Heimwee naar Ashique

De supermarkten liggen er op dit moment vol mee. Linzen. Linzen moeten hier gegeten worden tijdens Oud en Nieuw om ons te verzekeren van een voorspoedig nieuw jaar. Daarentegen moeten we het gevogelte even laten voor wat het is, want daarmee zou onze voorspoed weg vliegen......

We houden ons aan deze regel. Je kunt niet weten niet waar en we kunnen best een dag zonder kip en linzen vinden we geen straf. Integendeel.
Toen we hier net kwamen was er slechts 1 soort linzen, de grauwe groenige, die elk gerecht in onze ogen wat minder aantrekkelijk maakte. De mooie goudkleurige en de rode waren niet te vinden, laat staan de hippe en traditionele zwarte.
Een jaar later waren we beter op de hoogte en haalde ik de gele uit Budapest en de rode uit de bio schappen van de drogist. En nu we weer wat verder zijn, heeft zelfs de Tesco de rode, die eigenlijk oranje zijn, standaard in haar assortiment.

Wij zijn geen kookspecialisten en dus ook geen linzen specialisten maar dat hoeft ook niet. Als wij aan linzen denken blijft onze gedachte altijd hangen bij 1 gerecht en bij 1 vriend die het ons leerde eten.
Ashique uit Bussum van restaurant Taj Mahal leerde ons, samen met zijn broers Atif en Abid de Muligatawny soep. Een soep die zo verslavend was dat wij geen week zonder konden en daar vonden we wel een modus voor. Gewoon naar Bussum, minimaal 1x per week maar meestal vaker, daar de soep bestellen en uiteraard het andere lekkers van de kaart en dan gewoon voor de dagen erna nog wat bakjes soep en 2 hoofdgerechten meenemen. Zo was de week gecovered. Dit is jaren goed gegaan en de verslaving werd nooit minder.

Het was bijna Kerst, de tijd vliegt, ik denk nu 7 jaar geleden. Op de mat viel een overlijdensbericht. We hadden niemand op de nominatie en verbaasd openden we de enveloppe.
Ashique, 50 jaar.
Als ik er nu aan terugdenk kan ik nog steeds terugvoelen hoe verdrietig we waren. Uiteraard naar de begrafenis in Amsterdam en uiteraard naar Bussum op de 1e dag dat het weer kon. Het was een reunie van mede verslaafden, van verslagen klanten die harten onder riemen probeerden te steken.
We bleven komen, elke week en elke week hoopten we op een wonder dat natuurlijk niet kwam.
De soep was een soort troost en we bleven hem eten en we bleven hem meenemen naar huis.

Toen we vertrokken naar de Pastorie meldden we ons officieel af en namen hartelijk afscheid. Bij wijze van hoge uitzondering kregen wij het recept van de Muligatawny soep met het telefoonnummer van Atif voor de Hulplijn. Met de opdracht dit recept niet verder te verspreiden.

Op Nieuwjaarsdag zullen wij de soep eten. Wij maken hem niet vaak, we kunnen slechts een beetje in de buurt komen van de échte soep. De hand van de drie broers en de herinnering aan Ashique hebben de soep de touch gegeven die wij missen.
In mijn portefeuille zit een fotootje van Ashique. Een prachtige foto die ik kreeg van Abid een paar maanden na die Kerst. Hij legde de foto voor me neer en liep ontroerd naar de keuken. En net zo ontroerd stopte ik de foto achter het plastic cellofaan.

Wij zijn maar zelden in de buurt......heimwee naar Ashique overvalt ons regelmatig en Nieuwjaarsdag proberen we het recept nog wat meer in de buurt te laten komen van zoals het was.

De Kerstmiddag

Elk jaar is er in ons dorp een Kerstmiddag en vanaf jaar 1 zijn we daarbij. Het eerste jaar woonden we hier nog niet eens maar waren we alleen voor de kerstvakantie hier naartoe gereden. Hoe we het wisten van die middag, eerlijk gezegd weet ik het niet meer.....waarschijnlijk hadden we het net op tijd gehoord via Márton en Maria, of misschien in het winkeltje van Irénke.....

Het is een traditie geworden en we doen er graag aan mee. Vorig jaar hielpen we een beetje en dat was leuk. Dit jaar wilden we weer helpen en maakte P een mooie uitnodiging en als er taal om de hoek kwam kijken deed ik ook mee....elk jaar hoorden we namelijk van mensen die het niet geweten hadden omdat ze buiten de tamtam vallen of niet in het winkeltje komen.
Om een lang verhaal kort te maken. Die uitnodiging haalde het niet, weten niet waarom want het antwoord dat de toner van de printer niet voldoende inkt had leek ons een beetje merkwaardig. En er waren meer kleine akkefietjes rondom deze Kerst die onze blijvende Nederlandse logica stoorden.
We hadden tijdelijk niet zulke fijne Kerstgedachtes over ons dorp en over de manier van niet communiceren, maar ja, als het Kerst is moeten dat soort gedachten niet al te lang duren en we gingen op weg naar de viering, als was het maar omdat Maria in het koor zingt.

En natuurlijk was het weer gezellig en als vanouds. Het koor zong, de kinderen zeiden versjes op, uit hun hoofd en kregen daar applaus voor. De kachel brandde fel, lekker warm dus, de sterretjes brandden ook en na de gezangen en het dankwoord kwamen de dames rond met Koude en Warme wijn, cola of sinas voor de liefhebber, schalen met koekjes.
We kletsten wat, konden gelukkig hoe langer hoe meer verstaan en wensten een Boldog Karacsonyt!

Zoals het altijd ging, was het nu ook, aan het eind van de middag kwam de schaal met mooie navelsinaasappels, we kregen er 1, schudden handen en zwaaiden een tot ziens.

Een mooie Kerst voor al onze lezers!



Toch een grote boom...

Onze hercegnö(kroonprinses)

Heerlijk spelen, Daksi

In gesprek met mijn allerliefste grote schat Coco

Op jacht naar mollen en muisjes

De achterburen

Kunst en Kerst

Voordat ik overga naar de orde van de dagen in de pastorie, nog een blogje over mijn tripje naar Budapest.
Ik was weer in het volkenkundig museum, tegenover het Parlament. Voor het gebouw alleen al zou je hier naar binnen gaan. Prachtige pilaren, vloeren en plafonds. De permanente expositie is erg leuk, sowieso voor toeristen om meer te weten te komen over het leven van de Hongaren door de jaren heen, maar ook voor inwoners is het leuk om te bekijken. Kleurrijke klederdrachten, boerenwoningen, tradities zoals huwelijk, geboorte en rouw, heel mooi in beeld gebracht en omlijst door oude gebruiksvoorwerpen.

Ik ging deze keer voor een tijdelijke expositie, geweven kleden van de streek, gemaakt door vrouwen in hun thuis omgeving. Ik vond de kleden echt prachtig! Hongarije, Servie, Roemenie, gemaakt in kleine dorpen. Ik had er zo een paar willen oprollen en meenemen naar de pastorie, ze zouden er heel goed hebben gepast.
Ook in dit museum waren 2 schoolklassen, één met kinderen van een jaar of 15 en één met kleintjes. De juffrouw met de kleintjes had het goed begrepen, vol vuur legde ze uit wat er te zien was en pedagogisch als ze was betrok ze de kinderen in haar verhaal en werd het een leuk geheel. De juffrouw van de tieners nam de kinderen mee naar de grote tekstborden en las alles letterlijk voor in het Hongaars, snel en niet geinspireerd en zo keken de kinderen dus ook. Ik was even in verwarring, ik dacht, zijn de kinderen misschien blind, gaan ze zo meteen voelen aan de kleden? Zijn het kinderen met een grote lees achtersdtand of zelfs analfabeet? Beide was niet het geval, de juffrouw draaide gewoon haar lesje af en ik zag dat de groep een beetje ging wijken......
Ik geloof dat de kleden nog een paar maandjes hangen, als je de kans hebt, snel er naartoe dus!

Op het plein voor het Parlament was een gratis foto tentoonstelling over alle Advents tradities in het oude Hongarije. Ook heel leuk om deze foto's te bekijken. Tradities als Mikulas, Kerst met al haar aspecten, Luca verhalen en de weersomstandigheden van de maand december goed in beeld gebracht.

En verder was de stad uiteraard getooid in Kerstsfeer, het ene plein nog mooier dan het andere, kerstmarkt na kerstmarkt, alle bomen en struiken versierd met kleine lampjes. Dit jaar voor het eerst veel led lampjes en dwarrelende led sneeuwvlokjes. Kastanje verkopers in mooi tenue, forralt bor, rumthee, allerlei eterijen om warm van te worden. Geuren all over the place. Mijn foto's kunnen nooit aangeven hoe mooi het was, maar geven slechts een kleine indruk. Van al het handwerk dat er was uitgestald kocht ik een mooi wijwaterbakje voor in de pastorie.

En uiteraard ging ik even kijken naar de ijsbaan, die er zo prachtig bijligt, achter het Heldenplein aan het begin van Városliget, uitstekend te bereiken met de mooie oude metro. Nu was er nog plek voor de liefhebber, maar in het weekend van 7 januari zal dit plekje het toonbeeld zijn van de EK schaatsen all round. De tribunes staan al klaar, de kaartverkoop is gestart, als je kunt een mooie gelegenheid om dit mee te maken in dit unieke decor, en als je gewoon op tv kijkt, goed opletten op alles buiten de schaatsbaan!

Vis in 3D

Eén van de dagen stapte ik in tram 18 richting Moricz Zsigmundtér en ging daar op zoek naar bus 33. Ik had weer een tochtje naar een buitenwijk op het programma. Ik had vorige keer gehoord dat er een mooi oceanium zou moeten zitten, net naast het Campona winkelcentrum. Dat Campona daar kom je langs als je met de trein uit het Zuiden Budapest nadert. Het was wel leuk om nu eens met de bus de andere richting op te gaan. Zie je toch meer dan van uit de trein. Bijvoorbeeld de grote Pince(kelder) van Törley peszgö, de H champagne. Uit de trein zie je alleen magazijnen en vanuit de bus zag ik een mooie kelder met daarachter een groot kasteel!
Ik had al eens op internet gekeken of er bezoeken aan Törley mogelijk waren, maar voor individuen schijnen ze de deur niet open te doen. Nu ik deze kelder en kasteel heb gezien, ga ik toch nog eens verder te speuren.

Campona lijkt op alle andere winkelcentra en is dus niet speciaal. Ik ontdekte wel een internet café met 4 computers waarvan er helaas maar 1 het deed.....in H is het belangrijk om geduld te hebben en daarom dronk ik eerst een espresso en checkte toen mijn mail.
Het oceanium was druk. Er stonden 2 schoolklassen te wachten met kinderen van een jaar of 4. Ik verbaas me er altijd over hoe goed de kinderen hier luisteren, ondanks dat je de dames die de groep begeleiden nauwelijks hoort. De groep loopt en roept zoals kinderen dat doen en op het moment dat de dames met hun armen beginnen te zwaaien en op fluistertoon wat zeggen, wordt de groep een mooi rijtje kinderen die allemaal elkaars handje vastpakken en netjes meelopen naar de kassa.

Zoals bijna overal binnen, was het ook hier om te stikken en kon ik mijn jas afgeven.
Ik ben misschien te verwend voor het oceanium, ik was al eerder op andere plekken en die vond ik eerlijk gezegd spectaculairder dan deze. En toch vond ik het leuk om er even naartoe te gaan, gewoon al met al, de busreis ernaartoe, de andere bezoekers en uiteraard waren er ook heel mooie vissen bij!

De gevaarlijke krokodil

Kerst in het aquarium!

En nog had ik geen genoeg van de vissen. Na mijn vorige bezoek aan de grote stad was de bioscoop wel heel goed bevallen. Ik keek naar alle mogelijkheden en die zijn er volop. Elke buurt heeft zijn eigen bioscoop en de voorstellingen zijn de hele dag. Ik schiftte dus in eerste instantie op buurt en keek toen naar de films. Waar je goed op moet letten is de taal. Hongarije is nogal van het nasynchroniseren en als je een mooie film met veel dialogen kiest, dan is H voor mij nog te hoog gegrepen. Ik zag een film over een dolfijn en dat paste wel in deze dag. Wel in het Hongaars maar tegelijkertijd een kinderfilm dus dat durfde ik nog wel aan.

En het was notabene een film in 3D!

En zo zat ik daar, in mijn eentje in een mooie zaal op een prachtige plaats met een zwart brilletje op en genoot van de film. En ik genoot eigenlijk van alles om de film heen. Van de eerste 3D ervaring, van het feit dat ik de film gewoon kon volgen en van het moment, in Budapest te kunnen zijn en gewoon naar de bios te kunnen, naar buiten te gaan en daarna lopend iets te gaan eten.

Ik denk dat ik de film in NL voorbij zou hebben laten gaan. Toch wel meer voor kinderen misschien, wel erg Amerikaans en behoorlijk tranentrekkend, maar hier in de Mooie Grote Stad in de Hongaarse taal was het echt genieten! En het is nog gebaseerd op een echt gebeurd verhaal ook.....wellicht hebben jullie de film in NL al lang gezien?

Ik stuur de link van de trailer mee, kijk maar waar ik ben geweest en denk het brilletje en Budapest er dan maar bij.

Delfines kaland szinkronos előzetes

Straten en straatjes

Ik was uiteraard al eerder in de Joodse wijk, in eerste instantie om de grote Synagoge in de Dohány utca te bezoeken. Maar nu nam ik de tijd om alle straten en straatjes één voor één door te struinen. Eigenlijk is dat heel makkelijk. Aan de ene kant heb je die Dohány utca, aan de andere kant de Király utca, dat zijn als het ware de grenzen die evenwijdig lopen. Er tussen in lopen dan de Dob en de Wesselenyi utca, ook weer evenwijdig en dan uiteraard alle kleine tussenstraatjes die het netwerk compleet maken.

Gedeeltelijk is de wijk gerenoveerd en een deel wacht daar nog op, maar voor alle straatjes en straten geldt dat ze de moeite waard zijn, zeker de moeite waard van het omhoog kijken, naar de gevels, rijkelijk versierd, inscripties, mooie ramen of gewoon extraatjes die de muur mooier maken.
En als je niet omhoog kijkt zijn er de winkeltjes, niet de grote ketens, maar de particuliere zaakjes met nering die je niet overal meer ziet. Schoenmakers, kleine juweliertjes, naaiwinkels, kruideniers en uiteraard cafés en eettentjes.

De grote synagoge ging ik deze keer niet binnen maar wel de Rumbach synagoge die van de buitenkant al in redelijke staat is maar van binnen nog een huls, met prachtige wanden en plafonds en vloeren, maar met een wirwar aan plattegronden die nog gebouwd en in ere hersteld gaan worden. Verder weet ik nu eindelijk waar het standbeeld in de Dob utca voor staat, een beeld voor een Zwitsers diplomaat, die in WO2 veel Joden kon redden van deportatie.
Helaas was de Kazinczy synagoge dicht vandaag, een paar jaar geleden stond ik voor dit pand en het was toe aan een schoonmaak beurt en die was nu voltooid. Een prachtig pand dat alleen van buiten laat raden hoe mooi het binnen is.

Deze dag liep ik ook weer door de Gozsdu Udvar. Dit is een passage die helemaal doorloopt van de Király utca naar de Dob utca, een soort hof, met prachtige appartementen, hippe tentjes, galeries en deze keer ook nog voorzien van een December markt met Glühwein, kastanjes en kerstversieringen.
Een plek, midden in de stad, maar zodra je de poort binnenloopt, ben je in de rust en is het lawaai ver weg. De appartementen lijken duur en wellicht daarom zijn er nog te koop en te huur.

In die Gozsdu Udvar liep ik tegen een restaurant aan dat ik nog niet kende. Yiddische Mama Mia heet het en het is dus een kruising tussen de Joodse en de Italiaanse keuken. Gelukkig was het inmiddels dik lunchtijd en ik ging naar binnen. Hip, lekker warm, rustig maar gelukkig wel meer gasten. Ik keek lang op de kaart en besloot te gaan voor de Jiddische lunchspecial. Allemaal dingetjes die ik nog niet kende maar leuk vond om te leren kennen.
Wat te denken van Joodse eieren, gevulde ganzennek, ganzenkaantjes, ganzenlever op Joodse wijze en tong? Met heerlijke verse paprika, ui en tomaat erbij.
Heel eerlijk, ik vond de lever heerlijk, de tong niet zo en de ganzennek, de kaantjes en de eieren smakelijk, maar vooral erg leuk voor de ervaring. Het was een mooi bordje allerlei en waardevol om te proeven.
Gefillte fisch stond ook op de kaart, misschien wel een idee voor een volgende keer want ook dat gerecht ken ik nog niet van een eigen ervaring.
Over vissen gesproken? Daarover later meer!

De grote synagoge aan de Dohány utca, achterzijde

De Rumbach synagoge

Spreekt voor zich...

Helaas de synagoge die dicht was

Rechts in beeld de gevulde nek, links de tong

A legjobb flódni!

Geen recept deze keer maar wel weer een heerlijk taartje. Ik was een paar dagen in Budapest en ik had het al aangekondigd in een vorig blog. Ik zou op zoek gaan naar de beste flódni in Budapest en die zou zich bevinden in de Wesselényi ut op nummer 13.
Uiteraard midden in de Joodse wijk want een flódni is een van oorsprong Joods gebakje. Het is een taartje dat bestaat uit laagjes. Een laagje maanzaad, noot en appel, gescheiden door heel dun deeg en afgemaakt met een klein beetje jam. Ik heb niet heel veel flodni's geproefd, hier in de buurt zie ik ze bijna niet en mijn flódni ervaring in BP is tot nu toe beperkt tot 4 cukraszda's.
Na de flódni in de Wesselényi ut heb ik voorlopig een echte nummer 1, a legjobb flódni!

De straat is van alle kanten goed te bereiken, ik ging met tram 4 naar de halte met de naam van de straat en liep het stukje tot numer 13. Sowieso is het daar leuk om te wandelen. Als de cukraszda Noé, want zo heten ze, niet zo'n mooi uithangbord had, en als ze geen uitnodigende borden buiten hadden staan, zou je er zo maar voorbij kunnen lopen. De gevelbreedte is smal en het pand bescheiden.

Ook binnen is het klein en gezellig vol, een trap leidt nog naar de verdieping voor als het echt druk wordt. Op de maandagmorgen kon ik gewoon beneden plaatsnemen met uitzicht op de vitrines.
En daar zag ik ze liggen, de flódni's. Mooi gestapeld op een schaal en op de een of andere manier kon je zien dat ze vers waren. Ik bestelde een espresso en een flódni.

Sommige flódni's zijn heel strak, allemaal gelijk van vorm en lijken gesneden met een electrisch mes. Deze niet. Deze waren van alle kanten ambachtelijk, niet kaarsrecht, niet op de millimeter gelijk, maar afkomstig van echt handwerk.
Ik pakte voorzichtig mijn kleine cameraatje, hoe vaak ben ik al niet vermaand in winkels en restaurants, soms lijkt het alsof er staatsgeheimen te fotograferen zijn.
Hier ging het anders. We raakten een beetje aan de praat. De eigenaar vertelde trots over de zaak en over zijn echtgenote Ráchel die niet gewoon taarten bakt, maar taartendesignerin is. Aan de wand diverse foto's van de kunstwerken die ontzettend zonde zijn om aan te snijden!

De schaal met flódni's kwam uit de vitrine voor een foto en daarna was het moment van proeven.
Heerlijk was het! De appellaag was fris maar ook de noot en de maanzaad hadden een fris en smeuig tintje waardoor het gebakje minder zwaar was dan je zou denken. Langzaam genoot ik verder en voor een compleet feestje nam ik er nog maar een espresso bij.
In de vitrine natuurlijk meer moois en ons praatje ging verder. Ik werd gewezen op een bijna gelijksoortig gebakje met 2 laagjes, noot en appel. Ook een typisch Joods gebakje waarbij in plaats van gewoon deeg, matses gebruikt worden. Daar was ik natuurlijk benieuwd naar en ik beloofde terug te komen. We namen hartelijk afscheid en het gesprekje dat voor 80% in het Hongaars plaatsvond(maar ze spreken ook heel goed Engels) sloot ik af met jövök vissza, ik kom terug.

En dat deed ik vrijdagmorgen, de dag van vertrek naar de provincie. Uiteraard koos ik deze keer voor het matses gebakje noot en appel. Ook weer heerlijk en zalig vers. Maar, als ik de keuze heb, ga ik toch voor de flódni want dat maanzaad is toch wel erg smakelijk.
Voor iedereen die in de buurt is, ga er gewoon naartoe, Wesselényi ut 13, Noé Cukrászda.
En voor iedereen die niet in de buurt is, kijk maar op de website, www.torta.hu.

Er was natuurlijk meer in de Joodse wijk en er was natuurlijk veel meer in Budapest. Blijf lezen!