resurrection
• Slava bread (Slavski kolach), decorated with cross and seal, for Jesus Christ the Bread of Life
• Red wine, for Christ's precious blood that washes away sin
• A priest, who blesses the home and all present, offering prayers and the Thanksgiving Prayer (molieben) before the icon
• Awareness that Krsna Slava is a great treasure given by one's ancestors
Slava is feasting, singing, and festival, but also, and more importantly, a time of spiritual renewal and rededication to the Orthodox faith and church. Celebrating Krsna Slava creates confidence, strength, freshness, stability, spiritual and physical peace, and the ability and incentive to do good and to lend help to others. The Slava is a family reunion usually held in the home of the family's oldest living member to commemorate the patron saint, glorify God, and pray for all members of the family, including those who have died. Friends need not be invited, they simply present themselves for the celebration. The priest blesses the bread, turns and cuts it as a sign of the cross, it is then passed to everyone. The meal is fish, as meat is forbidden on that day. The Slava candle is not blown out, rather extinguished with wine, then the glass is passed for each family member to take a sip, symbolizing the perpetuity of the Slava and the unity of the family in the faith.
Serbian Orthodox observe Krsna Slava wherever they live, not just in Serbia
Nog meer Mikulas
Wie is Nicholas?
The true story of Santa Claus begins with Nicholas, who was born during the third century in the village of Patara. At the time the area was Greek and is now on the southern coast of Turkey. His wealthy parents, who raised him to be a devout Christian, died in an epidemic while Nicholas was still young. Obeying Jesus' words to "sell what you own and give the money to the poor," Nicholas used his whole inheritance to assist the needy, the sick, and the suffering. He dedicated his life to serving God and was made Bishop of Myra while still a young man. Bishop Nicholas became known throughout the land for his generosity to the those in need, his love for children, and his concern for sailors and ships.
Under the Roman Emperor Diocletian, who ruthlessly persecuted Christians, Bishop Nicholas suffered for his faith, was exiled and imprisoned. The prisons were so full of bishops, priests, and deacons, there was no room for the real criminals—murderers, thieves and robbers. After his release, Nicholas attended the Council of Nicaea in AD 325. He died December 6, AD 343 in Myra and was buried in his cathedral church, where a unique relic, called manna, formed in his grave. This liquid substance, said to have healing powers, fostered the growth of devotion to Nicholas. The anniversary of his death became a day of celebration, St. Nicholas Day.
En wat ik ook niet wist, er is blijkbaar recent(begin 2008) een film gemaakt, Nicholas of Myra, over het leven van de bisschop, de trailer ziet er prachtig uit, maar wie o wie kent deze film?
Mikulas in beeld



A Postás jon
De postbode komt! Dat is nou één van de voordelen van het vaak overdag thuis zijn. Wij kunnen onze postbode op wachten aan het hek, een kort praatje maken en de post in de hand ontvangen.
Onze postás heet Atilla en is erg aardig. Altijd opgewekt, altijd vriendelijk, terwijl onze brievenbus iets lastiger hangt en is dan de meesten. Hongaren hebben over het algemeen een pijp aan het hek hangen, een cilinder dus, en daarin wordt de post gestopt. Wij vonden dat niks, je kostbare post, overgeleverd aan de elementen en aan nieuwsgierige blikken. En wat doe je dan als je een dag of 2 weg bent, dan ligt het daar te liggen.
Wij hebben dus een echte brievenbus met klep, die alleen wij met een sleuteltje kunnen openen. Atilla laat de auto onderaan de straat staan en legt de oprit te voet af. Wij weten ongeveer hoe laat hij komt en letten dus op. Tot een week of 2 geleden was het makkelijk, wij waren buiten en hoorden een auto en als wij hem niet hoorden dan signaleerden Coco en Flicka Atilla wel en waren we op tijd om de post in ontvangst te nemen.
Wij kicken wel op post. In Nederland waren we altijd al wel benieuwd maar hier is het anders. In verhouding overstijgt de leuke post de niet leuke post, immers de werkpost blijft achterwege, vervelende mailings zijn afgezegd en wat over blijft is de moeite waard.
Sinds die week of 2 ligt het iets gecompliceerder, het is binnenweer, in de woonkamer en keuken zijn de ramen dicht en dat houdt het buitengeluid buiten. Atilla trekt bij het hek aan de bel maar als wij aan het kletsen zijn of muziek aan hebben horen we het niet. Als CF opeens gaan blaffen zijn we nog net op tijd maar als de muziek wat harder staat gaat ook die vlieger niet op.
Aan de voordeur hangt ook een bel, echt een harde, maar Atilla waagt zich niet in onze tuin, vermoedend dat achter elke boom en struik onze gevaarlijke honden kunnen opduiken om hem aan de broekspijp te begeleiden.
En juist deze weken koesteren wij onze postás, hij heeft al voor veel plezier gezorgd.
Onze post uit Almere, die altijd zo geweldig voor ons wordt doorgestuurd in een grote envelop. Verrassingen voor de Sint van de beide families die onze wensen van het blog zeer serieus namen. De enige echte "Lekker" opgestuurd door onze Haagse vrienden. Kortom die post wil je niet missen.
Gisteren kregen wij telefoon van Marton en Maria. Atilla had bij hen een pakje afgeleverd. Op zijn gebel aan ons hek kwam geen antwoord. Hij zag wel een vreemde auto staan, een Ford, en wist dus dat we bezoek hadden en vermoedde dat we hem niet hoorden. Gelukkig weet Atilla als goede postbode hoe de familie- en vriendschaps verhoudingen hier in het dorp liggen en nam het pakje mee naar nummer 61.
Marton wilde natuurlijk ook even weten hoe het zat met die Ford, wie het waren en hoe laat ze weer gingen. Ja, voor wat hoort wat.....geen probleem, hier is niks geheim.
Uiteindelijk komt dus alles goed.
Binnenkort zullen wij een soort Kerstpakketje samenstellen voor Atilla om hem te bedanken voor zijn goede service en betrouwbaarheid.
Jarig, maar…
Vandaag is Marton jarig. Hij is van 1932 en is dus ongeveer zo oud als onze ouders. Tot wij in het dorp verschenen werd de verjaardag eigenlijk niet gevierd. Immers, hier doet men meer aan de naamdag, dan komt de hele familie langs en is er gebak en drank. Wij hebben Marton en Maria steevast wel gefeliciteerd op hun geboortedag, dat vonden ze toch wel leuk en nu is er 2x2 per jaar een feestelijke dag.......natuurlijk blijft de naamdag het belangrijkste.
Vandaag wordt er nog niet gevierd want Marton ligt in het ziekenhuis. Eervorige week vertelde hij dat ze een dagje naar Szekszard gingen. Dat doen ze vaker want de broer van Maria woont er. Echter, pas toen ze al lang weer terug waren in Nagyvejke, kwam de aap uit de mouw. Ze waren in het ziekenhuis. Marton ontdekte in september een plek op zijn arm die er niet eerder was en ook niet wegging. Gelukkig heeft hij de huisarts overgeslagen en is direct naar een dermatoloog in Bonyhad gegaan die hem als de wiedeweerga naar Szekszard stuurde.
Als echte Nederlanders willen we van de hoed en de rand weten, maar er is vaagheid. Dat komt ook door de taal maar ook omdat hier in H de dokter nog op een voetstuk staat en er dus niets wordt gevraagd en alleen onderdanig wordt geluisterd.
En misschien is er ook wel vaagheid omdat er angst is. Een operatie, een ziekenhuis, een week weg van huis in een bedreigende omgeving, dat is al bijna te veel. En dan nog de aandoening zelf, het woord rák is gevallen en dat betekent kanker. Dit oordeel, of het nu daadwerkelijk al zo ver is, of dat de plek profylactisch wordt weggehaald, is voldoende om van Marton een patient te maken ook al voelt hij zich heel goed.
Gelukkig werden ze gebracht door Manfred. Meteen na de operatie is P met Maria gegaan, vanmiddag weer en hopelijk snel naar huis. Gister door de telefoon was al duidelijk dat het verblijf niet te lang moet duren. Het is te warm 's nachts want de verwarming staat aan en er is niks te drinken, tenminste, niks van het gewenste assortiment.
Als vanmiddag de infusen zijn afgekoppeld zal P proberen om hem mee te krijgen, waarom nog een nacht langer wachten? M en M lachen er om en vinden het wel stoer maar zeggen dat je naar de dokter moet luisteren. Wij vinden dat je vooral zelf moet zeggen wat je wilt en aangezien de ziekenhuizen en artsen hier betaald krijgen voor aantal ligdagen is een nacht extra ook niet altijd even zuiver.
Maar het belangrijkste is dat Marton snel opknapt en dat het materiaal dat naar Budapest wordt opgestuurd schoon is en het blijft bij deze week!
Eens te meer beseffen we dat gezondheid, zeker in een vreemd land, het grootste goed is. Gister las ik nog een stuk in de krant dat de huisartsen in H, niet in staat zijn om fatsoenlijk om te gaan met een patient die een infarct lijkt te hebben. Verder staat H onderaan in het Europese rijtje als het gaat om het aantal gezonde jaren die iemand van 50 jaar nog te gaan heeft. NL staat hier hoog.
Met andere woorden, zo gezond mogelijk leven is het devies en als het dan toch nodig is, weet de weg naar de beste arts.....
Het vervolg
Vanmorgen vroeg is Marton thuisgekomen. En, nee, het is dus niet gelukt om hem eerder mee te krijgen. Bureaucratie en machtsmisbruik ten top.
Wat was het geval? De hoofdarts had gezegd dat het heel goed ging en dat hij 's middags nog even langs zou komen om de papieren voor ontslag te tekenen. Maar hij moest naar Paks en was er dus 's middags niet meer.
Om een lang verhaal kort te maken, de arts assistent mocht die papieren niet tekenen, blijkbaar kon de hoofdarts niet worden gebeld en dus was er een nacht extra. P heeft nog van alles geprobeerd, wat is nou werkelijk het verschil tussen gistermiddag 5 uur en vanmorgen 8 uur?
De arts asistent had al niet zo'n zin in een discussie met die kritische Hollander en bovendien als het niet voor jezelf is, of voor je vrouw, maar voor lieve oude Hongaren die al een knieval maken als de dokter alleen nog maar binnenkomt.........dan ben je voorzichtig. Vanuit Marton en Maria is alle begrip voor de dokters, nou gelukkig dan maar. En laten we wel wezen, beroerd betaald worden ze al, laat ze nou maar genieten van de macht en van het aanzien dat ze hebben.
We zijn daarnet even op welkom thuis bezoek geweest. Tafel vol met gebak, wijn, palinka, koffie, water, zoutjes. En dat was nog maar voor de middag.
Voor de lunch hadden ze ook al bezoek, de kinderen, en daarvoor had Maria schnitzels, gebakken aardappels en kalkoengehaktballen gemaakt. Ze heeft het er maar druk mee. Toen P en zij gisteravond van Szekszard naar huis terug reden had P er op aangedrongen dat M met de benen op de bank naar TV zou gaan kijken. Maar, de kinderen zouden komen en daarom moest er nog gebakken en gekookt worden. Na wat aandringen is het gebak ingeslagen in Bonyhad bij de cukraszda, maar daarnet op tafel stond er naast de bakker baksels toch ook een schaal eigen maak!
We weten inmiddels dat M en M zich moeilijk laten helpen, maar als je even aandringt, laten ze zich best werk uit handen nemen en genieten ze van een beetje verwennerij en luxe. Zouden de kinderen toch ook moeten weten........
Om de vreemde gang van zaken in het ziekenhuis nog even af te maken. Maandag moet M weer naar de hoofdarts, maar die hoofdarts maakt geen afspraken. Hij heeft tijd tussen 8 en 16 uur, wie het eerst komt, maalt het eerst. Onze wenkbrauwen staan in topstand, maar M vindt het prima. Bovendien neemt hij dan voor de hoofdarts de bekende enveloppe met geld mee, die hem onder tafel wordt toegeschoven als dank. Voor de relatief kleine ingreep is de schade 10000 Forint en dat is 40 Euro. De buurman in het ziekenhuis had een buikoperatie en die zou 80 Euro geven. Dit wordt dus in alle openheid onderling besproken op ziekenzaal.
Voor ons zijn dit vreemde situaties, maar hier de normaalste gang van zaken.
Deze week schijnt het mijn naamdag geweest te zijn. Ik wist het niet, maar Maria natuurlijk wel, de 25e was de dag van Katalin, waar Katinka van afstamt. Ik kreeg van hen een mooie Kerstroos, die hier Mikulasvirag(=Sinterklaasbloem) heet. Van P ook 2, staan heel mooi.
Inmiddels is het flink aan het vriezen, vannacht 7,4 graden en daarnet al -1.
Vanmorgen reed ik naar Bonyhad voor boodschappen en zag ik Black scharrelen met een dekentje over zich heen. We hebben daarnet een kussen van onze jongens gebracht voor in zijn hokje, hopelijk houdt dit hem een beetje warm.
Daarnet ging de bel, aan de voordeur. Kis Arpad met een ajandék(geschenk). Er is eergisteren een varken geslacht op hun boerderij en daarom krijgen wij weer een zak met vlees. Ontzettend attent is dat.
Het is goed wonen op het Platteland.
Het klikoog
Soms word je overvallen door een vreemde wens, zo ééntje die oppopt terwijl je weet dat hij nooit bewaarheid zal worden. Bllijkbaar word je dan even in de steek gelaten door de realiteit en bevangen door een droom.
Vanmorgen was het raak.
Ik wenste dat ik The Bionic Women was gekruisd met James Bond en dat mijn ogen uitgerust waren met zo'n klein, miniscuul cameraatje, dat met een klik, aangedreven door mijn wil, een serie foto's zou maken, die, snel achter elkaar getoond een filmpje zouden vormen.
Want wat ik zag was zo de moeite waard, en tegelijkertijd zo leuk, ondeugend, spannend, exclusief en geinig, dat ik het zou willen delen. De pen is soms best creatief, maar slechts voor diegenen die bijna net zo denken als ik of behept zijn met dezelfde smaak en humor, zal de volgende beschrijving het doel bereiken.
We reden naar Komlo voor Hongaarse les en het was vroeger dan anders. Zo vroeg, dat de bomen nog dropen van de nachtelijke regen en de wolken de zon nog verhinderden het snel licht te laten worden. De wegen waren glad en smotsig van de grote groen-gele tractoren die voor ons hadden gereden en die in hun diepe profielen van allerlei leemland hadden meegenomen, om het later over het asfalt uit te smeren.
We hadden de weiden met boomrand inmiddels achter ons gelaten en waren beland in het diepe, nog schemeriger woud, met boomkronen die een soort dakje bogen over ons en met een stroompje aan weerszijden om ons in het midden te houden.
Zelf waren we al goed te pas en oefenden ons huiswerk nog even want we hebben weer een onderwerp bij de kop wat voor hoofdbrekens kan zorgen. Kortom, we reden op routine en op niets verdacht zeiden we een rijtje op.
En plotseling kwam hij ons tegemoet! Ik zag aan zijn gezicht dat het een hij was. De oortjes in een punt omhoog, duidelijk op luisterstand, de oogjes zo schitterend en olijk dat je er een Kerststal mee zou kunnen verlichten. De vacht dik, diep oranje en mooi gestroomlijnd. De poten in een bijna muzikaal ritme, het was niet gewoon lopen, je zou het een dans kunnen noemen. De staart dirigerend en sturend.
En dan zijn bekje, zijn tanden waren goed zichtbaar, niet omdat hij boos zijn lip opgetrokken had, nee, omdat dat bekje van hem een buit droeg. Het was vlees, dat was duidelijk, maar waar de vos, want dat was hij, de buit had opgedaan weten we tot op dit moment niet. Het vlees was blank als van een kip, maar veren waren niet zichtbaar, een bot wel, maar voor ons niet herkenbaar.
Doet dat ertoe? Nee, natuurlijk niet. Wat ertoe deed, was de uitstraling van de vos. Die was groots. Die gaf blijk van blijdschap en van trots, zelfs wat arrogantie in de goede zin van het woord.
We volgden de vos, met onze ogen zolang het ging en daarna verder in onze fantasie die zo lang duurt als wij willen.
Het Hongaars verdween naar de achtergrond.
Kerst terrassen
Gisteren waren we in Pécs. Even de Kerstsfeer opsnuiven. In NL zou je er niet over denken om op zatermiddag de stad in te gaan, of het moest niet anders kunnen. Hier kan het nog. Er staat wel een kort rijtje voor de parkeergarage, maar het bord staat nog op groen en snel hebben we een plek.
Op Jókaitér staat een klein Kerstmarktje, de geuren van worst, Palinka, wijn en dan vooral de Glühvariant en lángos komen ons al tegemoet. Het is gezellig maar helemaal doet het nog niet aan december denken. Het is mooi weer, te warm zelfs voor deze tijd en daarom strijken we neer op een terras van een relatief nieuw koffietentje. Wel grappig, koffie drinken buiten, met zicht op een Kerstmarkt en met een Kerstman die cadeautjes uitdeelt aan kinderen.
Vanaf onze plek hebben we een goed zicht op alles wat langskomt. Anoniem als we hier zijn, voorzien we velen van commentaar. Dat is zo leuk aan Pécs, de stad vormt een mooie mix van wat wij in ons dorp zien, gecombineerd met het stadse. Een knappe oude dame in een mooie lange mantel, haar hoofd getooid met een fluwelen hoedje. Een yuppenpaar van eind 20, dat vast en zeker op weg is naar een bruiloft, zij in mooi pakje met prachtige kanten panty en hakjes waarmee je een trui zou kunnen breien.
Meestal kunnen we aan de dikte van de kleding zien of het Hongaren of buitenlanders zijn. Hongaren zijn kouwelijk en dragen dikke jassen, mutsen en handschoenen en laarzen met (nep)bont. Ik heb er in NL nooit op gelet, maar hier zijn elke week lange onderbroeken en hemden in de akcio bij Lidl en Aldi.
Na nog een koffie trekken we verder. Als jullie één van de laatste reacties hebben gelezen aan de rechterkant van het weblog, die van Frouke, dan staat daar in, naar welke tentoonstelling we waren. Goede tip was dat, want het was zeker de moeite waard. De foto's laten duidelijk zien, hoeveel verschillende soorten mensen op het Hongaarse platteland hebben gewoond, schijnbaar in volledige harmonie destijds. Serven, Duitsers, Russen, Roma en Hongaren natuurlijk. De expositie geeft een mooie inkijk in het leven in een Hongaars dorp in de vorige eeuw.
Vanuit het museum liepen we de regen in. Het mooie weer was alweer voorbij, maar door niets gehinderd liepen we terug naar het koffietentje. Als één van de zeer weinige restaurantjes kun je hier namelijk gewoon een broodje eten. En niet zomaar één, Onhongaarse pistoletjes en baguettes met zalm, mozzarella, mortadella etcetc. Denk maar een beetje aan Délifrance in NL, maar dan met minder beleg, veel goedkoper en wel heel lekker.
We liepen terug via de Arkád, een overdekt winkelcentrum, op wiens dak onze Dacia stond. Ook deze Arkád was prachtig versierd met rood en goud en met een plein waar een super Kerstboom omringd werd door een 5 tal miniatuurgebouwen uit Pécs en andere steden in Hongarije. Overal stalletjes met Kerstcadeaus, Hongaars Kerstgebak, beigli met maanzaad of noot.
Heel gezellig maar ook heel druk en tevreden reden we terug naar ons dorp waar het om 4 uur al donker wordt, je geen mensen meer ziet en waar nog slechts met mondjesmaat Kerstlichtjes te zien zijn.
Onze buitenlichtjes en lichtstrengen hangen inmiddels evenals de voederhuisjes voor de vogels. Laat de echte Winter maar komen!
Terug
Gisteravond teruggekomen van een paar heerlijke, geweldige dagen Budapest. Natuurlijk volgt er nog meer aan verslag en foto's.
Openbaar vervoer
Het was weer een genoegen, het openbaar vervoer in Budapest de afgelopen dagen. Alleen al de reis er naar toe, treinen op tijd, lekker warm en een besproken stoel. Er is maar één nadeel, de treinen van hier naar daar gaan maar weinig, maar dat is ook het enige.
En dan in Budapest zelf. Te kust en te keur al die mogelijkheden en dan maar voor in verhouding een kleine prijs. Aangezien ik deze keer 4 dagen in Budapest was, kocht ik een hele week kaart, voor 16 Euro overal in en overal naartoe, hoe langer je blijft hoe goedkoper het in verhouding wordt.
Het mooie van het openbaar vervoer vind ik dat je zo het echte dagelijkse leven in Budapest meemaakt.
Mannen en vrouwen die zich spoeden naar hun werk, studenten van de Business School met al hun paperassen in een map en natuurlijk een laptop. Mensen die boodschappen doen, met een opvouwbaar tasje en voor de zekerheid een paraplu. Alle leeftijden door elkaar en zo te zien ook alle inkomensgroepen, van kashmieren jassen en gepoetste schoenen met een glimmende aktetas tot een viezige trainingsbroek met glimmend jack en modderlaarzen. En veel, heel veel mobiele telefoons en I-pods. Bijna iedereen heeft iets aan zijn oor hangen en blijkbaar verstaan ze alles goed. Ik probeerde het ook even, in de oudste metro, maar moest toch ophangen vanwege het lawaai.
En dan natuurlijk de toeristen. Die herken je van verre. Als je mensen in de metro ziet klungelen dan zijn het toeristen. Onzin eigenlijk, op de eerste plaats is het heel makkelijk, op de tweede plaats staat alles in het Engels aangegeven en op de derde plaats hangt er ook nog een kaart met alle stations er op. Blijkbaar onvoldoende voor de gemiddelde toerist. Wat opvalt is, dat het altijd groepen zijn die klungelen. In een groep neemt nou eenmaal altijd iemand die het denkt te weten het voortouw en dan stopt de rest met denken. Dom, om je zo afhankelijk te maken van zo’n grootmond, die, zo blijkt, het meestal niet weet.
Je ziet het zo, er staat een groep, midden in de groep staat de zogenaamde deskundige. Dicht om hem heen de aanhangers die in hem geloven of die misschien wel afhankelijk van hem zijn en een goede beurt willen maken. In de buitenring de afwachters die in de verte staren, in het donkere gat waar de metro uit zal komen.
Hoe het afloopt? Meestal zie ik dat niet omdat ik dan allang vertrokken ben met mijn metro. Wat het leukste is, is als de groep instapt en dan in de laatste seconde, voor het dichtklappen van de deuren, de leider er achter komt dat het foute boel is, hij roept: “er uit!” springt zelf als eerste, want zo’n goede leider is hij blijkbaar niet en met de dood in de ogen volgt de rest. De Hongaren zeggen Joj Istenem, Oh mijn God en ik lach in mijn vuistje.
Blijkbaar zie ik er inmiddels Hongaars uit of doe ik Hongaars. Deze keer was ik nog geen half uur in Budapest en was me al vier keer de weg gevraagd, 2 x door Engelsen, 1x door Italianen en 1x door een Hongaar, gelukkig waren het makkelijke dingen en kon ik helpen. En eerlijk gezegd genoot ik daarvan….
In Hongarije is het nog een goed gebruik om op te staan voor een ouder iemand, ik heb het echt heel vaak zien gebeuren, jongens met wilde kapsels en brute leren jacks die zeer beleefd hun plaats aanbieden aan een oude heer met hoed. Mensen met een blindenstok die spontaan aan de arm worden genomen en geholpen naar de plaats van bestemming.
Het is me al vaker opgevallen, die onderlinge beleefdheid en gehoorzaamheid. Van de week kwam er een hele schoolklas de metro in, met name jongetjes van zo 9 jaar, eigenlijk te klein om zich vast te houden aan de lussen die uit het metro plafond steken. Maar ja, je vasthouden aan de metalen staanders is niet stoer en gaan zitten al helemaal niet, dus hingen ze aan de lussen, met vol gewicht, balancerend op hun tenen. Het duurde niet lang of daar kwam de lerares, tanulnéni(tante lerares) zoals ze hier in het dorp zeggen, aangestiefeld. Ze sprak heel zacht een paar woorden tegen de jongens, terwijl ze hen recht aankeek, en als 1 gebaar lieten de jongetjes los, gingen zitten of pakten een staander. Het leek een beetje als toveren, er was geen gezeur en geen discussie en de stemming bleef opperbest.
Zelf reis ik het liefste met de tram. De tram heeft iets gemoedelijks, rijdt hard als het kan en zacht als het moet. Voor de tram wijkt iedereen, hij kan immers niet wijken voor anderen. De tram is comfortabel en het allergrootste voordeel is dat je ziet waar je heen gaat. Op lange stukken zie je het verschil in buurten, je checkt even snel wat etalages en vaak kom je iets tegen waar je later nog even naartoe wilt omdat het er mooi uit zag.
In dat opzicht kan de metro iets vervreemdends hebben. Je stapt in tussen allemaal schitterende gebouwen uit de vorige eeuwen, dicht op elkaar gebouwd en vervolgens kan het zo zijn dat je uitstapt in een totaal andere wereld. De afgelopen week gebeurde me dat 2 keer.
In één van de buitenwijken zit een Ikea en na bijna een jaar Hongarije had ik daar weer eens zin in. De laatste 2 haltes kwam de metro zelfs bovengronds want waarom zou je diep bouwen als er ruimte genoeg is? Verder, brede 4 baans wegen met veel hard rijdend verkeer, grote, moderne shoppingmalls, alleen maar hoogbouw om in te wonen. De enige constante waren de mensen, die leken op diegenen die ik achter mij had gelaten in het Centrum. De shopping mall heb ik snel bekeken, lekkere verse fruitsappen in een take away beker en erg mooi versierd met nagebouwde sprookjestaferelen en Kerstbomen.
En die Ikea. Die was zoals in Nederland. De bekende gele shoppingtas, de roltrap in het begin, de wandelroute, inclusief de shortcuts gelukkig. Wat prominent miste was de ballenbak. Hier gaan de kinderen gezellig mee uit winkelen. Er was maar één jankend jongetje, maar dat was duidelijk een expatkind. En net als in Nederland overviel me na zo’n dik half uur het gevoel dat ik weer helemaal klaar was met Ikea, nam de shortcut naar de kassa en rekende mijn spullen af. Op het station stond mijn metro al klaar en binnen 3 minuten was ik weer op mooi terrein.
De 2e uithoek met de metro ging naar een andere shopping mall, noordelijk aan de Donau, waar, zo had ik gelezen veel Nederlandse kaas te koop zou zijn. Leuk kado voor P, dacht ik zo. De winkel was een aanfluiting. Er lag jonge kaas, maar daarvoor kwam ik niet. Verder lag er een klein puntje Old Amsterdam, wat er zo te zien al even lag. Ik vroeg om een groot stuk en daarmee bracht ik de mevrouw in een lastig parket. Alle koeldeuren in haar winkel gingen open, één keer, nog een keer voor de zekerheid en toen heel zachtjes, nincs, hebben we niet.
Achter haar stonden hoge schappen met heel veel planken vol met kaas. Ik zag toch echt in het hoekje een paar van die hele zwarte jongens liggen en ik wees ernaar. De mevrouw zei iets dat ik niet verstond en om het nog duidelijker te maken, klopte de mevrouw met haar knokkels op de kaas. Ze waren van hout en zo te horen nog hol ook. Snel nam ik afscheid.
Omdat ik toch in deze uithoek was, heb ik een prestigieus nieuwbouwproject bekeken van allerlei appartementen die uitzicht hebben op de Donau. Zeker mooie flats, met sjieke entrées, genoeg parkeerruimte voor PC Hoofttractors en limousines, die doen vermoeden dat de aanlegsteigers in de Donau ook weldra vol zullen liggen. Qua woning zal het zeker mooi zijn, echter als ik het voor het kiezen had zou dit niet mijn plekje zijn. Als was het maar omdat je minimaal 1 kilometer moet lopen in lugubere lege donkerte voordat je het openbaar vervoer hebt bereikt.
Sprookje

Budapest was echt een sprookje deze week, een Kerstsprookje. Ik noemde net al even de nagebouwde sprookjes in de shopping mall. Hier een voorbeeld, Piroska és a farkas, Roodkapje en de wolf. Het leuke van het tafereel was, dat je het dekentje op en neer zag gaan met het ademen van de wolf en af en toe hoorde je een snurk.
Verder heel veel versiering, afhankelijk van het district waarin je je bevond, luxe of eenvoudig. Het mooist versierd vond ik de buurt tussen Parlament en Basiliek, dit is district V, het district waar ik wel zou kunnen wonen.....

Binnenpret
Sommigen vinden het erg ongezellig dat ik alleen in Budapest verblijf. Nou, dat kan ik echt uit de wereld helpen. Natuurlijk zou het met P ook heel gezellig zijn, maar alleen in Budapest is niet erg, in tegendeel het heeft ook voordelen.


Je kunt precies doen wat je wilt, wanneer je wilt, hoe lang je er over doet en waar je allemaal stilstaat op weg er naartoe. Bovendien, omdat je zelf niet hoeft te praten, kun je beter luisteren naar alles wat om je heen wordt gezegd en omdat je niemand hoeft aan te kijken vang je veel op van je omgeving.

Zo heb ik heel regelmatig binnenpretjes over wat ik hoor of zie.


Wat te denken van de honden in de stad, met hun respectievelijke baasjes en vrouwtjes. Je kunt de honden grofweg verdelen in locals en expats. Locals zie je vooral overdag en zijn meestal op leeftijd.
Op Déaktér liep een oude mevrouw met een teckel. De mevrouw droeg een dikke jas, een sjaal en een wollen muts, aan haar voeten gevoerde laarzen. Haar teckel was ook goed uitgerust voor de winter, om zijn hals droeg hij een rode zakdoek en op zijn rugje rustte een dekje, van binnen bont en van buiten bijpassende rode stof. De mevrouw praatte tegen de teckel en de teckel keek schuin omhoog naar haar, met zo’n wijs gezicht dat ik zeker weet dat hij het begreep en weldra zou antwoorden.


Dan op de Váciút. Een sjieke oude heer, met lange donkere mantel en een hoed. Hij werd begeleid door een evenzo sjieke Viszlá, al grijs in de flankjes en stram in de pootjes. De man praatte tegen de Viszlá, zei zoiets van “Voorzichtig aan, doe maar rustig” en ook de Viszlá keek schuin omhoog naar zijn baas.

Eigenlijk was het bij deze 2 stellen niet duidelijk wie nou wie uitliet, ik hou het er op dat ze samen uit waren in die grote stad waar ze al zo lang wonen. Ze vormden een stijlvol groepje.


Dan de expats. De expats komen naar buiten als het donker wordt. Meestal zijn het jonge honden, uitgelaten dat de baas en vrouw eindelijk terug zijn uit hun kantoor. Labradors zijn hier ook populair evenals border collies. In tegenstelling tot de locals lopen de expats los en meestal in groepjes wat hun bazen ook de gelegenheid geeft om de dag door te nemen, luidruchtig en in het Engels, zodat ik heel makkelijk kan meegenieten.


Voor beide hondengroepen geldt dat ze in ieder geval meer aandacht krijgen dan hier op het platteland en dat ze er heel tevreden uitzien, ook al lijkt zo’n grote stad minder dogsuited.


Verder kijk ik veel naar mensen en naar auto’s. Mensen in het openbaar vervoer zoals ik al schreef, maar ook mensen op straat en mensen in de koffiehuizen en restaurants.

Collegae tijdens een zakenlunch. Twee oude Joodse vriendinnen, één altijd in Budapest gebleven en één geëmigreerd naar Amerika en verblijvend in een duur 5 sterren hotel. Ze kiften wie de rekening van de koffie mag betalen, de Budapestse wint, want haar Hongaars is niet roestig geworden en zij kan sneller smoezen met de dienster.

Een man en een vrouw op een bankje in een prachtig koffiehuis, ze zitten allerlei papieren door te nemen uit zakelijke tassen, maar iets in mij zegt dat ze te dicht tegen elkaar aan zitten voor een zakelijke relatie.


En dan die bolides. Ik sta soms met verbazing te kijken hoe goed het allemaal gaat, zo veel auto’s op relatief kleine ruimtes. Inmiddels weet ik het verschil tussen politie sirenes en ambulances. Met name voor de politie blijf ik even staan want hun rijstijl is op zijn minst spectaculair te noemen.

Vrijdagmorgen gebeurde het volgende. Ik was op de Erszébetút en hoorde sirenes uit de verte. Met zeer hoge snelheid raasde er een politie auto voorbij. In zijn gevolg reden 5 geweldig mooie blauwe limo’s uit de 7-serie en de 8. De ramen geblindeerd. Als laatste een 5-serie, ook blauw en geblindeerd maar met beide voorruiten open zodat ik de beveiliging zag zitten, ook in blauw, met kogelvrij vest en een muts, ver over het hoofd getrokken.


Nu weet ik toevallig dat Hongaren nogal gek zijn op dit soort colonnes, ooit heeft mijn zus in het Lada tijdperk in zo’n volgauto gezeten, maar gezien dit wagenpark leek het me minimaal een minister of een ambassadeur.


De Britse ambassadeur rijdt een magnifieke Jaguar in een soort goudkleur met schitterende velgen en grill. Achter Vörösmartytér zit The British Embassy en daar moet je altijd even opletten hoe je loopt. Een groot gedeelte van de stoep is afgezet met paaltjes en een zware ketting ertussen en voor gewone stervelingen betekent dit even oversteken.

Zoveel toestand wordt er niet gemaakt voor de ambassadeur van Azerbeidzjan. Die stond gewoon geparkeerd in een zijstraat van de Andrássyút, weliswaar op een gereserveerde plek, maar zonder zichtbare bewaking.
En tussen al het geweld van Audi en BMW, rijdt nog rustig de Trabant, een auto waar steeds meer mensen ontzag voor krijgen.


Al met al kom je in Budapest ogen en oren te kort om alles wat er gebeurt mee te maken. Als je wilt kijken en wilt luisteren, dan is het echter zo ontzettend de moeite waard! Ook in je ééntje….
De postronde en het varken
Gistermorgen schreven we wat kerstkaarten voor de mensen hier in het dorp. Toen dat klaar was ging P op pad met de fiets om ze in de bussen te gooien. Nu leek mij dat al een mission impossible, overal waar mensen op het erf lopen wordt je binnen gevraagd, en P zegt dan niet snel nee.

P had het deze week met Marton en Maria gehad over de varkenslacht. December is van oudsher een slachtmaand hier en ze zouden gisteren naar Zomba gaan om een exemplaar van 170 kilo te slachten en te verwerken. P had natuurlijk zijn hulp aangeboden en daarmee meteen hun vervoer willen regelen. Dit werd vriendelijk doch dringend van de hand gewezen.
Op de één of andere manier leek het er op dat dit slachten echt een familiegebeuren is, waarbij de rollen al zo lang zijn verdeeld, dat een nieuweling daarop inbreuk zou maken. Zij vertrokken dus om 4.45 met de bus.

Toch kwam het nog goed met dat slachten, getuige P’s verslag.


Gisteren op weg naar de brievenbussen zo rond 12 uur, kwam ik langs Marton en Erszsy néni, de buren van Marton en Maria.
Twee hardwerkende Hongaren van net 70 jaar met eigen wijngaard, moestuin, kippen en ja, ook zwijnen.
Nu hing er net één, al onthoofd aan de driepoot in de tuin, dus dat was mijn kans om eens te kijken hoe dat in zijn werk gaat, zonder dat ik er voor dag en dauw voor op moet staan, want zoals ook hier bleek, waren ze om 6 uur begonnen.
Hartelijke ontvangst door Marton en gelijk het commando aan zijn vrouw om een glas te halen, want zo bleek, ik moest de nieuwe palinka proeven, zij zelf niet want er moest nog veel gedaan worden.
Naast Marton en zijn vrouw ook nog 2 familieleden en onze buurman Stéfan, een goede vriend van de familie en een maestro in uitbenen.
Na mijn complimenten over de palinka vroeg ik hoe zwaar het varken was. “Oh dit was een kleintje, 130 kilo, vanochtend had eerst de 300 kilo er aan moeten geloven.”
Hoe gebeurt dat dan zo? Ik weet dat er hier gewerkt wordt met een klein elektrisch apparaatje waar 2 spijkers uit steken, die achter de kop bij het varken naar binnen worden geslagen, waarna het dier snel dood moet zijn.


Maar nee, zo is het hier niet gebeurd. De grote bijl wordt gehaald en daarmee heeft het dier als eerste een flinke klap gekregen en vervolgens is de keel doorgesneden.
Tja, en wie doet dat dan, Stéfan, onze niet al te diervriendelijke buurman.
Het schijnt dat het dier zo verdoofd is, dat het weinig merkt, maar als je nu eens mis slaat en ik stel me zo voor, 6 uur, net na de gebruikelijke eerste palinka, of de 2e …, vier mannen waarbij dan dat maestro gedrag optreedt.
Ik ben blij dat ik er niet bij was, alhoewel de moslims het eigenlijk niet anders doen, zo zagen wij in het verleden in Maleisië, maar dat was dan zonder de bijl en bij een rund.

Na deze aanvankelijke schroom, merkte ik dat je snel overgaat tot de realiteit en ik stond al snel mee te snijden aan grote stukken vlees, gewoon op een houten tafel in de schuur. De hamlappen en schnitzels kwamen op een plank te liggen om daar een nacht te blijven, zodat het water er uitloopt, om morgen in de diepvries te belanden.
Vakkundig wisten de mannen wat welke bestemming kreeg, poten werden afgebroken en doormidden gesneden. Mijn opmerking “lekker voor de honden” was kompleet verkeerd. Dit is een lekkernij voor hen zelf.

Toen ik aankwam, was al het vervelende werk al klaar, zo ook de ontleding van ingewanden die stonden te pruttelen en daarnaast een ton met het kopvlees.
Ik hield het vuurtje aan en roerde voorzichtig. Uit de ingewanden komen ook de darmen, die we gebruikten als omhulsel voor de kolbász.

De lever werd ter plekke gekookt en met wat zout gegeten. Ik liet het aan mij voorbijgaan omdat ik niet zo leverachtig ben, maar daar had ik later spijt van. Zo vers als hier krijg je het niet vaak.

Het kopvlees liet uiteindelijk los van de kaken, die ook in die grote ton meekookten en is verzameld om ook als een soort worst verwerkt te worden. Nu ik dit gezien heb, geloof ik niet dat ik van zo’n worst ga genieten….

Na het snijden van al het vlees, inclusief de hammen, (wat ik nou weer erg jammer vond, maar daar was geen behoefte aan) werd dat alles verwerkt tot salami en kolbász.
Dit geheel ging door een antieke gehaktmolen, om verdeeld over twee kinderbadkuipen, voorzien van knoflook, zout en paprika, door blote mannenarmen gekneed, door ons allen geproefd te worden.

Na goedkeuring waarbij zelfs mijn advies gevraagd werd, kwam het vul apparaat te voorschijn. Een grote koker, die gevuld wordt met vleesmengsel en door een klein gat gedrukt, de darm in gaat. Allemaal heel efficiënt, 1 man vullen, 1 man bedient de koker en 2 binden de darm dicht. Alles prima en ik legde de kolbász in de teil.

Toen de salami. Hiervoor was een soort zak gekocht, die in stroken geknipt werd van 50 centimeter, die ik vervolgens aan 1 uiteinde dicht bond, naar voorbeeld van de maestro.
Nou je voelt hem al. Tijdens het vullen van de salami brak bij de 4e mijn bindsel en bij de 5e ook en toen was het “Kurva”(hoer) en “gyerek” (kind), ik begreep wel wie die gyerek was.

IJselijk stil, niemand zei iets en Marton besloot dat alle bindsels nog een extra touwtje, hoe toepasselijk, kregen en het werk ging door, daarna werd ik apart genomen en dronken we samen een palinka. Ik beschouw het als een reactie op zijn uitval en ik mocht de volgende 20 zakken dicht binden, en dat nu met extra zorg, zodat er ook niks is opengebarsten tijdens het vullen.

Het was inmiddels na zessen en ik heb de verwerking van het kopvlees niet meer meegemaakt. Het is een vermoeiende arbeid, waarbij de tijdsdruk meespeelt. Iedereen heeft zijn rol, de vrouwen voor het eten en drinken en de mannen ieder hun plek in het vleesproces. Het gaat toch weer om een jaar vlees op tafel en daarbij mag niks misgaan, hoe aardig die Hollander ook is.

Al met al was het een bijzondere ervaring die smaakt naar meer. Ik zal mij aanmelden voor een volgende slacht, die ik dan vanaf het begin zal meemaken.
Natuurlijk wil ik dan ook een rol, die past bij mijn ervaring….
Het varken, de volgende dag

De beelden

Koffie, thee en anders lekkers
Vier dagen Budapest geeft me natuurlijk wel de gelegenheid om veel etablissementen te bezoeken. Koffiedrinken, theedrinken, lunchen en nog avondeten ook. Verwennerij om dan in Budapest te zitten want er is keuze te over!
Natuurlijk was het avondeten een logische keuze, Asia! Net als vorige keren bezocht ik Bangkok voor heerlijk Thais eten, zalige Tom Yam soep, heerlijke red curry, prima Pad Thai. De mevrouw herkent me inmiddels, wijst me altijd het tafeltje waar Yoko Ono eens gezeten heeft, prima plek midden in de zaak, zet al een flesje mineraalwater voor me neer, en natuurlijk het bakje met hete pepertjes.
Ook nog een keer Indiaas geprobeerd, maar dat is blijkbaar zo moeilijk, om de één of andere manier ben ik daar nooit tevreden over. Omdat brood ook maar brood is, lunchte ik ook een keer Asia, bij Fusion in de Vaci út, heerlijke gewokte groenten met gegrilde tonijn(zie foto).
Dan koffie en thee. Zo veel keuze en de ene plek nog mooier en sfeervoller dan de ander. Om te beginnen is er natuurlijk Gerbeaud. Mijn relatie met Gerbeaud is wispelturig. Ik zit er geweldig, de koffie is zalig, kopje leuk, goed glaasje water erbij en de dioskifli smaakt geweldig. Maar, het is wel dúúr!
Vroeger keek ik er niet zo naar, maar nu wel en dan is 780 Forint aan de prijs en net zo duur als in NL. Het verassende hier, is ook dat ze nog 15% service op de rekening zetten, ik weet het van te voren en toch is het voor zo'n kopje koffie dan weer veel opeens.
Laatst maakte ik ook gebruik van het toilet. Dat kost 200 Forint, maar ik moest nou eenmaal. Bij het betalen kreeg ik een geel bonnetje van de wc dame en dat was nieuw, nog niet eerder gehad. Ik was daar optimistisch over, ik bewaarde het bonnetje en dacht dat ik dat gerestitueerd zou krijgen bij het afrekenen. Het was zover, ik ging mijn koffie en kifli betalen en gaf het gele bonnetje aan de dienster. Ze keek verbaasd en vroeg wat het was. Ik voelde meteen dat ik fout zat en zei kleintjes dat ik dit gekregen had bij de toiletten. Oh, zei de dienster, dat mag u houden hoor, dat is van u. Snel stopte ik het weg en betaalde netjes.
Ik nam me voor om even niet naar Gerbeaud te gaan, maar zat er de volgende avond weer en de avond er na ook....
Sinds ongeveer 15 jaar was ik niet in Restaurant New York geweest, het kwam er niet van en bovendien was het jaren dicht voor renovatie. Nu heb ik dat goedgemaakt, geweldige locatie. Je komt er niet zo maar in. Bij de deur staan 2 personen die vragen of je roken of niet roken wilt zitten en nemen je mee naar je tafel. Het decor is overweldigend.(zie foto's). Het geheel maakt onderdeel uit van een hotel, inmiddels lid van de Boscolo keten, het zou mooi zijn om daar ooit nog eens te verblijven. Het is nog 1 van de weinige plekken waar ze een speciale cigar room hebben, met clubjes en lage tafeltjes.
En dan natuurlijk alle kleine tentjes waar ik ben geweest, overal goede koffie, bijna overal verse jus d'orange. Hip publiek, speciale plekken voor als je met je laptop komt. Mijn lievelingsbuurtje district V herbergt er ook velen, koffie varieert van 290 tot 515 Forint echt zonder uitzondering goed.
Echt een nieuwe vondst deze keer vond ik de Király útca(voor kenners, vanaf Déaktér, evenwijdig aan de Andrássyút), mooie winkels met vooral woningdesign, galerieën en wederom een koffietentje, deze keer gecombineerd met een Livingstyle winkel.
Op een middag had ik zin in thee. Hongaren zijn niet zo theeïg, het is wel overal te krijgen, maar niet zo speciaal. Ik liep in de Vaci út en het begon al te schemeren. Opeens zag ik rechts in een binnenplaatsje lampionnetjes hangen en een bordje teahaz. Ik kwam terecht in een Oosters, beetje Zen-achtig sfeertje. Een jonge man met een staartje bracht mij het theeboek en een belletje. Het theeboek bevatte zoveel thee, dat ik het belletje had gekregen om de jongen te roepen als ik mijn keuze gemaakt had, zijn ervaring was dat je daar niet op kan staan wachten.
Ik begon te lezen, het boek was in het Hongaars en dat was moeilijk, alle technische aspecten van thee heb ik nog niet gehad dus bleef het vaag. Ik wist wel dat ik zwarte thee wilde, dus 2 hoofdstukken sloeg ik over. Uiteindelijk had ik mijn keuze bepaald, een Sterke Zwarte Specialiteits Thee uit India.
Dat belletje leek mij wat koloniaal, dus ik keek of ik de jongen ook zo kon bereiken, maar die was alweer verdiept in iets anders. Voorzichtig luidde ik de bel en het werkte.
Blijkbaar had ik een moeilijk theetje besteld, want ik hoorde veel gerommel, veel bakjes en potjes. Uiteindelijk kwam er een blaadje met een schattig kommetje en dito potje, voor minimaal 3 kopjes. Ik schonk voorzichtig in en werd zeer verrast. Het was nogal donker maar ik zag duidelijk dat deze thee de kleur van Bailey's had. De smaak was goed en heel apart, het smaakte naar het kruidenmengsel dat je wel eens krijgt bij een Indiaas restaurant na de maaltijd om je smaak te neutraliseren. Fris en kruidig was het. Een heerlijk rustig plekje, midden in de stad met mooie tijdschriften om onderwijl te lezen, onder andere een Delicious maar dan op z'n Hongaars.
Gelukkig zijn er in Budapest ook winkels om wat van het sfeertje mee te nemen naar huis. In oudere weblogs schreef ik al eens over de Chinese en Indiase levensmiddelenmarkten. Deze keer bezocht ik 1 van de filialen van Culinaris, een delicatessenzaak met spullen uit de hele wereld. Ik krijg elke maand zeer uitnodigende nieuwsbrieven van ze met allerlei mogelijkheden voor kooklessen en workshops, maar ja, de filialen hebben het plateland nog niet bereikt....helaas!
Op de 2e morgen ben ik op de tram gestapt op weg naar een Kina piac. Een Chinese markt, maar dan niet voor eten maar voor spullen. Je komt opeens weer in een andere wereld terecht. Grote loodsen, die genummerd zijn. Tegenover de loodsen een groot open terrein met allemaal golfplaten huisjes op rij, met smalle straatje ertussen. En inderdaad alleen maar Chinezen, die allemaal beter Hongaars spreken dan ik. Kleding en schoeisel vormt de hoofdmoot, maar verder alle soorten van textiel, kleine huishoudelijke apparatuur, fout speelgoed etcetc. Niet om iets te gaan kopen, maar wel heel leuk om dit stukje China mee te pakken.
Je raakt bijna niet uitgepraat over Budapest.
Nu weer naar de orde van de dag. Onze kerstboom staat en morgen hebben we Hongaarse les, dus aan het Huiswerk!

En daar was dan die dag
En daar was dan die dag die we zagen aankomen en nog graag ver naar voren hadden geschoven.
Black is gisteren overleden.
's Morgens bij het wandelen met CF was Black niet op zijn plaatsje. Waarschijnlijk nog in zijn hokje dachten we, vanwege het miezerige weer.
's Middags echter werd P op straat aangesproken door het vrouwtje van Black, Marika, en ze vertelde het slechte nieuws. Natuurlijk in tranen.
P had lang geleden al hulp aangeboden, mocht het zover komen. Hij kwam me waarschuwen, ik zat net te skypen met mijn moeder, maar die begrijpt als geen ander dat ik moest afbreken. Met laarzen, handschoenen en een schop liepen we schoorvoetend naar beneden. Ik had me voor genomen om sterk te zijn, maar dat mislukte jammerlijk, meteen al in de eerste seconden.
Ook niet erg natuurlijk, voor Marika is het duidelijk dat wij ook veel van Black hielden en dan horen tranen erbij.
We liepen naar zijn hokje, hij lag op zijn zijtje en Marika nam het initiatief om hem uit het hokje te tillen en op een laken van dik flanel te leggen, met roze patroontjes. Echt een mooi laken waar Black goed inpaste. We hurkten bij hem en aaiden. Marika sprak tegen Black en wij verstonden het niet maar het was mooi genoeg om bij te huilen. Het vachtje glom nog, zijn verschijning nog even koninklijk als tijdens zijn leven. De wijsheid van zijn geest had hem nog niet verlaten.
We lieten Black even alleen en liepen met Marika naar het einde van de tuin, het gedeelte dat grenst aan ons. Ze wees een plek aan en het was duidelijk dat ze daar over nagedacht had. Hemelsbreed maar een meter of 6 van Max verwijderd, ze wees ook nog naar Max en zei dat het ook al weer 2 jaar geleden was.....
Het concrete werk begon. Gelukkig nog zachte grond en het werk vorderde snel. P deed het meest en Marika en ik zorgden dat de grasplaggen apart bleven liggen. Op een gegeven moment leek het voldoende en Marika en ik haalden Black. Zij hield zijn kopje, ik zijn rugje en ik vond hem nog verrassend zwaar, voor de magere hond, die hij de laatste maanden was.
Nog even meten voor de zekerheid met de steel van de schop en hier en daar nog wat aarde weg.
Nog een laatste aai, een poot, een kus van Marika en een goed verstaanbaar dankwoord aan Black en daarna legden P en Marika Black op zijn nieuwe plaatsje. Zorgvuldig en zacht de aarde er overheen, netjes de plaggen terug en het graf was een feit.
In de keuken bij Marika dronken we een glas op Black en wisselden mooie herinneringen en verdriet elkaar af.
Toch wel ontdaan, liepen we terug naar boven en ging ik mijn moeder bellen.
Tegen de avond zochten we een kaarslampje, die hier altijd op het kerkhof staan en die we ook voor Max altijd hadden branden. P vond er één en liep er mee naar Marika om te vragen of het bij Black mocht staan. Natuurlijk was dat goed. Helder licht verlichtte het plekje tuin.
Toen we naar bed gingen straalde Black nog volop in de koude nacht.
Trend, krent en smaak
Het lijkt mij vreselijk om een BN-er te zijn en me gevolgd te weten door paparazzi en andere journalisten en daarom zal ik ook nooit een roddelblaadje kopen. Toch biecht ik hier nu op dat ik graag naar RTL Boulevard kijk, niet voor alles, veel interesseert me niet, maar soms is het geinig en bovendien blijf je dan een beetje op de hoogte van de NL amusementswereld in de breedste zin van het woord, nietwaar?
Gisteren werd het setje mannen Winston en Albert gecompleteerd door Leco van Zadelhoff, de beroemde Gooise stylist. Wij zagen hem ooit bij een expositie in het Arsenaal(van Jan des B), hij droeg een kort truitje op een strakke spijkerbroek met omgeslagen pijpen, zo kort dat je een deel van zijn blote rug en een stukje bilnaad zag. Ik vond dat toen niet zo stylish, maar hij zat wel te onderhandelen bij de Porsche dealer en wij keken daar alleen maar naar. En dat is natuurlijk een verschilletje.
Als ik wel eens bij de klein maar fijne AH in Blaricum stond te kijken bij de mooi schoongemaakte, gesneden en voorverpakte ananas of even stond te wachten op een vers gebakken boulanger stokbrood, dan zweefde en zoemde Leco door de zaak. Ik hoorde eens 2 dames praten over iets van styling, de ene dame zei tegen de andere dat Leco en zij wel op 1 lijn zaten. Ik keek op en zag Leontien B, die net afgerekend had en haar karretje richting auto begon te duwen.
Nou, die Leco dus.
Gisteren sprak Leco over Kerst en over de styling van de Kerstboom, want ook daarover gaat hij. Hij liet ook een medestyliste aan het woord die onthulde dat de trendkleur dit jaar paars/aubergine is voor de boom, dat sommigen kiezen voor een natuurlijke materialen boom, een beetje shabby-sjiek, voorbeeld afgewassen oesterschelpen met een klein gaatje in de boom hangen en laten glinsteren. En verder was het zo, dat een rood-groen-gouden Kerstboom echt niet meer kon dit jaar.
Nou, laten wij nou een rood-groen-gouden Kerstboom hebben en er nog erg tevreden mee zijn ook!?
Die gekte van Kerststyling begon al een aantal jaar geleden, we kochten echt wel eens wat bij, maar onze boom bleef toch een traditioneel rode uitstraling hebben. Zijn we te veel krent om wat nieuws te kopen, nu misschien, maar vorige jaren nog niet. Nee, het gaat er om dat het leuk is om dozen van zolder te halen of uit een lade te trekken, die je een heel jaar niet hebt gezien en die je vorig jaar na Driekoningen netjes hebt opgeborgen. Eigen ballen en soms een paar gekregen erbij, uit NL, maar ook al iets Hongaars, mooie handgemaakte vilten figuurtjes en klokjes van pottenbakker Otto.
In RTL Boulevard ontspon zich ook een discussietje. Albert zat meer op onze lijn en Leco verdedigde zijn beroepsgroep.
Het compromis werd uitgesproken door een getergde Leco. Iedereen moest vooral doen waarbij hij zich goed voelde en het was in ieder geval belangrijk om je boom af te stemmen op je interieur.
Kijk dus hieronder naar onze trendy, krenterige en smaakvolle rood-groen-gouden Kerstboom, Leco approved, alsof wij daar iets om geven.
In Budapest zal het anders zijn, maar in ons dorp speelt trend en styling niet. De dozen staan op zolder of in de kelder en alleen iets dat stuk is wordt vervangen. De lichtjes hebben alle kleuren van de regenboog en flikkeren zenuwachtig aan-uit aan-uit. De tuinen zijn sober want stroom kost geld en geld is schaars en bovendien is het toch onzin als je zelf binnen zit?
We boden Marton en Maria aan om even een boom voor ze te gaan kopen in Aparhant. Dat hoefde niet want al 25 jaar hebben ze een degelijke nepboom in bezit, nog van Russische makelij en dat geeft ook minder troep.
Aanstaande zondagmiddag hebben we een Kerstviering in het Dorpshuis, daarover natuurlijk later meer.
Naast de bushalte in ons dorp is wel een echte Kerstboom neergezet. Leuk versierd met ballen en ingepakte pakjes, en......in rood-groen en goud!


Wijn, gezang en een sinaasappel
Afgelopen week lag er ook in onze brievenbus een uitnodiging voor de Kerstmiddag in het Dorps Cultuurhuis. We kennen dit van onze 1e Kerst hier, echte fanatieke liefhebber zijn we niet, echter als we er zijn, gaan we al was het maar om de moeite die men zich troost, te waarderen.
Wat houdt het in?
Het zaaltje is ingericht als theatertje, stoelen in die opstelling en gericht op het podium, voorzien van een echt rood theatergordijn. De burgermeester is in pak en verder is ook zijn gezin ingeschakeld, zijn vrouw zingt in het dameskoor, maar schenkt ook wijn en deelt koekjes uit. De zoon Ferenc helpt hier en daar en dochter Erika maakt foto's.
Ruim voor 3 uur is iedereen binnen, wij doen onze jas uit want het is er warm, maar veel Hongaren gaan gewoon zitten met jas en muts.
Stipt om 3 uur gluurt een klein jongetje vanaf het podium door het gordijn en verheugt zich in de massale opkomst van zo'n 45 mensen. Omdat het gordijn niet automatisch gaat, zie je een mannenarm met opgestroopte mouw dat overnemen. Het dameskoor staat gereed, aangevuld door wat kinderen uit het dorp, allemaal een sterretje in de hand.
Als de sterretjes uit zijn, begint een jongen met het voorlezen van het Kerstverhaal. Wij zien dat 1 van de sterretjes nog niet uit is, het wordt op de grond gegooid en met de voet getrapt, het gaat nóg niet uit en onze aandacht is weg van het Kerstverhaal maar volgt het sterretje en het gordijn, maar alles gaat goed.
Het Kerstverhaal wordt steeds afgewisseld met het a capella gezang door het koor. Na een half uurtje is het al klaar en hebben wij niet veel verstaan, behalve het stukje van de 3 Koningen en Kindje Jezus.
Dan volgt een bedankje van de burgermeester. Kijk maar op de foto met de man in pak, dan zie je ook nog net die mannenarm en het gordijn. Natuurlijk een bedankje aan het dameskoor, aan de dames die de koekjes en het fris hebben geregeld en aan Marton die de Glühwein ter beschikking heeft gesteld.(de Marton waar P laatst de slacht bijwoonde).
En dan is het tijd voor kletsen, koekjes, zoutjes en wijn. In NL zou iedereen opstaan en gaan lopen en gaan mengen. Hier niet. Men blijft zitten en kletst met de buurman of -vrouw. De schalen en de karaffen komen vanzelf langs, daar hoef je niets voor te doen.
Na zo'n 20 minuten komen er 2 dames langs. De eerste heeft een mandje met snoepjes, in Hongarije beroemde szaloncukor(zie onder), die ze rijkelijk uitdeelt, de tweede geeft iedereen een grote navelsinaasappel en dan is het klaar.
Een flink aantal is dan al naar huis en de rest gaat zich nu klaarmaken, jas aan of alleen maar dicht, iedereen fijne dagen en tot ziens.
Was het nou leuk? Misschien niet het goede woord. Het was meer eenvoudig en lief. Echt zo'n traditie op initiatief van het dorp, die je niet om zeep moet helpen en dus in ieder geval leuk dat we erbij konden zijn!
Szaloncukor
Szaloncukor (literally: "parlour candy") is a type of sweets traditionally associated with Christmas in Hungary. It is usually made of fondant, covered by chocolate and wrapped in shiny coloured foil, then hung on the Christmas tree as decoration.
The tradition of hanging these candies on the Christmas tree started in the 19th century. It was named szaloncukor because the tree usually stood in the parlour (szalon in Hungarian). (Cukor means "sugar" or "candy"). The name comes from the German-Austrian "Salonzuckerl", this is why the original name was "szalonczukkedli".
Fondant candies originally came in a few flavours (vanilla and strawberry for example), but now there is a wide variety of different kinds of candies, including jelly, coconut, hazelnut and lots of other flavours. It is usually hung on the tree with strings or small metal hooks.


Kerst in eenvoud
Wij hadden een heerlijke eenvoudige Kerst. Zo'n Kerst waarin je zelf bepaalt wat je doet en met wie en als je niets doet het ook goed is.
Het begon niet zoals we op TV zagen met stressvolle boodschappen, hier is geen stress omdat er eenvoud is en je niet hoeft op te boksen tegen wie dan ook met een spetterend Kerstdiner. Bovendien heeft de winkel ongeveer hetzelfde assortiment als altijd dus daarvoor hoef je ook al niet te gaan. Natuurlijk keek ik wel met een schuin en bewonderend oog in de Kerst Allerhande die door P's vader was opgestuurd, maar het Excellent AH merk is hier niet, evenmin als de C1000 koks en de kleinschalige traiteurs.
De traditie hier zegt dat je op Kerstavond karper moet eten, daar zijn we niet zo gek op en aangezien we hadden gemeld dat we op Kerstavond graag thuis zouden zijn, onder elkaar dus, volgde er ook geen uitnodiging voor de Vis.
De mis op Kerstavond was om 1800 uur, een christelijke tijd vonden we en gingen dus. De Kerk was mooi versierd, 3 bomen met bonte lichtjes, onder één een Kerststal en hier en daar wat groen en versiering.
Binnen was het zo koud als buiten, onze adem vormde wolkjes en onze voeten werden alras klompjes. Gelukkig mag je af en toe gaan staan en kun je voor de hostie even lopen. Het was rustig, er was plaats genoeg. Hier geen gedring om een "Nachtmis" bij te wonen, de populatie die gaat is met Kerst niet veel groter dan op een normale Zondag. Sowieso vind ik Hongaren, tenminste hier in het dorp, zeer relaxt als het aankomt op Kerkgang. Ze gaan normaalgesproken, maar als het niet uitkomt, of onverwacht wil er iemand langskomen, nou, dan gaan ze gewoon niet. Onze buurvrouw zei, God zit in het hart, en zo is het natuurlijk ook.
Omdat het al 1800 uur was, was het donker en waren we blij met onze buitenlamp en onze Kerstlichtjes, het pad voor de dorpsbewoners was tenminste een beetje verlicht.
Thuisgekomen porde P de kachels wat extra op en gingen wij lekker aan de soep met brood. Uit onze ooghoeken keek ons een grote doos aan, die we 1,5 week daarvoor uit NL kregen van mijn zus, speciaal voor Kerst.
Een regelrecht overlevingspakket, met alle wensen die we wel eens verzuchtend hadden geuit, de nieuwe Mankell, geweldige sigaren, ontbijtkoek, gevulde speculaas, natuurlijk wat Azie etc etc. Een ontzettend leuke verrassing!
Wij hadden elkaar na lang dubben eindelijk een electrische snijmachine cadeau gedaan. Voor de hammen en de angol szallona, om die in NL dunne plakjes te snijden.
Eerste Kerstdag was zo mogelijk nog rustiger, we bleven heerlijk op het landgoed en hoefden niks! Ook de mis van 2 uur lieten we aan ons voorbijgaan, net als veel andere dorpsbewoners hoorden we later.
Tweede Kerstdag kwamen in H woonachtige NL vrienden die ook niet zo'n zin hadden in verplichte opsmuk, dus dat kwam heel goed uit en was dus ook gezellig! Er wordt veel gemopperd over alle herhalingen op tv, maar desondanks genoten we toch weer van Love Actually, echt een feel good movie voor bij de open haard met een lekker glas rode wijn, ook al weer een geschenk van NL vrienden, speciaal bewaard voor nu.
En nu is het alweer zaterdag, je vergeet bijna wat voor een dag het is, maar het leven is hier nu nog normaler dan het gisteren was. Het winkeltje van Irena is weer open. Maria is met de bus naar Bonyhad voor boodschappen en bij ons op het fornuis staat een pan gulash te koken voor het weekend.
Het beviel goed, deze Kerst. Een aanrader. Doe eens met Kerst alsof het een gewone week is en vier Kerst in een gewone week, heb je tenminste tijd voor God in je hart!


Voorspoed en geluk, 31 december 2008

Vandaag is het al weer 2 jaar geleden dat we afscheid moesten nemen van onze lieve Max. Bij zijn plaatsje in de tuin staat een mooi lampje en bij de Kerststal staat zijn foto. Denken doen we elke dag wel aan hem, dus dat maakt geen verschil.


Voor iedereen die niet op de goede plek in Den Haag woont of vanavond achter het net vist bij de Staatsloten, heb ik toch wat Hongaarse tips om volgend jaar gelukkig te zijn, en in voorspoed ook nog nota bene.
En het mooie is, het is eenvoudig in te passen, want eten moet je morgen toch nietwaar?
Naar goed H gebruik eet je morgen op Nieuwjaarsdag dus, linzen. Maakt niet uit hoe of hoeveel, als het maar linzen zijn. Die zullen je in 2009 voorspoed brengen.
Verder brengt het je geluk in 2009 als je morgen even aan een varkensstaartje trekt. Voor de stedelingen onder jullie is dit wellicht moeilijk in te passen. Eet dan in ieder geval een varkensgebraad en geen vis of kip, want daar zwemt respectievelijk vliegt het geluk dan mee weg. Echt H gebruik en hier in het dorp houdt men zich er ook aan. Het drinken van de H champagne, Pezsgö, zal luxe brengen het komende jaar.
Wij gaan voor de Indiase linzen en Thais varkensvlees maar om jullie tegemoet te komen, hierbij het H recept voor Linzensoep.
Lencseleves nemesvámosi módra, linzensoep á la Nemesvámos
250 gr gerookte varkensribbetjes
400 gr linzen
1 ui, 1 paprika, 1 tomaat
1tl dragon, peper, karwijzaad, 2 tenen knoflook, 3 tl suiker, peterselie, selderij, tl paprikapoeder, 1el mosterd, 1el dragonazijn, zout, dragonblaadjes
2dl zure room, 100 gr eendenvet, 1 dl rode wijn
Linzen laten wellen. Ui snipperen en in ruim water aan de kook brengen met ribbetjes, dragon, peper, karwijzaad, paprika en tomaat. 30 Minuten koken, linzen toevoegen en in 1 uur gaar koken.
Vet in een pan verhitten en de bloem en suiker lichtbruin laten worden. Pan van het vuur en knoflook, peterselie en selderij toevoegen. Paprika er over strooien en hiermee het kooknat van de linzen binden. Wijn en mosterd toevoegen aan de soep, op smaak brengen met azijn en eventueel nog wat zout. Zure room er doorheen roeren en bestrooien met gehakte dragonblaadjes.
Eet en drink smakelijk, veel geluk en voorspoed gewenst uit Hongarije!